وی ادامه داد: از زمانی که شکست نظامی برای آمریکاییها روشن شد، انها تلاش کردند این شکست را به نوعی برون رفت سیاسی تبدیل کنند و بحث خروج را مطرح و مذاکراتی را با طالبان در ”دوحه“ قطر آغاز کردند و خودشان را نجات دادند.
آقای موسوی افزود: توافقی که در «دوحه» با طالبان صورت گرفت، چهار محور اساسی دارد که قرار بود دو به دو انجام شود از جمله مبارزه ضد تروریستی در مقابل خروج نیروهای آمریکایی ها.
او اضافه کرد: در مرحله دوم قرار بود آزادی زندانیهای سیاسی در مقابل گفتگوهای بین افغانی انجام شود.
دستیار وزیر امور خارجه گفت: آمریکاییها همه چیز را رها و فرار غیر مسئولانه کردند تا نیروهای خود را خارج کنند و این اوج شکست آن هاست.
مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه با بیان اینکه باید جلوی جنگ داخلی در افغانستان گرفته شود, گفت: مذاکره باید بین خود افغان ها انجام شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، سید رسول موسوی در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری پنجشنبه شب شبکه دو سیما با اشاره به اینکه ایران حدود چهار سال پیش قصد میانجی گری بین گروه های افغانی را داشت و اقدام کرد، افزود: آمریکایی ها با نفوذ خود اجازه ندادند این کار انجام شود.
او ادامه داد: اگر آن زمان اجازه داده می شد جمهوری اسلامی ایران نقش مثبت خود را ایفا کند، بسیاری از اتفاق ها را که رخ داد، نمی داشتیم.
آقای موسوی افزود: آمریکایی ها با اینکه پیمان امنیتی راهبردی با دولت افغانستان داشتند اما با مخالفان مسلح این کشور یعنی طالبان مذاکره یک طرفه کردند و متاسفانه مسیر فعلی را رقم زدند.
مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه تاکید کرد: مذاکره باید بین خود افغان ها انجام شود نه اینکه یک کشور بیگانه با یکی از طرف ها مذاکره کند.
آقای موسوی با اشاره به اینکه سرکنسول ایران در «مزار شریف» حضور دارد، گفت: با توجه به تحولات افغانستان، لازم بود اقداماتی را انجام دهیم و ارباب رجوع حضوری را نپذیریم اما سرکنسول ما در آنجا حضور دارد.
او با تاکید بر اینکه باید جلوی جنگ داخلی در افغانستان گرفته شود، افزود: افغانستان در آستانه جنگ داخلی است و هنوز این جنگ در آنجا اتفاق نیفتاده است اما خشونت بسیار بالایی وجود دارد.
آقای موسوی گفت: آمریکایی ها در پی ایجاد جنگ داخلی در افغانستان هستند تا مردم بگویند دوباره برگردند که تصور نمی کنم بحث برگشت آنها، شدنی باشد.
دستیار وزیر امور خارجه افزود: افغانستان و مردمش باید تلاش کنند جنگ داخلی رخ ندهد زیرا این موضوع به نفع هیچ کس از جمله همسایگان نیست، بنابراین ما هیچ وقت و به هیچ عنوان تجهیزات و سلاح نمی دهیم و از جنگ داخلی حمایت نمی کنیم.
آقای موسوی اضافه کرد: همیشه از ساختار رسمی و دولتی افغانستان حمایت کردیم و این ساختار باید حفظ شود و در ذیل آن امکان مذاکره و حتی جابه جایی قدرت وجود دارد.
او ادامه داد: تفاوت گفت و گوی های ”تهران“ و بقیه گفت و گوها از جمله «دوحه» قطر این است که وزنه اصلی گفت و گوهای دوحه، موافقتنامه آمریکا و طالبان است و خروجی دیگری از روند دوحه نداریم.
