وقتی تولید قارچ، نام البرز را به گوش جهان می‌رساند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز البرز، استان البرز یکی از استان‌های پیشرو در تولید قارچ کشور به حساب می‌آید و سهم بزرگی در کشت این محصول کشاورزی دارد در واقع این استان در زمینه تولید این محصول در جایگاه دوم کشوری قرارگرفته است.

در حال حاضر تجهیزات پرورش قارچ خوراکی یکی از تکنولوژی‌های مورد توجه در کشور‌های عمده تولید کننده محصولات کشاورزی به حساب می آید و کشور‌های چین، ژاپن و آمریکا رتبه‌های اول تا سه را به خود اختصاص داده اند و ایران در رتبه ۲۴ تولید قارچ خوراکی قرار دارد.

ایران سالانه ۷۵۰۰۰ تن قارچ خوراکی تولید می‌کند که در این میان استان البرز یک چهارم تولیدات قارچ را به خود اختصاص داده است.قارچ در فرهنگ غذایی ایرانیان جایگاه خوبی پیدا کرده است و از آن در تهیه غذا‌هایی نظیر سوپ، ماکارانی، غذا‌های فست فودی و ... استفاده می‌شود.

میراث گیاهی درمانگر

با مطالعه اسناد تاریخی می‌توان دریافت که در گذشته اقوام مختلفی در گوشه و کنار جهان، در فرهنگ خود جایگاه خاصی برای قارچ قائل بوده  و به مصرف، مطالعه و پرورش آن علاقه نشان می‌داده اند.

در ایران باستان ، قارچ  مورد استفاده قرار می‌گرفت و پزشکان و علمای قدیم مانند ابوریحان بیرونی، محمد ابن زکریای رازی و ابوعلی سینا نیز از قارچ‌های دارویی در درمان تب، درد مفاصل، صرع، یرقان و از برخی قارچ‌های خوراکی ، دارویی دیگر برای تقویت معده، درمان خونریزی‌های داخلی و دفع انگل‌های معده استفاده می‌کردند.

در دوره معاصر ایران، برای اولین بار در سال ۱۳۳۵ کشت قارچ دکمه‏ ای توسط فردی  به نام  احیایی در قسمت شمال تهران شروع شد و پس از مدتی در سال های ۱۳۴۸  تا  ۱۳۵۷ واحدهای کشت و تولید قارچ در تهران، کرج و شهر ری افتتاح شدند و فعالیت خود را آغاز کردند.

جمشیدی ، یکی از فروشندگان قارچ در البرز می‌گوید: شهروندان زیادی، روزانه برای خرید قارچ به فروشگاه ما مراجعه می‌کنند و تمام قارچی که هر روز به دست ما می‌رسد به دلیل تقاضای زیاد مشتریان در همان روز به پایان می‌رسد.

یکی از شهروندان البرز می‌گوید: فرزندان من علاقه زیادی به قارچ دارند و به همین خاطر، مصرف قارچ در خانواده ما زیاد است و در غذا‌هایی نظیر سوپ قارچ، سوخاری قارچ، املت و... از قارچ استفاده می‌کنیم.

قارچ‌ها از جمله مواد خوراکی هستند که به تقویت سیستم دفاعی بدن کمک می‌کنند و در شادابی پوست صورت نقش دارند.همچنین قارچ برای جلوگیری از سرطان پستان و پروستات استفاده می‌شود و حاوی ویتامین‌های D، B۱، B۲، B۹ و H است.

قارچ حاوی مقدار پایینی قند است که می‌تواند در وعده‌های غذایی افراد دیابتی گنجانده شود و از آنجایی که این ماده خوراکی دارای مواد چربی زا نیست، می‌تواند برای افراد چاق نیز مورد استفاده قرار بگیرد، البته در مصرف این ماده خوراکی نباید دچار افراط شد.

رشد قارچ متاثر از محیط است و در طبیعت انواع قارچ‌ها در بهار و پاییز ظاهر می‌شود، رطوبت، دما، اکسیژن، نور و میزان اسیدیته از عوامل تاثیر گذار روی پرورش قارچ هستند.

