به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما از بغداد ؛ نگاهی به پرونده کمیساریای عالی
انتخابات عراق و آخرین تمهیدات انجام گرفته برای انتخابات پارلمانی سال ۲۰۲۱؛
براساس توافق دولت و کمیساریای عالی انتخابات عراق مقرر شد،
انتخابات پارلمانی عراق در تاریخ ۱۰ / ۱۰ / ۲۰۲۱ برگزار شود.
اعضای کمیساریای انتخابات عراق؛کمیساریای عالی انتخابات عراق بر اساس بند سوم قانون انتخابات عراق، متشکل از ۹ نفر است که پنج تن از آنها از قضات دولت مرکزی هستند و دو نفر دیگر از قضات اقلیم کردستان و دو تن دیگر از مستشاران دولت فعال در دستگاه قضائی عراق میباشند. رئیس کمیساریای عالی انتخابات قاضی جلیل عدنان خلف است.
کمیساریای عالی انتخابات یک نهاد رسمی در عراق است که در سال ۲۰۰۷ با اعتماد بر بند ۱۱ قانون عراق تشکیل شد.
هدف از تشکیل این کمیساریا، نظارت بر انتخاباتهای مجلس ملی، شوراهای استانی و همچنین همه پرسی عمومی در عراق است.
کمیساریا تحت نظارت مجلس عراق و تحت نظارت سازمان ملل فعالیت می کند.
انتخاب اعضای این کمیساریا نیز بر اساس قانون عراق توسط دستگاه قضائی عالی عراق انجام گرفت.
به این معنی که دستگاه قضائی عراق از قضاتی که خود را واجد شرایط حضور در کمیساریا میدانند برای ثبت نام دعوت میکند و سپس پس از بررسی سوابق کاری انها در قرعه کشی ویژه با حضور نمایندگان سازمان ملل و گروههای سیاسی، نه عضو کمیساریای عالی انتخابات را معرفی میکند.
اعضای رسمی کمیساریا در تاریخ ۲۳ / ۱۲ / ۲۰۱۹ توسط دستگاه قضائی عراق و با حضور نمایندگان سازمان ملل انتخاب شدند.
مستقل بودن یکی از پیش شرطهای مهم انتخاب اعضای نه گانه کمیساریا است.این کمیساریا سپس در تاریخ ۱۷ / ۱ / ۲۰۲۰ رئیس جدید خود را از میان نه عضو انتخاب کرد.
سازمان های بین المللی ناظر بر انتخابات عراق ؛بر اساس هماهنگیهای صورت گرفته، علاوه بر دستگاه قضائی عراق و نمایندگان جریانهای سیاسی و رسانهای داخلی، دو سازمان رسمی بین المللی نیز ناظر بر عملکرد کمیساریای عالی انتخابات عراق هستند، یکی سازمان ملل یونامی و دیگری موسسه بین المللی انتخاباتی است که مقر آن امریکا و زیر نظر شخصیتهایی از دو حزب جمهوری خواه و دمکرات اداره می شود.
بیش از سی سازمان غیر دولتی خارجی نیز در انتخابات عراق حضور خواهند داشت.
همچنین کمیساریای عالی انتخابات عراق امسال از ۷۱ سفارتخانه خارجی و نهادهای نظارتی بین المللی برای نظارت بر روند اجرای انتخابات و نحوه شمارش آرا و از طریق هماهنگی با وزارت خارجه عراق دعوت بعمل آورده است که تا تاریخ ۲۷ / ۱ / ۲۰۲۱ کشورهایی همچون (فیلیپین، لبنان، ژاپن، یونان، ونزوئلا، کویت، عربستان سعودی و هند) آمادگی خودشان برای حضور در نظارت بر انتخابات عراق اعلام کرده اند.
اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب نیز امادگی خودشان برای نظارت بر انتخابات عراق اعلام کردند.
اتحادیه اروپا اعلام کرده است بیش از هشتاد ناظر را برای انتخابات عراق مهیا کرده است.
