ناجیِ آسمانی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،مرکزچهارمحال وبختیاری،صدای ضجه‌های زن روستایی در دل زاگرس می‌پیچد، فریاد پردردی که ارتفاعات استوار بختیاری را به لرزه انداخته است و مادری که مویه کنان دایه دایه می‌گوید و پابه‌پای مردان بختیاری به دل شب زده است تا دختر جوانش را از درد برهاند. 
زن جوان همچنان ضجه می‌زنند و مرد‌ها هِن هِن کنان صخره‌های پر پیچ و خم و تاریک زاگرس را طی می‌کند.
یکی ازمردان جا افتاده‌تر (با تجربه تر) می‌گوید:هِیجارکنید و یک وارگه دیگر را تاخت کنیم، به وعده گاه می‌رسیم.
همراهان با شنیدن این حرف، انگار قدم استوارتر و پای رفتن تندتر میکند.
چتر محرومیت برجان مردم:
زن جوان و مادرش همچنان اشک می‌ریزند و از خدای آسمان امداد می‌طلبند.
دایه‌ای که مادر و دختری که در آستانه مادر شدن است در دل تاریکی شب فقط خدارا صدا می‌زنندو یاری رسانی مدد می‌کندومی‌گوید: خدایا تا کی باید در این کوه‌های دور افتاده درد بکشیم و درد کشیدن فرزندان‌مان را ببینیم.
زن جوان هم با همان لهجه شیرین محلی اش می‌گوید: دا اگر مُردُم کُرُم را روی تیات زَفتِس کن. (مادر اگر مُردم پسرم را روی چشمانت نگهداری کند)
مردی که از قرار معلوم شوهرزن جوان است هم می‌گوید:بهارم طاقت بیار، امیدت به خدا باشه، الان میرسیم.
ساعت سه نیمه شب است و هفت مرد همچنان همراه با مادری دل نگران پنج ساعتی است که در دل کوه‌ها به امید رساندن زن پا به ماه به امدادگران سلامت، بی توقف با کورسوئی از امید به دل کوه زده اند.
سپیده دم است و خورشید هم تازه چشمانش را به دشت گشوده است، مردان خسته برانکارد را روی زمین می‌گذارد و نگاهشان به آسمان است.
اورژانس هوایی نمادتحول سلامت:
امداد الهی از آسمان می‌رسد این بار بالگرد اورژانس یاری گر روستاییان سختی کشیده شده است.  
زن جوان را در بالگرد اورژانس می‌گذارند و دو مرد همراه با مادرش سوار بر امدادگر آسمانی راهی بیمارستان هاجرشهرکرد می‌شوند و سایر همراهان هم با همه خستگی دوباره به دل کوه می‌زنند تا قبل از فرا رسیدن تاریکی کنار خانواده هایشان باشند. اینجا چهارمحال و بختیاری است، اینجا روستای "مازه سوخته" شهرستان کوهرنگ است، جایی در فراسوی کوه‌های سخت گذر زاگرس با مردمانی ساده و سختکوش که هنوز هم به دلیل صعب‌العبور بودن و نبود امکانات پیشرفته پزشکی هر از گاهی شاهد جان سپردن عزیزانشان هستند.
دهیار"مازه سوخته " می‌گوید:اینجا دسترسی به امکانات و شهر دور است و هیچ پزشکی ماندگار نمی‌شود.   
وی امیدوار است فرزندان روستا بزرگ شوند، درس بخوانند و پزشک شوند.
خانم مرادی می‌گوید:برخی اوقات حوادثی رخ می‌دهد که محلی‌ها چاره درمان نمی‌کنندوناچار امدادطلبی از شهر هستیم.
وی می‌گوید:همین بهار را قابله روستا نتوانست علاج کند و بچه اش را به دنیا بیاورد ناچار با هزاران سختی از شهر امداد گرفتیم، اما بالگرد اورژانس هم هر جایی نمی‌تواند فرود بیایدو اهالی باید بیشترمسیر را کوهنوردی کنند تا بیمارشان را به وعده گاه‌های محل فرود بالگرد اورژانس هوایی برسانند. 
