سازمان بورس جایزه میدهد؛ کشف تخلف بورسی به کمک "سوتزن"ها
گزارشگران حرفهای بازار سرمایه، با ثبت ناهنجاری عمدهای که موثق و همراه مستندات است، میتوانند از سازمان بورس و اوراق بهادار «پاداش» دریافت کنند.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما، رئیس اداره دیده بان سلامت بازار سرمایه با بیان این مطلب گفت: از جمله اهداف اصلی این اداره از ابتدای تاسیس در سال ۹۸، رسیدگی به گزارشهای حرفهای موثق و دست اول درباره ناهنجاریهای عمده مبتنی بر بروز جرم و تخلف در بازار سرمایه بوده است.
مهدی زمانی سبزی با بیان اینکه سازمان بورس به دنبال ارائه سازوکاری برای استقرار فرایند دریافت گزارش حرفهای و حمایت از گزارشگران بوده است، افزود: در راستای ارتقا و حفظ شفافیت اطلاعاتی و معاملاتی در بازار سرمایه و به منظور پیشگیری و کشف تخلفات، سازمان بورس و اوراق بهادار توسعه و پیاده سازی سامانه دیده بان سلامت بازار سرمایه (سوت زن) را در دستور کار قرار داد و سامانه dideban.seo.ir به بهرهبرداری رسید.
او ادامه داد: متناسب با این موضوع، چندی پیش دستورالعملی با محوریت «پاداش» در کمیته تدوین مقررات تدوین شد که پس از طرح و تصویب در هیأت مدیره سازمان، هم اکنون در فرآیند ابلاغ رسمی به فعالان بازار است. این دستورالعمل به گزارشگران حرفهای که ناهنجاری عمدهای را از طریق سامانه یاد شده گزارش دهند، مشروط به اینکه، گزارش براساس دستورالعمل یاد شده حائز شرایط باشد، پاداش میدهد.
رئیس اداره دیده بان سلامت بازار سرمایه محل این پاداش را از وجوهی خواند که از بورسها و سازمان بورس تامین میشود و تصریح کرد: پاداش درنظرگرفته شده برای موارد گزارش شده حائز شرایط، ۱۰ تا ۳۰ درصد مجموع مبلغ جریمه نقدی موضوع رأی یا آرای قطعی یا زیان احتمالی تخمینی هیأت مدیره سازمان است.
او در خصوص نحوه بررسی گزارشهای دریافتی نیز عنوان داشت: گزارشگران میتوانند گزارش خود را به صورت ناشناس یا همراه با درج اطلاعات هویتی ارسال کنند. در صورت ارسال گزارش همراه با مشخصات هویتی، سازمان بورس متعهد است که از اطلاعات هویتی گزارشگر حرفهای محافظت کرده و از افشای آن خودداری کند.
به گفته زمانی سبزی، قویترین ابزارهای مبارزه، کشف و پیشگیری از بروز جرائم و تخلفات، استفاده از توان نظارتی مردم در کشف جرائم و تخلفات به عنوان بازیگران اصلی بازار سرمایه است. از این اقدام که با عنوان سوتزنی یا whistleblowing یاد میشود، نمونههای موفقیت آمیزی در کشورهای پیشرفته مشاهده شده است.
او با اشاره به حوزههای فعالیت اداره دیده بان سلامت بازار سرمایه اظهار کرد: گزارشگران حرفهای میتوانند گزارش ناهنجاری عمدهای که از آن آگاه میشوند را در هر یک از حوزههای ناشران، بازار، نهادهای مالی و فضای مجازی به همراه مستندات در سامانه ثبت کنند.
رئیس اداره دیده بان سلامت بازار سرمایه در انتهای گفتوگوی خود با "سنا"، آمار گزارشهای ثبت شده در سامانه طی ۴ ماه ابتدایی سال جاری را مدنظر قرار داد و توضیح داد: طی دوره یاد شده، ۷۱ درصد گزارشها در حوزه بازار، ۱۷ درصد در حوزه ناشران و ۱۲ درصد در حوزه نهادهای مالی و فضای مجازی بوده است. در این مدت، ۹ گزارش تخلفاتی نیز به معاونت حقوقی ارجاع داده شده است.
امکان صدور و ابطال واحدهای صندوقهای سرمایه گذاری به صورت برخط
همچنین با ابلاغ دستورالعمل اجرایی دریافت و ارسال برخط درخواستهای صدور و ابطال واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری، امکان سرمایهگذاری غیرمستقیم بدون حضور در شعب بانکها و به صورت آنلاین برای هموطنان میسر شد.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، این دستورالعمل بر اساس بند ۲ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران با هدف تعیین ضوابط ناظر بر سامانههای دریافت و ارسال برخط درخواستهای صدور و ابطال واحدهای صندوقهای سرمایه گذاری تهیه شده و در تاریخ ۱۶ تیر به تصویب هیئت مدیره سازمان رسید. براساس این گزارش، این دستورالعمل امروز ۱۸ مرداد ۱۴۰۰ پس از بررسیهای لازم «ابلاغ» شده است.
در بخشهایی از این دستورالعمل آمده است: علاوه بر آنچه مطابق قوانین و مقررات، از جمله مقررات ناظر بر فرآیند صدور و ابطال الزامی است، الزاماتی نیز باید در «سامانه» اعمال شود. منظور از «سامانه» زیرساخت الکترونیکی است که پس از اخذ مجوز مدیر صندوق از سازمان، ارسال برخط درخواستهای سرمایهگذاران جهت صدور و ابطال واحدهای صندوقهای سرمایه گذاری از طریق آن امکانپذیر است.
یکی از این موارد مربوط به لزوم «سجامی» بودن متقاضیان سرمایه گذاری در صندوقهای سرمایه گذاری است، به طوریکه ارائه خدمات برخط، دریافت و ارسال درخواستهای صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری صندوقها صرفاٌ با احراز سجامی بودن سرمایه گذاران انجام میپذیرد.
همچنین در این دستورالعمل آمده است: حداقل ۳۰ روز پیش از پایان قرارداد با «ارائه دهنده سامانه» مراتب پایان قرارداد فوق و مسیر اعلامی جایگزین باید توسط مدیر صندوق در سامانه اطلاع رسانی شده و پس از اتمام قرارداد، اخذ برخط درخواستهای صدور و ابطال صندوق از طریق سامانه متوقف شود. منظور از «ارائه دهنده سامانه»، شخص حقوقی است که سامانه موضوع این دستورالعمل را با رعایت قوانین و مقررات در اختیار دارد.
انتشار آخرین قیمت صدور، قیمت ابطال، قیمت آماری، قیمت تقریبی صدور، قیمت تقریبی ابطال و تعداد واحدهای سرمایه گذاری نزد سرمایه گذاران صندوقهای سرمایه گذاری فهرست شده در سامانه یکی دیگر از الزاماتی است که باید در «سامانه» صندوقهای سرمایه گذاری اعمال شود.