از وعده تا عمل بایدن (۱)
تحلیل روز؛ سیاست داخلی آمریکا در ۱۰۰ روز نخست کاری بایدن
در این یادداشت به وعدههای جو بایدن در مورد سیاست داخلی آمریکا از جمله مبارزه با ویروس کرونا، بحران اقتصادی، تغییر قوانین مهاجرتی و بازگشت به توافق آب و هوایی پاریس که برای ۱۰۰ روز نخست کاری خود تعیین کرده بود. میپردازیم.
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صداوسیما، «سید یاسر موسوی نیا» کارشناس مسائل آمریکا در یادداشتی نوشت، اکثر روسای جمهور آمریکا در ۱۰۰ روز اول با وعده کارهای بزرگ وارد دفترکارشان میشوند. اما چرا این بازه زمانی خاص است و از چه زمانی اینقدر مهم شده است؟
«فرانکلین روزولت» اولین رئیس جمهوری آمریکا بود که عبارت "۱۰۰ روز اول" را در یک نطق رادیویی در ۲۴ اوت ۱۹۳۳ به کار برد. آمریکا آن زمان در چهارمین سال رکود خود به سر میبرد. روزولت در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: "این ملت خواستار اقدام است، و اکنون وقت عمل است. " او وعده داد که اگر کنگره اقدامی انجام ندهد، او خواستار قدرت اجرایی گسترده تری برای جنگیدن با شرایط اضطراری به همان اندازهای که وقتی کشور مورد تهاجم دشمن قرار میگیرد، خواهد شد.
از زمان روزولت، قانونگذاری پیچیدهتر شده و حزب گرایی عمیقتر ریشه دوانده است. به نظر میرسد رکوردهای وی دست نیافتنی باشند. یک سال طول کشید تا باراک اوباما قانون "مراقبت مقرون به صرفه" را تصویب کند. همچنین حدودا یکسال طول کشید تا قانون " هیچ کودکی نباید عقب بماند" که یک لایحه اصلاحی و ارتقای آموزش کودکان است، در دوره جورج بوش تصویب شود.
اما روسای جمهور هنوز از "۱۰۰ روز" استفاده میکنند تا به مردم بگویند که چه برنامههایی دارند. این قالب بندی یک قاعده کلی سیاست را تأیید میکند. بهترین زمان برای تصویب وعدههای بلند پروازانه، شروع یک دوره است، یعنی زمانی که رئیس جمهور از بالاترین تایید برخوردار است.
در همین حال ، «جو بایدن» چهل و ششمین رئیس جمهور آمریکا نیز در نخستین ساعات حضور خود در کاخ سفید پس از تحلیف، با امضای ۱۵ اقدام اجرایی برای مقابله با کرونا، تغییرات اقلیمی، نابرابری نژادی و لغو برخی از سیاستهای تعیین شده توسط ترامپ، دوران ریاست جمهوری خود را آغاز کرد.
در این یادداشت به وعدههای جو بایدن در مورد سیاست داخلی آمریکا از جمله مبارزه با ویروس کرونا، اقتصاد، تغییر قوانین مهاجرتی و بازگشت به توافق آب و هوایی پاریس که برای ۱۰۰ روز نخست کاری خود تعیین کرده بود. میپردازیم.
سیاست دوگانه بایدن در قبال مهاجران
جو بایدن که در جریان مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۲۰ برنامههای دونالد ترامپ سلف خود را برای ساخت دیوار مرزی به عنوان بی فایده و اتلاف کننده بودجه، محکوم کرده بود، در روز نخست آغاز به کار در کاخ سفید واشینگتن (اول بهمن ۱۳۹۹) به عنوان رئیس جمهوری، در فرمانی به وزارت دفاع، تامین مالی هزینه ساخت دیوار مرزی را متوقف کرد و چند روز بعد وضع اضطراری در مرزهای جنوبی کشورش را لغو کرد.
بایدن همچنین ممنوعیت سفر را که ترامپ برای برخی از کشورهای با اکثریت مسلمان وضع کرد، لغو و خواستار ارتقاء «اقدام معوق برای کسانی شد که در دوران کودکی وارد آمریکا» شده اند که همان برنامه به اصطلاح «رویای مهاجرت» برای کسانی است که در دوران کودکی واردآمریکا میشوند. این اعلامیه به وضعیت فوق العاده ملی پایان بخشید که مبنای اختصاص بودجه فدرال برای ساخت دیوار در مرز آمریکا و مکزیک بود.