وی افزود: در کنار آن گفت و گوهای «مسکو» را داریم؛ در روسیه هم حرکتی انجام و تلاش شد مذاکره ای بین شخصیت های خارج از دولت افغانستان با طالبان انجام شود و این کار انجام شد اما آمریکایی ها زرنگی کردند و گفت و گوهای ”مسکو“ را به روند گفت و گوهای ”دوحه“ قطر پیوند دادند و مذاکرات مسکو در روند ”دوحه“ حل و پشتیبان آن شد.
آقای موسوی اضافه کرد: در سازمان ملل هم حرکتی به نام 2+6 انجام و تلاش شد همسایگان افغانستان بعلاوه دو قدرت بزرگ, مذاکراتی را زیر نظر سازمان ملل انجام دهند که این موضوع، شکل نگرفت.
دستیار وزیر امور خارجه ادامه داد: آن ها در 100 روز نخست روی کار آمدن ”بایدن“، مذاکرات ”استانبول“ را مطرح کردند تا روند ”دوحه“ از بن بست خارج شود به هر حال این ابتکارات نتیجه نداشت و همه مذاکرات به بن بست رسید.
آقای موسوی گفت: ابتکار تهران با همه ابتکارات ذکر شده، متفاوت است و مذاکره بین افغان ها را مطرح کرد؛ از یک طرف طالبان و از طرف دیگر نمایندگان جمهوریت؛ بنابراین مذاکرات «تهران» از نظر محتوا از دیگر مذاکرات، متفاوت بوده و امیدواری خاصی به آن دیده شده است.
وی با اشاره به اینکه دور بعدی مذاکرات افغانی ها در تهران برگزار خواهد شد، افزود: طرفین قبول کردند جنگ, راه حل نیست و باید مذاکره کنند.
مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه درباره حضور ”داعش“ در افغانستان هم گفت: داعش یک حرکت افراطی است که دنبال جغرافیا می گردد و هر جا خلاء قدرت وجود داشته باشد تلاش می کند مکانی را پیدا کند.
وی افزود: متاسفانه داعش در افغانستان هم به علت خلاء قدرت، خود را نشان داده است و یکی از توافق های مذاکرات این بود که بین دولت افغانستان و طالبان، خلاء شکل نگیرد.
آقای موسوی اضافه کرد: اگر روند فعلی ادامه یابد و توافقی میان دولت, جمهوریت و طالبان شکل نگیرد و آرامش در افغانستان پیدا نشود، داعش, جغرافیای گسترده ای را در افغانستان در اختیار خواهد گرفت.
شاهد اخراج آمریکا از افغانستان هستیم
آقای حسین اکبری کارشناس مسائل منطقه هم با بیان اینکه شاهد اخراج آمریکا از افغانستان هستیم، گفت: آمریکایی ها قول داده بودند که امنیت و رفاه را برای افغانستان ایجاد کنند و با تروریسم مبارزه کنند.
وی با اشاره به اراده شوروی در بهمن سال 1358 برای اشغال افغانستان گفت: در آن زمان, سفیر شوروی در تهران نزد امام راحل رفت و موضوع اشغال را به اطلاع ایشان رساند اما امام (ره) فرمودند ممکن است شما افغانستان را اشغال کنید اما مطمئن باشید نه شما و نه هیچ کشور اجنبی نمی تواند در این کشور بماند ؛ زیرا مردم افغانستان, مسلمان هستند و اجازه نمی دهند که غیر مسلمان در آنجا حاکم شوند و اکنون می بینیم که هم شوروی و هم آمریکا از افغانستان خارج شدند.
این کارشناس مسائل منطقه افزود: اکنون شاهد اخراج و نه خروج آمریکا از افغانستان هستیم؛ در حقیقت مردم افغانستان بودند که به علت بی توجهی آمریکا به سنت ها و آداب و رسوم مردم این کشور در پی جنگ با آنها بودند.
آقای اکبری اضافه کرد: غیرت اسلامی مردم افغانستان در پی مبارزه با آمریکایی ها بود و این موضوع به قدری توسعه پیدا کرد که آمریکایی ها به همراه ناتو و بقیه کشورهای هم پیمان, شکست را پذیرفتند و از صحنه خارج شدند.
