فروش اینترنت روی خط تلفن ثابت اجباری است؟

به گزارش وب گردي خبرگزاری صدا وسيما ، در روز‌های نه چندان دوری واگذاری سرویس تلفن ثابت در کشور به روز بود. این دستاورد مهم بعد از اینکه مردم برای دریافت یک خط تلفن، سال‌ها ثبت نام می‌کردند و در نوبت می‌ماندند به دست آمده بود اما همچنان که با گذشت زمان تلفن همراه به ابزاری فراگیر بین مردم تبدیل شد و ضرورت وجود تلفن ثابت را کمتر کرد، وضعیت واگذاری تلفن ثابت هم رو به افول گذاشت. اما نیاز به این سرویس هیچ گاه از بین نرفت.

امروز دیگر در بسیاری از مناطق کشور، واگذاری تلفن ثابت نه تنها به روز نیست؛ بلکه زمان تقریبی مشخصی هم برای جلو رفتن صف‌های طولانی دریافت آن ارائه نمی‌شود.

این وضعیت تقریبا از زمانی پیش آمد که شرکت مخابرات ایران از یک شرکت دولتی به یک شرکت خصوصی در بورس تغییر وضعیت داد و با جدا شدن بخش مهم و بزرگی از بدنه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از آن، مشکلات عدیده دامن گیر این صنعت شد.

مدت‌ها است که مسوولان مخابرات، نگاه غیرمنطقی وزارت ارتباطات به شرکت مخابرات و مهم‌تر از همه اصرار دولت بر ثابت نگه داشتن تعرفه‌های مخابراتی را دلیل اصلی مشکلات متعدد این شرکت می‌دانند.

درباره مشکلات امروز مردم برای دریافت تلفن ثابت، با محمدرضا بیدخام، مدیر کل ارتباطات و امور بین الملل شرکت مخابرات گفتگو کرده ایم و پاسخ سوالات مهم و پرتکرار مشترکان این شرکت درباره توسعه تلفن ثابت را از این مقام مسوول جویا شده ایم.


ماجرای مشکلی که از آن به عنوان فروش اینترنت و مودم روی خط تلفن ثابت نام برده می‌شود، چیست؟

بیدخام: در شرایطی که تعرفه‌های تلفن ثابت ۱۲ سال است که تغییری نداشته است و ترمیم نشده است؛ طبیعی است که در ارائه خدمات مخابراتی در برخی مناطق دچار مشکل هستیم. دیگر در شرکت مخابرات ایران از سرویس‌های قدیمی مثل کابل کشی سیم مسی استفاده نمی‌کنیم و از تکنولوژی‌های جدید استفاده می‌کنیم. به دلیل اینکه قیمت تکنولوژی‌های جدید بالا است تلاش می‌کنیم که سرویس‌های مخابراتی را به صورت باندل ارائه کنیم؛ به این معنا که سرویس ثابت و اینترنت را با هم عرضه کنیم. اینترنتی که در این سرویس باید به مشترک واگذار شود نیاز به یک مودم مخصوص دارد که باید با تکنولوژی‌ای که در مخابرات مورد استفاده قرار گرفته است سازگاری داشته باشد.
به دلیل بالا بودن هزینه‌های راه اندازی سرویس ثابت، برای مخابرات به صرفه‌تر است که سرویس ثابت و اینترنت را با هم بفروشد

قیمت این مودم تقریبا بین یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است که البته مشترک می‌تواند شخصاً هم این مودم را از بازار تهیه کند؛ فقط باید مودمی که خریداری می‌کند با تکنولوژی مخابرات سازگار باشد؛ بنابراین ما اجباری در فروش مودم به مشترک نداریم. کل ماجرا هم همین است که توضیح دادم.

مخابرات خط تنها می‌فروشد یا نمی‌فروشد؟

صحبت‌های شما به عنوان یک مقام مسئول در شرکت مخابرات ایران مبنی بر دلایل پشت این ماجرا را شنیدیم. با در نظر گرفتن دلایل‌های مطرح شده توسط شما، اکنون این سوال مطرح می‌شود که بالاخره اگر در حال حاضر یک مشتری به مخابرات مراجعه کند و یک خط تلفن ثابت با قیمت مصوب ۲۱۸ هزار تومان بخواهد، آیا مخابرات به او این خط را می‌فروشد یا امکان فروش خط بدون اینترنت فراهم نیست؟

بیدخام: اگر در منطقه مورد تقاضای مشتری امکانات وجود داشته باشد، باید خط به او فروخته شود.

