به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، آپارتمانها تبدیل به یکی از عناصر اصلی زندگی شهری شدهاند و اصولا همهگیر شدن ساختمانهای بلندمرتبه، مدیون وجود آسانسورها است.
شاید برای یک ساختمان سه یا چهار طبقه، ضرورت وجود آسانسور چندان حس نشود (هر چند این روزها در این ساختمانها هم وجود آسانسور حیاتی است) اما مطمئنا در آپارتمانهایی با تعداد طبقات بالا، نبود آسانسور، موضوعی غیر منطقی به نظر میرسد.
با این حال آسانسور یک وسیله است و همه وسیلهها روزی با نقص روبرو شده یا خراب میشوند، اما این موضوع زمانی مشکلآفرین است که این نقص هنگام حضور افراد در داخل آسانسور رخ دهد.
گیر کردن در آسانسور شاید کابوس بسیاری از ما باشد. به خصوص که ممکن است داستانهای عجیب و غریبی هم در این مورد خوانده یا شنیده باشیم. در این مطلب همه زوایای آن بررسی شده است تا بر این ترس غلبه کنیم.
چرا آسانسورها گیر میکنند؟
گیر کردن آسانسورها رایجترین نقصی است که از آنها دیده میشود، اما خود گیر کردن نقص اصلی نیست. در واقع زمانی که اخلالی در سیستم حرکتی آسانسور به وجود میآید، ترمز آن فعال شده و کابین آسانسور را در موقعیت فعلی خود نگه میدارد. پس، گیر کردن آسانسور به نوعی واکنش سیستم برای حفاظت از سرنشینان کابین در مقابل اخلال در سیستم محرک آسانسور است.
این اخلال به سه دلیل عمده روی میدهد:
قطع شدن ناگهانی برق: این میتواند به خاطر اخلال در خدمات شرکت برق، خطای انسانی یا بلایای طبیعی رخ دهد.
استفاده نادرست از آسانسور: زمانی که مسافران سیستم الکتریکی یا مکانیکی آسانسور را به طریقی دستکاری میکنند، مثلا بیش از ظرفیت آسانسور سوار آن میشوند یا در را به زور باز نگه میدارند و مواردی از این دست میتواند منجر به اخلال در سیستم آسانسور و متوقف شدن آن شود.
نقص مکانیکی و الکتریکی: آسانسور مانند هر وسیله الکتریکی و مکانیکی ممکن است با نقص روبرو شود که اگر این اتفاق حین خدمترسانی رخ دهد، برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار، کابین متوقف میشود.
اگر گیر کردن آسانسور به خاطر قطع شدن ناگهانی برق باشد و آسانسور شما به سیستم برق اضطراری مجهز باشد، هیچ جای نگرانی نیست؛ چون آسانسور از برق اضطراری استفاده کرده و شما را در اولین طبقه پیاده میکند؛ بنابراین اگر قصد ساخت آپارتمان دارید، هنگام خرید آسانسور میتوانید مجهز بودن به سیستم برق اضطراری را به عنوان یک معیار در نظر بگیرید.
در مورد ظرفیت آسانسور هم ذکر یک نکته ضروری است. در محاسبات و طراحی آسانسورها وزن هر انسان را معادل ۷۵ کیلوگرم در نظر میگیرند. پس اگر در آسانسور به جای ظرفیت مجاز تعداد افراد مجاز نوشته شده بود، میتوانید با ضرب آن در عدد ۷۵ وزن مجاز را محاسبه کنید. سعی کنید هرگز بیش از ظرفیت مجاز آسانسور را پر نکنید.
جدای از قطع ناگهانی برق، یکی از دلایل توقف ناگهانی آسانسورها سوار شدن افراد بیش از ظرفیت آنها است.
