در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از استقلال کانادا تا بازگشت هنگ کنگ به چین
امروز پنجشنبه ۱۰ تیر سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با بیستم ذی القعده سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با اول ژوئیه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( پنجشنبه دهم تیر سال ۱۴۰۰ ) به شرح زیر است:
درگذشت ابوعلی قیروانی، شاعر و منتقد مراکشی
۹۸۶ سال پیش در چنین روزی، بیستم ذیقعده سال ۴۵۶ هجری قمری «ابوعلی قیروانی»، شاعر، ادیب و منتقد مراکشی درگذشت.
او در سال ۳۹۰ هجری قمری در مراکش متولد شد واز کودکی به فراگیری شعر و ادب و دیگر علوم رایج زمان خود پرداخت و پس از آن به منظور شرکت در مجالس درس دانشمندان برجسته، به قیروان ـ واقع در تونس امروزی ـ سفر کرد. در آن زمان این شهر مهد تمدن اسلامی در شمال آفریقا و آندلس بود و دانشمندان اسلامی و مشاهیر علم و ادب دراین شهر گرد آمده بودند. قیروانی پس از سالها بهره گیری از علوم ادبا و دانشمندان قیروان، مهارت خاصی در عرصه شعر و ادب به دست آورد. اشعار ابوعلی قیروانی که بیشتر در معانی، مدح، وصف و غزل است، تصویری از مراحل مختلف زندگی اجتماعی و ادبی او را ترسیم میکند. او شیوه تازهای در نقد آثار ادبی نیز به وجود آورد بطوریکه نقد را که تا پیش از آن درحد مقدمه و توضیح بود تا حد مکتبی معتبر و قابل توجه اعتبار بخشید. از قیروانی، آثاری به صورت خطی و چاپی برجای مانده است که از آن میان میتوان به کتبی درباره شناخت صنایع شعری و شاعران قیروان، اشاره کرد.
تولد ژان ویکتور پونسله، ریاضیدان فرانسوی
۲۳۳ سال پیش در چنین روزی اول ژوئیه سال ۱۷۸۸ میلادی ژان ویکتور پونسله Jean – Victor Poncelet ریاضی دان معروف فرانسوی و بنیادگذار هندسه تحلیلی متولد شد.
وی در ارتش ناپلئون یک افسر مهندس بود و در جریان عقب نشینی از روسیه به اسارت روسها در آمده بود و در طول اسارت به تکمیل علم هندسه همت گمارد. تنظیم و فرموله کردن اصل تداوم و یافتن قطب و خط میان قطبین نیز از پونسله است. ژان ویکتور پونسله ۲۲ دسامبر سال ۱۸۶۷ درگذشت.
آغاز جنگ اول تریاک بین چین و انگلستان
۱۸۲ سال پیش در چنین روزی اول ژوئیه سال ۱۸۳۹ میلادی جنگ اول تریاک بین چین و انگلستان آغاز شد.
در آستانه قرن نوزدهم میلادی در حالی که ۳ قرن از تماس و تجارت پرتغالیها با چین می گذشت، چندین کشور اروپایى دیگر نیز به تجارت با چین مشغول بودند که مهمترین آنها انگلستان بود. در نیمه اول این قرن، انگلیسیها با تسلط کامل بر هندوستان و انحصار بازار چین در شمار قدرت مسلط استعماری آسیا قرار گرفتند. آنچه انگلستان را بیش از دیگران به توسعه تجارت با چین برمی انگیخت، گسترش فعالیتهای اقتصادی این کشور با هند و نواحی مجاور آن بود. از جمله کالاهایى که انگلیسیها به چین وارد می کردند تریاک بود. افزایش مصرف تریاک و شمار معتادان چینی، کم کم دولت چین را به واکنش واداشت و در نهایت در سال ۱۸۳۹ واردات و فروش این ماده مخدر را ممنوع کرد، اما انگلیسیها که به راحتی نمیتوانستند از این تجارت سودآور چشم بپوشند، به قاچاق این ماده مهلک ادامه دادند. در این میان، دولت چین با قدرت تمام با قاچاق تریاک مقابله کرد. در عوض انگلیسیها به بهانه ضبط و مصادره تریاکهای متعلق به بازرگانان انگلیسی، جنگی را در اول ژوئیه ۱۸۳۹ م به راه انداختند که به جنگ تریاک معروف شد. چینی ها پس از تحمل خسارات فراوان در این جنگ، سرانجام به شرایط صلح انگلیس گردن نهادند.
استقلال کانادا از انگلیس
۱۵۴ سال پیش، در روز اول ژوئیه سال ۱۸۶۷ میلادی سرزمین کانادا استقلال خود را از انگلیس به دست آورد.
