نجات زمین به کدام گونههای حیاتی وابسته است؟
گونههای حیاتی که برای نجات زمین به آنها نیاز است، کداماند؟
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، گونههای حیاتی که برای نجات سیاره زمین به آنها نیاز داریم، معرفی شدهاند.
گونههای بسیار در بخشهای بهشدت تخصصی از اکوسیستمها حضور و نقش حیاتی در چرخه زندگی دارند. انتخاب حیاتیترین گونه از میان میلیونها گونه بر روی سیاره زمین دشوار است، اما بعضی مهمتر از بقیه هستند.
۱۱ گونه زیر، نمونههای اصلی هستند و اگر از بین بروند، تداوم حیات بر روی زمین، غیر ممکن خواهد بود.
زنبورهای عسل برای اکوسیستم حیاتی هستند
زنبورهای عسل از ۱۰۰ میلیون سال پیش یا زمان ظهور خود، کمی تغییر کردهاند. از آن زمان به بعد، آنها به عنصر حیاتی سلامت و اکوسیستم ما تبدیل شدهاند. تکامل آنها در کنار حشرات گرده افشان، اهمیت زیاد در چرخه حیات برخی از گونههای گیاهی دارد. این رابطه شبه همزیست، سودمند، آرام و مهم، میلیونها سال وجود داشته، اما کاربرد مدرن آفتکشها آن را تهدید کرده است.
برآورد شده است حدود ۷۰ درصد از محصولاتی که مصرف میکنیم، به رابطه متقابل بین گیاهان و زنبورها تکیه میکنند. زنبورهای عسل، اهمیت زیاد دارند و انقراض آنها تداوم سلامت اکوسیستم را بهشدت به خطر میاندازد. از بین رفتن آنها تراژیک (غمانگیز) است، اما شاید بتوانیم برای آنها جایگزین پیدا کنیم.
فیتوپلانکتونها که ریههای سیاره زمین هستند
تولید اکسیژن در اقیانوسهای زمین، بسیار بیشتر از جنگلهای روی زمین است و فیتوپلانکتونها حدود دو سوم از اکسیژن جوی جهان را تولید میکنند. آنها همچنین نقش حیاتی در زنجیره غذایی ایفا میکنند.
نباید دست کم گرفت که این میکروارگانیسمها چقدر در حیات زمین اهمیت دارند. بدون آنها، مقدار اکسیژن آزاد در جو بهشدت کمتر و زندگی بر روی سیاره ما ناراحت کننده میشود.
برخی از تحقیقات نشان میدهند که جمعیت فیتوپلانکتونها در سالهای اخیر، در معرض خطر بوده است. اگر مقدار قابل توجه از این جمعیت در اثر آلودگی و بالا رفتن دمای دریا از بین برود، آنگاه پیامدهای جدی ضد حیوانات در سراسر دنیا خواهد داشت. یعنی فیتوپلانکتونها میتوانند مانند یک شمشیر دو لبه باشند.
قارچها که بازیافتکنندههای زمین هستند
قارچها در شکلها و اندازههای گوناگون ظاهر میشوند. بعضی از آنها که غذاها را فاسد، بقیه نیز پنیسیلین را فراهم و بقیه هم طعم خوبی در سفره غذا ایجاد میکنند. به بیان ساده میتوان گفت که بدون تنوع وسیع قارچها در سراسر دنیا، زندگی بر روی سیاره زمین بهسرعت مشکلساز خواهد شد.
در صورت از بین رفتن گیاهان و حیوانات، گونههای قارچ، نقش حیاتی در بازگشت مواد مغذی به زنجیره غذایی ایفا میکنند. آنها در اصل، بازیافتکنندههای زمین هستند. با این وجود، گونههای زیادی در اثر آلودگی و فعالیتهای کشاورزی، در معرض انقراض قرار دارند.
ماهی مِنهَدن که برای زنجیرههای غذایی دریایی حیاتی است
ممکن است در نگاه نخست، ماهی مِنهَدن (Menhaden) تأثیرگذار نباشد، اما این ماهی کوچک بهعنوان یک منبع غذایی برای بسیاری از حیوانات در بالای زنجیره غذایی، بسیار اهمیت دارد؛ اما این حیوانات نیز به غذا احتیاج دارند.
غذای آنها که جلبکهای اقیانوس است، موجب کنترل جمعیت جلبکها میشود و از رشد جلبکها در میان روانابها جلوگیری میکند. آنها در حال حاضر، بیش از حد صید میشوند؛ کاری که به ریه خلیجها آسیب جبرانناپذیر وارد میکند.
