در یادداشتی بررسی شد؛
تحلیل روز؛ اهداف الکاظمی از سفر به عربستان
«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق پس از ۱۱ ماه انتظار بالاخره به عربستان سفر کرد و مورد استقبال «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی قرار گرفت.
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما، «محمدرضا تقی زاده» کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی نوشت، قرار بود «مصطفی الکاظمی» در ژوئیه گذشته در اولین سفر خارجی خود به عنوان نخستوزیر عراق به عربستان سعودی سفر کند، اما در آخرین لحظه این سفر به دلیل عمل جراحی سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان لغو شد.
به هر حال، الکاظمی ۳۱ مارس ۲۰۲۱ (۱۱ فروردین ۱۴۰۰) با تعدادی از وزرای کابینه خود و به دعوت محمد بن سلمان راهی عربستان شد و در این سفر توافقنامههای همکاری دو جانبه امضاء شد.
در این نوشتار اهداف الکاظمی از سفر به عربستان بررسی میشود.
تکاپوی الکاظمی برای افزایش مراودات خارجی
الکاظمی که تکاپوهای مراودات خارجی دولتش طی هفتههای اخیر زیاد شده است، با هیاتی پر شمار از مقامات سیاسی، اقتصادی و استانداران مرزهای جنوبی کشورش به ریاض سفر کرد.
مقامات دولت الکاظمی طی روزهای اخیر مذاکرات و دیدارهای مختلفی نیز با مقامات کشورهای منطقه همچون قطر، مصر، اردن، پاکستان و ارمنستان داشتند و حضور هیئت بلندپایه به ریاست نخست وزیر عراق در عربستان، در ادامه این سفرها ارزیابی میشود.
تکاپوی الکاظمی برای افزایش مراودات خارجی نشان میدهد دولت وی، خود را موقت نمیداند و تصور میکند پیروز انتخابات زود هنگام پارلمانی عراق است که قرار است اکتبر ۲۰۲۱ (مهر ۱۴۰۰) برگزار شود.
اهداف پنهان توافقهای ریاض و بغداد
در سفر الکاظمی به عربستان، بین مقامهای عراقی و سعودی توافقهایی صورت گرفت؛ دفتر رسانهای نخست وزیری عراق در بیانیهای درباره جزئیات این توافقنامهها اعلام کرد، وزیر دارایی عراق و وزیر دارایی عربستان توافقنامهای برای منع اخذ مالیات مضاعف بین دولت عراق و دولت عربستان امضا کردند.
بیانیه مذکور همچنین اشاره کرد که وزیر دارایی عراق توافقنامهای دیگر با صندوق توسعه عربستان در خصوص تامین مالی صادرات عربستان امضا کرد.
همچنین در سفر الکاظمی به عراق، توافقنامهای مشترک در زمینه برنامه ریزی توسعهای برای تنوع بخشی اقتصادی و توسعه بخش خصوصی از سوی وزیر برنامه ریزی عراق و طرف عربستانی امضا شد.
توافقهای امضاء شده بین ریاض و بغداد هر چند ظاهری اقتصادی دارد، اما پوششی برای فراهم شدن زمینه دخالت عربستان در عراق است.
عراق با مشکلات و چالشهای اقتصادی زیادی رو به رو است که این مشکلات شدید اقتصادی، به شکلگیری اعتراضات مردمی عراق در یکم اکتبر ۲۰۱۹ (۹ مهر ۱۳۹۸) منجر شد. همین اعتراضات مردمی عراق که به تظاهرات اکتبر معروف است، موجب شد تا «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر وقت که دولت او هنوز یک ساله نشده بود، برای مهار اعتراضات و منافع ملی کشور استعفا کند و «مصطفی الکاظمی» به عنوان نخستوزیر انتخاب شود.
مصطفی الکاظمی سعی دارد از طریق تقویت روابط با کشورهایی نظیر عربستان سعودی و جذب سرمایهگذار، مشکلات اقتصادی عراق را حل کند، اما بدون تردید سعودیها در ازای ارائه کمکهای اقتصادی و هماهنگیهای موردنظرشان با بغداد، خواهان پیادهسازی سیاستهای جدید از سوی الکاظمی و تیمش در عراق هستند.
این نکته حائز اهمیت است که عراق برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی آماده میشود و همین موضوع نشان میدهد که ریاض در پشت پرده به نامزدی الکاظمی چراغ سبز نشان داده یا حداقل با آن مخالفت نخواهد کرد.
نقش مخرب عربستان در منطقه غرب آسیا
آنچه که در سالهای اخیر برای مردمان منطقه غرب آسیا کاملا مشهود بوده، نقش تخریبی عربستان در این منطقه به خصوص عراق است.
حمایت و پشتیبانی از گروههای تروریستی یکی از جنایات عربستان در منطقه است که در قالب تفکرات فرقه شوم «وهابیت» انجام میشود؛ نگاهی به تاریخ شکل گیری وهابیت در عربستان نشان میدهد تکفیر و نفرت از دیگران، اولین و مهمترین پایههای تشکیل دهنده این فرقه هستند که هماکنون توسط گروههای تروریستی تکفیری همچون «القاعده» و «داعش» در عراق، سوریه و یمن اجرا میشود.