سازمان ملل نیز صد و پنجاه نفر را برای نظارت بر انتخابات مشخص کرده است.
البته در داخل عراق نیز هر حزب، جریان و گروهی میتواند ناظرانی داشته باشند که بر عملکرد مراکز انتخاباتی اشراف داشته باشند.
جمعیت عراق و میزان واجدان شرایط برای مشارکت در انتخابات ؛بر اساس آخرین امار سرشماری عمومی در عراق که بر اساس کارت جیره بندی مواد غذائی خانوارهای عراقی در این کشور اعلام شده، جمعیت عراق در سال دو هزار و بیست جمعیت عمومی عراق ۴۰ میلیون و ۱۵۰ هزار نفر هستند.
تعداد واجدین شرایط رای دادن هم ۲۵ میلیون و ۱۳۹ هزار و ۳۷۵ نفر هستند که از میان آنها بیش از دو و نیم میلیون جوان هستند که برای نخستین بار در انتخابات شرکت میکنند.
برای شرکت در انتخابات بایستی واجدین شرایط کارت هوشمندی معروف به کارت انتخابات بایومتری دریافت کنند. این کارت همانند کارت ملی است و تمامی اطلاعات شخصی ثبت شده و کمیساریای عالی انتخابات شرکت در انتخابات را مشروط بر داشتن این کارت کرده است.
بر همین اساس از شهروندان عراقی خواسته است در اسرع وقت برای تهیه این کارت به نزدیکترین مراکز انتخاباتی حضور یابند.
با این وجود تا این تاریخ مجموع کسانی که کارت انتخاباتی بایومتری دریافت کرده اند ۱۴ ملیون و ۸۶۹ هزار و ۳۶۰ نفر هستند.
جالب ان است بدانید کارتهای هوشمند انتخاباتی عراق توسط شرکت بین المللی (آندرا) در اسپانیا تهیه شده است. دولت عراق میگوید این کارتها را بعنوان یک مدرک رسمی برای انجام امور روزانه معتبر می داند.
نحوه ثبت احزاب و جریانهای سیاسی برای شرکت در انتخابات ؛بر اساس قانون عراق هر حزب یا جریان سیاسی که بخواهد در انتخابات پارلمانی شرکت کند بایستی این اقدام را در کمیساریا انجام دهد.
طبق آمار رسمی مجموع احزابی که در انتخابات سال ۲۰۲۱ ثبت نام کرده اند ۱۶۷ حزب در قالب ۲۱ ائتلاف بزرگ هستند. شمار کلی نامزدهای انتخاباتی نیز سه هزار و ۲۴۹ نفر هستند. در میان این افراد دو هزار و ۲۹۸ مرد و نهصد و ۵۱ خانم هستند. البته از مجموع نامزدها نیز ۷۸۹ کاندیدا هستند که بطور مستقل وارد انتخابات شده اند و عضو هیچ حزب و جریان سیاسی نیستند.
انتخابات این دوره مجلس عراق بر اساس ۸۳ اداره انتخاباتی در سراسر عراق خواهد بود؛ و نامزدهای انتخاباتی برای بدست گرفتن ۳۲۹ کرسی مجلس با هم رقابت خواهند کرد.
کمیساریای عالی انتخابات عراق کل کشور عراق را بر اساس ۸۳ اداره انتخاباتی تقسیم کرده است و از هر اداره میانگین سه الی پنج نفر به مجلس راه خواهند یافت.
