در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از تولد میرزا حسین نوری تا درگذشت قاضی طباطبایی
امروزیکشنبه، نهم خرداد سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با ۱۸ شوال سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با سی ام میسال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (نهم خرداد سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:
درگذشت الکساندر پوپ، شاعر و فیلسوف انگلیسی
۲۷۷ سال پیش در چنین روزی، سی ام می ۱۷۴۴ میلادی "الکساندر پوپ" (Alexander Pope) شاعر و فیلسوف معروف انگلیسی درگذشت.
وی در ۲۱ می ۱۶۸۸ م در خانواده ای ثروتمند در لندن به دنیا آمد، اما به علت وجود نقص عضو در جسم وی، پدر و مادرش او را در خانه ای خارج از شهر تحت تربیت قرار دادند. پوپ در پانزده سالگی به زبان های یونانی، لاتینی، فرانسوی و ایتالیایى تسلط یافت و در ۲۳ سالگی منظومه ای علمی و تحقیقی انتشار داد که در آن به منتقدان، حسن نیت در نقد را همراه با خوی مسالمت آمیز پیشنهاد می نمود. او از سال ۱۷۱۵ م به ترجمه ایلیاد و سپس اودیسه، اثر معروف هومر، شاعر توانای یونان پرداخت. ترجمه این دو اثر، پوپ را در ردیف مشهورترین شاعران انگلستان قرار داد و در عین حال، وی را به ثروتی عظیم رسانید. پوپ در زبان شعر وسواس و دقت فوق العاده داشته و صحّت خاصی به کار برده است و به سبب همین خصوصیت، اشعار او به کشور فرانسه راه یافت. دقت و کوشش و رعایت قواعد زبان، بی هیچ شکّی او را در رأس شاعران و نویسندگان کلاسیک انگلیسی قرار داده است و بسیاری معتقدند او بهترین شاعر انگلستان است. از آثار وی می توان مقاله ای درباره نقد، ربودن یک تار مو، منظومه جنگل وینزر، مقالات اخلاقی و مقاله درباره انسان (در دفاع از خداشناسی) را نام برد. الکساندر پوپ سرانجام در سی می ۱۷۷۴ م در ۵۶ سالگی درگذشت.
درگذشت فرانسوا ماری آرو، فیلسوف فرانسوی
۲۴۳ سال پیش در چنین روزی، سی ام میسال ۱۷۷۸ میلادی «فرانسوا ماری آرو» (Francois-Marie Arouet) معروف به ولتر (Voltaire)، فیلسوف و نویسنده فرانسوی در ۸۴ سالگی درگذشت.
وی در طول زندگی، دوبار در زندان باستیل محبوس شد و سه سال نیز به تبعید در انگلستان رفت. این وقایع، خشم و بدبینی ولتر را به حکومت فرانسه تشدید کرد. ولتر در همین زمان مجموعهای به نام «نامههایی درباره ملت انگلیس» را تالیف کرد که در فرانسه با استقبال رو به رو شد. از ولتر آثار زیادی به جای مانده که در مجموع ۵۲ جلد است. از جمله مشهورترین تالیفات این نویسنده میتوان به کتابهای «تراژدی زائر»، «مطالعه درباره آداب و روحیات ملل» و داستانهای کوتاه فلسفی از قبیل «ساده دل» اشاره کرد.
تولد میرزا حسین نوری، فقیه مسلمان
۱۸۸ سال پیش در چنین روزی، هیجدهم شوال سال ۱۲۵۴ هجری قمری میرزا «حسین نوری» عالم و فقیه مشهور مسلمان در شهر نور، از شهرهای شمالی ایران متولد شد.
وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی، تلاش خود را بر کسب حدیث و جمع آوری آن متمرکز کرد و به تدریج یکی از محدثین توانای اسلام شد و از آن پس به تألیف کتب ارزشمند پرداخت. ازجمله آثار او میتوان به کتب «اخبار حفظ القرآن»، «شاخه طوبی» و «رسالهای در تاریخ ولادت پیشوایان بزرگ اسلام» اشاره کرد.
درگذشت علی اکبر خان نفیسی، پزشک و لغت شناس ایرانی
۹۷ سال پیش در چنین روزی، نهم خرداد سال ۱۳۰۳ هجری شمسی میرزا «علی اکبر خان نفیسی» ملقب به «ناظم الاطبا»، پزشک و لغت شناس ایرانی در شهر تهران درگذشت.
