عمارت «حاکم» از بناهای شکوهمند و تاریخی ساوه
کوشک یا عمارت حاکم که روزگاری دارالحکومه ساوه و زرندیه بوده از قدیمیترین و مهمترین بناهای قلعه عبدالله آباد ساوه در استان مرکزی است.
در این بنا در طی دورههای صفویه، قاجاریه و پهلوی الحاقاتی افزوده و تغییراتی ایجاد شده و در زمان حاضر مرمت و احیا شده است.
عمارت حاکم با ابعاد ۲۸۰ در ۲۸۰ متر و زیربنای ۵۳۰ متر در دوطبقه با مساحت ۱۹۰ متر مربع ساخته شده است. این بنا اکنون یک حیاط مرکزی بزرگ دارد که مالک بنا با خریداری زمینهای بخش جنوبی آن را وسعت داده است و در حال حاضر در حال بازسازی است. وسط حیاط یک حمام کوچک و زیبا باقی مانده است که در گذشته آسیب زیادی دیده است و هماینک بازسازی شده است.
در دو طرف کوشک اصلی در دورهی صفوی بناهایی در دو طبقه اضافه شده است که هم موجب ایستایی بنا شده و هم به تعداد اتاقها و فضاهای عمارت افزوده است و تعدادی از اتاقهای اقامتگاه در این الحاقات قرار دارد.
عمارت حاکم دارای دو ایوان بلند در ضلع شمالی و جنوبی با تزیینات معماری و مساحت ۲۴ متر مربع است. در ایوان جنوبی که سالمتر مانده طاقنماها با کادرهای مستطیل شکل، آجرکاری با طرحهای هندسی و مقرنس کار شده است. ایوان شمالی کوشک تزیینات ساده، کم و آجرکاری دارد.
در داخل بنا چهار صفه با حوض و فوراهی آبی قرار دارد و اطراف آن اتاقهای شاهنشین به همراه تزیینات و درهای چوبی با پنجرههای رنگی وجود دارد.
حمام عمارت
در وسط حیاط عمارت حمام کوشک قرار دارد. آب این حمام کوچک در گذشته از رودی که از قلعه عبور میکرد تأمین میشد. بالای سقف حمام اتاقی ساخته بودند که اکنون خراب شده است. در حال حاضر در پروژه بازسازی بنا این قسمت نیز مرمت شده و قابل بازدید است.
تزیینات عمارت
این بنا با تزیینات معماری مختلفی آراسته و زیبا شده است. تزیینات این بنا شامل: مقرنسکاریهای ایوان جنوبی و گوشوارههای ضلع شرقی آن، کاربندیهای مدخل ورودی بنا، یزدی بندی، رسمی بندی، گچبریها و گچبری شومینهی طبقه اول، گل انداز، طارمیهای چوبی که در تراسها به کار رفته، کتیبههای بالای سردر، گره چینیهای رنگی، کتیبه بازشوها، ارسی، گل انداز و نقشسازی با آجر در ازارهها است.
فضای داخل ساختمان با طاق و تویزه پوشش یافته و با کاربندیها و رسمیبندیهای زیبا که روشنایی بنا را تأمین میکند، تزیین شده است.
در حال حاضر، مالک خصوصی این عمارت تاریخی را به اقامتگاه بومگردی تبدیل کرده و در شهریور۱۳۹۸ خورشیدی فاز اول آن به بهره برداری رسیده است.