گت آقا؛ بزرگ مرد عرصه دین از شاهرود

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان سمنان، آقا سید محمود فرزند سیدعلی ساکن روستای قلعه آقا عبدالله از توابع شهر بسطام در نزدیکی شاهرود بود.
او خواندن و نوشتن را در زادگاه خود فرا گرفته بود؛ علم صرف و نحو را در بسطام نزد فاضل بسطامی آموخته بود و سایر دروس مقدماتی را در محضر اساتید مدرسه بیدآباد شاهرود گذرانده بود.
او می‌خواست برای ادامه تحصیل از شاهرود خارج شود؛ به رسم ادب در کنار مادر نشست و از او کسب اجازه کرد.
مادر با نگاهی سرشار از مهر به آن جوان جویای علم گفت: " اگر می‌خوای راضی باشم که تو از نزد من دور می‌شوی؛ باید " گت آقا " شوی "
و اینگونه بود که آقا سید محمود در مسیری قرار گرفت که سفارش مادر را انجام دهد.

در مسیر گت آقا شدن ...
آقا سید محمود به مشهد رفت و در آنجا دروس سطح و نیز کفایه الاصول را فرا گرفت و به تدریس کفایه الا‌صول در حوزه علمیه آن شهر پرداخت. پس از چندی عزم دیار خود کرد، ولی اساتیدش که توان او در استنباط احکام دینی را می‌دیدند با تصمیم او مخالفت کردند.
یکی از اساتیدش به او گوشزد کرد که مرجع تقلیدت درس خواندن را بر تو واجب و اشتغال به کار دیگر را ممنوع می‌داند. این امر باعث شد تا از تصمیم خود منصرف و عازم شهر نجف اشرف شود.
او به محض ورود به نجف اشرف در کلاس درس خارج فقه و اصول آخوند خراسانی حاضر شد و تا زمان درگذشت آخوند، یعنی یک سال و نیم نزد او درس خواند. سپس همراه با سید جمال‌الدین گلپایگانی و میرزا مهدی اصفهانی در درس میرزای نائینی حاضر و از شاگردان ویژه وی شدند. او همچنین در دو دوره اصول آقا ضیاءالدین عراقی نیز حضور یافت.
آقا سید محمود شاگرد مورد اعتماد میرزای نایینی بود؛ آنچنان که او شاگردانش را برای آزمون اجتهاد نزد آقا سید محمود می‌فرستاد و گواهی وی را گواهی دو عادل به شمار می‌آورد.
به همین جهت آقا ضیاءالدین عراقی و آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی نیز او را ذوالشهادتین (یعنی دارای دو شهادت) خواندند و طالبان اجتهاد را برای آزمودن نزد وی می‌فرستادند
آقا سید محمود حالا در ۳۵ سالگی بود و استادانش او را شاگر خود نمی‌دانستند بلکه به شهادت میرزای نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی او در این سن جوانی به اجتهاد رسیده بود؛ با این همه به احترام آن‌ها از انتشار رساله عملیه امتناع می‌ورزید.
آقا سید محمود پس از فوت میرزای نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی، حواشی رساله اصفهانی را به عنوان رساله عملیه منتشر کرد؛ رساله‌ای که روی آن این عبارت نوشته شده بود: رساله علمیه آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی و در دسترس مقلدین در کشور‌های عراق، ایران، لبنان، هند و پاکستان قرار گرفت.
او توانسته بود سفارش مادر را اجرا کند؛ گت آقا اصطلاحی است که شاهرودی‌ها به مرد بزرگ دین می‌گویند و آقا سید محمود دیگر " گت آقا" شده بود.

