در مکتب نهج البلاغه؛ضرورت پیروى از ولايت

به گزارش وب گردی خبرگزاری صداوسیما؛ در این مطلب وب گردی قصد داریم، خطبه شماره ۱۵۴ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی را مرور نماییم، ضمنا صوت خوانش خطبه و ترجمه آن ضمیمه شده است:

برخى از شارحان گفتند این سخنرانى در شهر مدینه ایراد شده است:

۱. ضرورت پیروى از امامان دوازده گانه
عاقل با چشم دل سر انجام کار را مى نگرد و پستى و بلندى آن را تشخیص مى دهد، دعوت کننده حق، (پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) دعوت خویش را به پایان رسانید و رهبر امّت به سرپرستى قیام کرد، پس دعوت کننده حق را پاسخ دهید و از رهبرتان اطاعت کنید. گروهى در دریاى فتنه‌ها فرو رفته، بدعت را پذیرفته و سنّت هاى پسندیده را ترک کردند، مؤمنان کنارگیرى کرده و گمراهان و دروغگویان به سخن آمدند. مردم ما اهل بیت پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) چونان پیراهن تن او و یاران راستین او و خزانه داران علوم و معارف وحى و درهاى ورود به آن معارف، مى باشیم، که جز از در، هیچ کس به خانه‌ها وارد نخواهد شد و هر کس از غیر در وارد شود، دزد نامیده مى شود.

مردم در باره اهل بیت پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) آیات کریمه قرآن نازل شد، آنان گنجینه هاى علوم خداوند رحمانند، اگر سخن گویند، راست گویند و اگر سکوت کنند بر آنان پیشى نجویند.

۲. شرایط امامت و رهبرى
پس باید امام و راهنماى مردم به مردم راست بگوید و راه خرد پیماید و از فرزندان آخرت باشد که از آنجا آمده و بدانجا خواهد رفت. پس آن که با چشم دل بنگرد و با دیده درون کار کند، آغاز کارش آن است که بیندیشد: آیا عمل او به سود او است یا زیان او اگر به سود است ادامه دهد و اگر زیانبار است توقف کند، زیرا عمل کننده بدون آگاهى، چون رونده اى است که بیراهه مى رود، پس هر چه شتاب کند از هدفش دورتر مى ماند و عمل کننده از روى آگاهى، چون رونده اى بر راه راست است، پس بیننده باید به درستى بنگرد آیا رونده راه مستقیم است یا واپس گرا

۳. روانشناسى انسانى (تأثیر جسم و روح در یکدیگر)
و بدان که هر ظاهرى باطنى متناسب با خود دارد، آنچه ظاهرش پاکیزه، باطن آن نیز پاک و پاکیزه است و آنچه ظاهرش پلید، باطن آن نیز پلید است و پیامبر راستگو (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) فرمود: همانا خداوند بنده اى را دوست دارد، امّا کردار او را دشمن و کردار بنده اى را دوست مى دارد، امّا شخص او را ناخوش. آگاه باش هر عملى رویشى دارد، و هر روینده اى از آب بى نیاز نیست و آب‌ها نیز گوناگون مى باشند. پس هر درختى که آبیارى اش به اندازه و نیکو باشد شاخ و برگش نیکو و میوه اش شیرین است و آنچه آبیارى اش پاکیزه نباشد درختش عیب دار و میوه اش تلخ است.

۱۵۴- و من خطبة له (علیه السلام) یذکر فی‌ها فضائل أهل البیت:
وَ نَاظِرُ قَلْبِ اللَّبِیبِ بِهِ یُبْصِرُ أَمَدَهُ وَ یَعْرِفُ غَوْرَهُ وَ نَجْدَهُ دَاعٍ دَعَا وَ رَاعٍ رَعَى فَاسْتَجِیبُوا لِلدَّاعِی وَ اتَّبِعُوا الرَّاعِیَ قَدْ خَاضُوا بِحَارَ الْفِتَنِ وَ أَخَذُوا بِالْبِدَعِ دُونَ السُّنَنِ وَ أَرَزَ الْمُؤْمِنُونَ وَ نَطَقَ الضَّالُّونَ الْمُکَذِّبُونَ نَحْنُ الشِّعَارُ وَ الْأَصْحَابُ وَ الْخَزَنَةُ وَ الْأَبْوَابُ وَ لَا تُؤْتَى الْبُیُوتُ إِلَّا مِنْ أَبْوَابِهَا فَمَنْ أَتَاهَا مِنْ غَیْرِ أَبْوَابِهَا سُمِّیَ سَارِقاً.
منها: فِیهِمْ کَرَائِمُ الْقُرْآنِ وَ هُمْ کُنُوزُ الرَّحْمَنِ إِنْ نَطَقُوا صَدَقُوا وَ إِنْ صَمَتُوا لَمْ یُسْبَقُوا فَلْیَصْدُقْ رَائِدٌ أَهْلَهُ وَ لْیُحْضِرْ عَقْلَهُ وَ لْیَکُنْ مِنْ أَبْنَاءِ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ مِنْهَا قَدِمَ وَ إِلَیْهَا یَنْقَلِبُ فَالنَّاظِرُ بِالْقَلْبِ الْعَامِلُ بِالْبَصَرِ یَکُونُ مُبْتَدَأُ عَمَلِهِ أَنْ یَعْلَمَ أَ عَمَلُهُ عَلَیْهِ أَمْ لَهُ فَإِنْ کَانَ لَهُ مَضَى فِیهِ وَ إِنْ کَانَ عَلَیْهِ وَقَفَ عَنْهُ فَإِنَّ الْعَامِلَ بِغَیْرِ عِلْمٍ کَالسَّائِرِ عَلَى غَیْرِ طَرِیقٍ فَلَا یَزِیدُهُ بُعْدُهُ عَنِ الطَّرِیقِ الْوَاضِحِ إِلَّا بُعْداً مِنْ حَاجَتِهِ وَ الْعَامِلُ بِالْعِلْمِ کَالسَّائِرِ عَلَى الطَّرِیقِ الْوَاضِحِ فَلْیَنْظُرْ نَاظِرٌ أَ سَائِرٌ هُوَ أَمْ رَاجِعٌ وَ اعْلَمْ أَنَّ لِکُلِّ ظَاهِرٍ بَاطِناً عَلَى مِثَالِهِ فَمَا طَابَ ظَاهِرُهُ طَابَ بَاطِنُهُ وَ مَا خَبُثَ ظَاهِرُهُ خَبُثَ بَاطِنُهُ وَ قَدْ قَالَ الرَّسُولُ الصَّادِقُ (صلى الله علیه وآله) إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْعَبْدَ وَ یُبْغِضُ عَمَلَهُ وَ یُحِبُّ الْعَمَلَ وَ یُبْغِضُ بَدَنَهُ وَ اعْلَمْ أَنَّ لِکُلِّ عَمَلٍ نَبَاتاً وَ کُلُّ نَبَاتٍ لَا غِنَى بِهِ عَنِ الْمَاءِ وَ الْمِیَاهُ مُخْتَلِفَةٌ فَمَا طَابَ سَقْیُهُ طَابَ غَرْسُهُ وَ حَلَتْ ثَمَرَتُهُ وَ مَا خَبُثَ سَقْیُهُ خَبُثَ غَرْسُهُ وَ أَمَرَّتْ ثَمَرَتُهُ.