درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از روز ملاصدرا تا آغاز محاصره اقتصادی ایران
امروز شنبه اول خرداد سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با دهم شوال سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با بیست و دوم میسال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( اول خرداد سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:
روز بزرگداشت ملاصدرا، حکیم و فیلسوف ایرانی
اول خرداد در سالنمای ایرانی روز بزرگداشت "صدرالدین محمدقوام شیرازی" معروف به "ملاصدرا" است.
صدرالدین محمد شیرازی مشهور به صدرالمُتِألّهین و ملاصدرا در نهم جمادی الاولی سال ۹۸۰ ق در شیراز به دنیا آمد. سنگ بنای علمی و اخلاقی ملاصدرا در محضر درس شیخ بهایی، عالم کم نظیر دوران صفوی بنانهاده شد و تکمیل این بنای معنوی در محضر دانشمند نامی و استاد بزرگ، میرداماد، صورت گرفت. ملاصدرا، رجال، فقه و اصول را از شیخ بهایی؛ فلسفه، کلام، عرفان و علوم ذوقی را از میرداماد و علوم طبیعی، ریاضی، نجوم و هیئت را از محضر حکیم ابوالقاسم میرفندرسکی از علمای نامدار زمان فراگرفت. وی سپس بر مسند تدریس تکیه زد و ضمن آشنایی با فلسفه اشراق و مکتب مَشّاء، به تدوین حکمت متعالیه پرداخت. ملاصدرا با ترکیب چهار مکتب مهم عرفانی، فلسفی و دینی شامل مشاء، اشراق، عرفان محیی الدین عربی و آموزه های دینی اسلام، حکمت متعالیه را بنیان نهاد و تأثیری شگرف و غیرقابل انکار بر فلسفه اسلامی گذاشت. وی در این مکتب کوشیده است عرفان و فلسفه دین یا به سخن دیگر، تهذیب نفس و برهان عقلی و وحی را در یک مجموعه هماهنگ، ترکیب و یگانه سازد. از این حکیم الهی بیش از چهل عنوان کتاب به یادگار مانده که اسفار اربعه مهمترینِ آنهاست. سرانجام این عالم ربانی و فیلسوف اسلامی، پس از عمری پربار، در سال ۱۰۵۰ ق در هفتاد سالگی در شهر بصره عراق دارفانی را وداع گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
تولد آرتور کانن دویل، نویسنده اسکاتلندی و خالق شرلوک هولمز
۱۶۲ سال پیش، در روز بیست و دوم میسال ۱۸۵۹ میلادی «آرتور کانن دویل» (Arthur Conan Doyle) نویسنده اسکاتلندی متولد شد. وی ابتدا در رشته پزشکی تحصیل کرد، اما عدم موفقیت وی در این کار و علاقه اش به ادبیات، باعث شد به نویسندگی روی آورد. اگرچه دویل داستانهای زیادی نوشت، اما آنچه باعث شهرت او شد، مجموعه داستانهای پلیسی «شرلوک هولمز» (Sherlock holmes) بود. وی شخصیت هولمز را از استاد تیزبین و دقیقش در دوران تحصیل پزشکی الهام گرفته بود. از آثار آرتور کانن دویل میتوان «ماجراهای شرلوک هولمز»، «بازگشت شرلوک هولمز» و «دره وحشت» را نام برد. وی در سال ۱۹۳۰ میلادی درگذشت.
درگذشت ویکتور هوگو، نویسنده فرانسوی و خالق بینوایان
۱۳۶ سال پیش درچنین روزی، بیست و دوم میسال ۱۸۸۵ میلادی «ویکتور هوگو» (Victor Hugo)، نویسنده و شاعر مشهور فرانسوی در ۸۳ سالگی، درگذشت.