گت آقایی برای کمک به مردم
مرجعیت علمیه آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی بعد از درگذشت آیت الله بروجردی در سال ۱۳۸۰ هجری قمری فراگیرتر شد. احداث مسجد، حسینیه و مدرسه علمیه در کابل و برخی شهر‌های ایران، بازسازی مدارس علمیه بخارایی و قزوینی در نجف، تأسیس بعثه حج و اعتراض به حکومت پهلوی در واکنش به واقعه فیضیه از اقدامات آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی در دوره مرجعیتش بود.
وی به اهل بیت پیامبر (ص) علاقه فراوان داشت. حدود ٢٦٠ بار، برای زیارت بارگاه ملکوتی اباعبد الله الحسین (ع) پیاده از نجف به کربلا سفر کرد و حتی در ٩٠ سالگی نیز این زیارت را ترک نکرد و در دوره مرجعیت این عالم ربانی سنت پیاده روی به سوی کربلا رونق گرفت
رساله‌هایی در موضوعات فقهی و اصولی و نیز تقریرات درس‌های آقاضیاء عراقی و میرزای نائینی از تألیفات آیت‌الله شاهرودی است.
از او "کتاب الحج" و "کتاب الاجاره" و "یک دوره اصول" به جا مانده؛ همچنین کتاب یَنابیع‌الفقه نوشته سید محمدجعفر جزائریِ مروج، تقریرات درس خارج صلاة (نماز) آیت‌الله شاهرودی است که در چهار جلد منتشر شده است.
گت آقا سرانجام پس از قریب یک قرن عمر سراسر تقوی، فضیلت و تلاش علمی و سرپرستی حوزه‌های علمیه، در ١٧ شعبان ١٣٩٤ هجری قمری دار فانی را وداع گفت و در صحن مطهر امیر مؤمنان علی (ع) در قسمت بالای سر منزلگاه ابدی اوست.

پس از یک قرن ...
آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی در سال ۱۲۶۲ متولد شده بود و امروز بیش از یک قرن از ولادتش، نگاه‌ها دوباره به اجتهاد، فقاهت، سرگذشت، خدمات علمی، سیره اخلاقی و نقش آیت‌الله‌العظمی سید محمود حسینی شاهرودی در نهضت امام راحل جلب شده است.
به همین مناسبت برای بزرگداشت این عالم ربانی، شاهرود میزبان نخستین پیش کنگره نکوداشت علم ذوالشهادتین بود؛ آیت الله العظمی حاج سید محمود حسینی شاهرودی که به عنوان شخصیتی برجسته و عالمی کامل الگوی ساده زیستی، مردمی بودن، تواضع، فروتنی و سخت‌کوشی بود و نزد مردم شاهرود جایگاه ویژه‌ای دارد.
" آیت الله العظمی حاج سید محمود حسینی شاهرودی در مراودات بسیار راحت و زلال بود و شخصیتی بی پیرایه و بی تکلف داشتند و عناوین برای این مرجع عالی قدر، هیچگونه تکلفی ایجاد نکرد"
این نقل قول وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فرزند آیت الله علامه امینی درباره گت آقاست.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از مهمانان همایش ملی نکوداشت آیت الله العظمی سیدمحمود حسینی شاهرودی بود و گفت: در حوزه اِفاضات، ابتکارات، نوآوری‌ها و دیدگاه‌های آیت الله العظمی حاج سید محمود حسینی شاهرودی، الگو‌هایی برای حیات علمی امروز و فردای ما وجود دارد و باید از این فرصت استفاده کنیم و الگو‌های خود را بازسازی، بهسازی و پیرایش کنیم.
استاندار سمنان، اما به رویدادی اثر گذار درباره گت آقا اشاره می‌کند.
سندی از ساواک که می‌گوید: آیت الله العظمی حاج سید محمود حسینی شاهرودی حامی از نهضت امام خمینی (ره) و در نجف از امام خمینی که تحت تعقیب ساواک است، به گرمی استقبال کرده.
علیرضا آشناگر استاندار سمنان معتقد است: وجوه شخصیت ایشان نه تنها در ابعاد زندگی شخصی، بلکه در عرصه‌های حساس و تاریخ ساز اسلام و حمایت همه جانبه از نهضت امام خمینی (ره) و بویژه واکنش به واقعه فیضیه و استقبال از امام خمینی (ره) در نجف اشرف پس از تعقیب توسط رژیم دژخیم شاه، برهمگان مشخص است و شخصیت ایشان را برای همیشه در تاریخ ماندگار کرده است.

