به یاد علی حاتمی شاعر سینما

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، جایی شبیه به محلی که رضا خوشنویس هزار دستان به مفتش نشان داد متولد شد. جایی در تفرش. دقیقا ۷۷ سال پیش در چنین روزی؛ ۲۳ مرداد.

 

 

زنده یاد عباسعلی حاتمی سینما و تئاتر را در دانشگاه هنر آموخت و به یکی از کارگردانان پیشرو و نامدار ایرانی تبدیل شد.

بیش از ۱۴ فیلم و مجموعه تلویزیونی ماندگار به یادگار گذاشت. 

از حسن کچل در سال ۴۸ تا جهان پهلوان تختی که به دلیل پرواز ابدی کارگردانش ناتمام ماند، در کارنامه کاری علی حاتمی به چشم می‌خورد.

هنوز هم دیالوگ‌های ناب فیلم هایش روح را صیقل می‌دهد.

آنجایی که در فیلم مادر، بازیگر نقش مادر می‌گوید: ضیافت مرگ، عطر و طعمش دعاست. روغن خوبم تو خونه داریم، زعفرونم هست، اما چربی و شیرینی ملاک نیست، این حرمتیه که زنده‌ها به مرده هاشون می‌ذارن.

یا آنجایی که در فیلم حاجی واشنگتن آورده شده: شعبان قبوله، آسوده کسی که خر نداره، از کاه و جویش خبر نداره. خوب جفتتون دارید از دست هم خلاص می‌شید. آخم نگفت زبون بسته، بسلامتی خرت سقط شد، مصیبت آدمیزاد و نداره، روز جزا، حساب و کتاب پس نمی‌ده. آ بارک الله حالا شدی خر خودتو خرک خودت، توبره و سفره ت شد یکی. جونشو خودت می‌کنی، نونشم خودت می‌خوری. حالا دیگه بسته به خواست خودته که تو طویله جاگیر شی یا زیر طاقی، دو خرجه نیستی با این خرج سنگین. دیگه دست خودته که خر باشی یا خرک چی.

کمال الملک که در سال ۶۳ ساخته شده پر از دیالوگ‌های ساده و روان، اما پر مغز است.

مثلا آنجا که عضدالملک می‌گوید: ان شاء الله که سال آینده این باغبان پیر خدمتگزار، توفیق تقدیم نهال برومندی دیگری داشته باشد.

-ناصرالدین شاه: امیدوار نباش، مدرسه‌ی هنر مزرعه‌ی بلال نیست آقا، که هر سال محصول بهتری داشته باشد. در کواکب آسمان هم یکی می‌شود ستاره‌ی درخشان، الباقی سوسو می‌زنند.

یا آن بخشی که مظفرالدین شاه می‌گوید: اکثر عمر ما در دوران ولیعهدی گذشت و رسم پادشاهی را خوب نمی‌دانیم.

دلشدگان یکی دیگر از آثار هنرمندانه مرحوم علی حاتمی است. «آیین چراغ خاموشی نیست!» یکی از ماندگار‌ترین دیالوگ‌های تاریخ سینما به حساب می‌آید.

شاید «با همه بلند بالایی؛ دستم به شاخسار آرزو نرسید! «یکی از تلخ‌ترین دیالوگ‌هایی باشد که شنیده ایم.

یکی از شاعرانه‌ترین دیالوگ‌ها را هم می‌توان «کاش این دنیا هم مثل یک جعبه موسیقی بود، همه صدا‌ها آهنگ بود، همه حرف‌ها ترانه» دانست.

اما مجموعه تلویزیونی هزار دستان علی حاتمی که در فهرست ملی حافظه یونسکو هم ثبت شده سراسر نکته و خاطره است. از شخصیت‌هایی که هر کدام به ماندگار‌ترین‌ها تبدیل شدند تا قصه‌ای که انگار برای همین امروز ساخته شده و انقضا ندارد.

شهرک سینمایی تلویزیونی ایران یا همان شهرک غزالی هم از یادگار‌های ماندگار علی حاتمی مرد ماندگار مردادی سینما و تلویزیون ایران است.

روحش شاد و راهش ادامه دار...