خانم مرادی می‌گوید: الان شرایط مطلوبتر شده است، پارسال "ماه گُل" دختر مشهدی بیژن سورانی، چله زمستان دچار درد زایمان شد وچون برف زیادی روی ارتفاعات باریده بود، مردان دیر به وعده گاه اورژانس رسیدند و زن جوان سر زا (زایمان) جان داد.
به سراغ اهالی می‌روم، هر کسی از خاطرات ناگوار جان سپردن آشنایی سخن می‌گوید.
پیرزنی از محله بالای روستا می‌گوید: زمستان پارسال خرس‌ها گرسنه بودند به روستا حمله کردند، قربانعلی را دریدند، مرد بیچاره از بس خونریزی داشت به بیمارستان نرسیده جان داد.
به روستا‌های همجوار هم سری می‌زنم آنجا هم همین موارد مشابه را می‌شنوم، پس از دو روز روستا گردی عازم برگشت به مرکز استان هستم که متوجه بریده شدن دست پسر هشت ساله درکارگاه نجاری پدرش با اره برقی میشوم.  
عدالت در دسترسی به سلامت:
پدر این کودک هشت ساله گریه کنان فرزندش را به وعده گاه اورژانس میبرد، من هم همراه می‌شوم.
نیرو‌های امدادی در کنار بالگرد اورژانس منتظرند، من هم همراه بیمار و پدرش سوار می‌شوم.
امدادگران پس از اقدامات اولیه مرتب در حال گفتگو با مرکز استان هستند، شرح حال بیمار را می‌دهند و می‌گویند نیازمند پیوند عضو و اتاق عمل است.
پدرش فقط به خداو ائمه متوسل شده است و می‌گوید: خدایا فرزندم نقص عضو نشود.
کنار امدادگر اورژانس می‌روم و آهسته وضعیت موجود پسر بچه را جویا می‌شوم، می‌گوید:اگر سریع به اتاق عمل برسد امکان پیوندو زنده ماندن عضوش هست.
بالگرد اورژانس درفرودگاه شهرکرد بر زمین می‌نشیند، همه بسیج شده اند، پسر بچه را سوار آمبولانس منتظر می‌کنندوبه سرعت باد به سمت بیمارستان کاشانی شهرکرد حرکت می‌کنند.
کاپیتان نگران از نتیجه پرواز اورژانسی اش ازبالگرد پیاده می‌شود، به سراغش می‌روم.
کاپیتان یارمند می‌گوید: عملیات امدادرسانی به روستاییان آن هم درارتفاعات سخت گذر و دارای ناپایداری جوی با بالگرد‌های اورژانس هوایی کاری بسیار دشوار است، اما امیدبه زنده ماندن یک بیمار قدرت ریسک خلبان را افزایش می‌دهد. 
وی به استناد سخنان رئیس اورژانس هوایی کشور می‌گوید: بیش از ۱۰ درصد از مأموریت‌های ما در اورژانس هوایی مربوط به انتقال مادران باردار است به نحوی که پارسال بیش از۲ هزارمادر باردار پرخطر از مناطق سخت گذرکشوربه مراکز درمانی منتقل شده اند و حتی تعدادی از آن‌ها در بالگرد‌ها زایمان داشته‌اند
کاپیتان یارمند گوید:امروز برای نجات این پسربچه هشت ساله تا ارتفاع ۱۱ هزار پایی آسمان پرواز کرده وسپس تا ارتفاع سه هزار پایی روی زمین آمده ام تا بیمار را سوار بالگرد اورژانس کنیم.
وی با بیان اینکه دنیای هوا با زمین متفاوت است، گفت: فضای داخل کابین هلیکوپتر با فضای استقرار خلبان مشترک است و با توجه به اینکه حواس پرتی از عوامل مهم در بروز سوانح هوایی است و گاهی بدحال بودن بیمار یا مصدوم موجب حواس پرتی خلبان می‌شود، در این شرایط خدمات رسانی بسیار سخت‌تر می‌شود؛ و چه ناگوار است که مردم به خاطر نبود امکانات در کوتاهترین زمان ممکن و با آسیب‌های قابل درمان جزئی جان می‌سپارند. 
