نسل جدید موشک «کورنت ایرانی»

به گزارش وب گردي خبرگزاري صدا وسيما؛ با توسعه دکترین نبرد نامتقارن، موشک‌های ضد زره بخش مهمی از توان رزم زمینی کشورمان را تشکیل داده اند. البته تجربیات سخت دوران دفاع مقدس باعث شد تا در دوره بازسازی پس از جنگ تا به امروز، بخش ضد زره از جمله حوزه‌های خاص مورد توجه بوده و طیف گسترده‌ای از محصولات در این بخش در صنایع دفاعی کشور ساخته و به نیرو‌های مسلح تحویل داده شود.
خانواده سلاح‌های ضدزره در کشورمان بسیار متنوع بوده و از شمار انگشتان دو دست نیز فراتر می‌رود، اما در جریان تحویل تسلیحات جدید به نیروی زمینی سپاه که هفته گذشته انجام شد، دو سلاح ضد زره خاص به نمایش درآمد که با ورود آنها به سازمان رزم نیروی زمینی سپاه، توان ضد زره این نیرو به شکل قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد.

موشک ضد زره الماس را شاید بتوان مهم‌ترین دستاورد رونمایی شده در بخش ضد زره صنایع دفاعی کشور معرفی کرد. موشکی که به وسیله آن، جمهوری اسلامی ایران وارد باشگاه دارندگان موشک‌های ضد زره با توان حمله از بالا و همچنین با قابلیت معروف به "شلیک کن و فراموش کن" شد. این موشک ابتدا در مدل هوا پرتاب در سال گذشته توسط صنایع دفاعی رونمایی شد و اولین مشتری خود را در واحد‌های پهپادی ارتش جمهوری اسلامی پیدا کرد و در آن زمان اعلام شد که این موشک در زمان شلیک از پهپاد، بردی در حدود ۸ کیلومتر دارد.

موشک الماس زمین پرتاب

موشک الماس زمین پایه از نظر لانچر به مدل LR خانواده اسپایک شباهت‌هایی دارد، ولی یک مسئله و تفاوت مهم در این میان وجود دارد. در مدل اسراییلی ،برد موشک بین ۴ تا ۵.۵ کیلومتر است در حالی که برد در مدل ایرانی حتی در حالت زمین پرتاب ۸ کیلومتر است.

رسیدن به این برد برای موشکی در این اندازه مشخصا یک چالش بزرگ است و برآوردی که می‌توان برای رسیدن به این فاصله در حال حاضر به صورت گمانه زنی مطرح کرد یکی تقویت و استفاده از یک سیستم جدید و پیشرفته پیشران است و دیگر بحث هدایت موشک در بخشی از راه با نوعی از کابل‌های فیبر نوری است.

موشک اسپایک ال آر ساخت رژیم صهیونیستی

به طور کلی بحث هدایت با سیم یک مفهوم ثابت شده و قدیمی در موشک‌های ضد زره به حساب می‌آید، اما به نظر می‌رسد در این مدل جدید، از کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌شود و معمولا در بردهای بالا از آن‌ها برای ارتباط با موشک تا رسیدن به ارتفاع و نقطه‌ای مشخص برای یافتن و قفل کردن هدف استفاده می‌شود. بعد از رسیدن به نقطه مورد نظر و رها شدن کابل مورد نظر، ارتباط به وسیله سیگنال‌های رادیویی در فرکانس امن ادامه خواهد داشت. در مرحله آخر نیز سر اپتیکی موشک بحث کشف و قفل کردن روی هدف را انجام داده و به سمت آن حرکت می‌کند.

البته این سیستم‌های هدایتی مورد اشاره در موشک‌های سری اسپایک به کار می‌رود و صرفا به دلیل شباهت دو سیستم و عدم اعلام مشخصات دقیق الماس به صورت گمانه زنی به مشخصات موشک اسپایک اشاره می‌شود. واحد کنترل و شلیک موشک نیز از حامل موشک دو واحد جدا از هم هستند و بعد از شلیک هر موشک استوانه حامل آن جدا شده و موشک بعدی روی آن سوار می‌شود.
موشک‌های تاپ اتک و "شلیک کن فراموش کن" ضد زره جزو نسل آخر تسلیحات در این بخش قرار دارند. در بسیاری از کشور‌های جهان که یا سازنده یا خریدار این کلاس از تسلیحات هستند همچنان تسلیحات ضد زره هدایت شونده بر پایه سیستم‌های هدایت فرمان در خط دید به عنوان گزینه‌های ساده‌تر برای استفاده در تعداد بالا تولید یا خریداری می‌شوند.