با این حساب اگر در منطقه‌ای که مشتری درخواست تلفن ثابت کرده است امکانات نداشته باشد، رویه چگونه خواهد بود؟

بیدخام: قاعده این است که به مشتری گفته می‌شود که فرم ثبت نام دریافت تلفن ثابت را پر کند و پس از بررسی امکانات و در صورت فراهم شدن امکانات، تلفن ثابت به او واگذار خواهد شد. اما به طور کلی تلاش مان در شرکت مخابرات ایران این است که انشاالله بتوانیم پاسخ همه بررسی‌های امکانات را مثبت کنیم.
باید این موضوع را در نظر داشته باشید که در حال حاضر قیمت تلفن ثابت ۲۱۸ هزار تومان است؛ در حالی که میانگین قیمت تمام شده یک خط تلفن ثابت برای شرکت مخابرات ایران حدود سه میلیون تومان برآورد شده است. در نتیجه ارائه تلفن ثابت با قیمت‌های فعلی اساساً توجیه اقتصادی ندارد. با این حال تلاش ما بر این است که تلفن ثابت را در همه مناطق ارائه کنیم.


چرا مخابرات برای واگذاری خط تنها امکانات ندارد، اما خط با اینترنت موجود دارد؟
 با این توضیحات باز هم این سوال مطرح می‌شود که چرا وقتی مشترک، تقاضای خرید تلفن ثابت تنها و بدون سرویس اینترنت را دارد، مخابرات امکانات ندارد؛ اما وقتی خط را با اینترنت و مودم درخواست می‌کند مخابرات آماده واگذاری سرویس است؟

بیدخام: این موضوع همه جا صدق نمی‌کند؛ بلکه فقط مختص به مناطقی است که مخابرات در آنها از تکنولوژی‌های جدید استفاده می‌کند. فقط در این مناطق سرویس مخابراتی به صورت باندل ارائه می‌شود که سرویس ثابت به همراه اینترنت ارائه خواهد شد؛ زیرا در این مناطق قیمت تمام شده سرویس بیشتر از مناطقی که فناوری جدید در آن‌ها استفاده نشده است.

فروش اینترنت با مودم روی خط قانونی است؟

 وقتی که به سابقه این مشکل رجوع می‌کنیم متوجه می‌شویم که مشکل جدید نیست و از چند سال پیش تاکنون ابراز شده است. حتی در دوره‌ای مدیرعامل وقت شرکت مخابرات ایران گفته بود که اجبار به فروش اینترنت روی خط تلفن ثابت تخلف است. اکنون وضعیت این نوع فروش از نظر قانونی و غیرقانونی بودن چگونه است؟ اکنون با توضیحات امروز شما، آیا به دلیل اینکه مخابرات با کمبود امکانات مواجه است و این نوع فروش ناشی از نداشتن راه چاره دیگر است، پس در نتیجه دیگر تخلف نیست؟ وضعیت چگونه است؟

بیدخام: همان طور که مدیرعامل وقت، آقای صدری گفته اند ما اجباری در فروش نداریم و اگر موردی بوده است به ما اعلام کنید که بررسی می‌کنیم.دلایل موجود را توضیح دادم که همان محدودیت امکانات فنی بود.

مردم سرگردان در بازار تلفن ثابت
در حال حاضر در برخی از مناطق تهران، فقط شرکت مخابرات ایران است که تلفن ثابت واگذار می‌کند که شرایط واگذاری آن هم به این شکل است. آیا از نظر رقابت در بازار و ایجاد انحصار در ارائه یک سرویس مانند سرویس تلفن ثابت این وضعیت پذیرفته شدنی است؟

بیدخام: ۱۸ شرکت خصوصی دیگر هم مجوز فروش تلفن ثابت را دارند؛ اما کدام یک از این شرکت‌ها به مردم تلفن ثابت واگذار کردند؟ فقط شرکت مخابرات ایران پاسخگوی تلفن مردم است. کسی سراغ این شرکت‌ها نمی‌رود که بپرسد شما که مجوز واگذاری تلفن ثابت دارید چرا تلفن ثابت به مردم نمی‌دهید؟ چرا آن شرکت‌ها تلفن ثابت واگذار نمی‌کنند؟ زیرا اصلاً واگذاری تلفن ثابت صرفه اقتصادی ندارد. هزینه نگهداری تلفن ثابت بسیار بالا است.