وی با بیان اینکه این درس بزرگی برای اشغالگران و کشورهایی است که به آمریکا اعتماد می کنند, گفت: خیلی از دولتمردان افغانستان اعتماد بی جا به آمریکا کردند.
کارشناس مسائل منطقه افزود: اکنون آنچه را که در افغانستان شاهد هستیم اراده مردمی افغانستان است که واکنش نشان دادند.
آقای اکبری گفت: آمریکایی ها پیش از موعد مقرر، شبانه و بدون اطلاع، نه تنها صحنه را خالی کردند بلکه امکانات حداقلی را که باید برای ارتش افغانستان باقی می گذاشتند، نابود کردند.
وی اضافه کرد: آمریکا و ناتو تلاش می کنند بگویند چون در افغانستان حضور ندارند ناامنی ایجاد شده است و تلاش می کنند با توطئه های خود، به این ناامنی دامن بزنند.
کارشناس مسائل منطقه گفت: جریان های افغانی در این شرایط حتما شرایط گذشته را تکرار نخواهند کرد و آنها در این 20 سال درس های زیادی گرفتند و به این نتیجه رسیدند که مردم افغانستان در پی کشور بدون آمریکا هستند.
آقای اکبری افزود: مردم افغانستان توافق بین الافغانی را راه حل اساسی می دانند و جنگ نمی تواند نتیجه ای داشته باشد.
او اضافه کرد: در شرایط پس از آمریکا؛ به نفع چین، روسیه، پاکستان, ایران, هند و همه کشورهای همسایه است که امنیتی ایجاد شود تا تبادل اقتصادی شود و هم اینکه در غیاب آمریکا و هم پیمانانش، منافع متقابل را دنبال کنند.
آقای اکبری با اشاره به اینکه ایران در تاریخ طولانی توانست حسن نیت خود را به افغانستان نشان دهد، گفت: بیش از سه و نیم میلیون نفر پناهنده افغانی داریم, بیش از 300 هزار افغانی در کشورمان به عنوان دانش آموز مشغول درس خواندن هستند, بیش از 16 هزار افغانی فارغ التحصیل شدند و حدود 13 هزار نفر در حال تحصیلات تکمیلی هستند.
وی به ارتباط زبانی، تاریخی و دینی کشورمان با افغانستان اشاره و اضافه کرد: با سیاست های اصولی که از ابتدای بحران افغانستان و کشورهای دیگر اتخاذ می کنیم این فضا را برای ما به وجود می آورد که به راحتی نقش میانجی و بی طرف را داشته باشیم و به حل مشکلات افغانستان کمک کنیم.
کارشناس مسائل منطقه گفت: بهترین گزینه این است که همه جریان های سیاسی و قومیت های مختلف افغانستان بتوانند دولت مشارکت ملی را تشکیل دهند و خودشان برای آینده خود تصمیم بگیرند و بحران 100 ساله را پایان دهند.
آقای اکبری با اشاره به اینکه آمریکایی ها از عوامل مهم حامی داعش بودند، افزود: جامعه و محیط افغانستان اجازه نمی دهند داعش, توسعه یابد اما این امر طبیعی است که اگر خلاء قدرت باشد و توازن نباشد، داعش از این فرصت استفاده کند با این تفاوت که این داعش جدید از حمایت آمریکا برخوردار نیست.
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مزارشریف حضور دارد
سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: فعلا در شهر ”مزار شریف“ آرامش برقرار است اما در اطراف آن درگیری هایی وجود دارد.
سیدحسن یحیوی افزود: نمایندگی جمهوری اسلامی ایران هم بر اساس دستورالعمل ها به فعالیت خود ادامه داده است و هفته های گذشته، برای مردم ویزا صادر کردیم و دیگر فعالیت ها را هم داشتیم و ادامه دارد.
وی اضافه کرد: در مقاطعی ممکن است برخی از نمایندگی ها بر اساس دستورالعمل ها، با کاهش یا افزایش نیرو مواجه باشند و این با توجه به تجارب گذشته، طبیعی است.