نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان؛ علل و پیامد‌ها

  به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما؛  مجتبی شاهسونی کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی درباره علل و پیامد‌های نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان نوشت: تحریک رژیم صهیونیستی، مداخلات خارجی و حضور تروریست‌ها تنش‌ها در منطقه قفقاز را تشدید کرده است؛ از یک سو رژیم صهیونیستی به دنبال فعالیت‌های اطلاعاتی و جاسوسی علیه جمهوری اسلامی ایران از خاک جمهوری آذربایجان است از سویی دیگر نیز جمهوری آذربایجان به پایگاهی برای شروران و فتنه‌انگیزان تبدیل شده است. بنابراین منابع نفتی و اقتصادی جمهوری آذربایجان و همچنین موقعیت استراتژیک این کشور برای جاسوسی و اقدامات خرابکارانه علیه ایران از مهمترین عوامل توجه زیاد این رژیم به جمهوری آذربایجان است. اما نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان نه تنها تامین کننده منافع این کشور نخواهد بود بلکه تهدیدی جدی برای این کشور و منطقه به شمار می رود تهدیدی که در صورتی که آتش آن مهار نشود اول از همه دامن جمهوری آذربایجان و سپس منطقه را خواهد گرفت. در این تحلیل دلایل نفوذ، اهمیت، منافع راهبری این رژیم در جمهوری آذربایجان و  پیامد‌های آن بررسی می‌شود.  

روابط جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی

رژیم صهیونیستی یکی از نخستین رژیم‌هایی است که پس از استقلال جمهوری آذربایجان استقلال این کشور را به رسمیت شناخت و متقابلا باکو نیز برخلاف اکثر کشور‌های مسلمان روابط مستحکمی با تل‌آویو برقرار نمود. امروزه حضور و نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان در حوزه اقتصادی، انرژی، اطلاعاتی و نظامی گسترش یافته است هرچند که به نظر می رسد بسیاری از تنش هایی که در این سال ها باکو درگیر آن بوده ناشی از مداخلات رژیم صهیونیستی بوده است. 

دلایل نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان

مهار محور مقاومت و در راس آن ایران
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری محور مقاومت، رژیم صهیونیستی تلاش کرد که در پیرامون ایران به عنوان اصلی‌ترین دشمن خود حضور داشته باشد تا بتواند موضوع محور مقاومت را که به نوعی به مرز‌های فلسطین اشغالی نیز رسیده مهار کند و در همین چارچوب سیاست حضور فعال در کشور‌های پیرامون ایران از جمله جمهوری آذربایجان را به صورت جدی در دستور کار خود قرار داد. بر همین اساس حضور رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان برای این رژیم مزیت‌های زیادی دارد از جمله اینکه اجازه می‌دهد تحرکات امنیتی و اطلاعاتی بیشتری در مورد ایران داشته باشد مزیتی که می‌توان گفت در هیچ کشور دیگری از کشور‌های منطقه برای رژیم صهیونیستی وجود ندارد.

تنش زایی و دور کردن ذهن ها از اين رژيم
این رژیم تلاش دارد که با حضور پررنگ در کشورهایی، چون جمهوری آذربایجان و یا مناقشه‌هایی همچون قره باغ به نوعی نگاه ایران را از موضوع تحولات در کشور‌های خاورمیانه از جمله سوریه، لبنان و یمن دور کند و در واقع با افزایش تنش در مرز ایران به نوعی تهران را از اولویت خود یعنی تقابل با رژیم صهیونیستی دور کند.

تحت فشار قراردادن روسیه و ایران

یکی دیگر از دلایل نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان این است که این رژیم و آمریکا به عنوان بازیگران مداخله گر در منطقه تلاش می‌کنند تحولات منطقه‌ای به گونه‌ای رقم بخوردکه هرچه بیشتر روسیه و ایران تحت فشار قرار گیرند.

ایجاد ناامنی و تلاش برای بقا
یکی از راهبرد‌های رژیم صهیونیستی که از حضور در جمهوری آذربایجان نیز دنبال می شود ناامن سازی منطقه است رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند با ناامن کردن منطقه زمینه را برای نفوذ خود در منطقه فراهم کند.

اهداف رژیم صهیونیستی از گسترش نفوذ در جمهوری آذربایجان
رژیم صهیونیستی از گسترش نفوذ در جمهوری آذربایجان اهدافی را دنبال می‌کند این اهداف شامل استفاده از امکانات بالقوه یهودیان منطقه، بزرگ نمایی به اصطلاح تهدید ایران، نفوذ فرهنگی به کشور مسلمان و شیعه جمهوری آذربایجان، توسعه نفوذ سیاسی به کشور‌های قفقاز، جذب نخبگان اقتصادی و سیاسی این کشور،  بهره برداری از عوامل و عناصر کشور‌هایی نظیر آمریکا و ترکیه و حضور در مرز‌های شمالی ایران، همکاری نظامی با جمهوری آذربایجان و فعالیت‌های جاسوسی و اطلاعاتی در این منطقه می شود. 