از فرودگاه ابتدا عازم بیمارستان هاجر شهرکرد می‌شوم، الحمدلله بهار دو روزی است که پسرش را صحیح و سلامت به دنیا آورده است و شوهر و مادرش با خوشحالی در حال ترخیص نوزاد نو رسیده هستند. مبارکباد میگویم.
محمد شوهر بهار با همان سادگی روستایی اش می‌گوید:اسمش را قدمعلی گذاشتم مادربهار هم می‌گوید:پسرخوش قدمی است که مادرش را حفظ کرده، وگرنه دخترم به اورژانس بیمارستان هم نمی‌رسید.
دلم از این همه سادگی و صداقت روستایی و از زنده بودن بهارشاد می‌شود، از بهار احوالپرسی می‌کنم.
بهار می‌گوید: خانم جان اگر درد کشیدم، خدا را شکر که زنده ام و خودم بچه ام را بزرگ می‌کنم.
نفسی از سرآسودگی خاطر می‌کشد و می‌گوید:خیلی از زن‌های روستا‌های مجاور ما هنگام زایمان جان می‌دهند و فرزندان‌شان زیر دست نامادری بزرگ میشوند.
پس از گپ و گفتی کوتاه خداحافظی می‌کنم و این بار به بیمارستان کاشانی شهرکرد می‌روم، پدر کودک هشت ساله همچنان پشت درب اتاق عمل گریه می‌کند.
پس از ساعاتی پزشک جراح از اتاق عمل خارج می‌شود، پدر نگران به استقبالش می‌رود، دکتر صالحی می‌گوید: خدا را شکرعمل خوب بود، عضو گیوند خورده است و فرزندت نقص عضو نشده است.
توسعه سلامت در چهارمحال و بختیاری:
به سراغ رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان می‌روم، آماری از مراکز درمانی استان میگیرم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی استان می‌گوید: هم اکنون دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی چهارمحال و بختیاری با دراختیار داشتن ۲ مرکز آموزشی، درمانی، ۱۰ بیمارستان، هزار و ۵۹۱ تخت فعال بیمارستانی، ۸۵آمبولانس پیش‌بیمارستانی (۱۱۵) و بیمارستانی و ۵۱ آمبولانس مراکز بهداشتی و امکانات تشخیصی به جمعیت بیش از ۹۴۷ هزار نفری استان خدمات‌رسانی می‌کند. 
مجید شیرانی می‌گوید: علاوه بر زیرساخت‌های مطلوبی که در سال‌های اخیر و در پی طرح تحول سلامت در استان ایجاد شده است، از نظر نیروی انسانی متخصص و توانمند نیز در وضعیت خوبی قرار داریم و هم‌اینک ۱۴۵ دندانپزشک، ۵۴۹ پزشک عمومی و ۳۵۰ پزشک متخصص و فوق متخصص مشغول خدمات‌رسانی به مردم استان هستند.
شیرانی، با اشاره به خدمات‌رسانی ۱۲ بیمارستان در استان، تصریح کرد: با ایجاد ۳۰۰ خانه بهداشت و ۱۳۰ مرکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی تمامی جمعیت استان از خدمات بهداشتی درمانی برخوردار شده‌اند، اما با توجه به سخت گذر بودن مناطق و کمبود نیروی متخصص در بسیاری از مکان‌ها به سختی می‌توانیم به مردم خدمات رسانی کنیم.
شیرانی تصریح کرد: البته از زمانی که اورژانس هوایی به استان تخصیص یافته، شرایط خدمات رسانی به ویژه در روستا‌های دور افتاده بسیار مطلوبتر شده است.
