نقش تغییر ساعت بدن در چاق شدن

به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از مدیکال اکسپرس، رژیم‌های غذایی با چربی بالا، ساعت بدن را در موش‌ها می‌شکند و این ممکن است علت اصلی چاقی باشد. وقتی موش‌ها از رژیم غذایی پرچرب تغذیه می‌کنند، این امر باعث اختلال در ساعت بدن در مغز آن‌ها می‌شود که به طور معمول سیری را کنترل می‌کند و منجر به خوردن بیش از حد و چاقی می‌شود. این یافته‌ها بر اساس تحقیقات جدیدی است که در مجله فیزیولوژی منتشر شده است.

تعداد افراد مبتلا به چاقی از سال ۱۹۷۵ تقریبا سه برابر جهان شده است. تنها در انگلیس، ۲۸ درصد از بزرگسالان چاق و ۳۶ درصد دیگر دارای اضافه وزن هستند. چاقی می‌تواند منجر به چندین بیماری دیگر مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و برخی از انواع سرطان شود.

این تحقیقات جدید ممکن است سنگ بنایی برای مطالعات بالینی آینده باشد که می‌تواند عملکرد مناسب ساعت بدن را در مغز بازیابی کند تا از پرخوری جلوگیری شود.

از نظر تاریخی، اعتقاد بر این بود که ساعت اصلی بدن تنها در قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس قرار دارد، با این حال، تحقیقات بیشتر در طول این سال‌ها روشن کرده است که برخی از کنترل ریتم‌های روزانه بدن (سطح هورمون‌ها، اشتها و غیره) در چندین قسمت دیگر مغز و بدن، از جمله گروهی از نورون‌ها در ساقه مغزی باستانی تکاملی، به نام کمپلکس واگ (DVC) قرار دارد. به طور خاص، نشان داده شده است که DVC با ایجاد سیری، مصرف غذا را کنترل می‌کند.

تحقیقات همچنین نشان داده است که در چاقی، ریتم‌های روزانه در مصرف غذا و ترشح هورمون‌های مربوط به خوردن، از بین رفته یا حذف می‌شود. با این حال، هنوز مشخص نشده است که عملکرد نادرست مراکز مغزی کنترل کننده اشتها علت یا نتیجه چاقی است.

این تحقیق جدید که در دانشگاه یاگیلونیک در کراکوف با همکاری دانشگاه بریستول انجام شد، نشان داد رژیم غذایی پرچرب که موش‌ها تغذیه می‌کردند، قبل از شروع به افزایش وزن، تغییراتی در ریتم عصبی روزانه DVC و پاسخ این نورون‌ها به هورمون‌های اشتها نشان داد؛ بنابراین، محققان پیشنهاد می‌کنند که اختلال در اندازه گیری زمان DVC منجر به چاقی می‌شود، نه اینکه نتیجه وزن بیش از حد بدن باشد.

این تحقیق بر روی دو گروه از موش‌ها انجام شد: آن‌هایی که رژیم غذایی کنترل متعادل (۱۰ درصد کالری از چربی) و رژیم غذایی پرچرب (۷۰ درصد کیلوکالری از چربی) داشتند.

محققان برای تقلید از تاثیر رژیم غذایی ناسالم بر روی انسان، رژیم غذایی جدید را به موش‌های نوجوان (۴ هفته‌ای) معرفی کرده و مصرف غذای آن‌ها را در ۲۴ ساعت به مدت چهار هفته متوالی کنترل کردند.

ضبط الکتروفیزیولوژیکی برای اندازه گیری نحوه تغییر فعالیت عصبی DVC در ۲۴ ساعت انجام شد. استفاده از آرایه‌های چند الکترود امکان نظارت همزمان بر حدود صد نورون DVC از هر قطعه ساقه مغز را فراهم کرد. این امر محققان را قادر می‌سازد تا تغییرات شبانه روزی فعالیت عصبی و همچنین پاسخ‌های عصبی به هورمون‌های مربوط به متابولیسم در هر یک از گروه‌های رژیم غذایی را ارزیابی کنند.

در حالی که ساقه مغز انسان و موش دارای ویژگی‌های مشترکی است، عمده‌ترین محدودیت مطالعه برای ترجمه فوری آن به انسان این است که این آزمایش بر روی حیوانات شبانه (موش ها) انجام شد. اوج فعالیت DVC در پایان روز مشاهده شد که زمان استراحت برای موش‌ها بوده، اما یک مرحله فعال برای افرادست؛ بنابراین، باید مشخص شود که آیا فاز ساعت ساقه مغز در روز و شب تنظیم شده است یا اینکه بستگی به الگو‌های استراحت و فعالیت دارد.

این مطالعه فرصت‌های تحقیقاتی جدیدی را برای تلاش برای ایجاد استراتژی بازگرداندن عملکرد ساعت بدن DVC و در نتیجه کمک به مقابله با چاقی باز می‌کند.

دکتر لوکاس چروبوک، اولین نویسنده این مطالعه گفت: من واقعا از این تحقیق هیجان زده هستم، زیرا امکاناتی که برای مقابله با مشکل رو به رشد چاقی ایجاد می‌شود، فراهم می‌شود. ما هنوز نمی‌دانیم چه نشانه‌هایی می‌توانند ساعت ساقه مغز را تنظیم یا همگام سازی کنند. بازسازی ریتم روزانه در این مرکز سیری قبل یا بعد از شروع چاقی ممکن است فرصت‌های درمانی جدیدی را ایجاد کند.