در حال حاضر درآمد هر خط تلفن ثابت در ماه ۵ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۶ هزار و ۴۰۰ تومان است، اما به صورت ماهیانه باید برای نگهداری یک خط تلفن ۲۱ هزار تومان هزینه کرد. یک گپ هزینه در این میان وجود دارد که قابل چشم پوشی نیست. با تعرفه‌های ۱۲ سال پیش در حوزه تلفن ثابت چه کسی حاضر است در بازار تلفن ثابت سرمایه گذاری کند؟
مردم هم در کشور ارتباطات را با شرکت مخابرات می‌شناسند. درآمد هر خط تلفن ثابت در ماه ۵ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۶ هزار و ۴۰۰ تومان و هزینه نگهداری آن ۲۱ هزار تومان است

راه کار‌های موقتی و کم هزینه واگذاری خطوط ثابت، قدیمی شده اند
در یک برهه‌ای شرکت مخابرات ایران در برخی از مناطق که با مشکل در توسعه شبکه مواجه بودند، با راهکار‌های موقت و کم هزینه تری مانند خطوط PCM برقراری ارتباط تلفن ثابت را ممکن می‌کرد که این روش‌ها کیفیت پایین تری از سرویس را ارائه می‌دادند؛ این راهکار‌ها اکنون حذف شده اند و به طبع تعداد افرادی که در نوبت دریافت خط تلفن ثابت هستند افزایش پیدا کرده است. آیا این امکان وجود نداشت که به دلیل شرایط خاصی که وجود دارد این راهکار‌ها ادامه یابند تا حداقل نیاز‌های ساده برخی از متقاضیان برطرف شود؟

بیدخام: تا جایی که بتوانیم در ارائه خدمت محدودیتی برای مردم نداریم. سیستم PCM به صورت چهار خط یا ۶ خط مورد استفاده قرار می‌گرفت که البته کیفیت بالایی نداشت. اما نکته اصلی این است که دایری تلفن ثابت هزینه بر شده است و دیگر مانند گذشته نیست. طبیعی است که با تعرفه‌های ۱۲ سال پیش مصوب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات برای تلفن ثابت، دایری یک خط تلفن ثابت با قیمت تمام شده ۳ میلیون تومان اصلاً همخوانی ندارد.
امیدوار هستیم که با شروع مدیریت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تمامی قوانین موجود در این زمینه مورد بازنگری قرار گیرد.

مودمی که مخابرات همراه با خط می‌فروشد گران‌تر است؟
در تجربه‌هایی که در باندلینگ سرویس‌ها در ایران وجود دارد دیده می‌شود که قیمت کالایی که به صورت باندل با سرویس فروخته می‌شود از بازار آزاد گران‌تر است. این در حالی است کالایی که همراه با سرویسی عرضه می‌شود قاعدتا باید نسبت به بازار ارزان‌تر باشد تا برای مشتری جذاب شود؛ به گفته مشترکین شرکت مخابرات ایران، مودم اینترنتی که مخابرات روی خط تلفن ثابت به مردم عرضه می‌کند گران‌تر از قیمت بازار است. این طور است؟

بیدخام: نوع تکنولوژی که با توجه به محدود امکانات فنی در مخابرات استفاده می‌شود، نیاز به نوع مخصوصی از مودم دارد که قیمت آن همان طور که توضیح دادم یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است.

این گفته شما زمانی صدق می‌کند که تعرفه‌های سرویس منطقی باشد. وقتی تعرفه‌ها منطقی نباشد این گفته هم در عمل اتفاق نمی‌افتد.

چرا مودم سازگار با اینترنت مخابرات انقدر خاص است؟
این موضوع که شما به آن تاکید دارد که مودمی که برای اینترنت مخابرات قابل استفاده است از مدل خاصی است، شائبه انحصار را هم ایجاد می‌کند. اصلا چرا فقط مودم خاصی با تجهیزات مخابرات قابل استفاده است و مخابرات از تجهیزات خاصی استفاده می‌کند که با مدل خاصی از مودم سازگار است که مدل‌های آن در بازار کم است و مردم نمی‌توانند بین چند مدل انتخاب کنند؟

بیدخام: همانطور که به صورت شفاف توضیح داده ام به دلیل اینکه با محدودیت امکانات فنی مواجه هستیم، ناگزیر هستیم که از تجهیزات فنی خاص استفاده کنیم که این تجهیزات هم نیاز به مودم مخصوص به خود دارد. شرایط امروز ما شرایط معمولی نیست.