این در حالی است که بنا بر گزارش ها، به رغم وعدههای داده شده در زمان انتخابات، از زمان شروع به کار دولت بایدن، صدها مهاجر از خاک آمریکا اخراج شده اند. در روزهای اخیر اداره مهاجرت و امور گمرکی آمریکا مهاجران را حداقل به سه کشور اخراج کرده است: ۱۵ نفربه جامائیکا و ۲۶۹ نفر به گواتمالا و هندوراس.
مشخص نیست که چه تعداد از این افراد تهدیدهای امنیت ملی یا امنیت عمومی محسوب میشوند یا اخیراً از مرز به طور غیرقانونی عبور کرده اند.در شهر مرزی «ال پاسو» تگزاس، مقامات مهاجرت روز جمعه «رُزا» زنی را که شاهد کشتار سال ۲۰۱۹ در والمارت بود که ۲۳ کشته برجای گذاشت، اخراج کردند. به گفته وکلای وی، وی موافقت کرده بود که به عنوان شاهد شهادت دهد و با دفتر دادستان منطقه دیدار کرده بود.دفتر دادستان منطقه ال پاسو در بیانیهای مدعی شد که رزا «قربانی پرونده تیراندازی والمارت نیست»، اما مشخص نکرد پس علت اخراج او چه بوده است.
اما بر اساس گزارش مستقلی که پس از بازدید از این اردوگاههای مرزی تهیه شده؛ دولت بایدن اکنون با ورود روزانه شمار بی سابقه مهاجران از مرزهای جنوبی روبه رو شده است و تاسیسات و اردوگاههای مرزی دولت فدرال، با ازدحام پیش بینی نشده و غیرقابل تحملی روبه روشده اند.
دولت آمریکا در اسفند ۱۳۹۹ به سازمان مدیریت بحران اضطراری فدرال دستور داد به گردآوری پذیرش و اسکان شمار فزاینده کودکان پناهجو که از مرزهای جنوبی وارد این کشور میشوند، کمک کند. گذر شمار زیادی از کودکان بی سرپرست از مرز مکزیک و ورود آنها به خاک ایالات متحده، موجب تجمع بیش از حد آنها در تاسیسات پذیرش و رسیدگی به مدارک و اردوگاههای نگهداری آنان شده است.
وعده بایدن برای مهار ویروس کرونا
«کارمان را با کنترل کرونا آغاز میکنیم.» این جملهای بود که جو بایدن در سخنرانی بعد از اعلام پیروزیاش در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا گفت تا رسما اعلام کند که مهار این بیماری، نخستین اولویت دولت او خواهد بود.
تأکید بایدن بر مقابله با کرونا در شرایطی است که شمار مبتلایان در آمریکا از ابتدای شیوع این بیماری تاکنون به ۳۳ میلیون نفر نزدیک شده و نزدیک به ۶۰۰ هزار آمریکایی بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند.
در مبارزه با بیماری همه گیر کووید-۱۹، بایدن سه هدف اصلی را برای این مسیر اعلام کرده است: اکثر مدارس باید بتوانند در مهلت مقرر دوباره بازگشایی شوند. او از همه آمریکاییها میخواهد که در این مدت ماسک بزنند و این مسئله را هر کجا که دولت فدرال الزامی کرده مثلا در ساختمانهای دولتی، قطارها یا هواپیماها رعایت کنند. بیش از همه، او میخواهد اطمینان حاصل کند که حداقل ۱۰۰ میلیون دوز واکسن تا پایان ۱۰۰ روز زده میشود.
تاکنون واکسیناسیون جمعیت آمریکا به کندی انجام شده است. بایدن میخواهد سرعت آن را سریع افزایش دهد. آژانس حمایت از جامعه مدنی ایالات متحده باید به ایجاد مراکز واکسیناسیون کمک کند. ایستگاههای واکسیناسیون سیار برای مناطق دور افتاده در نظر گرفته شده اند. داروخانههای کشور برای انجام واکسنها مورد استفاده قرار میگیرند.