ترتیب ادارههای انتخاباتی ؛بغداد – ۱۷ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۶۹ کرسی مجلس
نینوا – ۸ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۳۱ کرسی مجلس
بصره – ۶ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۲۵ کرسی مجلس
ذی قار – ۵ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۹ کرسی مجلس
بابل – ۴ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۷ کرسی مجلس
الانبار – ۴ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۵ کرسی مجلس
دیاله – ۴ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۴ کرسی مجلس
کرکوک – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۲ کرسی مجلس
نجف – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۲ کرسی مجلس
کربلا – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۱ کرسی مجلس
صلاح الدین – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۲ کرسی مجلس
واسط – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۱ کرسی مجلس
القادسیه – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۱ کرسی مجلس
میسان – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۰ کرسی مجلس
المثنی – ۲ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۷ کرسی مجلس
سلیمانیه – ۵ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۸ کرسی مجلس
اربیل – ۴ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۶ کرسی مجلس
دهوک – ۳ اداره انتخاباتی برای بدست گرفتن ۱۲ کرسی مجلس
بر اساس قانون ۷ کرسی باقی مانده نیز در اختیار اقلیتهای دینی و قومی قرار گرفته شده است.
نکته قابل توجه در این دوره از انتخابات عراق، جالب است بدانید در انتخابات سال ۲۰۲۱ مجلس عراق ادارههای انتخاباتی طوری چیدمان شده است که مردم فقط میتوانند نامزدهای منطقهای و شهرکی خود را انتخاب کنند. به این معنی که دیگر نامزدهای انتخاباتی متعلق به کل شهر و استان نیستند بلکه همانند شوراهای محلی انتخاب میشوند.
به فرض اگر شهروندی تمایلی به انتخاب یکی از نامزدهای منطقه خود را ندارد و میخواهد به یکی از نامزدهای دیگر مناطق بغداد رای بدهد رای او باطله است.
یعنی اینکه اگر شما ساکن منطقه کراده بغداد باشید میتوانید فقط به نامزد منطقه کراده رای بدهید و نمیتوانید به نامزدی که در کاظمین یا باب الشرجی بغداد متعلق است رای بدهید حتی اگر اینکه او را اصلح بدانید. این نکته منفی موجب شده تا عملا عملکرد نماینده اتی مجلس در حد عملکرد شورای محلی و منطقهای باشد نه کشوری و ملی.
این طرح جدید با فشار تظاهرکنندگان سال ۲۰۱۹ و طراحان حامی انها تصویب شد تا شاید از این راه مانع رسیدن فهرستهای بزرگ در مجلس اتی شوند؛ و با این اقدام بتوانند به جوانان مستقل منطقهای برای رسیدن به پستهای مهم دولتی کمک کنند.
گروههایی که از انتخابات انصراف دادند:ایاد علاوی – رئیس حزب وفاق ملی و نخست وزیر اسبق عراق
صالح المطلگ – رئیس جبهه ملی اهل سنت و معاون اسبق نخست وزیر و حزب کمونیست عراق که در دور قبلی انتخابات هم پیمان جریان صدر بود.
گروههای حامی تظاهرکنندگان در سال ۲۰۱۹:
در عراق به این گروهها تشرینیها گفته میشود. مصطفی الکاظمی نخست وزیر و تعدادی از مشاورانش حامی این طیف هستند.
بدون شک یکی از بزرگترین جریانهای سیاسی در روند عراق، متعلق به گروههای سیاسی شیعه است که در این دور از انتخابات نیز رقابت تنگاتنگی با همدیگر خواهند داشت.
ائتلاف الفتح به ریاست هادی العامری متشکل از سازمان بدر، مجلس اعلای اسلامی – عصائب اهل حق، فهرست سند، سازمان العمل الاسلامی و جنبش الجهاد و البناء اشاره کرد
ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی متشکل از حزب الدعوه اسلامی، جنبش اراده، اتحاد ترکمنهای اسلامی، جنبش البشاره، جنبش البدایه و جنبش معا للقانون اشاره کرد
ائتلاف جریان صدر به ریاست مقتدی صدر
ائتلاف قوی الدوله الوطنیه به ریاست سید عمار حکیم، متشکل از گروه سیاسی النصر وابسته به حیدر العبادی، کنگره ملی عراق، جریان وطنیون، حزب الغد العراقی، الحکمه ملی و النصر و الاصلاح اشاره کرد.