نسل جوان چگونه گت آقا را بشناسند؟
با اعلام برگزاری کنگره بزرگداشت عالم ذوالشهادتین، دوستداران فرهنگ دینی برای معرفی شخصیت والای آیت الله العظمی حاج سید محمود حسینی شاهرودی آستین بالا زدند.
حجت الاسلام عباس نصیری فرد دبیر اجرایی همایش ملی نکوداشت آیت الله العظمی حسینی شاهرودی از تلاش هشت ماهه گروهی از محققان حوزه علمیه قم برای جمع آوری تألیفات و آثار این عالم جهان تشیع گفت.
او یادآور شد: چاپ ۱۳ عنوان کتاب در ۵۵ جلد برای نخستین بار در حاشیه این همایش انجام شد که از این تعداد هفت عنوان کتاب مربوط به تالیفات آیت الله حسینی شاهرودی است.
وی افزود: تولید ۱۰ نمایشنامه رادیویی، ساخت ۲ مستند تلویزیونی و نگارش رمانی از زندگی این مرجع عالیقدر فقید با نام " گت آقا"، جمع آوری ۷۰۰ صفحه مطلب درباره زندگی آیت الله حسینی شاهرودی و تولید کتاب صوتی از زندگینامه این مرجع فقید شیعه با نام " مقام محمود" و همچنین انتشار کتاب عکس نوشت با یک هزار و ۴۰۰ عکس از ایشان از کشور‌های عراق، کویت، پاکستان و هندوستان، فعالیت‌هایی است تا نسل جوان این عالم ربانی عصر حاضر را بشناسند.
بانوان هنرمند شاهرودی هم در نمایشگاهی مقام دینی آیت الله فقید سید محمود حسینی شاهرودی را در قالب آیه‌های قرآنی بیان کردند.
این نمایشگاه شامل هشت تابلو نقاشی و ۱۴ تابلو عکس نقاشی با عنوان "سلام بر بندگان برگزیده خدا" از آثار حکیمه سلیمانی و محبوبه سعیدی بانوان هنرمند شاهرودی است که در نگارخانه زرآب در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است.
این تابلو‌ها به سبک واقع گرایی با تکنیک اگرلیک و متنی به همراه آیاتی از کلام الله مجید تهیه شده است.
بانوان هنرمند با توجه به مطالعه‌ای که درباره زندگی آیت الله حسینی شاهرودی داشتند، آیاتی که نشانه‌های شخصیتی این چهره علمی در آن‌ها بود، در تابلو‌ها گنجانده اند.

استان سمنان مهد عالمان دینی
استان سمنان مهد شخصیت‌ها و مفاخر بزرگ فرهنگی، دینی و عرفانی ارزشمندی است.
مفاخر بزرگی مانند بایزید بسطامی عارف بزرگ، شیخ ابوالحسن خرقانی، شیخ علاءالدوله سمنانی، فروغی بسطامی، منوچهری دامغانی، ابن یمین فریومدی، یغمای جندقی، حاج ملا‌علی حکیم الهی سمنانی، علامه حائری سمنانی و آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی و بسیاری دیگر از عظمای فرهنگ و ادب و دین ایران زمین همه از این دیار برخاسته و در این سامان زیسته اند.
تکریم مفاخر و بزرگان فرهنگ و هنر و دین از ضروریات و نشانه تاریخ اصیل ملت ایران اسلامی است.
فرشید فلاح مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان معتقد است: تکریم و نکوداشت مفاخر و بزرگان دینی و فرهنگی روحیه خودباوری و اعتماد به نفس را در جامعه تقویت می‌کند و امید به آینده را به خصوص برای جوانان به عنوان فرهیختگان آینده ایران اسلامی افزایش می‌دهد.
فلاح می‌گوید: بزرگان و مفاخر فرهنگی و دینی اگر چه در قید حیات نباشند هم موجب تحکیم و ارتقای وحدت و خودباوری هستند چرا که مفاخر بخش مهمی از هویت هر ملت است.
امروز با گذشت صد‌ها سال هنوز نام عالمان و عرفای بزرگ استان سمنان می‌درخشد و برای جوانان الگوسازی می‌کند.
با توجه به نقش مهم علمی و دینی آیت الله العظمی حسینی شاهرودی، کنگره نکوداشت وی علاوه بر بر زادگاهش شاهرود، قرار است اواخر تیرماه در مشهد مقدس و مرداد ماه در شهر مقدس قم برگزار شود که البته ممکن است مرحله‌های دوم و سوم این همایش در شهر‌های مشهد و قم به دلیل شرایط کرونایی به تعویق افتد.

نویسنده : آرزو کاشی