خفاشها برای پشتیبانی از برخی محصولات غذایی حیاتی هستند
خفاشها با خدمت ویژه خود، کار حیاتی تنظیم حشرات در اکوسیستم را انجام میدهند. عادت شکار حشرات در خفاشها از محصولاتی مانند موز، انبه و خرما حمایت میکند. برخی از گونهها دارای راهبردهای گردهافشانی حیاتی برای بعضی گیاهان هستند.
میتوان کار خفاشها را به میلیونها دلار پسانداز برای مصرف آفتکشها تفسیر کرد. آنها همچنین نشانه خوبی از یک اکوسیستم سالم هستند. برخی گونههای آن در حال حاضر، در معرض خطر قرار دارند و بسیاری از جوامع محلی در سراسر دنیا اکنون شروع به حمایت از خفاشها کردهاند.
از دست رفتن زیستگاه این جانداران بهدلیل کارهای ساختمانی، توربینهای بادی و خطر انسانی، بر جمعیت آنها تأثیر میگذارد.
کرمهای خاکی که گرمای زمین را تبادل میکنند
کرمهای خاکی، نقش بسیار مهم در زیستکره زمین دارند. زندگی شلوغ آنها که صرف هوادهی خاک و غنیسازی آن با مواد آلی و معدنی میشود، بسیار حیاتی است.
آنها که قهرمانهای ستایش نشده باغها در دنیا هستند، بهدلیل کاربرد در کود کشاورزی و اسیدی کردن دائمی خاک، بهطور جدی در معرض تهدید قرار دارند. خاکهایی با pH پایین، اثر جدی بر توانایی تولید مثل کرمهای خاکی دارند.
سیانوباکتریها که تثبیت کنندههای اصلی نیتروژن در زمین هستند
سیانوباکتریها مانند بسیاری از ارگانیسمهای میکروسکوپی، در همه زیستگاههای دنیا پیدا میشوند. همهجا نوعی سیانوباکتری با وظایف مختلف در اکوسیستم وجود دارد؛ از فتوسنتز بدون اکسیژن تا فعالیتهای تثبیتکننده نیتروژن (دیازوتروفیک).
برخی از گونهها نیز با عبارت جامع فیتوپلانکتون، نقش اساسی ایفا میکنند.
سیانوباکتریها بر خلاف بقیه گزینهها در فهرست، باید از خود در برابر خود دفاع کنند! انتشار سیانوباکتریها از کودهای شیمیایی در آبراهها میتواند موجب اکسیژنزدایی جدی و آسیب زدن به اکوسیستمهای متأثر شود.
صخرههای مرجانی اهمیت زیاد برای بسیاری از اکوسیستمهای ساحلی دارند
صخرههای مرجانی، ساختارهای بهشدت زیبا هستند و نقش حیاتی نیز در اکوسیستمهای محلی دارند. صخرههای مرجانی، تالابهای حفاظت شده را فراهم و بهعنوان مبنایی برای شبکههای غذایی پیچیده، عمل میکنند.
تغییرات سطح و دمای دریا در سراسر زمین، آینده بسیاری از صخرههای مرجانی این سیاره را به خطر میاندازد.
کوسهها که گونههای دیگر را بررسی میکنند
کوسهها بسیار ترسناک هستند، اما نقش حیاتی در اقیانوس دارند. آنها بهعنوان شکارچیان بزرگ، به حفظ جمعیت گونههای دیگر کمک میکنند.
فعالیتهای زیستمحیطی و انسانی گوناگون در چند دهه گذشته، به جمعیت آنها آسیب رساندهاند.
دمفنریها که برگها را به مواد مغذی تبدیل میکنند
دمفنریها مانند قارچها به بازیافت مواد مغذی مرده به زنده کمک میکنند. آمار نشان میدهد که آنها مسئول ۲۰% از تجزیه ضایعات برگ هستند. اگر دمای جهانی به اندازه کافی بالا برود، جمعیت دمفنریها به خطر میافتد.
مورچهها برای اکوسیستمها بسیار حیاتی هستند
گزینه پایانی مهم، مورچه است. این حشره نظامی، مانند کرم خاکی، کارهای بازیافت حیاتی در اکوسیستمهای زمین را انجام میدهد.
مورچهها الهامبخش توسعه هوش مصنوعی نیز هستند. افزایش دمای جهانی میتواند اثر جدی بر جمعیت آنها در سراسر دنیا بگذارد.