خط تلفن ثابت جابجایی نمی‌شود، چون نمی‌صرفد
 به گفته مشترکان جابجایی خط تلفن ثابت هم انجام نمی‌شود، دلیل این موضوع چیست؟

بیدخام: تغییر مکان تلفن حدود ۱۱۰ هزار تومان تا ۱۳۰ هزار تومان برای شرکت مخابرات هزینه دارد؛ در حالیکه مخابرات باید برای ارائه این سرویس ۱۰ هزار تومان از مردم بگیرد. کجای این معادله منطقی است؟ نیاز است واقعا یک مرجع حرف‌های ما را بشنود و ببیند اصلا درست می‌گوییم یا درست نمی‌گوییم؟ امروز دیگر رسیدگی وضع تلفن ثابت بسیار حیاتی شده است.
تا زمانی که قیمت تمام شده سرویس تغییر مکان با تعرفه‌های موجود همخوانی ندارد، امکان تغییر مکان خط تلفن ضعیف است و احتمال ارائه این سرویس کم است.
تغییر مکان تلفن حدود ۱۱۰ هزار تومان برای شرکت مخابرات هزینه دارد، اما تعرفه این سرویس ۱۰ هزار تومان است

فعلا انتظار توسعه از مخابرات نداشته باشید
در برخی از مناطق تهران مانند منطقه ۷ مخابرات و منطقه شرق تهران چندین سال است که مشکل توسعه وجود دارد و مردم حتی برای دریافت یک خط تلفن ثابت نوبت‌های طولانی گرفته اند، با این شرایط، وضعیت توسعه در این مناطق چگونه خواهد شد؟

بیدخام: به طور کلی توسعه با تعرفه‌های موجود یا امکان پذیر نیست یا به سختی انجام می‌شود. تعرفه‌های موجود جلوی توسعه مخابرات فراگیر را گرفته است. تورم روز به روز افزایش می‌یابد و همه تعرفه‌ها در کشور چندین و چندین بار افزایش یافته است.

با این تعرفه‌ها در همه سرویس‌های مخابراتی از جمله دایری تلفن ثابت، تغییر مکان و اینترنت دچار مشکل هستیم. نمی‌توان با درآمد ۶ هزار تومانی و هزینه نگهداری ۲۱ هزار تومانی تلفن ثابت را توسعه داد.

چرا جواب بررسی شکایت ها، رضایت مشتری را جلب نمی‌کند؟
مخابرات سامانه‌هایی برای دریافت گزارش‌های مردمی راه اندازی کرده است؛ اما برای مثال مشترکی با مشکلی در زمینه خرید خط تلفن ثابت اعلام کرده که پاسخ مطلوب از این سامانه دریافت نکرده است. پس مشترکان از چه راهی باید مشکلات خود را مطرح کنند؟

بیدخام: سامانه ۲۰۲۱ سامانه دریافت گزارش‌های مردمی مخابرات است که ما باید در این سامانه پاسخ گوی مردم باشیم و این کار را هم انجام می‌دهیم که آمار مربوط به این موضوع وجود دارد. اگر مورد شکایت از این سامانه وجود دارد به ما اعلام کنید تا بررسی کنیم.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای دریافت شکایت‌های مردم از شرکت‌های ارائه دهنده سرویس‌های ICT سامانه ۱۹۵ را راه اندازی کرده است. شکایت‌های ثبت شده در این سامانه به شرکت‌های مربوط ارجاع می‌شوند و شرکت پاسخی به شکایت کاربر ارائه می‌کند که پاسخ از طریق سامانه ۱۹۵ به کاربر اعلام می‌شود. آیا به شما از این سامانه شکایتی ارجاع داده می‌شود؟

بیدخام: بله؛ آمار‌های آن هم موجود است. شکایت‌های مردمی را به ما ارجاع می‌دهند. آن‌ها را بررسی می‌کنیم، برای رفع مشکل اقدام می‌کنیم و پاسخ را به سامانه ۱۹۵ ارسال می‌کنیم.

آیا در سامانه ۱۹۵ پاسخ‌هایی که شرکت‌هایی مانند شرکت مخابرات به شکایت‌ها می‌دهند راستی آزمایی می‌شود؟ زیرا برخی از کاربران از پاسخی که به شکایت آن‌ها از مخابرات در سامانه ۱۹۵ داده شده رضایت ندارند و آن را تنها انتقال پاسخ مخابرات به کاربر بدون بررسی صحت و سقم آن دانسته اند.

بیدخام: سامانه ۱۹۵ سامانه ثبت شکایت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و متعلق به مخابرات نیست و از جزئیات آن اطلاع ندارم. در این سامانه اگر شکایتی از شرکتی ثبت شده باشد به شرکت ارجاع داده می‌شود. اگر از مخابرات هم شکایت شده باشد شکایت به مخابرات ارجاع داده می‌شود و در اصطلاح تیکت زده می‌شود و مخابرات به این شکایت پاسخ می‌دهد.
درباره اینکه این پاسخ در سامانه ۱۹۵ راستی آزمایی می‌شود یا نمی‌شود اطلاعی ندارم و در جریان این موضوع نیستم.

منبع : فارس