گسترش مناسبات تهران و مسکو با توافق نامه پیش رو

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای کاظم جلالی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما، افزود: ایران در سال 2001 قراردادی 20 ساله را با روسیه امضا کرد و در مجلس شورای اسلامی هم به تصویب رسید و مقرر شد اگر یکی از دو کشور نسبت به قرارداد و تمدید آن مطلبی دارند یکسال قبل از اتمام مطرح کنند، در غیر این صورت هر 5 سال یکبار تمدید خواهد شد.
وی ادامه داد: این قرارداد الان به شکل خودکار 5 سال تمدید شد و در نامه ای که مقام معظم رهبری به پوتین نوشتند و پاسخی که پوتین داد موضوع بر این است که این قرارداد را به بیش از دو دهه یا بیشتر کنیم.

آقای جلالی با اشاره به اینکه این قرارداد یک موافقت نامه است و حتما نیاز به تصویب مجلس شورای اسلامی دارد گفت: برنامه بر این اساس است که پیش نویس این توافق نامه توسط جمهوری اسلامی ایران تهیه شود که در سفارت جمهوری اسلامی ایران چند ماه برای این موضوع وقت گذاشتیم و پیش نویسی را تهیه و به وزارت امور خارجه کشورمان ارسال کردیم و نهایتاً پس از جمع بندی در داخل کشور این پیش نویس را به طرف روس می دهیم تا آنها هم بررسی کنند و مذاکرات انجام و در نهایت در دولت و مجلس تصویب شود.
وی درباره ویژگی های این توافق نامه هم افزود: بدلیل اینکه موافقت نامه قبلی 20 سال از عمرش می گذرد نیاز بود که با توجه به شرایط جدید منطقه ای و بین المللی و همچنین روند توسعه ای در ایران و روسیه نوین متن توافق نامه بر این اساس نگاشته شود.
وی با اشاره به اینکه ادامه داد: خیلی ها تصوراتشان از روسیه، عصر کمونیستی و تزاری است در حالی که روسیه در 20 سال گذشته پیشرفت های بسیار زیادی را انجام داده و یک روسیه جدید است.
سفیر ایران در روسیه گفت: از طرف دیگر خیلی از روسها هم جمهوری اسلامی ایران و ایران نوین را با ظرفیت های جدیدی که در ایران اتفاق افتاده نمی شناسند.
وی افزود: بنا داریم در این توافق نامه پیش رو ظرفیت های جدیدی که در دو کشور بوجود آمده در کنار همدیگر متصل شود و روابط را در عرصه های مختلف گسترش دهیم.
آقای جلالی عنوان کرد: این توافق نامه در عرصه های سیاسی، امنیتی، نظامی، دفاعی و بویژه اقتصادی است.

40 درصد مبادلات بین ایران و روسیه با ارز دو جانبه است

سفیر ایران در روسیه گفت: 40 درصد از حجم مبادلات بین ایران و روسیه با ارز دو جانبه است و در تلاش هستیم که این میزان را افزایش دهیم و در بخش همکاری های بانک مرکزی دو کشور، پیام رسان ها، سوئیفت مشترک و مبادلات تجاری با ارز های ملی کارهای بسیار خوبی انجام شده است.
آقای کاظم جلالی در ادامه برنامه گفتگوي ويژه خبري درباره ابعاد و ظرفیت های نامه مقام معظم رهبری به پوتین افزود: این نامه درجهت گسترش روابط دو کشور بسیار با اهمیت بود و حوزه های مختلفی در این نامه وجود دارد؛ هم در موضوع توافق آتی که باید انجام شود و هم در جهت همکاری های اقتصادی.

