ولادت باب الحوائج، امام موسی کاظم(ع)

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ معصوم نهم و امام هفتم شیعیان بیستم ذی الحجه یا هفتم ماه صفر سال ۱۲۸ هجری و به قولی سال ۱۲۹ در ابواء (منطقه ‏ای میان مکه و مدینه) در سرزمین حجاز (عربستان سعودی کنونی) دیده به جهان گشودند.
نام مادر بزرگوارشان حمیده مصفّاة است که نام ‏های دیگری نیز مانند حمیده بربریه و حمیده اندلسیه نیز برای او نقل شده است.
این بانو از زنان بزرگ زمان خویش بود و چندان فقیه و عالم به احکام و مسائل بود که امام صادق (ع) زنان را در یادگیری مسائل و احکام دینی به ایشان ارجاع می ‏داد و درباره ‏اش فرمود: «حمیده، تصفیه شده از هر دنس و چرکی است؛ مانند شمش طلا. پیوسته فرشتگان او را حفاظت و پاسبانی نموده تا به من رسیده است و کرامتی که از خدای متعال برای من و حجت پس از من است».
مدت امامت ایشان از زمان شهادت پدرش، امام جعفر صادق (ع)، در شوال ۱۴۸ هجری تا رجب سال ۱۸۳ هجری، به مدت ۳۵ سال است. آن حضرت در سن بیست سالگی به امامت رسید.
درباره تعداد فرزندان آن حضرت چند قول وجود دارد؛ بنابر نقل یکی از آنها، آن حضرت ۳۷ فرزند داشت که ۱۸ تن از آنان پسر و ۱۹ تن دختر بودند که سرزمین ایران به وجود بارگاه مقدس امام علی بن موسی الرضا (ع) و حضرت فاطمه معصومه (س) به خود می‌بالد.
امام موسی کاظم (ع) در عصر خلافت منصور عباسی به مقام امامت نایل آمد، از آن زمان تا سال ۱۸۳ هجری، سال وفات آن حضرت، چندین بار توسط خلفای عباسی دستگیر و زندانی شد که تنها در دوران خلافت هارون الرشید به مدت چهار سال زندانی و در همان زندان به شهادت رسید.
این امام همام در علم و تواضع و مکارم اخلاق و کثرت صدقات و سخاوت و بخشندگی ضرب المثل بود.
بدان و بداندیشان را با عفو و احسان بیکران خویش تربیت می‌فرمود.
شب‌ها بطور ناشناس در کوچه‌های مدینه می‌گشت و به مستمندان کمک می‌کرد. مبلغ دویست، سیصد و چهارصد دینار در کیسه‌ها می‌گذاشت و در مدینه میان نیازمندان قسمت می‌کرد. صرار (کیسه ها) موسی بن جعفر در مدینه معروف بود و اگر به کسی صره‌ای می‌رسید بی نیاز می‌گشت معذالک در اطاقی که نماز می‌گذارد جز بوریا و مصحف و شمشیر چیزی نبود.
مهدی خلیفه عباسی امام را در بغداد بازداشت کرد، اما بر اثر خوابی که دید و نیز تحت تأثیر شخصیت امام از او عذرخواهی کرد و به مدینه اش بازگرداند؛ گویند که مهدی از امام تعهد گرفت که بر او و فرزندانش قیام نکند.
این روایت نشان می‌دهد که امام کاظم (ع) قیام را در آن زمان صلاح و شایسته نمی‌دانسته است.
امام هفتم (ع) به دلیل کثرت عبادت و زهد به (العبد الصالح) معروف بود و در انظار مردم مقامی والا و ارجمند داشت که او را شایسته مقام خلافت و امامت ظاهری نیز می‌دانستند و همین امر موجب تشویش و اضطراب دستگاه خلافت شد و مهدی به حبس او فرمان داد.
زمخشری در (ربیع الابرار) آورده است که هارون فرزند مهدی در یکی از ملاقات‌ها به امام پیشنهاد کرد فدک را تحویل بگیرد و حضرت نپذیرفت و وقتی اصرار زیاد کرد فرمود می‌پذیرم به شرط آن که تمام آن ملک را با حدودی که تعیین می‌کنم به من واگذاری، هارون گفت حدود آن چیست؟ امام فرمود یک حد آن به عدن است حد دیگرش به سمرقند و حد سومش به افریقیه (آفریقا) و حد چهارمش کناره دریای خزر است.
هارون از شنیدن این سخن سخت برآشفت و گفت: پس برای ما چه چیز باقی می‌ماند؟ امام فرمود: می‌دانستم اگر حدود فدک را تعیین کنم آن را به ما مسترد نخواهی کرد (یعنی خلافت و اداره سراسر کشور اسلام حق من است) از آن روز هارون کمر به قتل موسی بن جعفر (ع) بست.
در سفر هارون به مدینه هنگام زیارت قبر رسول الله (ص) در حضور سران قریش و رؤسای قبایل و علما و قضات بلاد اسلام گفت: السلام علیک یا رسول الله، السلام علیک یا بن عم و این را از روی فخر فروشی به دیگران گفت.
امام کاظم (ع) حاضر بود و فرمود: السلام علیک یا رسول الله، السلام علیک یا ابتا (یعنی سلام بر تو‌ای پدر من)، می‌گویند هارون دگرگون شد و خشم در چهره اش نمودار شد.
امام هفتم (ع) با جمع روایات و احادیث و احکام و احیای سُنن پدر گرامی و تعلیم و ارشاد شیعیان، اسلام راستین را که با تعالیم و مجاهدات پدرش جعفر بن محمد (ع) نظم و استحکام یافته بود حفظ و تقویت کرد و به رغم موانع بسیار در راه انجام وظایف الهی پایداری و جان خود را فدا کرد.
امام کاظم (ع) سرانجام در ۲۵ رجب سال ۱۸۳ هجری، در سن ۵۵ سالگی، به واسطه زهری که در زندان سندی بن شاهک به دستور هارون‏ الرشید به آن حضرت خورانده شد به شهادت رسید.
مرقد مطهر امام موسی بن جعفر علیه السلام، در شهر «کاظمین» در کشور عراق، زیارتگاه شیعیان و دوستداران ایشان است.