هنگام گیر کردن در آسانسور چه کنیم؟
گیر کردن در آسانسور، بیشک تجربهای دلهرهآور است. حبس شدن در اتاقکی کوچک در میان زمین و هوا میتواند هر انسانی را وحشتزده کند؛ اما مهمترین نکته هنگام گیر کردن در آسانسور این است که خونسردی خود را حفظ کنید. البته این توصیهای بی پایه و اساس نیست، زیرا وقتی که در آسانسور گیر کردهاید، چیزی برای ترسیدن وجود ندارد.
میترسید اکسیژن تمام شود و خفه شوید؟ ترس شما بیهوده است. دیوارهای کابین آسانسور در مقابل هوا به طور کامل، ایزوله نیست. این یعنی که هوا مطمئنا راه خود به کابین را پیدا میکند و هرگز با مشکل کمبود اکسیژن روبرو نمیشوید.
میترسید کابین سقوط کند؟ باز هم ترس شما بیهوده است. سیستم ترمز اضطراری آسانسور، سیستمی مکانیکی است و از کار نخواهد افتاد. سیم بکسلهایی که جابجایی آسانسور را امکانپذیر میکنند نیز بسیار محکم هستند. هنگام طراحی این سیمها ضرایب اطمینان بالایی برای آنها در نظر گرفته میشود و امکان پاره شدن آنها چیزی نزدیک به صفر است.
میترسید چراغهای کابین خاموش شوند؟ باز نیازی به ترس نیست. سیستم روشنایی بیشتر آسانسورها موقع گیر کردن نیز همچنان کار میکند، حتی اگر جریان برق قطع شده باشد.
هنگام گیر کردن در آسانسور از تمام شدن اکسیژن و خفه شدن نترسید! چون دیوارهای کابین در مقابل هوا کاملا ایزوله نیستند.
پس آرامش خودتان را حفظ کنید. اگر افراد دیگری هم در آسانسور با شما هستند و ترسیدهاند، با دلیل و منطق، آنها را آرام کنید. قدم بعدی هنگام گیر کردن در آسانسور، ارتباط با افراد خارج از کابین است. بعضی از آسانسورها تلفن اضطراری دارند و میتوانید از آن استفاده کنید.
بقیه آسانسورها زنگ خطر دارند که با فشردن آن در کل ساختمان، صدای زنگ پیچیده و اهالی را مطلع میکند؛ اما اگر هیچکدام آنها کار نکردند، میتوانید دست به دامن تلفن همراه خود شوید. اگر تلفن شما آنتن نمیداد، سعی کنید که داد بزنید و به در بکوبید تا کسی صدایتان را بشنود.
وقتی که توانستید با کسی ارتباط برقرار کنید باید وضعیت خودتان را به او اطلاع دهید. بگویید چند تن در کابین هستند، بین کدام طبقات گیر کردهاید و آیا کسی از افراد گیر کرده، بیماری قلبی دارد یا خیر.
سه نکته را فراموش نکنید: اول این که هنگام گیر کردن در آسانسور سعی کنید باتری گوشی خود را الکی هدر ندهید تا اگر نیاز به تماس با بیرون داشتید، به کمبود باتری بر نخورید. نکته دوم و مهم این است که به هیچوجه سعی نکنید از داخل، درها را به زور باز کنید.
ممکن است این کار شما باعث شود دیگر نتوان کابین را حرکت داد و گروه نجات با مشکل روبرو شود. سومین نکته هم این است که به هیچ وجه سعی نکنید خود را از دریچه فوقانی آسانسور بیرون بکشید. قهرمانبازی در فیلمها است؛ اگر سعی کنید این گونه خود را نجات دهید، ممکن است دچار برقگرفتگی شوید و حتی جان خود را از دست بدهید.
تا رسیدن گروه نجات، کف کابین بنشینید تا اگر کابین، ناگهان دوباره حرکت کرد، تعادل خود را از دست ندهید.
در صورت گیر کردن در آسانسور، سعی نکنید از دریچه فوقانی کابین بیرون بروید. این کار، نه تنها کمکی به شما نمیکند، بلکه میتواند منجر به برقگرفتگی شما نیز شود.