وی می‌گوید:در چهارمحال و بختیاری روستا‌هایی در دل کوه‌های سخت گذر زاگرس هستند که گاه راه ارتباطی‌شان با بارش اولین برف زمستانی به مدت شش ماه مسدود می‌شود و بروز یک سانحه از فرط دوری رسیدن به امکانات درمانی معنی پایان زندگی یک یا چند انسان را پیدا می‌کند که خوشبختانه با فراهم شدن امکان امدادرسانی هوایی تا حدودی این مشکلات کمتر شده است.   
شیرانی افزود: به طور یقین استقرار بیمارستان‌های تخصصی در همه مناطق برای انتقال بیمار امکان پذیر نیست به همین دلیل از سال ۱۳۸۰ انتقال هوایی بیماران در کشور با توجه به ضرورت راه‌اندازی اورژانس هوایی به عنوان یک نیاز به شدت پی‌گیری شد که استان چهارمحال و بختیاری هم از این نعمت بی نصیب نمانده است.
لزوم توسعه اورژانس هوایی در چهارمحال و بختیاری:
با رییس فوریت‌های پزشکی اورژانس استان هم گفت وگویی می‌کنم.
دکتر حیدری می‌گوید: متاسفانه به دلیل توپوگرافی استان، امدادرسانی گاهی بسیار دشوار و به نوعی بازی با جان امدادگران عرصه سلامت است.
وی با تاکید بر اینکه نیرو‌های اورژانس استان در راه امداد رسانی به مردم جان داده اند می‌گوید: در بسیاری از مواقع در دور افتاده‌ترین مناطق روستایی، مارگزیدگی یک مصیبت تمام عیار است و زنان پا به ماه در همین مناطق سخت گذر با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی بارداری به جای خوشحالی، نگرانی شان اوج بیشتری می‌گیرد.   
مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان با اشاره به سقوط بالگرد اورژانس در اسفندماه سال ۹۷ گفت: براثر سقوط بالگرد امدادهوایی استان در سال ۹۷ پنج سرنشین این بالگرد شامل ۲ خلبان، یک مهندس پرواز و ۲ تکنسین اورژانس جان خود را از دست دادند، اما با توجه به موقعیت جغرافیایی و سخت‌گذر بودن برخی مناطق استان برقراری اورژانس هوایی یک ضرورت برای امدادرسانی است.   
محمد حیدری گفت: سال‌گذشته ۴۰ مورد امداد هوایی در استان ثبت شد، که به دلیل نبود بالگرد و درخواست از استان‌های دیگر تنها یک چهارم این حوادث با بالگرد امدادرسانی شد.
وی با خرسندی از اینکه هم اکنون بالگرد به صورت شبانه روزی در استان مستقر و آماده خدمات رسانی در مواقع بحرانی است، گفت: سامانه آسایا (سامانه مرکز ارتباطات اورژانس)، مرکز هماهنگی عملیات و هدایت اورژانس و مرکز پایش مراقبت بیمارستانی و سامانه تامین سلامت بیمار از راه دور با اعتباری بیش از ۵۰ میلیارد ریال وپد فرود بالگرد اورژانس هوایی در بیمارستان‌‎های تامین اجتماعی فرخشهر، اردل، ولی عصر (عج) بروجن و شهدای لردگان استان هم فعال شده است، اما با توجه به سخت گذر بودن برخی مناطق استان به ویژه در دو شهرستان کوهرنگ و اردل، توسعه اورژانس هوایی نیاز مبرم استان است.
وی گفت: از زمان استقرار مجدد بالگرد در استان تا کنون ۵۰ ماموریت هوایی موفقیت آمیز برای انتقال بیماران انجام شده است.
محمد حیدری با بیان اینکه خدمات اورژانس هوایی در همه دنیا گران است وبه همین دلیل مشمول همه بیماران نخواهد شد، می‌گوید: بسته به مدت زمان هر پرواز در مأموریت و طول پرواز بالگرد اورژانس میزان هزینه‌ها متفاوت است، این خدمات در نگاه اول گران هستند و هر مأموریت تقریبا بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان برای سازمان اورژانس هزینه در بر دارد در حالیکه این خدمت کاملا رایگان به مردم ارائه می‌شود.