او طرفدار اصلاحات به نفع طبقات محروم و رنجدیده بود. هوگو در سال ۱۸۰۲ متولد شد و از نوجوانی به سرودن شعر پرداخت. وی ۲۵ سال بیشتر نداشت که به عضویت آکادمی فرانسه درآمد و همزمان به عنوان نماینده، به پارلمان فرانسه راه یافت. هوگو در زمان حکومت ناپلئون سوم بدلیل مخالفت با سیاستهای مستبدانه وی، از صحنه سیاست کناره گرفت و مدت ۲۰ سال در تبعید بسر برد و درهمین دوران بود که ویکتور هوگو رمانهای ماندگار خود را خلق کرد. ویکتور هوگو را میتوان مروّج و پیشاهنگ مکتب رمانتیسم در این دوره دانست، چراکه این مکتب به وسیله او به اوج رشد و شکوفایی رسید. از معروفترین آثار این نویسنده فرانسوی میتوان به رمانهای «بینوایان»، «گوژپشت نتردام»، «مردی که میخندد» و «کارگران دریا» اشاره کرد.
آغاز محاصره اقتصادی ایران
۴۱ سال پیش در چنین روزی، اول خرداد سال ۱۳۵۹ هجری شمسی محاصره اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. آمریکا که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، منافع نامشروع خود را در ایران از دست داده بود، به منظور تحت فشار قرار دادن مردم مسلمان و مبارز ایران و همچنین به سازش کشانیدن نظام جمهوری اسلامی ایران، محاصره اقتصادی ایران را آغاز کرد. در پی این تصمیم دولت آمریکا، حضرت امام خمینی (ره)، رهبر فقید انقلاب اسلامی، با اعلام این مطلب که حیات اقتصادی ملتها وابسته به قدرتهای بزرگ نیست، خطاب به ملت ایران فرمود: «از حصر اقتصادی ابدا نترسید، اگر ما را محاصره اقتصادی بکنند ما فعالتر میشویم و به نفع ما است. کسانی از محاصره اقتصادی بیم دارند که اقتصاد را زیربنا و دنیا را مقصد و مقصود خود میدانند.»
اتحاد دو یمن
۳۱ سال پیش درچنین روزی، بیست و دوم میسال ۱۹۹۰ میلادی وزرای خارجه دو کشور یمن شمالی و جنوبی در یک اعلامیه مشترک، اتحاد دو یمن را اعلام کردند.
بدین ترتیب این دو کشور تحت عنوان جمهوری یمن، بار دیگر کشوری واحد تشکیل دادند و اعضای پارلمان مشورتی دو کشور، قانون اساسی یمن واحد را به اتفاق آراء تصویب کردند. پس از این تحولات، سرهنگ علی عبدا... صالح به عنوان رئیس جمهوری یمن انتخاب شد. اتحاد دو یمن بیشتر متاثر از تمایل مردم دو کشور به اتحاد و همچنین تغییراتی بود که بر اثر اعمال سیاست فضای باز سیاسی در کشورهای وابسته به اردوگاه سوسیالیسم، از جمله یمن جنوبی به وجود آمده بود. شایان ذکر است درسال ۱۹۱۴ میلادی، درپی قراردادی میان امپراتوری عثمانی و انگلیس، یمن جنوبی از یمن شمالی جدا شد.
روز جهانی تنوع زیستی
۲۹ سال پیش، در روز بیست و دوم میسال ۱۹۹۲ میلادی کنوانسیون حمایت از تنوع زیستی در نایروبی، پایتخت کنیا به تصویب رسید. هشت سال بعد، در سال ۲۰۰۰ میلادی، سازمان ملل روز ۲۲ میرا «روز جهانی تنوع زیستی» اعلام کرد تا کشورهای مختلف با اجرای مراسم و برنامههای گوناگون، اهمیت حفظ گوناگونی زیستی را در جهان امروز یادآور شوند. متأسفانه در طول چند دهه اخیر عوامل مختلف، چون آلودگی آب و هوا، شکارهای بی رویه و استفاده از سموم خطرناک، باعث شده تا برخی گونههای گیاهی و جانوری از بین بروند و یا در معرض انقراض قرار گیرند. روز جهانی تنوع زیستی، روزی است که به انسانها یادآور میشود که نابودی نسل هر موجود در چرخه طبیعت، زیان انسان را نیز به عنوان بخشی از این چرخه درپی خواهد داشت.