وی ادامه داد: روابط ایران و روسیه در ابعاد مختلف رو به گسترش است و عمده ضعف ما در روابط در دو بخش فرهنگی و اقتصادی است لذا در این توافق نامه به این دو موضوع هم اشاره شده که در جهت توسعه روابط اقتصادی بتوانیم گام برداریم و در بخش همکاری های منطقه ای و بین المللی هم در این نامه سخن گفته شده است.
آقای جلالی گفت: مفاد نامه و هر آنچه که مقام معظم رهبری ذکر کردند در جهت توسعه روابط بسیار با اهمیت بود و در کنار آن آقای پوتین پاسخ مبسوطی در این خصوص داد که این می تواند فصل نوین برای روابط ایران روسیه شود.
وی درباره گسترش مناسبات فرهنگی بین ایران و روسیه هم افزود: سطح شناخت دو ملت نسبت به هم در این بخش بسیار پایین است و متناسب با ظرفیت همسایگی دو کشور و تاریخ گذشته شان نیست.
سفیر ایران در ورسیه ادامه داد: ما یکسری روس شناس در داخل ایران و یکسری ایران شناس در داخل روسیه داریم که برخی از اینها تبدیل به کسانی شدند که مرتب مسائل گذشته را به رخ هم می کشند؛ مثلا شاید در ذهن مردم ترکمنچای و گلستان باشد که البته نمی شود در روابط امروز کاملاً متکی به گذشته بود .
وی گفت: در جنگ جهانی دوم آلمان به روسیه تجاوز کرد و خود روس ها اعلام می کنند که آلمان ها 25 میلیون نفر از مردم روس را کشتند اما سوال اینجاست که آیا امروز روسیه با آلمان روابط دارند یا نه؟
آقای جلالی عنوان کرد: ما یک زبان برای معرفی همدیگر نداریم چرا که الان در بخش همسایگی ایران 300 میلیون نفر به شکل زبان اول و 500 میلیون نفر به شکل زبان دوم روسی صحبت می کنند ولی ما هنوز یک شبکه تلویزیونی روس زبان نداریم؛ البته با پیگیری های ریاست سازمان صدا و سیما بزودی این اتفاق مهم خواهد افتاد چرا که باید ایران را به روس ها معرفی کنیم و از طرف دیگر هم روسها باید خودشان را به ما معرفی کنند که در این زمینه دچار ضعف جدی هستیم.
سفیر ایران در روسیه درباره موضوع اعتماد در عرصه روابط بین المللی هم گفت: در عرصه روابط دو جانبه، چند جانبه و بین المللی موضوع منافع، متقابل است .
وی افزود: آمریکائیها قانونی تصویب کردند برای تخریب روابط ایران و روسیه و سالانه هم بودجه در نظر می گیرند.
آقای جلالی با بیان اینکه ما در ذیل روسیه تعریف نمی شویم گفت: ما امروز خودمان یک قدرت بزرگ منطقه ای در کنار روسیه هستیم و اگر ما علیه تروریسم در منطقه مبارزه می کنیم پرچم اصلی این مبارزه در دست جمهوری اسلام ایران است و نقش مهم شهید سردار سلیمانی و پس از آن کشیده شدن روسیه در مبارزه با داعش و تروریسم است.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران یک کشور مستقل در سیاست خارجی خود است و ما امروز میتوانیم یک قطب از کشورهای تحریمی را تشکیل دهیم چرا که ایران ، روسیه و چین تحریم هستند و بلوک شرق امروز در حال شکل گیری است و افرادی که امروز با پول آمریکائیها علیه جمهوری اسلامی ایران صحبت می کنند باید بدانند که قدرت آینده ای که در عرصه جهانی وجود دارد چین است.
آقای جلالی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا تا کنون ایده باشگاه تحریمی ها با روسها مطرح شده است؟ افزود: تاکنون چندین بار مطرح کردیم و در حال تلاش هستیم مثلاً در بخش پیام رسان های داخلی دو کشور، کارکردن با ارزهای ملی و وصل کردن برخی بانک ها با نظام شتاب بین ایران و روسیه پیشرفت های بسیار خوبی داشتیم.

 افزایش 105 درصدی صادرات ایران به روسیه

سفیر ایران در روسیه گفت:در سال 2020 صادرات ایران به روسیه 105 درصد افزایش داشت یعنی از 390 میلیون دلار به 805 میلیون دلار رسیدیم.
آقای کاظم جلالی در ادامه برنامه گفتگوي ويژه خبري درباره ظرفیت های موجود در اوراسیا افزود: جمهوری اسلامی ایران با مذاکرات انجام شده در آبان 1398 موافقتنامه تعرفه ترجیحی با اوراسیا را در مجلس شورای اسلامی تصویب کرد که اجرایی هم شد.
وی ادامه داد: الآن به سمت موافقتنامه تجارت آزاد پیش می رویم و مذاکرات در حال انجام است و دولت جدید باید هوشمندانه عمل کند که با سرعت این کار را پیش ببریم.
آقای جلالی عنوان کرد: واردات ما از اوراسیا متناسب با صادرات ما نیست چرا که میزان صادرات ما به اوراسیا بیشتر بوده است.
وی گفت: اوراسیا فرصت بسیار خوبی است و ما در ظرفیت یک سال و نیم خودمان خوب عمل کردیم و البته ظرفیت های بسیار بالایی وجود دارد که باید استفاده کنیم.
سفیر ایران در روسیه افزود: در موضوع روسیه تمام تلاش ها در وزارت امورخارجه و سفارت جمهوری اسلامی ایران؛ رویکرد اقتصادی است.