قارچ البرز جهانی می شود

 تاجدینی،  معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان البرز می گوید: قارچ دكمه ای و  گانودرما، بیشترین نوع قارچی است که در البرز تولید می شود به طوری که در بهترین حالت ميزان توليد قارچ دكمه ای در استان ٢٦٠٠٠ تن و گانودرما ١٠ تن است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان البرز  می افزاید:  البرز ١٢ درصد از توليد قارچ كشور را به عهده دارد که رتبه دوم توليد قارچ در سطح كشور به حساب می آید.

تاجدینی می گوید: قارچ توليدی در البرز به كشورهای حوزه خليج فارس و كشورهای عربی صادر می شود.

او می افزاید: ٤٩ واحد توليد قارچ دكمه ای و یک واحد توليد قارچ گانودرما در استان البرز فعالیت دارند و بيشترين توليد قارچ به شهرستان نظرآباد با میزان برداشت سالانه حدود ١٢هزار و ٨٤٨ تن اختصاص دارد.

قارچ ، بمب پروتئین

مصطفی دهقانی پیشه، رئیس اداره تولیدات گیاهی شهرستان چهارباغ و یکی از کارشناسان پرورش قارچ در البرز می‌گوید: امروزه تامین غذا و به ویژه پروتئین در کشور‌های در حال توسعه به یکی از مسائل بنیادی تبدیل شده است و پروتئین مورد نیاز انسان از ۲ منبع اساسی شامل منابع حیوانی و گیاهی قابل تامین است.

او می‌افزاید: در ایران کمبود میزان بارش سالیانه، تخریب اراضی کشاورزی، جنگل‌ها و مراتع، آلودگی زیاد منابع آبی، عدم استفاده صحیح و اصولی از نهاده‌های زارعی و مهم‌تر از همه سوء مدیریت، باعث مشکلات زیادی در تامین پروتئین شده است.

این کارشناس پرورش قارچ می‌گوید: در این میان تولید و پرورش قارچ خوراکی باتوجه به شرایط محیطی و آب و هوایی، صرفه اقتصادی، ارزش غذایی، اشتغال زایی و استفاده از ضایعات بخش کشاورزی حائز اهمیت است.

دهقان پیشه می‌افزاید: استان البرز با تولید تقریبی ۱۸ هزار تن قارچ می‌تواند ۲۵ درصد قارچ خوراکی کشور را تامین کند و این میزان قارچ در سطحی به حدود ۹۱ هکتار زمین کشت می‌شود.

 رئیس اداره تولیدات گیاهی شهرستان چهارباغ می‌گوید: استان البرز پس از تهران با داشتن ۴۲ واحد پرورش قارچ با مجوز و تعداد زیادی کارگاه‌های کوچک و روستایی سهم مهمی در تولید غذا، اشتغالزایی و سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد.

کارشناس پرورش قارچ می‌افزاید: بر اساس تحقیقات انجام شده پروتئین قابل جذب قارچ سه و نیم درصد بوده که این میزان نیم درصد بیشتر از گوشت قرمز است.

او می‌افزاید: پرورش قارچ در البرز به دلیل نزدیکی به بازار بزرگ مصرف (کرج و تهران)، آب و هوای مناسب مزایای زیادی دارد، البرز با تولید قارچ و توانایی تامین نیاز دیگر استان‌های کشور، درحال صادرات قارچ به کشور‌های همسایه از جمله عراق و کویت بوده و ارزش ریالی تولیدات که باعث رونق اقتصادی منطقه شده مبلغی معادل ۴۵۰میلیارد تومان است.

قارچ های تولیدی پس از کشت و بسته بندی به مراکز و بازارهای فروش منتقل می شود.

دنیای قارچ های البرزی بزرگتر می شود؟

باتوجه به جایگاه و پتانسیل زیاد البرز در تولید قارچ می‌توان این استان را به قطب بزرگ تولید قارچ در کشور تبدیل کرد و گام‌های بزرگی برای اشتغالزایی و ارزآوری با تولید این محصول کشاورزی برداشت.

صادرات غیرنفتی از جمله کالا‌هایی هستند که در صورت توجه به آن‌ها می‌توان سود‌های کلانی به دست آورد و شرایط اقتصادی کشور را به میزان قابل توجهی رونق داد.

قارچ می تواند به عنوان طلای سفید ارزش کشاورزی بالایی در سبد غذایی خانواده ها و درآمدزایی کشور داشته باشد.

نویسنده: دانیال خلج