براساس توصیه نامه بایدن، اکنون ایالتها باید به سایر گروههای شغلی پرخطر و شهروندان ۶۵ سال به بالا اجازه دهند که واکسن بزنند و روند واکسیناسیون مطابق با لیستهای اولویت دار طی شود. بایدن در عین حال با افزایش اطلاع رسانی، میخواهد آگاهی و اعتماد به واکسن را در بین مردم ایجاد کند.
در ادامه بایدن قول داده است که ایالات متحده به سرعت به طور رسمی به سازمان بهداشت جهانی بپیوندد، سازمانی که ترامپ همکاری با آن را در اواسط همه گیری خاتمه داده بود.
وعده بایدن برای حل بحران اقتصادی آمریکا
با وجود آن که لایحه پیشنهادی یک تریلیون و نهصد میلیارد دلاری جو بایدن برای نجات آمریکا با وجود ۴۹ رای مخالف در مجلس سنا تصویب شد اما اقتصاد بحرانزده ایالات متحده با این بسته هم نجات نخواهد یافت.این بسته کمکی که پیش از امضای بایدن راهی مجلس نمایندگان میشود، اولین ابتکار بزرگ رییس جمهوری آمریکا به حساب میآید. طرح بایدن که «برنامه نجات آمریکا» نام گرفته، مجموعهای از مشوقهای اقتصادی و کمکهای مستقیم از جمله کمکهای نقدی، گسترش بیمه بیکاری، کمک هزینه اجاره خانه، کمک هزینه مواد غذایی و کمک به کسب و کارهای کوچک است.
پیامدهای بحران کرونا برای اقتصاد ایالات متحده بسیار زیانبار بوده است. برای متوقف کردن این روند، بایدن میخواهد اقدام بعدی را با بستههای محرک بزرگ مالی انجام دهد. به این منظور بسته ۱.۹ تریلیون دلاری در نظر گرفته شده است که شامل پرداخت مستقیم سرانه ۱۴۰۰ دلار به شهروندان، کمکهای اضافی برای مشاغل کوچک و حمایت بیشتر از بیکاران است. بودجه برنامههای بایدن برای مبارزه با همه گیری از جمله واکسیناسیون سراسری، آزمایشهای بیشتر کرونا یا اقدامات احتیاطی در مدارس نیز از این محل تامین میشود. بایدن هنگام ارائه این طرح گفت، هزینهها برای جلوگیری از آسیب طولانی مدت به اقتصاد ضروری است.
در گام دوم، بایدن میخواهد از طریق یک برنامه سرمایه گذاری و در درجه اول از طریق سرمایه گذاری در زیرساختهای کشور، پول را به اقتصاد آمریکا تزریق کند. او میخواهد طرح توجیهی این کار را در ۱۰۰ روز اول تا ماه فوریه (بهمن ماه) ارائه دهد. اجرای چنین طرح بزرگی به احتمال زیاد کل دوره کاری او به طول میانجامد.
۷ میلیون کودک آمریکایی غذای کافی برای خوردن ندارند
رئیس جمهوری آمریکا (۵ مارس) با اذغان به این که ۷ میلیون کودک آمریکایی غذای کافی برای خوردن ندارند، تصریح کرد: اقتصاد ما هم اکنون ۹.۵ میلیون فرصت شغلی کمتر نسبت به سال گذشته دارد. با این سرعت، برای اینکه ما بتوانیم به وضعیت پیش از کرونا بازگردیم این موضوع ۲ سال زمان میبرد.
آمریکا اکنون وخیمترین وضعیت کرونایی را در جهان دارد. ضمن اینکه همه گیری کرونا و تعطیلی کسب و کارها به بیکاری میلیونها نفر منجر شده و این موضوع، خود به افزایش شدید فقر و گرسنگی بیش از ۴۰ میلیون آمریکایی منجر شده است. از سوی دیگر، پیامدهای اقتصادی کرونا در آمریکا ویران کننده بوده است. کاهش تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال ۲۰۲۰ شدیدترین کاهش از سال ۱۹۴۶ تاکنون و حدود ۲.۵ درصد بوده است.تولید اقتصادی در آمریکا در سه ماهه آخر ۲۰۲۰، به نرخ سالانه ۴ درصد رسید. این میزان کوچکشدن اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۲۰ که بر اساس گزارش وزارت بازرگانی ایالات متحده است، شدیدترین کاهش از سال ۱۹۴۶ است؛ زمانی که آمریکا داشت از فضای جنگ جهانی دوم عبور میکرد.