برادر بزرگ‌تر دهلاویه رونمایی شد
دیگر دستاورد مهم ضد زره مراسم نیروی زمینی سپاه، رونمایی از برادر بزرگتر و نیرومند‌تر موشک‌های دهلاویه است. موشک ضد زره دهلاویه یکی از قوی‌ترین تسلیحات ضد زره ایرانی است که شباهت‌هایی به موشک ضد زره روسی "کورنت" داشته و در سال‌های اخیر هم به نیروی زمینی سپاه و هم ارتش تحویل داده شده است. بر اساس اطلاعات اعلام شده از این موشک، دهلاویه برد موثری بین ۱۰۰ الی ۵۵۰۰ متر دارد.
این برد، این موشک را از برد عملیاتی تمام توپ‌های نصب شده روی تانک‌های عملیاتی حال حاضر در جهان خارج می‌کند. در بحث هدایت نیز این موشک از سیستم هدایتی لیزری نیمه خودکار، فرمان به خط و موج سواری لیزری دید بهره می‌برد. در این روش کاربر مورد نظر پرتویی از لیزر را به سمت هدف تابانده و تا لحظه برخورد باید تابش لیزر را بر روی هدف حفظ کند.

موشک ضد زره دهلاویه ساخته شده بر اساس مدل پایه‌ای موشک کورنت

از نکات مثبت این سامانه هدایتی این است که در لحظات اولیه، لزومی بر تاباندن یک لیزر نیرومند به هدف که ممکن است باعث فعال شدن سامانه‌های دفاع متقابل زره پوش شود، نیست و موشک مورد نظر نیز صرفا روی موج لیزری که از پشت و از سمت لانچر با آن در ارتباط است حرکت کرده و به نسبت بسیاری از اقدامات متقابل ایمن است. وزن سر جنگی این موشک ۶.۸ کیلوگرم بوده و از نوع دو مرحله‌ای است و توان نفوذ در ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ میلی متر زره را دارد که البته این میزان مربوط به بعد از عبور از زره‌های واکنش گر است. وجود سر جنگی دو مرحله‌ای یکی از توانایی‌های مناسب این موشک برای مقابله با تانک‌ها و یا زره پوش‌های مجهز به زره‌های چند لایه است.

سر جنگی مرحله اول وظیفه نابودی لایه‌های اولیه مثل زره‌های واکنشگر را داشته و مرحله دوم نیز به داخل هدف نفوذ کرده و آن را نابود می‌کند. سرعت این موشک در حدود ۲۵۰ متر بر ثانیه بوده و مدت زمان پرواز آن در بیشینه برد در حدود ۲۲ ثانیه است. وزن موشک و پرتابگر آن بر روی هم ۲۷ کیلوگرم است. هر موشک در پرتابگر‌های استوانه‌ای شکل یک بار مصرف قرار گرفته است که نیرو‌های پیاده توان حمل آن را دارند. معمولا تیم‌های ضد زره کورنت از ۲ یا ۳ نفر تشکیل می‌شوند. مدت زمان بارگذاری هر موشک بر روی لانچر در حدود ۳۰ ثانیه و در هر دقیقه می‌توان یک یا دو تیر موشک را شلیک کرد.

موشک دهلاویه که شباهت‌هایی با مدل اولیه موشک خانواده کورنت توسعه پیدا کرده با کد ۹ M ۱۳۳_۱ شناخته می‌شود. اما مدل‌های جدید‌تر از این موشک با نام ۹ M ۱۳۳ M-۲ توسعه پیدا کرده است که تفاوت اصلی آن با نمونه اولیه افزایش برد به حدود ۸ کیلومتر است. در بحث موشک‌های ضد زره هدایت شونده در خط دید برای پرتاب از لانچر‌های زمینی تقریبا این مدل از موشک کورنت به همراه یک مدل دیگر از همین موشک که ۱۰ کیلومتر برد دارد برد بلندترین موشک‌های جهان در کلاس خود محسوب می‌شوند. از دیگر تفاوت‌های این موشک با نمونه اولیه افزایش توان نفوذ نهایی بعد از زره واکنش گر به ۱۳۰۰ میلی متر است.

