"مرغ اندازه" ، سالم تر و به صرفه تر

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز همدان، برای خرید مرغ سری به بازار زدم اکثر مرغ فروشی های همدان در نزدیکی میدان اصلی شهر و خیابان باباطاهر قرار دارند؛ حدود ساعت 11 و نیم بود که به این خیابان شلوغ رسیدم مردم هم در حال خرید مرغ و مایحتاج زندگی بودند و ناراضی از قیمت ها..

یک بام و دو هوای قیمت مرغ
یک بانوی 52 ساله همدانی با کیسه مرغی که در دست دارد به فروشنده می گوید:" هفته پیش قیمت مرغ 2 هزار تومان ارزان تر بود مگر چه اتفاقی افتاده است که حالا قیمت آن شده 30 هزار تومان ؛". شهروند دیگری که در کنار این بانوی همدانی قرار دارد با لحن طعنه داری می گوید:" این مرغ ها تخم طلا می گذارند و با بقیه فرق دارند".
پیرمردی 70 ساله ای که کیسه میوه ای در دست داشت سری تکان می دهد و می گوید :" صبح که بلند می شوی می بینی قیمت ها سر به فلک کشیده ، تنها مرغ که نیست...کی می شود با این حقوق ها زندگی را چرخاند؟! ".
از فروشنده می پرسم چرا این قدر قیمت ها در نوسان است ، او هم که دل پری از قیمت ها دارد می گوید : " تقصیر ما که نیست؛ مرغداران به ما قیمت می دهند و ما هم مجبوریم طبق قیمت آنها خرید را انجام دهیم".
دو عدد مرغ به قیمت کیلویی 30 هزار تومان را خریداری می کنم که قیمتش حدود 130 هزار تومان می شود. تصمیم گرفتم بدانم چرا قیمت مرغ ها که تولید داخل است این گونه با افزایش قیمت شدید مواجه است .در ابتدا به سراغ مرغداران می روم.

وضعیت تولید مرغ در استان همدان
استان همدان به عنوان یک استان کشاورزی دارای محصولات کشاورزی و دامی بسیاری است تا جایی که با داشتن 524 واحد مرغداری ، 8 میلیون و ۵۶۶ هزار و ۵۳۰ قطعه مرغ گوشتی در استان همدان تولید می‌شود .
آقای سبزواری نخستین مرغداری است که با او ارتباط می گیرم ، مرغداریش در نزدیکی شهر قهاوند است ؛ شهری کوچک که در فاصله 55 کیلومتری همدان قرار دارد.

 

این تولید کننده جوان همدانی 5 سال پیش با کمک برادرهایش اقدام به راه اندازی مرغداری گوشتی در روستایشان کرده است.
پای صحبت هایش که می نشینم از گرانی نهاده های دامی و داروها سخن به میان می آورد و می گوید : " از ابتدای سال گذشته قیمت نهاده‌ها و دارو‌های طیور که بیشتر وارداتی است افزایش چندین برابری داشته است".
او که دل پری از گرانی ها داشت ادامه می دهد :"برای مثال قیمت کنجاله سویا از ۲۷۰۰ تومان به ۱۵ هزار تومان و ذرت هم از ۱۵۰۰ تومان به ۳۵۰۰ تومان رسید و برای ما به صرفه نیست که مرغ را با قیمت ارزان به فروش برسانیم ".
برای اطلاعات بیشتر به سراغ یکی از استادان دانشگاه بوعلی در حوزه اقتصاد می روم تا بدانم این وابستگی کشور به نهاده‌ها تا چه میزان بر اقتصاد ما تاثیرگذاشته است.

وابستگی بلای جان اقتصاد کشور
"علی حسینی" این استاد دانشگاه که مدت ۱۵ سال است به کار تدریس مشغول است می‌گوید: "کشور در زمینه نهاده‌ها و داروی دام و طیور از وابستگی رنج می‌برد به طوری که در چند سال اخیر به علت افزایش قیمت ارز، قیمت این کالا‌ها هم رشد چشمگیری داشته تا جایی که کمر مرغداران و دامداران را خم کرده است".
از آنجا به سراغ سازمان جهاد کشاورزی استان می روم . " علیرضا قره گزلو "، مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در همان ابتدای ورود با رویی گشاده به استقبالم آمد .
او که دکترای علوم طیور را دارد و دو سالی می شود مسئول این بخش شده است می گوید:" دام و طیور ، نهاده بسیاری مصرف می کند از آنجایی که برای تولید نهاده ها مانند ذرت نیاز به آب فراوانی است کشور توانایی تولید نهاده ها به اندازه کافی را ندارد و مجبور است از خارج از کشور وارد کند که به علت تحریم کشور و بالا رفتن قیمت ارز نهاده ها بسیار افزایش یافته است".