افراد بیرون از آسانسور چه باید کنند؟
اگر شما یکی از افرادی باشید که صدای کمک خواستن آدمهای گیر کرده در آسانسور را شنیدهاید، چه باید بکنید؟ قدم اول باز هم حفظ آرامش است. ابتدا شرح حال افراد گیر کرده را بگیرید. اگر احیانا از افراد داخل کابین، کسی بیماری قلبی دارد و حال او خوب نیست سریع اورژانس را خبر کنید. در غیر این صورت، ببینید که کابین همتراز با طبقه متوقف شده یا بین طبقات گیر کرده است.
اگر کابین همتراز با طبقه متوقف شده باشد، میتوانید با کمک کلیدهای اضطراری که معمولا دست مدیر ساختمان و یکی دو همسایه دیگر است، در را باز کنید تا افراد بیرون بیایند.
اگر کابین بین طبقات گیر کرده، بهتر است به آتشنشانی زنگ بزنید. مأموران آتشنشانی خیلی زود در محل حاضر میشوند و با آموزشهایی که دیدهاند، افراد را نجات میدهند.
اگر در موقعیتی هستید که نمیتوان تا رسیدن مأموران آتشنشانی صبر کرد، مثلا ساختمان، آتش گرفته و امکان خفگی افراد داخل کابین وجود دارد، باید خودتان دست به کار شوید و کابین را با یکی از طبقات همتراز کنید.
ابتدا کلید اصلی برق را قطع کنید و بعد به موتورخانه بروید. زمانی که قسمتهای رنگخورده سیم بکسل با قسمتهای رنگخورده پایه موتور گیربکس همسطح باشند، یعنی کابین در تراز یکی از طبقات است.
برای رسیدن به چنین وضعیتی با یک دست اهرم ترمز روی موتور گیربکس را فشار دهید و با دست دیگر فلکه دستی روی موتور را در جهتی بچرخانید که راحتتر میچرخد. اگر سرعت چرخش زیاد شد، با شل کردن اهرم ترمز سرعتش را کم کنید.
تا رسیدن به وضعیت همتراز شدن قسمتهای رنگی سیم بکسل و قسمتهای رنگی پایه موتور گیربکس، این کار را ادامه دهید و بعد اهرم ترمز را رها کنید تا کابین متوقف شود.
حال، از سوراخ چاه، موقعیت کابین را پیدا کنید و به آن طبقه بروید. با کلید اضطراری، در را باز کنید و افراد را نجات دهید. توصیه میکنیم که فقط در شرایط اضطراری، خودتان به نجات افراد داخل کابین اقدام کنید. در غیر این صورت، کار را به مأموران آتشنشانی بسپارید.
اگر کابین در تراز طبقات، گیر کرده به کمک کلید اضطراری که در اختیار مدیر ساختمان است، در کابین را باز کنید. در غیر این صورت، با آتشنشانی تماس بگیرید.
دوربین؛ یک ابزار احتیاطی
تعبیه دوربین برای کابین آسانسور، میتواند کاری مناسب باشد. بسیاری از آسانسورها سیستم هشدار اضافه وزن ندارند و هر چقدر بارشان کنید، به هر زور و زحمتی که شده راه میافتند، اما به احتمال زیاد در وسط راه گیر میکنند. اگر کابین به دوربین مجهز باشد، نگهبان ساختمان میتواند کنترل کند که کسی بیش از حد مجاز، بار سوار آسانسور نکند.
چه مواقعی بیخیال آسانسور شویم؟
در موارد زیر اصلا از آسانسور استفاده نکنید:
هنگامی که نقص فنی هر چند کوچکی در سیستم آسانسور دیده شده است، تا زمان برطرف شدن این نقص بهدست تعمیرکار سعی کنید، به خودتان زحمت دهید و از پلهها رفت و آمد کنید.