در همین حال، دفتر بودجه کنگره آمریکا اعلام کرد، بهبودی کامل از فروپاشی اقتصادی بوجود آمده در اثر همه گیری ویروس کرونا، تا پایان سال آینده ممکن نخواهد بود. دفتر بودجه کنگره آمریکا در جدیدترین پیش بینی اقتصادی خود تصریح کرد تولید ناخالص داخلی آمریکا تا پایان سال ۲۰۲۱ به سطح آغاز سال ۲۰۲۰ باز نمیگردد. طبق پیش بینی دفتر بودجه، حتی تا پایان سال ۲۰۲۱، نرخ بیکاری در سطح ۸.۶ درصد باقی میماند و اشتغال کمتر از آن چیزی خواهد بود که در آغاز سال جاری وجود داشت.اقتصاد آمریکا در سه ماهه اول سال جاری میلادی ۴.۸ درصد کوچک شد. انتظار میرود تولید آمریکا ۴۰ درصد در سه ماهه دوم کاهش یابد که شدیدترین کاهش از زمان رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ است.
وعدههای آب و هوایی دولت بایدن
در حالیکه کمی بیشتر از سه ماه از ریاست جمهوری بایدن میگذرد؛ کسی که وعده داده بود تغییرات آب و هوا را به محور اصلی سیاست خارجی خود برطرف کند، همچنان مسائل حل نشده بسیاری باقی مانده است. ضمن آنکه بسیاری از پایتختهای مهم هنوز سفیر آمریکا ندارند، چه رسد به آنکه دیپلماتهای مسلط به علم و اقتصاد و سیاستهای اقلیمی.
از اینها گذشته، دولت بایدن برای جمع آوری پول با هدف رسیدن به بلندپروازیهای اقلیمی داخلی و خارجی نیاز به تصویب کنگره دارد و این در حالی است که هیچ اشتهای سیاسی، به ویژه در میان جمهوری خواهان قانونگذار برای همراهی با دولت وجود ندارد.
درنهایت تحلیلگران بر این باور هستند که راه حل هرگونه راهبرد آمریکا در این مسیر بیرون آمدن از انزوای چهار سال گذشته است. کارشناسان معتقد هستند چنانچه ایالات متحده بخواهد از اهرم قابل توجهی در برابر چین بهره ببرد، باید با متحدان خود همکاری کند.
اجلاس مجازی در روزهای ۲۲ و ۲۳ آوریل (دوم و سوم اردیبهشت) با میزبانی بایدن از ۴۰ کشور دیگر درباره تغییرات آب و هوایی برگزار شد و با وعده ایالات متحده برای کاهش وابستگی به سوخت، رهبری بقیه جهان به سمت انرژی پاکتر باید به اندازهای سریع باشد که بتواند جلوی فاجعه آب و هوایی در حال وقوع را بگیرد.
در حالیکه در اجلاس آب و هوایی وعدههای قابل توجهی وجود داشت تا برای عمل مدنظر قرار گیرد، اما چند کشور آلاینده مهم به وضوح در این اجلاس سکوت در پیش گرفتند و این امر نشان داد چه چالشهایی پیش رو است. درواقع به نظر میرسد قسمت سخت ماجرا برای «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا که موضوع تغییرات آب و هوایی را محور اصلی سیات خارجی خود اعلام کرده بود، فرا رسیده است.
درحالیکه به صورت تاریخی آمریکا بزرگترین عامل انتشار گازهای گلخانهای بوده، اما در حال حاضر چین رتبه نخست را در این امر دارد.
دولت بایدن این هفته متعهد شد که انتشار گازهای گلخانهای خود را تقریبا تا سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش دهد؛ هدفی بلند پروازانه که کمی کمتر از هدف مندرج در قانون اتحادیه اروپا و به طور قابل توجهی پایینتر از هدف انگلیس است.