مسئول اورژانس هوایی چهارمحال و بختیاری هم گفت: خدمات اورژانس هوایی به بیمارانی ارائه می‌شود که زمان طلایی در سلامتی بیمار موثر است و اگر این خدمت به مصدوم ارائه نشود بیمار جان خود را از دست می‌دهد یا سلامت دائمی‌اش از بین می‌رود و یا نقص عضو و معلول می‌شود.    
مجتبی سلیمانی با بیان اینکه مأموریت‌های اورژانس هوایی دو دسته هستند، گفت: سوپر وایزر‌ها نسبت به شرح حال بیمار ومتناسب با وضعیت تصمیم می‌گیرند برای آن مأموریت خاص هلی کوپتر، آمبولانس زمینی، موتور آمبولانس و یا اتوبوس آمبولانس به محل سانحه اعزام کنند.
سلیمانی افزود: در برخی از مأموریت ها، بیمار را از صحنه سانحه به بیمارستان می‌آورند، چون از طریق زمین هیچ دسترسی به بیمار نیست.
وی گفت: در ماموریت‌های دیگر در حوزه پیوند انتقال به موقع و سریع اندام پیوندی از نقطه‌ای به نقطه دیگر و از دهنده به گیرنده بسیار مهم است که حداکثر زمان این کار باید سه ساعت باشد؛ یعنی از لحظه‌ای که آئورت در سینه بیمار دهنده کلمپ تا لحظه‌ای که دوباره در سینه بیمار گیرنده پیوند زده می‌شود حداکثر سه ساعت فرصت هست که در ساعت اول ماندگاری این عضو برای گیرنده طولانی‌تر و موفق‌تر خواهد بود.
مسئول اورژانس هوایی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: به هر حال امدادرسانی‌های هوایی اورژانس تابع شرایطی مانندوضعیت بیمار، نوع حادثه، منطقه محل استقرار بیمار، زمان طلایی برای درمان و ... است.  
چالش‌های توسعه اورژانس هوایی:
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان هم می‌گوید: آمبولانس هوایی در مقایسه با نوع زمینی شعاع عملیاتی گسترده‌ تری دارد و در زمان بسیار کوتاه‌تر دارو، تجهیزات و کادر پزشکی را به دور دست‌ترین و صعب العبور نقاط می‌رساند و یا بیماران سخت و در آستانه مرگ را در کوتاهترین زمان به مراکز درمانی مجهز منتقل می‌کند.
فریدون رحمانی می‌گوید: انتقال مادران باردار پرخطر، تولد نوزدان بر فراز آسمان‌ها در بالگرد اورژانس، رساندن اعضای پیوندی، انتقال بیماران کد ۲۴۷ سکته قلبی و کد ۷۲۴ سکته مغزی و سوختگی به وسیله بالگرد تنها گوشه‌ای از خدمات اورژانس هوایی در استان بوده است.
وی تصریح کرد: البته کمبود نیروی انسانی، هزینه گزاف مالی پرواز‌های اورژانسی، نبود بالگرد‌های تخصصی از چالش‌های اورژانس هوایی است و از سوی دیگر کوهستانی بودن و ارتفاعات بلند در استان، وجود موانع فیزیکی و محیطی از جمله جاده‌ها و گذرگاه‌های باریک، ساختمان‌های مرتفع، دکل‌ها و تیرها، پایه‌های چراغ و کابل‌های هوایی برق و مخابرات، نامناسب بودن پد فرود بالگرد در استان قابلیت‌های بالگرد اورژانس را در نقاط گوناگون می‌کاهد و در مواردی موجب اخلال در ماموریت می‌شود.   
رحمانی با بیان اینکه شناسایی زمینی مناسب به عنوان پد فرود بالگرد از جمله موارد مهم در اورژانس‌های هوایی است گفت: هم اکنون در استان توسعه پد‌های فرود بالگرد اورژانس به عنوان یک اولویت اجرایی است تا بالگرد در زمان بحران بتواند برای نشستن و برخاستن از آن استفاده کند.