چاره کار چیست ؟
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی همدان به طرح جدید دولت در راستای کاهش وابستگی به نهاده ها و داروها اشاره می کند و می افزاید :" در تلاشیم با تولید مرغ های یک دست یا همان "مرغ سایز" مشکل نوسانات قیمت بازار مرغ را حل کنیم."

 

به گفته او تاکنون بیش از 200 پرونده در رابطه با تولید مرغ سایز در استان تشکیل شده است.
آنجا بود که با مرغ های سایز یا همان مرغ های کوچک آشنا شدم.
پس به اداره دامپزشکی استان رفتم تا بیشتر درباره این مرغ و مزایای آن برای اقتصاد و سلامت مردم اطلاعاتی بدست بیاورم.

مرغ های سایز؛ وزنی کمتر از 1700گرم دارند
آقای "نقی پور"، رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان" می گوید :" مرغ های سایز وزن شان بین 1200 تا 1700 گرم است یعنی سن کشتار مرغ در کمتر از ۴۰ روزگی اتفاق می افتاد در حالی که مرغ های معمولی وزن شان بالای 2 کیلوگرم است و بیش از 50 روز مدت رشد آن طول می کشد.

 

پای صحبت های آقای" بهرامی"، مسئول اداره بهداشت مدیریت بیماری های طیور اداره کل دامپزشکی استان هم می نشینم که از فواید مرغ سایز برای سلامت می گوید:" این نوع مرغ ها پروتئین بیشتر و چربی کمتری دارند که موجب شده است برای سلامت مردم مفید تر باشند".
علاوه بر این برای مرغداران این نوع مرغ صرفه‌ اقتصادی بیشتری دارد و محصول سالم تری نیز برای مردم به حساب می آید.

مرغ سایز چرا در بازار نیست ؟
یادم آمد که مرغ هایی که آن روز خریدم هر کدام بالای 2 کیلو و 100 گرم بودند . مغازه های کمی بودند که مرغ کوچک داشتند و آن هم بیشتردر مغازه شان مرغ درشت بود.به سراغ مرغداری آقای نوروزی در نزدیکی کبودراهنگ رفتم.
وارد مرغداری که شدم مرغ ها آماده کشتار بودند مرغ های دو سالن به کشتارگاه رفته بودند و مرغ های یک سالن هم در حال آماده شدن بودند. مرغ ها حسابی چاق شده بودند تا جایی که آنچنان توان حرکت نداشتن.
" آقای نوروزی می گوید:" مردم خواهان مرغ درشت هستند و ما هم مجبوریم برای آنکه مرغ هایمان به فروش برسد مرغ را بالای دو کیلوگرم تولید کنیم زیرا مرغ های سایز کوچک خیلی وقت است که در دنیا تولید می شود اما در ایران خواهان ندارد".

 

نبود فرهنگ مصرف مرغ سایز در بازار
دوباره به بازار رفتم تا بدانم چرا مردم تمایلی به خرید مرغ کوچک یا سایز ندارند.
یک بانوی 25 ساله که در حال انتخاب مرغ درشت بود از گوشت دار بودن بیشتر این مرغ ها سخن گفت . یک شهروند دیگر همدانی هم بر داشتن استخوان بیشتر مرغ های سایز تاکید دارد و می گوید : "مرغ های کوچک برای میهمانی مناسب نیست زیرا بیشتر آن استخوان و دوریز است و در واقع با خرید مرغ کوچک پول هایمان را دور میریزیم".
برای صحت صحبت های مردم تصمیم گرفتم مقایسه ای انجام دهم.بنابراین از یکی از مرغ فروشی ها خواستم 10 عدد مرغ درشت حدود 26 کیلوگرم و 10عدد مرغ کوچک حدود 18 کیلوگرم را پاکسازی و خرد کند.
وزن مرغ درشت پس از پاکسازی و دو ریز 16 کیلوگرم و وزن مرغ سایز 12کیلوگرم شد، یعنی دو ریز مرغ درشت 10کیلوگرم و دو ریز مرغ سایز6 کیلوگرم بود پس به این نتیجه رسیدم بر خلاف نظر قالب در بین مردم ؛ دور ریز مرغ درشت بیشتر از مرغ سایز است.