وی پس از تحصیلات مقدماتی، به فراگیری علومی، چون حکمت الهی و فلسفه روی آورد و در مدرسه دارالفنون تهران، طب را آموخت. آثار ناظم الاطبا در طب، شامل مجموعه کتابهای سودمندی است که توسط او تألیف و یا از منابع خارجی ترجمه شده است. ناظم الاطبا در گردآوری واژههای زبان فارسی نیز بسیار کوشا بود. مهمترین اثر او در این زمینه، «فرهنگ نفیسی» در پنج جلد است که ۲۵ سال از عمر خود را صرف گردآوری و تدوین آن کرد.
درگذشت آیت الله سید محمد باقر قاضی طباطبایی، از فقهای ایرانی
۷۴ سال پیش در چنین روزی برابر با نهم خرداد ۱۳۲۶ هجری شمسی آیت اللَّه "سیدمحمدباقر قاضی طباطبایی" از فقهای برجسته ایرانی و پدر اولین شهید محراب، آیت اللَّه سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی، درگذشت.
آیت اللَّه حاج سیدمحمدباقر قاضی طباطبایی تبریزی در سال ۱۲۴۸ ش (۱۲۸۵ ق) در تبریز به دنیا آمد و برای تکمیل تحصیلات، در سال ۱۲۶۹ ش راهی عتبات عالیات شد و در محضر میرزای بزرگ شیرازی در سامرا حضور یافت. آیت اللَّه قاضی سپس به نجف رفت و در درس خارج آیات عظام، میرزا حبیب اللَّه رشتی، ملامحمد فاضل شرابیانی، محمد باقر اصطهباناتی و ملااسماعیل قراباغی شرکت جست. وی همچنین در درس اخلاق آخوند ملاحسینقلی همدانی حاضر شد و به مدارج والای اخلاقی و علمی دست یافت. این عالم ربانی پس از مدتی اقامت در تبریز، بار دیگر به حوزه علمیه نجف رفت و در درس آیات عظام سید محمد کاظم یزدی و شیخ الشریعه اصفهانی حضور یافت. آیت اللَّه قاضی پس از سیزده سال اقامت در نجف و گرفتن اجازه اجتهاد از علامه سید محمدکاظم یزدی و فاضل شرابیانی و اجازه روایت از سیدابوالحسن اصفهانی، به تبریز بازگشت و بیش از چهل سال به تالیف و تدریس همت گماشت. از این عالم ربانی، تالیفات متعددی بر جای مانده که مَخزَنُ الفوائد فی حاشیةِ الفرائد، حاشیه بر فُصول الاصول و نیز تقریرات اساتیدش، میرزای رشتی، علامه یزدی و شیخ الشریعه اصفهانی از آن جمله است. این فقیه و مجتهد پس از عمری سرشار از علم و معنویت، در نهم خرداد ۱۳۲۶ ش، چشم از جهان فرو بست و در تبریز به خاک سپرده شد.
درگذشت پاسترناک، شاعر روسی و خالق دکتر ژیواگو
۶۱ سال پیش، در روز سی ام میسال ۱۹۶۰ میلادی «بوریس پاسترناک» (Boris Pasternak) نویسنده و شاعر روسی از دنیا رفت.
وی در سال ۱۸۹۰ در خانوادهای هنرمند متولد شد که در آن پدر نقاش و مادر نوازنده پیانو بود. پاسترناک ابتدا در دانشگاه به تحصیل در رشته فلسفه پرداخت، اما ذوق شاعری وی باعث شد فلسفه را رها کند و به سرودن شعر روی بیاورد. وی در جریان انقلاب کمونیستی شوروی و پس از آن، شعرها و داستانهای متعددی منتشر کرد و مورد تقدیر مقامات کشورش قرار گرفت. اما نپرداختن پاسترناک به برخی مسائل مورد توجه حکومت کمونیستها به تدریج انتقادها را از وی برانگیخت. برترین اثر این نویسنده روس، رمان «دکتر ژیواگو» است که باعث شد در سال ۱۹۵۸ جایزه ادبی نوبل به وی تعلق گیرد. از دیگر آثار پاسترناک میتوان مجموعه شعر «بر فراز حصارها»، داستان «جواز عبور» و «تولدی دیگر» را نام برد.