هنگام آتشسوزی
بعد از زلزله. پس از زلزله باید سیستم آسانسور بررسی شود تا صحت کارایی آن تأیید شود.
بازرسی آسانسورها
برای جلوگیری از مشکلات آسانسور باید به صورت دورهای از آسانسور و تجهیزات آن بازدید کرد. بر اساس مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان این بازدیدها باید حداقل ماهانه باشند و در آن کلیه قطعات و تجهیزات چه برقی و چه مکانیکی بازدید شده و گزارش بازدید در پرونده نگهداری ساختمان ثبت شود.
اگر حین بازدید مشخص شد که قطعه یا قطعاتی نیاز به تعمیر، تنظیم یا تعویض دارند، وظیفه این کار بر عهده مسئول نگهداری ساختمان است. تا زمانی که این کار انجام نشده، دستگاه باید خاموش شود.
مسئول نگهداری ساختمان باید با نصب اطلاعیه روی همه درهای آسانسور، خارج از سرویس بودن دستگاه را به اطلاع استفادهکنندگان برساند و از یک تعمیرکار بخواهد تا به مشکل رسیدگی کند.
بر اساس قوانین ساختمان، آسانسور باید ماهانه بهدست تعمیرکار و سالانه از سوی بازرس ذیصلاح بازدید شود
بر اساس مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان، علاوه بر بازدیدهای ماهانه بهدست تعمیرکار، آسانسورها باید سالانه از سوی بازرسان ذیصلاح، بازرسی شوند. بازرسان، مجوز خود را از سازمان ملی استاندارد دریافت میکنند و فهرستی از آنها در وبسایت این سازمان وجود دارد.
هرچند که این موارد در قانون آمده است، اما معمولا افراد آن را جدی نمیگیرند. بهتر است جهت حفظ سلامت خود و خانواده، از مدیر ساختمان بخواهید که شرایط بازرسیهای ماهانه آسانسور بهدست تعمیرکار و بازرسان ذیصلاح را فراهم کند.
چه زمانی احساس خطر کنیم؟
نقصهای آسانسور، همیشه بیهوا و بدون اخطار قبلی رخ نمیدهند. گاه، نشانههایی هر چند کوچک میتوانند خبر از نقصی بدهند که ممکن است به نتایج بدتری منجر شوند.
اگر درهای آسانسور، قبل از رسیدن کابین به طبقه باز میشود، باید سریع به تعمیرکار خبر دهید. این نقص را اصلا نباید نادیده گرفت، زیرا میتواند به حوادث ناگواری ختم شود.
توقف آسانسور در موقعیت بالاتر یا پایینتر از تراز طبقه نیز یکی از نشانههای نقص در سیستم آسانسور است و باید از یک تعمیرکار کمک بگیرید.
اگر آسانسور، بعضی طبقات را رد میکند یا صدای عجیب و غریبی از آن به گوش میرسد نیز بهتر است از یک تعمیرکار بخواهید به آن نگاه بیاندازد.
جمعبندی
گیر کردن آسانسور میتواند به دلایل مختلف از جمله قطع برق، نقص مکانیکی یا الکتریکی و استفاده نادرست، رخ دهد.
مهمترین موضوع هنگام گیر کردن در آسانسور، حفظ آرامش است. آسانسور، نه سقوط میکند و نه اکسیژن کابین تمام میشود.
باید سعی کنید از راهی، اهالی ساختمان را از گیر کردن خود در آسانسور مطلع کنید.
اگر بیرون از آسانسور هستید و کسی داخل آسانسور گیر کرده، در صورتی که کابین همتراز با طبقه است، به کمک کلید اضطراری، در کابین را باز کنید. در غیر اینصورت، به آتشنشانی زنگ بزنید.
هنگام آتشسوزی و بلافاصله پس از زلزله، از آسانسور استفاده نکنید.
بازرسیهای ماهانه تجهیزات آسانسور از سوی تعمیرکار و بازرسان ذیصلاح را جدی بگیرید.