امروزه اهمیت خدمات پزشکی اورژانس هوایی درمدیریت زمان حوادث و انتقال مصدومان به مراکز درمانی بیش از پیش روشن است وبا وجود اینکه دسترسی به خدمات فوریت‌های پزشکی جزء حقوق مسلم مردم است، اما متاسفانه در طرح‌های توسعه فراگیر این موضوع مغفول مانده است واین در حالیست که رییس اورژانس هوایی کشور از تلاش برای افزایش پایگاه‌های اورژانس کشور به ۸۱ مورد خبرمی دهد و می‌گوید:هم اکنون۴۷ پایگاه اورژانس هوایی در کشور فعال است و تا کنون بیش از ۲۳ هزار ماموریت هوایی توسط امدادگران این پایگاه‌ها انجام شده است.
محمد سرور می‌گوید: ۲۷ درصد از مأموریت‌های اورژانس هوایی حوادث غیر ترافیکی است که معمولاً در مناطق سخت گذر رخ می‌دهد و رساندن بیمار به وسیله خودرو‌های اورژانسی امکان پذیر نیست. 
رئیس اورژانس هوایی سازمان اورژانس کشورگفت:شهرداری‌ ها، فرمانداری‌ها، وزارت راه و دیگر دستگاه‌ها می‌توانند ما را برای تأمین پد‌های نشست و برخواست بالگرد یاری کنند و تا این خدمات در اختیار تمامی مردم قرار گیرد..
رئیس اورژانس هوایی سازمان اورژانس کشور تصریح کرد: در توسعه اورژانس هوایی کشور با چالش‌های زیادی روبه رو هستیم، شرکت‌هایی که در حوزه غیرنظامی بتوانند با اورژانس همکاری کنند به دلیل تحریم تعداد کمی هستند، اما سعی برای تأمین زیرساخت‌های بیش از پیش است.
ضرورت ها:
عدالت در دسترسی به سلامت، ارتقاء سلامت بویژه در مناطق غیربرخوردار و کمک اختصاصی به اقشار نیازمند یکی از موارد مورد تاکید مقام معظم رهبری و یکی از اولویت‌های اجرایی طرح تحول نظام سلامت کشور است که اورژانس هوایی تنهای نمونه کوچکی از اقدامات موثر برای تحقق این اهداف است.
خدمات اورژانس هوایی با هماهنگی وزارت دفاع و وزارت بهداشت از سال ۱۳۷۹ با یک فروند در تهران راه اندازی شد و از آن پس در کشور گسترش یافت.
در واقع توسعه خدمات اورژانس هوایی در نقاط مختلف کشور از جمله مناطق دور افتاده از دستاورد‌های مهم نظام به شمار می‌رود که علاوه بر ارتقای سطح سلامت شهروندان، افزایش امید به زندگی را برای حادثه‌دیدگان در مناطق محروم و سخت‌گذر بوجود آورده‌است.
امروزه با وجود اینکه حضور موثر و به موقع بالگرد اورژانس و انتقال بیماران دچار شرایط اضطراری به مرکز شهرستان‌ها و استان‌ها توانسته مرهمی برمشکلات روستاییان و نقطه امیدی برای دور نشینان پایتخت شود، اما با توجه به کارکرد و اهمیت وجود این خدمت برای مردم همه مناطق سخت گذر، توسعه اورژانس هوایی وپد‌های بالگردی به عنوان نخستین زیر ساخت این خدمت برای روان سازی فرود بیش از پیش ضروری است و می‌طلبد تمام مسئولان در کشور با همتی مضاعف نسبت به ایجاد این زیر ساخت‌ها و توسعه این خدمت گامی موثر برای کاهش آلام مردم به ویژه در شرایط اضطرار و بیماری بردارند.

ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی ناجیِ آسمانی

نویسنده و سردبیر: پریسا کنارنگ