ائتلاف العقد الوطنی به ریاست فالح الفیاض رئیس بسیج مردمی که شامل هشت جریان و حزب سیاسی است.
جریان سیاسی واعدون به ریاست عبدالحسین الموسوی
جریان سیاسی قادرون به ریاست شیخ حسن الحسناوی
ائتلاف سلامه وطن به ریاست ضیاء عبدالکریم العلیاوی
ائتلاف العق به ریاست خالد الاسدی بر گرفته از حزب الدعوه داخل عراق
ائتلاف تصمیم متعلق به مردم بصره
مهمترین احزاب اهل سنت نیز به ترتیب؛
ائتلاف تقدم به ریاست محمد الحلبوسی رئیس مجلس عراق متشکل از هفت جریان سیاسی اهل سنت که بیشتر انها در چهار استان الانبار، بغداد، صلاح الدین و دیاله هستند.
ائتلاف العزم به ریاست خمیس الخنجر که متشکل از هشت جریان سیاسی اهل سنت است و رقابت تنگاتنگی با فهرست سیاسی تقدم وابسته به الحلبوسی دارد.
جریان سیاسی متحدون به ریاست اسامه النجیفی رئیس اسبق مجلس عراق که بیشتر در بغداد و موصل و دیاله نفوذ دارد.
البته قبایل اهل سنت کرکوک نیز برای خود ائتلافی جدید به نام جبهه عربی موحد تشکیل داده اند که رقابت انها بیشتر در دو استان کرکوک و صلاح الدین است.
کردها نیز از ائتلافها مستثنی نیستند، اما در این دور از انتخابات بیشترین شانس را حزب دمکرات کردستان به ریاست بارزانی دارد.
بویژه بعد از اختلافات داخلی در میان روسای حزب اتحادیه میهنی کردستان و نبود رهبری واحد در احزاب و جریانهای سیاسی مستقر در سلیمانیه، لذا حزب دمکرات کردستان میتواند بیشترین شانس را برای گرفتن اکثر ارای حزبی در کردستان را از ان خود کند.
حزب دمکرات کردستان امیدوار است در این دور از انتخابات، پست ریاست جمهوری عراق را از ان خود کند.
انتخابات پارلمانی عراق که هر چهار سال یک بار برگزار میشود در دو مرحله انجام می گیرد.
مرحله انتخابات خاص و مرحله انتخابات عام یا عمومی
انتخابات خاص مختص مشارکت نیروهای مسلح، پرسنل بیمارستانها و بیماران و زندانیان است. این انتخابات معمولا دو روز قبل از انتخابات عمومی انجام میشود در انتخابات خاص تعداد واجدین شرایط رای دادن (۱۰۷۵۷۲۷) هستند.
برای این افراد نیز در عموم کشور عراق (۵۹۵) مرکز با (۲۵۸۴) ایستگاه در نظر گرفته شده است. هر مرکز شامل چندین ایستگاه و هر ایستگاه شامل حداقل چهار صندوق اخذ رای است.
امسال به طور استثناء و به دلیل یک سری نبود هماهنگی و مشکلات اداری، نیروهای بسیج مردمی از شرکت در انتخابات خاص منع شدند و پرسنل بسیج مردمی مجبور هستند با مردم عادی در روز ۱۸ مهر در انتخابات شرکت کنند. اما با این وجود متاسفانه خیلی از انها که در مرزها مستقر هستند نمیتوانند در انتخابات شرکت کنند. مقصر اصلی این عدم هماهنگی نیز پرسنل اداری بسیج مردمی است که در تحویل دادن لیست اسامی بسیج مردمی به کمیساریای عالی انتخابات تعلل و تاخیر انجام داد.
بر اساس اعلام دولت عراق از تاریخ ۱۷ مهر تا ۱۹ مهر تمامی مرزهای زمینی، دریائی و هوائی عراق بطور موقت بسته خواهد شد و تردد بین استانی نیز متوقف خواهد شد.