اهداف جمهوری آذربایجان از برقراری روابط با رژیم صهیونیستی
نیاز به توسعه یکی از اصلی‌ترین بهانه‌های جمهوری آذربایجان در برقراری روابط با رژیم صهیونیستی است. این کشور پس از استقلال با ضعف اقتصادی وسیاسی روبرو بوده و برای فائق آمدن بر مشکلات به دنبال راه حل‌هایی بوده است. در این میان ترکیه به عنوان متحد استراتژیک جمهوری آذربایجان به عنوان واسطه عمل کرد و با هموار کردن زمینه برای برقراری رابطه میان جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا علاوه بر تقویت نفوذ خود در میان آذری‌ها لابی با رژیم صهیونیستی را نیز برای خود حفظ کند. به طور کلی مهمترین اهداف و انگیزه‌های جمهوری آذربایجان از ابتدا در برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی شامل ایجاد ارتباط با آمریکا و کشور‌های اروپایی از طریق رژیم صهیونیستی، امید به کمک‌های رژیم صهیونیستی برای سرمایه گذاری در این کشور، بهره گیری از قدرت لابی یهودی، مبارزه به اصطلاح با تروریسم، جذب فناوری جدید، کمک به حل بحران قره باغ و بازسازی صنایع و آموزش کادر فنی و پزشکی می شود. 

 منافع راهبردی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان

همجواری جمهوری آذربایجان با ایران، نظام سیاسی غیر دینی این کشور، نیاز جمهوری آذربایجان به لابی صهیونیسم در برابر لابی ارامنه، قرار دادشتن جمهوری آذربایجان در ژئوپلیتیک راهبرد اتحاد پیرامونی رژیم صهیونیستی، ژئوپلیتیک خاص جمهوری آذربایجان، ذخایر مناسب و قابل دسترتس در جمهوری آذربایجان، فعالیت گروه‌های تجزیه طلب آذری (پان آذریسم) احتیاج مبرم آذری‌ها به ائتلاف با هدف رفع بحران هویت منطقه‌ای از مهمترین منافع راهبردی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به شمار می‌رود.

پیامد‌های نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان

دستیابی به نفت و مواد خام اولیه برای تولیدات صنعتی رژیم صهیونیستی، تحریک گروه‌های قوم واگرا، بهره گیری از خاک کشور‌های منطقه برای اقدامات خرابکارانه، جلوگیری از ایجاد بلوک منطقه‌ای مخالف رژیم صهیونیستی، ترویج فرهنگ غربی، ترویج تفکرات ضد اسلامی و سکولار از مهمترین پیامدهای نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به شمار می رود. 

نتیجه گیری:

مهار محور مقاومت و در راس آن ایران، دور کردن ذهن‌ها از تحولات خاورمیانه، تحت فشار قراردادن روسیه و ایران و ایجاد ناامنی و تلاش برای بقا از مهمترین دلایل نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به شمار می رود. همچنین رژیم صهیونیستی از گسترش نفوذ در جمهوری آذربایجان اهدافی را دنبال می‌کند این اهداف شامل استفاده از امکانات بالقوه یهودیان منطقه، بزرگ نمایی به اصطلاح تهدید ایران، نفوذ فرهنگی به کشور مسلمان و شیعه جمهوری آذربایجان، توسعه نفوذ سیاسی به کشور‌های قفقاز، جذب نخبگان اقتصادی و سیاسی این کشور، بهره برداری از عوامل و عناصر کشور‌هایی نظیر آمریکا و ترکیه و حضور در مرز‌های شمالی ایران، همکاری نظامی با جمهوری آذربایجان و فعالیت‌های جاسوسی و اطلاعاتی در این منطقه است. علاوه بر این دستیابی به نفت و مواد خام اولیه برای تولیدات صنعتی رژیم صهیونیستی، تحریک گروه‌های قوم واگرا، بهره گیری از خاک کشور‌های منطقه برای اقدامات خرابکارانه، جلوگیری از ایجاد بلوک منطقه‌ای مخالف رژیم صهیونیستی، ترویج فرهنگ غربی، ترویج تفکرات ضد اسلامی و سکولار از مهمترین پیامدهای نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به شمار می رود. به طور کلی  به نظر می رسد گسترش نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان نه تنها تامین کننده منافع این کشور نخواهد بود بلکه تهدیدی جدی برای این منطقه به شمار می رود تهدیدی که در صورتی که آتش آن مهار نشود اول از همه دامن جمهوری آذربایجان را خواهد گرفت.