در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از تاسیس ناتو تا ترور مارتین لوتر کینگ
امروز یکشنبه پانزدهم فروردین سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با ۲۱ شعبان سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با چهارم آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( پانزدهم فروردین سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:
تولد تاج الاسلام، فقیه، محدث و مورخ مسلمان
۹۳۶ سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم شعبان سال ۵۰۶ هجری قمری «عبدالکریم بن محمد سَمعانی» ملقب به «تاج الاسلام»، فقیه، محدث و مورخ معروف قرن ششم هجری قمری در شهر مرو در جنوب شرقی ترکمنستان فعلی و خراسان بزرگ قدیم، متولد شد.
او سالهای بسیاری از عمر خود را در راه کسب علم در سفر گذراند و به سرزمینهای دیگر ایران، شام، حجاز و ماوراء النهر سفر کرد و از دانشمندان برجسته هر سرزمین، بهره زیادی برد. معروفترین اثر سمعانی، کتاب «الانساب» نام دارد. کتابهای مهم دیگری، چون «معجم الشیوخ»، «ادب الطلب» و «تاریخ مرو» نیز نوشته اوست.
درگذشت جان نپر، ریاضیدان اسکاتلندی و واضع لگاریتم
۴۰۴ سال پیش، در روز چهارم آوریل سال ۱۶۱۷ میلادی «جان نپر» (John Napier) ریاضی دان اسکاتلندی درگذشت.
وی در سال ۱۵۵۰ میلادی که درگیریهای مذهبی در اروپا بالا گرفته بود، به دنیا آمد. نپر به مذهب جدید پروتستان گروید و کتابی جنجالی در رد حاکمیت پاپ نوشت. وی در زمینه ریاضیات، روش نوینی را برای محاسبات ابداع کرد. این ریاضی دان اسکاتلندی معتقد بود همه اعداد را میتوان به صورت توان دار نوشت تا محاسبات سادهتر شود. او بیست سال از عمر خود را برای جامه عمل پوشاندن به این روش که آن را لگاریتم نامید، صرف کرد. نحوه محاسبه نپر با استقبال گستردهای روبرو شد و در تسریع محاسبات ریاضی تاثیر فراوانی گذاشت.
تاسیس پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)
۷۲ سال پیش در چنین روزی، چهارم آوریل سال ۱۹۴۹ میلادی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تشکیل شد.
در این پیمان، اعضای پیمان بروکسل متشکل از بلژیک، فرانسه، لوکزامبورگ، هلند، انگلیس و همچنین کشورهای کانادا، دانمارک، ایسلند، ایتالیا، نروژ، پرتغال و آمریکا شرکت داشتند. این کشورها بر اساس منشور پیمان ناتو، حمله به هر یک از دولتهای عضو را به منزله حمله به تمام کشورهای عضو ناتو تلقی میکنند. آلمان، یونان، اسپانیا و ترکیه از دیگر کشورهایی بودند که در مراحل بعد، به این پیمان ملحق شدند. از طرف دیگر، بعضی از کشورهای عضو ناتو مانند فرانسه از سال ۱۹۶۰ میلادی به بعد، از وابستگی خود به این سازمان کاستند و نیروهای نظامی خود را از فرماندهی واحد ناتو خارج کردند. تشکیل پیمان ناتو از نتایج جنگ سرد و واکنشی در برابر تهدیدهای احتمالی شوروی بود. کشورهای غربی به همین دلیل پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱، به دنبال توجیهی برای تداوم حیات این سازمان نظامی هستند. گسترش ناتو به سوی شرق از چند سال پیش در دستور کار اعضای این پیمان قرار گرفته است. با وجود این، دولتهای اروپایی عضو ناتو، بیش از پیش خواستار کاهش نقش تعیین کننده آمریکا در این پیمان نظامی هستند.
استقلال سنگال
۶۱ سال پیش، در روز چهارم آوریل سال ۱۹۶۰ میلادی کشور «سنگال» در غرب آفریقا استقلال خود را به دست آورد.
این کشور از قرن پانزدهم میلادی تحت نفوذ و استعمار پرتغال قرار گرفت و فرانسویها نیز از قرن هفدهم به غارت منابع طبیعی و انسانی سنگال پرداختند. به دنبال تضعیف فرانسه در جریان جنگ جهانی دوم، این کشور مجبور شد به سنگال نیز همچون دیگر مستعمراتش، امتیازاتی در جهت استقلال بدهد . در سال ۱۹۵۸، سنگال استقلال داخلی یافت و در سال ۱۹۶۰ رسما مستقل شد و "لئوپولد سدار سنگور" به ریاست جمهوری آن برگزیده شد که تا سال ۱۹۸۱ این سمت را بر عهده داشت. سنگال در ساحل اقیانوس اطلس با کشورهای موریتانی، مالی، گینه و گینه بیسائو همسایه است و حدود ۱۹۶ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. همچنین ۹۴ درصد از جمعیت سنگال، مسلمان هستند.
ترور مارتین لوتر کینگ، ر هبر مبارزات سیاهپوستان
۵۳ سال پیش در چنین روزی، چهارم آوریل سال ۱۹۶۸ میلادی «مارتین لوتر کینگ» (Martin Luther King)، رهبر مبارزات سیاهپوستان آمریکا، هدف گلوله فرد یا افراد ناشناس قرار گرفت و کشته شد.
وی درسال ۱۹۲۹ میلادی در شهر آتلانتا متولد شد. لوترکینگ در دانشگاه بوستون به تحصیل پرداخت و پس از آن وارد مبارزات سیاهپوستان علیه تبعیض نژادی شد. در آن زمان سیاهپوستان آمریکا علیه تبعیض نژادی در مورد سیاهان و نیز قوانین مربوط به برتری نژاد سفید بر سیاهان در آمریکا، نهضتی سراسری را سازمان داده بودند و برای احقاق حقوق خود مبارزه میکردند. راز قتل لوترکینگ هرگز رسماً فاش نشد، اما بنابر برخی شواهد، سازمان سیا در قتل او دست داشت. مارتین لوتر کینگ که پیروزی سیاهپوستان را مشروط به استقامت و پایداری آنان در مبارزه میدانست، آنان را با سخنرانیهای پرشور به ادامه مبارزه تشویق میکرد. لوتر کینگ تظاهرات متعددی را علیه تبعیض نژادی رهبری کرد و به پاس تلاشهای بی وقفه اش در راه احقاق حقوق سیاهپوستان، جایزه صلح نوبل سال ۱۹۶۴ میلادی را دریافت کرد.
اعدام ذوالفقار بوتو، نخست وزیر اسبق پاکستان
۴۲ سال پیش، در روز چهارم آوریل سال ۱۹۷۹ میلادی «ذوالفقار علی بوتو» نخست وزیر اسبق پاکستان، اعدام شد.
بوتو که موسس حزب مردم این کشور بود، در سال ۱۹۷۱ میلادی به دنبال شکست پاکستان از هند و تجزیه پاکستان شرقی، به ریاست جمهوری رسید. در سال ۱۹۷۳، هنگامی که قانون اساسی جدید پاکستان قدرت اصلی را به نخست وزیر سپرد، بوتو عهده دار این سمت شد. در سال ۱۹۷۷ میلادی، ژنرال محمد ضیاء الحق با یک کودتا، بوتو را سرنگون و وی را متهم به قتل و خیانت به کشور کرد. ذوالفقار علی بوتو در چهارم آوریل ۱۹۷۹، علیرغم درخواست رهبران برخی کشورها برای عفو وی، اعدام شد.