نهاده و داروی کمتری مرغ سایز مصرف می کند
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی همدان برای آنکه درباره میزان مصرف نهاده و دارو در مرغ های سایز بیشتر بدانم و اینکه تولید این مرغ ها تا چه اندازه می تواند برای اقتصاد کشور خوب باشد یک کارشناس به من معرفی کرد.

"آقای عطری" کارشناس طیور جهادکشاورزی شهرستان همدان گفت :" با توجه به اینکه نهاده‌های دان مصرفی (70 درصد سویا و ذرت) برای تولید گوشت مرغ از خارج وارد می‌شود، با اجرای این طرح راندمان غذایی بیش از 25 درصد نسبت به شرایط فعلی بهبود می‌یابد و درعین‌حال از خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور هم جلوگیری می شود".

مزایای دیگر مرغ سایز
بالا رفتن بهره‌وری و افزایش کیفیت و کمیت گوشت مرغ تولیدی، بهبود ضریب تبدیل غذایی، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های میکروبی، کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک و کاهش هزینه های درمان، کاهش بروز بیماری‌های متابولیکی مثل سندرم مرگ ناگهانی، سندرم آسیت و نیز مشکلات پا، کاهش درصد تلفات و ریسک تلفات مرغ‌های سنگین وزن، افزایش تراکم در واحد سطح تا حدود ۲۰ درصد، افزایش تعداد دوره های پرورش جوجه در سال، استانداردسازی تولید گوشت مرغ و افزایش توان صادراتی به کشورهای منطقه از جمله مزایای دیگرتولید مرغ با وزن استاندارد یا سایز برای تولیدکنندگان است.

برای ترویج مصرف مرغ سایز کارگروه تخصصی تشکیل شده است
تماس تلفنی هم با "مریم طهماسبی"، مدیرکل آموزش بهره‌برداران و مشاغل کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گرفتم تا بدانم چه کارهایی انجام شده تا به مصرف بیشتر این نوع مرغ ها در سفره ها توجه شود.او گفت :" برای ترویج تولید و مصرف مرغ سایز در قالب طرح ملی مدیریت سنی مرغ گوشتی کارگروه های تخصصی مختلفی در سطح ملی تشکیل شده از جمله کارگروه آموزش و ترویج که هدف آن ترویج و فرهنگ سازی تولید و مصرف مرغ با وزن استاندارد در کشور است . در این کارگروه از کارشناسان زبده بخش های مختلف وزارت جهاد کشاورزی کمک گرفته می شود تا مردم بیشتر با این نوع مرغ ها آشنا شوند".

نبود زنجیره تولید مرغ سایز در همدان
با جستجوی کوتاهی در اینترنت متوجه شدم مرغ سایز در تعدادی از شهرها از جمله شهرهای شمالی کشور خیلی وقت است که تولید و روانه باز می شود پس برایم سوال شد که چرا تاکنون جهاد کشاورزی به فکر تولید مرغ های سایز در استان نیفتاده است.
"منصور رضوانی جلال " ، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در این زمینه معتقد است : " نداشتن زنجیره تولید در استان موجب شده مرغداران تمایلی به پرورش مرغ سایز نداشته باشند."
او به اهمیت زنجیره تولید هم اشاره می کند و می افزاید :"زنجیره صفر تا صد تولید مرغ یعنی تولید جوجه ، پرورش مرغ ، تامین دان و نهاده ، کشتارگاه ، بسته بندی و شبکه توزیع وحمل و نقل .با ایجاد این زنجیره سودش در طول زنجیره تقسیم خواهد شد و هیچ حلقه ای به تنهایی سود یا زیان نمی دهد".

کلام آخر
از آن جایی که مرغ های سایز نهاده و داروی کمتری مصرف می کنند با پرورش این نوع مرغ ها دیگر شاهد نوسانات شدید قیمت مرغ نخواهیم بود موضوعی که این روزها در بازار شاهد آن هستیم .در واقع تولید مرغ سایز گامی ارزشمند برای خودکفایی کشور و رهایی از واردات نهاده‌ها و دارو‌هاست ، دارو‌ها و نهاده‌هایی که روز به روز یا گران می‌شوند و یا کشور‌های خارجی آن را با کلی منت به ما می‌دهند.
از آنجایی که مصرف سرانه گوشت مرغ در ایران 32 کیلوگرم یعنی دو برابر مصرف جهانی است با تولید مرغ سایز و همچنین رفع موانع و پشتیبانی ها در این بخش می توان امنیت غذایی بیشتری را برای مردم و کشور ایجاد کرد و یقینا فرهنگ سازی بیشتر نیز بین مردم می تواند به این موضوع کمک کند.