صدای مبهم بیرون از منظومه خورشیدی چیست؟
منشأ صدای مبهم و گنگ بیرون از منظومه خورشیدی را بدانید.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، یک کاوشگر ناسا صدای همهمه گنگ و مبهمی را بیرون از منظومه خورشیدی ثبت کرده است. فضاپیمای وویجر ۱ یکی از دو کاوشگری است که ۴۴ سال پیش به لبههای منظومه خورشیدی فرستاده شد و دورترین شیء ساخته دست بشر بهشمار میرود.
سفر این کاوشگر، درست به لبه منظومه خورشیدی و فراتر از آن رسیده است و اینک در محیط بین ستارهای، جایی فراتر از تأثیر خورشید، به سفر خود ادامه میدهد. تجهیزاتی که روی این کاوشگر نصب شدهاند تا دادههای محیط بین ستارهای را تحلیل کنند، صدای وزوز مداومی را ثبت کردهاند که به نظر میرسد صدای جهان هستی فراتر از همسایگی ما باشد.
ممکن است این صدای وزوز مداوم ناشی از گازها یا امواج پلاسمای بینستارهای باشد که در فضای خالی بین ستارگان وجود دارند.
استلا کُک اوکر، دانشجوی دوره دکتری نجوم در دانشگاه کرنل که گسیل این امواج را پیدا کرده است، میگوید: «این موج بسیار ضعیف و یکنواخت است، زیرا در پهنای باند کم قرار دارد. ما امواج ضعیف و مداومی از وزوز گنگ و مبهم گازهای بینستارهای را کشف کردهایم.»
این یافتهها نشان میدهند که در فضای بین ستارهای اتفاقهایی بهمراتب بیش از آنچه دانشمندان پیش از این تصور میکردند، در جریان است. دانشمندان مطمئن نیستند چه نوع فعالیتهای کوچکی ممکن است که چنین صدایی را ایجاد کند، اما احتمال میدهند این صدا در نتیجه «نوسانهای حرارتی پلاسمای برانگیخته ایجاد شود».
محققان امیدوارند با استفاده از این صدای وزوز مبهم و گنگ، دریابند که محیط بین ستارهای چگونه با مرزهای منظومه خورشیدی برهمکنش دارد و این مرز ـ که منطقه توقف خورشیدی در مرز هلیوسفر (هورسپهر) نامیده میشود ـ چگونه تا محیط بین ستارهای وسیعتری، شکل گرفته است.
زمانی که فضاپیمای وویجر ۱ به فراتر از منطقه توقف خورشیدی در مرز هلیوسفر رسید، اختلالها و آشفتگیهایی در گازهای بین ستارهای ثبت کرد که از خورشید ناشی میشدند. آشفتگیها در اطلاعاتی که این کاوشگر به زمین ارسال میکرد، قابل دیدن بود، اما بین این اختلالها، یک صدای وزوز مبهم و گنگ ثابت در پسزمینه وجود داشت.
جیمز کوردس، نویسنده این مقاله و استاد نجوم، میگوید: «محیط بین ستارهای شبیه بارانی آرام و ملایم است. اگر طغیان خورشیدی رخ دهد، کار ما مانند این است که متوجه وقوع صاعقهای در طوفان شویم. سپس، وضعیت به حالت باران ملایم بازمیگردد.»
با وجود آنکه فضاپیمای وویجر ۱ اکنون بسیار از ما دور است - در فاصله حدود ۲۲.۵ میلیارد کیلومتری زمین و مدام با گذر زمان دورتر میشود - این کاوشگر میتواند مقدار محدودی از دادهها و اطلاعات را به زمین بفرستد. محققان در هر ثانیه ۱۶۰ بیت اطلاعات از این کاوشگر دریافت میکنند که بهمراتب کمتر از میزان نسبتا محدود ۲۱ کیلوبایتی است که در آغاز میفرستاد.
این دادهها از راه شبکه فضای دوردست ناسا (DSN) منتقل میشوند. شبکه فضای دوردست ناسا مجموعهای است از تجهیزاتی که در گوشه و کنار جهان برپا شدهاند و به گردآوری اطلاعات فضاپیماها از هر جای منظومه خورشیدی و فراتر از آن میپردازند.
انتظار میرود که فضاپیمای وویجر ۱ تحلیل دادههای محیط بین ستارهای را تا چند سال آینده ادامه دهد. محققان امیدوارند که برخی از این دادهها به آنها این امکان را بدهد که همچنان چگالی و تراکم فضای ماورای منظومه خورشیدی را بررسی کنند.
در این مقاله که به تازگی منتشر شده است، محققان میگویند که مأموریتهای آینده بین ستارهای میتوانند جزییات بیشتری از این وزوز گنگ و مبهم پلاسمایی، در اختیار آنان بگذارد.
شامی چترجی، یکی از دانشمندان دانشگاه کرنل، میگوید: «ما هرگز چنین شانسی نداشتهایم که آن را بررسی کنیم. اینک میدانیم که جهت بررسی پلاسمای بین ستارهای، به وقوع یک رخداد غیر منتظره مرتبط با خورشید نیازی نداریم.»
او میگوید: «وویجر ۱، صرف نظر از آنچه خورشید انجام میدهد، جزییاتی به زمین ارسال میکند. وویجر ۱ میگوید اینجا یک تراکم وجود دارد که من همین الآن در آن شناورم. الآن دقیقا اینجا است... وویجر ۱ بسیار دور است و این کار را مدام و پیوسته انجام خواهد داد.»
مقالهای که به شرح این یافتهها پرداخته است، با عنوان «وویجر ۱ امواج مداومی از پلاسمای فضای بین ستارهای را شناسایی کرد» ۱۳ می ۲۰۲۱ در مجله «نیچر استرونومی» منتشر شده است.
منبع: ایندیپندنت