آقای جلالی ادامه داد: ما سه مسیر هوایی، زمینی و دریایی برای دستیابی به بازار روسیه داریم، البته ما با روسیه مرز خاکی نداریم و برای استفاده از مرز خاکی باید از کشورهای واسط مثل ترکمنستان، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان و گرجستان استفاده کنیم.
وی گفت: ما با جمهوري آذربایجان در بخش هایی در بازار روسیه باهم رقیب هستیم که اینجا می تواند مشکلاتی بوجود آورد.
آقای جلالی عنوان کرد: اگر روسیه را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم کنیم ما از بخش شرقی غافل ماندیم چرا که از خط ترانزیت و راه آهن به ترکمنستان و قزاقستان در قسمت شرقی روسیه حدود 70 میلیون نفر جمعیت زندگی می کنند و ما در بازار میوه و تره بار، صیفی جات و سبزیجات با ترکیه و آذربایجان رقیب هستیم؛ البته در این بخش؛ رقابت زیاد هست و موانعی هم در رفتن به روسیه وجود دارد.
وی افزود:در بخش دریایی ما در بنادر خوب کار کردیم ولی ظرفیت کشتیرانی در داخل دریای خزر حداکثر 8 هزار تنی است ولی متوسط آن؛ سه هزار تا پنج هزار تن است که باید ظرفیت کشتی ها افزایش پیدا کند و متناسب با پهلوگیری در بنادر شود.
سفیر ایران در روسیه ادامه داد: ما غلات مورد نیاز خود را از کشورهای آمریکای لاتین تهیه می کنیم در صورتی که بزرگترین تولید کننده های غلات؛ روسیه و قزاقستان است. در سال گذشته تولید غلات روسیه 127 میلیون تن بود که 80 میلیون تن مصرف داخلی دارند و حدود 50 میلیون تن امکان صادرات وجود دارد.
آقای جلالی گفت: ما برای انتقال غلات از روسیه از طریق مرز دریایی باید ظرفیت ایجاد کنیم.
وی درباره مسیر ریلی بین ایران و روسیه هم افزود: از سال 2000 تعدادی کشور مسیر کریدور شمال به جنوب را تصویب کردند که اگر ریلی به آن نگاه کنیم؛ مثلاً از سن پترزبورگ یا فنلاند به چابهار یا بندرعباس برسد که اگر به بندرعباس این کریدور برسد قطعه رشت به آستارا خالی است و اگر به چابهار نگاه کنیم دو قطعه آستارا به رشت و چابهار به زاهدان خالی است، البته چابهار به زاهدان با منابع داخلی در حال تکمیل است ولی رشت- آستارا متوقف و چهار سال است که بايد یکی از همسایگان 500 میلیون دلار فاینانس کند که این اتفاق نیفتاد و این به ضرر ماست چرا که امروز مفهوم توسعه با مفهوم امنیت گره خورده است.
آقای جلالی ادامه داد: امروز هند و روسیه خواهان این هستند که کالا از این طریق به هند برود و با حمایت راه آهن جمهوری اسلامی ایران؛ اولین کالا از این مسیر را در دو هفته پیش منتقل کردیم که یک محموله کاغذ از فنلاند تا آستارا آمد و از آنجا با کامیون به رشت حمل شد و از رشت با قطار به بندرعباس و از آنجا به بمبئی رسید.
وی گفت: ما در زیرساخت های جاده ای، راه آهن و بنادر ضعف داریم.
آقای جلالی افزود: در سال 2020 صادرات ایران به روسیه 105 درصد افزایش داشت یعنی از 390 میلیون دلار به 805 میلیون دلار رسیدیم البته این رقم بسیار پایین است.
وی اضافه کرد: ما اگر در روسیه بنا داریم حرکتی انجام دهیم باید شرکت های بزرگ مانند بنیاد مستضعفان و جانبازان، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، آستان قدس رضوی و شرکت های بزرگی مانند اتکا ورود پیدا کنند.
سفیر ایران در روسیه گفت: کریدور شمال به جنوب را راه انداختیم و مقرر شد هر ماه حداقل یک یا دو قطار از این مسیر عبور کند و در آینده نزدیک به هفته ای یک قطار برسد.
آقای جلالی افزود: تجار و شرکت های بزرگ ما هم باید در روسیه فعال شوند.
وی گفت: ما در نفت و گاز همکاری هایی با روسیه داریم و گسترش پیدا خواهد کرد و آقای زنگنه در بهمن سال گذشته سفر حاکمیتی به روسیه داشت و پیام سفر این بود که ما کاملاً آمادگی داریم با طرف های روس در این خصوص کار کنیم، البته الآن کارهایی در حال انجام است.
آقای جلالی افزود: ما علاقه مندیم بسیاری از تکنولوژی ها را از غرب بگیریم ولی الآن بخشی از تکنولوژی روسی وجود دارد و در حال ورود به ایران هم هست که تکنولوژی های پیشرفته ای است چون روسها در این زمینه کار کردند و به جای این که از تکنولوژی غرب استفاده کنیم مي توانيم از روسها بهره ببریم.
وی ادامه داد: خیلی از لابراتوآرها در اطراف ایران، روسیه و چین توسط آمریکایی ها و غربی ها راه اندازی شده که بسیاری از بیماری ها از همین لابراتوآرها خارج می شود؛ بخشی از این لابراتوآرها به سمتی می روند که حشرات را آلوده می کنند و از طریق پهپاد این حشرات را به یک منطقه یا مزرعه می فرستند و آنجا را نابود می کنند که برای مقابله با این شرایط نیازمند همکاری با همسایگان است.
سفیر ایران در روسیه گفت: ما در بخش های دیگر هم با روسیه همکاری داریم مثلاً در سال 2016 مقرر شد که پنج میلیارد دلار وام دولتی در قالب پروژه ها به ایران داده شود که این وام با سود دو درصد است و اخیراً اولین پروژه به نام سیریک که نیروگاه 1500 مگاواتی است آغاز شد؛ البته طرح های دیگر هم در حال پیشرفت است؛ مثلاً راه آهن اینچه برون- گرمسار، پروژه نیروگاهی رامین اهواز، گتوند علیا، راه آهن زاهدان- بیرجند و برخی خریدهایی که در بخش های قطار و واگن است.
آقای جلالی درباره ورود واکسن از روسیه به ایران هم افزود: در موضوع واکسن؛ بحث خرید از روسیه بود که خرید اولیه ما یک میلیون تا دو میلیون دُز بود و خرید دوم ما حدود 60 میلیون دُز است ولی روس ها بیشتر در تولیدات مشترک حساب می کردند چرا که ظرفیت تولیدی خودشان خیلی بالا نیست.
وی با اشاره به این که الآن در روسیه بیش از 20 میلیون نفر واکسینه شدند گفت: در حال حاضر در روسیه هم روزانه بالای 700 نفر مرگ و میر به دلیل کرونا دارند.
آقای جلالی افزود: تولید مشترک واکسن اسپوتنیک در داخل ایران آغاز شده و امیدواریم ظرفیت آن افزایش پیدا کند و ما می توانیم در قالب قراردادی که با روس ها داریم، آنچه که در داخل تولید می کنیم را به مصرف داخلی خودمان برسانیم.
وی درباره ابلاغیه همکاری در بخش فضایی بین ایران و روسیه هم گفت: مذاکرات موافقتنامه همکاری های قضایی بین ایران و روسیه انجام شد و به مرحله نهایی رسید و از جانب ایران تصویب شد و باید روس ها هم در این زمینه نظر خودشان را بدهند.
آقای کامبیز میرکریمی نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: ایران یکی از منضبط ترین کشورهای جهان در رابطه با موافقتنامه های تجارت آزاد با کشورهای همسایه است.