از سوی دیگر، چین که استدلال میکند صنعتی شدن آن خیلی دیرتر از غرب آغاز شده، هنوز هم در حال افزایش انتشار است. این کشور اعلام کرده است که تا سال ۲۰۳۰ به نقطه اوج انتشار گازهای گلخانهای میرسد و سپس تا سال ۲۰۶۰ به کربن خنثی (net zero) میرسد. در پی این اجلاس، جمهوریخواهان در آمریکا بلافاصله دولت را مورد انتقاد قرار دادند، زیرا چین اهداف جدید انتشار گازهای گلخانهای را اعلام نکرد. اما «جان کری» نماینده ویژه رئیس جمهوری آمریکا در امور تغییرات در مصاحبهای این انتقادات را رد کرد. وی اظهار امیدواری کرد که پکن پیش از مذاکرات مهم آب و هوایی مورد حمایت سازمان ملل در گلاسکو در ماه نوامبر (آبان)، سرمایه گذاری در پروژههای زغال سنگ خارجی را تعلیق کند.
وعده بایدن برای برابری نژادی و اصلاح پلیس
جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا با هدف التیام شکاف نژادی در ایالات متحده، با صدور فرمانی قاطع به مقابله بیشتر با نژادپرستی و نابرابری وعده داد که به گفته وی این کشور را مدتهاست آزار داده است؛ ولی پرسش مهم این است که نسخه بایدن تا چه حد در از بین بردن تبعیض نژادی در این کشور موثر است.
تنشهای نژادی در آمریکا طی چهار سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ به اوج رسید و بایدن گفت که حمله هواداران ترامپ به کنگره توسط اراذل و اوباش، شورشیان، افراط گرایان سیاسی و سفید برتر پنداران انجام شده است.بایدن در عین حال تاکید کرد که معتقد است اکثریت بالایی از مردم آمریکا به برابری اعتقاد دارند.وی افزود: ما هرگز کاملا براساس اصول بنیادین این ملت عمل نکرده ایم، برای بیان این مورد مشخص باید متذکر شد که همه مردم برابر خلق شده اند و حق دارند در طول زندگی شان با آنها به گونهای برابر رفتار شود.
بایدن فرمان انجام اقدام اجرایی را در چهار زمینه صادر کرد: مهار استفاده آمریکا از زندانهای خصوصی، تقویت قانون ضد تبعیض در بخش مسکن، تاکید بر تعهد حق حاکمیت قبیلهای بومیان آمریکا و محکومیت تبعیض علیه آمریکاییهای آسیایی تبار و آمریکاییها از تبار جزایر پاسیفیک که به گفته وی در جریان همه گیری کووید – ۱۹ افزایش یافته است.
این رئیس جمهوری دموکرات تلاش کرده است برخی سیاستهای سلف جمهوریخواه خود را پس زند و اصلاحات عدالت نژادی را که در جریان مبارزات انتخاباتی اش وعده داد، به سرانجام رساند.منتقدان ترامپ را به عمل به سیاستهایی متهم میکردند که برپایه خواست سفیدپوستان در کشوری که جمعیت سفیدپوست آن رو به کاهش است، استوار بود.
ایالات متحده همچنان میراث برده داری را که اواسط قرن ۱۹ پایان یافت، احساس میکند. این مساله در اعتراضهای ضد نژادپرستی سال گذشته و خشونت پلیس در شهرهای مختلف آمریکا نمود یافت که در واکنش به قتل جورج فلوید شهروند سیاهپوست آمریکایی به راه افتاد.
جو بایدن وعده داده است برای تشویق ایالتها به سرمایه گذاری روی طرحهای مربوط به کاهش مجازات حبس، لغو موارد حداقل مجازات اجباری، قانونی کردن ماری جوانا و لغو محکومیتهای پیشین مربوط به آن و همینطور پایان دادن به مجازات مرگ ۲۰ میلیارد دلار به آنها کمک خواهد کرد.با این حال، او با کاهش بودجه پلیس موافق نیست و میگوید به جای آن منابع باید صرف حفظ استانداردها شود. او معتقد است بخشی از بودجه پلیس باید به سمت خدمات اجتماعی از جمله سلامت روان هدایت شود و قول اختصاص بودجهای ۳۰۰ میلیون دلاری به پلیس محلی را داد که تا کنون اجرایی نشده است و از زمان روکار آمده بایدن خشونت های پلیس آمریکا علیه رنگین پوستان افزایش یافته است و در آمریکا هیچ تغییر برای مبارزه با نژادپرستی را شاهد نیستیم.