مناطق بیرونی کهکشان راه شیری با کدام نقشه دیده میشوند؟
کدام نقشه مناطق بیرونی کهکشان راه شیری را نشان میدهد؟
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، اخترشناسان با استفاده از دادههای بهدستآمده از تلسکوپهای ناسا و آژانس فضایی اروپا، یک نقشه جدید از خارجیترین منطقه کهکشان ما منتشر کردند.
این منطقه که هاله کهکشانی نامیده میشود، در خارج از بازوهای مارپیچی قرار دارد، دیسک مرکزی کهکشان راه شیری را شکل میدهد و بهطور پراکنده با ستارگان، پر شده است. اگرچه بیشتر این هاله به نظر خالی است، اما پیشبینی میشود که شامل یک مخزن بزرگ از ماده تاریک باشد، مادهای اسرارآمیز و نامرئی که بیشتر جرم موجود در کیهان را تشکیل میدهد.
این نقشه جدید که با دادههای گردآوری شده در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ ترسیم شده است، نشان میدهد کهکشان کوتوله ابر ماژلانی بزرگ (LMC) مانند یک کشتی که در آب در حرکت است، سراسر هاله کهکشان راه شیری را در مینوردد و گرانش آن باعث ایجاد ردی از ستارگان پشت سر آن میشود.
ابر ماژلانی بزرگ در فاصله تقریبی ۱۶۰ هزار سال نوری تا زمین واقع شده و جرم آن کمتر از یک چهارم جرم کهکشان راه شیری است.
اگرچه بخشهای داخلی این هاله با دقت بالایی نقشهبرداری شده، این نخستین نقشهای است که تصویر مشابهی از مناطق خارجی این هاله را نیز ارائه میدهد. این رد ستارهای (هاله) در محدودهای بین ۲۰۰ هزار سال نوری تا ۳۲۵ هزار سال نوری تا مرکز کهکشان، فاصله دارد.
همینطور نقشه کلی آسمان، چشماندازی دقیق از شکل، اندازه و مکان آن، ارائه میدهد که درون هاله ماده تاریک، قرار دارد. جزییات بیشتر این نقشه را در این تصاویر ببینید:
اگرچه، هاله ماده تاریک، نور را ساطع، منعکس یا جذب نمیکند، اما اثر گرانشی آن در سراسر کیهان دیده شده است. تصور میشود ماده تاریک، یک داربست ایجاد میکند که کهکشانها روی این داربست ساخته میشوند؛ به نحوی که بدون این داربست، کهکشانها در هنگام چرخش، جدا و به اطراف پرتاب میشوند.
ماده تاریک در جهان، پنج برابر رایجتر از همه مادهای است که نور را از ستارگان به سیارات و ابرهای گازی، منتقل میکند.
به گفته اخترشناسان، فعل و انفعال بین ماده تاریک و ابر ماژلانی بزرگ، تأثیر بسیاری در کهکشان ما دارد. با چرخش ابر ماژلانی بزرگ به دور کهکشان راه شیری، گرانش ماده تاریک، ابر ماژلانی بزرگ را به سمت خود میکشد و سرعت آن را کند میکند.
این مسأله موجب میشود مدار این کهکشان کوچکتر شود تا زمانیکه این کهکشان در نهایت طی حدود دو میلیارد سال بعد با کهکشان راه شیری ادغام میشود. این نوع ادغامها احتمالاً محرک کلیدی رشد کهکشانهای بزرگ در سراسر کیهان هستند. اخترشناسان تصور میکنند که کهکشان راه شیری، حدود ۱۰ میلیارد سال پیش با یک کهکشان کوچک دیگر نیز ادغام شده است.
محققان، تصور میکنند این نقشه جدید ـ همراه با دادههای اضافی و تحلیلهای نظری ـ میتواند آزمایشی در نظریات مختلف ماهیت ماده تاریک ارائه دهد، مانند اینکه آیا شامل ذراتی مثل ماده معمولی است و این ذرات چه خواصی دارند؟ این نقشه جدید، یک فرصت کمیاب نیز در اختیار اخترشناسان قرار میدهد تا خواص ماده تاریک در کهکشان ما را آزمایش کنند.
جزییات بیشتر این پژوهش، در مجله nature منتشر شده است.