وی افزود: جدی ترین موافقتنامه؛ تجارت آزاد بین ایران و اوراسیا بود که حجم تجارت ایران سال ها حدود 300 میلیون دلار و حجم واردات ما چهار برابر این میزان بود که روند بعد از اجرای موافقتنامه تغییر کرد و از سال 97 که 284 میلیون دلار بود به 458 میلیون دلار جهش پیدا کرد و امسال در شرایط کرونا به 505 میلیون دلار رسید.
آقای میرکریمی ادامه داد: با نرخ گذاری که بانک مرکزی داشت و موضوع سامانه نیما و سخت گیری هایی که انجام شد؛ یک مقدار به تجارت آزاد ما لطمه زد.
وی با بیان این که الآن باید به زیرساخت ها توجه کرد گفت: خیلی از موانع رفع شد اما در عین حال ما توسعه نامتوازن را شاهد هستیم؛ البته ایران امتیازات بسیار خوبی در موافقتنامه اوراسیا گرفت و بهترین امتیاز برای صادرات کالای ایرانی مثل محصولات پلیمری گرفته شد.
نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه افزود: باید مسئولین دولتی مذاکره کنند و با یک سرمایه گذاری مختصر؛ تعداد گمرکات را در مرز ایران وجمهوري آذربایجان به دو تا سه مرز برسانند و همچنین از جمهوري آذربایجان به روسیه هم به دو یا سه مرز افزایش دهند؛ البته سرمایه گذاری خوبی در جاده ها شده است.