تروریستهای وهابی و تکفیری مورد حمایت عربستان سعودی نشان داده اند، پای به هر منطقه که میگذارند، پس از قتل و کشتار مردان، غارت اموال و داراییهای مسلمانان و به اسیری بردن زنان و کودکان، کتابخانهها و مراکز علمی و فرهنگی را آتش میزنند؛ بنابراین مردم منطقه غرب آسیا از جمله عراق میدانند که عربستان عامل نا امنی و بی ثباتی در این منطقه است و حضور عربستان در کشورشان نتیجهای جز قتل، خونریزی و غارت نخواهد داشت.
ایجاد اختلاف طایفهای بین مردم منطقه
یکی دیگر از اقدامات مخرب عربستان در منطقه غرب آسیا این است که این کشور از هر طریقی به دنبال اختلاف افکنی بین طایفههای موجود در کشورهای منطقه به ویژه در عراق، سوریه، یمن و لبنان است.
عربستان برای ایجاد اختلاف طایفهای بین کشورهای منطقه، از هر حربهای استفاده میکند که دخالت در امور داخلی این کشورها و دولت هایشان از جمله این اقدامات است؛ وضعیت کنونی یمن و لبنان نمونه بارزی از اقدامات مخرب عربستان در این کشورها است.
«سعد الحریری» نخست وزیر لبنان چهارم نوامبر ۲۰۱۷ (سیزدهم آبان ۱۳۹۶) با سفر به عربستان، به صورت ناگهانی در این کشور استعفای خود را از سمت نخست وزیر لبنان اعلام کرد.
پایگاه خبری عربی ۲۱ چندی پیش در مقالهای به بازخوانی پرونده ربوده شدن سعد حریری نخست وزیر لبنان در ریاض پایتخت عربستان اشاره و جزئیات جدیدی از این اتفاق را فاش کرد.
پایگاه خبری عربی ۲۱ اعلام کرد، مقامات سعودی از جمله «ثامر السبهان» مشاور ارشد ولیعهد عربستان در این سفر از حریری خواستند که بهعنوان شهروند سعودی استعفای خود را از نخست وزیری لبنان بدهد. آنها متن استعفانامه را به وی دادند و از او خواستند در برابر دوربینها این متن را قرائت کند.
دخالتهای عربستان در امور داخلی لبنان باعث شده در این کشور دولت دائمی در راس کار نباشد تا زمینه بی ثباتی و نا امنی اجتماعی در لبنان همچنان فراهم باشد.
حمایت از «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی یمن و اصرا برای بازگرداندن او به قدرت، یکی دیگر از دخالتهای آشکار ریاض در امور کشورهای منطقه است.
عربستان از مارس ۲۰۱۵ (فروردین ۱۳۹۴) در قالب ائتلافی از چند کشور عربی و با کمک آمریکا، به بهانه بازگرداندن «عبدربه منصور هادی» رئیسجمهوری مستعفی یمن به قدرت، حملات گستردهای را علیه یمن بهعنوان فقیرترین کشور عربی آغاز کرد تا به اهداف و زیاده خواهیهای سیاسی خود جامه عمل بپوشاند.
هر چند از زمان حمله عربستان که بر اساس گزارش پایگاه داده موسوم به «پروژه اطلاعات مکانی و رخدادهای درگیریهای مسلحانه»، بیش از یکصد هزار نفر در یمن جان باخته اند، اما مردم این کشور با مقاومت و ایستادگی خود، تسلیم دخالتها و خواستههای عربستان نشده اند.
جمع بندی
سفر الکاظمی به عربستان نشان میدهد که وی و کابینه اش درصدد جلب رضایت کشورهای مورد حمایت آمریکا هستند تا با این تفکر خود را پیروز انتخابات زود هنگام پارلمانی عراق معرفی کنند، اما گویا الکاظمی و دولتش فراموش کرده اند، از آنجایی که مردم عراق بارها با برگزاری تظاهرات خواهان خروج نظامیان آمریکایی از کشورشان هستند، رسوا کردن دل باختگان به آمریکا توسط مردم عراق نیز بسیار محتمل است.
عربستان با دخالت در امور داخلی عراق به نوعی درصدد مقابله با محور مقاومت است که بارها با جان فشانی و از خود گذشتگیها خود، توطئههای شوم عربستان و غربیها در منطقه غرب آسیا را خنثی کرده است؛ اما با توجه به جایگاه مردمی مقاومت در عراق، میتوان گفت این توطئه سعودیها نیز با شکست مواجه خواهد شد.
سعودیها در سالهای گذشته همواره نشان داده اند که به دنبال برقراری ثبات در منطقه غرب آسیا نیستند لذا حضور عربستان به بهانه اقتصادی در عراق، وضعیت بحرانی این کشور را وخیمتر میکند.