موشک روسی ۹ M ۱۳۳ M-۲ - نسل جدید‌تر موشک ضد زره کورنت

دو مدل موشک تحویلی به نیروی زمینی سپاه - نسل اولیه با فلش قرمز و موشک شبیه به ۹ M ۱۳۳ M-۲ با فلش زرد

در بحث سر جنگی این موشک‌ها هم با سر جنگی شدید الانفجار ضد زره و هم با سر جنگی ترموباریک ارائه شده اند که البته از روی نمای ظاهری نمی‌توان به این مسئله پی برد. در هر صورت داشتن این موشک قدرتمند با بردی بیشتر، دست بلند تری را در اختیار تیم‌های ضد زره سپاه قرار خواهد داد. با ترکیب این موشک با سامانه‌های کنترلی مثل سری پیروز و نصب آن روی لانچر‌های متحرک، مشخصا واحد‌های زره سواره نیروی زمینی سپاه نیز از امنیت بیشتری برای درگیری با اهداف برخوردار خواهند بود.

چرا الماس و چرا دهلاویه؟
با یک آشنایی کلی با دو سلاح جدید شاید این سوال پیش آید که آیا نیاز به هر دو این کلاس‌های تسلیحاتی وجود دارد؟ پاسخ مثبت است. همان طور که در ابتدای متن اشاره شد، سلاح‌هایی مثل سری الماس از گونه‌هایی مثل دهلاویه یا طوفان گران‌تر هستند، اما در موارد زیادی مشخص شده که داشتن یک گزینه "شلیک کن فراموش کن" و حمله از بالا چه در نبرد علیه تانک و زره پوش‌های دشمن و چه تهدیدی مثل خودرو‌های انتحاری گزینه‌ای مطمئن‌تر است.

در عین حال باید به این مسئله توجه کرد که مدل هوا پرتاب این سلاح نیز توسعه پیدا کرده و ما در حقیقت شاهد توسعه یک خانواده چند منظوره از این تسلیحات هستیم. با گذشت زمان و توسعه مدل‌های جدید‌تر می‌توان این طور فرض کرد که مدل‌های برد بلند‌تر الماس چه در بحث هوا پرتاب و چه در بحث‌های دیگر مثل دفاع ساحلی یا گزینه‌ای برای مسلح کردن شناور‌های تندرو مورد استفاده قرار بگیرد.

دو مسئله مهم دیگر در خصوص قابلیت‌های موشک الماس وجود دارد که آن را برای یگانی مثل واحد صابرین نیروی زمینی سپاه تبدیل به یک انتخاب ایده آل می‌کند. فرض کنید که واحدی از نیرو‌های صابرین در فضایی روستایی یا کوهستانی با دشمن درگیر شده است. در این شرایط در اکثر اوقات دشمن در خط دید مستقیم شما وجود ندارد و در صورتی که در پشت یک ساختمان مستحکم یا یک پوشش سنگی قطور پنهان شده باشد عملا موشک‌هایی مثل طوفان یا دهلاویه به کار نخواهند آمد. اما با داشتن سلاحی در کلاس موشک الماس توان حمله از بالا و به نوعی دور زدن مانع مورد نظر وجود دارد.

توجه داشته باشید که در صورت عدم وجود این گزینه واحد عمل کننده یا بایستی به سمت تسلیحاتی مثل انواع خمپاره اندازها، توپخانه صحرایی حمایتی یا پشتیبانی نزدیک هوایی برود که علاوه بر بحث‌های لجستیکی و اقتصادی ممکن است در بسیاری از شرایط به دلایل گوناگون در اختیار یگان پیاده عمل کننده مورد نظر نباشد. مسئله دوم بحث قابلیت تخلیه سریع موقعیت بعد از شلیک است. در بسیاری از موارد یگان‌های عملیات ویژه در شرایطی درگیر می‌شوند که در پشت خطوط دشمن یا در شرایط کمبود عددی نسبت به دشمن هستند و در همچنین شرایطی تغییر سریع موقعیت یک بحث بسیار حیاتی برای آن‌ها خواهد بود.

اما موشکی مثل سری دهلاویه با اضافه شدن عضو جدید و داشتن برد بیشتر، امنیت مضاعفی را برای کاربران ایرانی خود فراهم می‌کند و طیف گسترده‌ای از اهداف را پوشش خواهد داد. می‌توان این طور گفت که تسلیحاتی مثل خانواده طوفان یا دهلاویه در مدل‌های مختلف سلاح‌هایی ارزان‌تر با قابلیت تولید بیشتر هستند که نیاز عمده واحد‌های تاکتیکی را تامین کرده و به عنوان سلاح اصلی ضد زره واحد‌های رزم زمینی بار عمده این ماموریت را به دوش خواهند داشت و در عین حال تسلیحاتی مثل موشک سری الماس گزینه‌ای محدود و گران تر، اما با توانایی‌های بیشتر برای شرایط و نیرو‌های ویژه خواهد بود.

منبع: مشرق