کانادا در اواخر قرن پانزدهم میلادی کشف شد و از آن زمان به مدت بیش از دو قرن، انگلیس و فرانسه برای تصاحب سرزمینهای افزونتر مشغول رقابت در این سرزمین پهناور بودند. این رقابت منجر به جنگهایی میان این دو کشور استعمارگر شد که از سال ۱۶۸۹ میلادی، نزدیک به ۷۵ سال طول کشید و در نهایت به شکست فرانسه منجر شد. از اوایل قرن نوزدهم به تدریج مبارزه آزادیخواهان برای استقلال کانادا آغاز شد تا آنکه در سال ۱۸۶۷ میلادی این استقلال با حکومت فرمانداری کل در کانادا، تحقق یافت. کانادا نزدیک به ۱۰ میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد و از این لحاظ دومین کشور پهناورجهان پس از روسیه است. کانادا در میان سه اقیانوس آرام، اطلس و منجمد شمالی قرار گرفته است و تنها با آمریکا مرز خشکی دارد.
استقلال کشور سومالی
۶۱ سال پیش در چنین روزی، اول ژوئیه سال ۱۹۶۰ میلادی با به هم پیوستن سومالی تحت استعمار انگلیس و سومالی تحت استعمار ایتالیا، کشور سومالی تشکیل و مستقل شد.
در سال ۱۸۸۴ انگلیس قسمتی از سومالی را تحت الحمایه خود کرد. پنج سال بعد ایتالیا نیز قسمتهایی از این سرزمین را به مستعمره خود تبدیل نمود. در این میان، قیام محمدبن عبدالله حسان بر ضد انگلیسیها که از سال ۱۹۰۱ تا ۱۹۲۰ طول کشید به جایی نرسید. سازمان ملل متحد در سال ۱۹۵۰، از ایتالیا خواست مقدمات استقلال سومالی را فراهم کند. در سال ۱۹۶۰ میلادی سومالی ایتالیا و انگلیس مستقل شدند و در اول ژوئیه با اتحاد با یکدیگر، جمهوری سومالی را تشکیل دادند. مردم سومالی از سال ۱۹۶۹ زیر سلطه حکومت دیکتاتوری محمد زیادباره بودند. از مهمترین وقایع دوران وی، جنگ هشت ماهه سومالی با اتیوپی برسر صحرای اوگادن درسال ۱۹۷۷ میلادی بود که این نبرد به نفع اتیوپی پایان یافت. زیادباره در سال ۱۹۹۱ میلادی توسط گروههای مخالف سرنگون شد. از آن زمان سومالی در دور باطل بی ثباتی و جنگ داخلی گرفتار است.
استقلال بوروندی
۵۹ سال پیش، در روز اول ژوئیه سال ۱۹۶۲ میلادی کشور کوچک بوروندی در قاره آفریقا استقلال خود را اعلام کرد.
این سرزمین طی سالهای ۱۸۹۹ تا ۱۹۱۷ میلادی همراه با روآندا جزو مستعمرات آفریقای شرقی آلمان بود. پس از جنگ جهانی اول و شکست آلمان، جامعه ملل قیمومیت بروندی را به بلژیک سپرد و درسال ۱۹۴۶ میلادی سازمان ملل متحد نیز این قیمومیت را به رسمیت شناخت. درسال ۱۹۶۲ بروندی با نظام پادشاهی مستقل شد، ولی چهار سال بعد جمهوریخواهان، پادشاه را عزل و حکومت جمهوری برقرار کردند. بوروندی با مساحتی نزدیک به ۲۸ هزار کیلومترمربع در شرق قاره آفریقا واقع شده و با کشورهای روآندا، تانزانیا و جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر) مرز مشترک دارد.
بازگرداندن هنگ کنگ از انگلیس به چین
۲۴ سال پیش درچنین روزی، اول ژوئیه سال ۱۹۹۷ میلادی انگلیس جزیره مهم «هنگ کنگ» را پس از ۱۵۵ سال اشغال، به چین بازگرداند.
جزیره هنگکنگ با وسعت ۱۰۳۵ کیلومتر مربع در ساحل شرقی سرزمین اصلی چین قرار دارد. این سرزمین طی جنگ اول تریاک در سال ۱۸۳۹ م، طی قراردادی به عنوان امتیازی استعماری در اختیار انگلستان قرار گرفت و در سال ۱۸۹۸ م، انگلستان طی یک قرارداد ۹۹ ساله با دولت چین، آن را به اجاره خود درآورد. در اوایل دهه ۱۹۸۰ م مذاکراتی میان پکن و لندن آغاز شد و درباره سرنوشت و آینده هنگکنگ که قرارداد اجاره ۹۹ ساله آن در سال ۱۹۹۷ م به پایان می رسید، بررسی هایى به عمل آمد. در نهایت توافق شد مالکیت چین بر هنگکنگ بدون هیچ ابهامی محترم و به رسمیت شناخته شود و این جزیره از خودمختاری داخلی در حد عالی برخوردار باشد. سرانجام در روز اول ژوئیه سال ۱۹۹۷ م، چین طی تشریفاتی، هنگکنگ را رسماً تحویل گرفت و این بندر، پس از ۱۵۷ سال به سرزمین مادری اش بازگشت. هم اکنون منطقه هنگ کنگ یکی از دو منطقه تقسیماتی ویژه در جمهوری خلق چین است که براساس سیاست "یک کشور، دو سیستم" اداره میشود؛ سیستمی که براساس آن چین موافقت کرد تا این منطقه به صورت نیمه خودمختار اداره گردد.