نیمه شعبان ، میلاد آخرین شکوفه باغ احمدی
نیمه شعبان که مصادف با پانزدهمین روز از این ماه مبارک است ، میلاد دوازدهمین و آخرین امام شیعیان و جزو اعیاد بزرگ و با اهمیت مسلمانان میباشد .
پدرش امام حسن عسگری(ع) و مادرش نرجس است که نام اصلی وی ملیکه، دختر یشوعا فرزند قیصر روم بود.
شب نیمه شعبان از چنان اهمیتی برخوردار است که همردیف و همپای شبهای قدر قرار دارد و از این موقعیت میتوان، چون شبهای قدر ماه مبارک رمضان برای کسب خیرات و برکات معنوی بهره برد و نهایت تلاش را برای کسب فیض داشت.
از امام صادق (علیه السّلام) روایت شده که پدر بزرگوارشان در پاسخ کسی که از فضیلت شب نیمه شعبان از ایشان پرسیده بود فرمودند: این شب برترین شبها بعد از شب قدر است، خداوند در این شب فضلش را بر بندگان جاری میسازد و از منت خویش گناهان آنان را میبخشد، پس تلاش کنید که در این شب به خدا نزدیک شوید. همانا این شب، شبی است که خداوند به وجود خود سوگند یاد کرده که در آن درخواست کنندهای را، مادام که درخواست گناه نداشته باشد، از درگاه خود نراند.
فضیلت و اعمال شب نیمه شعبان:
اوّل:
غسل کردن که سبب تخفیف گناهان است.
دوّم:
شب زندهداری به نماز و دعا و استغفار، چنانکه امام زین العابدین (علیهالسلام) انجام میدادند و در روایت آمده: هرکه این شب را به راز و نیاز و عبادت بپردازد دل او نمیرد در روزی که دلها بمیرند.
سوّم:
زیارت امام حسین (علیهالسلام) که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است و هر که میل دارد تا ارواح صد و بیست و چهار هزار پیامبر با او دست آشنایی دهند، در این شب، امام حسین (علیهالسلام) را زیارت کند.
کمترین حدّ زیارت آن حضرت (ع) آن است که بر بالای بامی برآید و به جانب راست و چپ بنگرد، سپس سر به سوی آسمان بردارد و با این کلمات حضرت را زیارت کند: السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبا عَبْدِاللّٰه، السَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللّٰه وَبَرَکاتُهُ. درود بر توای اباعبدالله، درود و رحمت و برکات خدا بر تو؛ و هرکس در هر کجا که باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حجّ و عمره برای او نوشته شود.
چهارم:
خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کردهاند و به منزله زیارت امام زمان (صلوات الله علیه) است و با این فراز آغاز میشود: «اللّٰهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا هٰذِهِ وَمَوْلُودِها وَحُجَّتِکَ وَمَوْعُودِهَا، الَّتِی قَرَنْتَ إِلیٰ فَضْلِها فَضْلاً ...».
پنجم:
شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق (علیهالسلام) این دعا را به من آموخت که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم؛ این دعا با این فراز آغاز میشود: «اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ الْخالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْیِی الْمُمِیتُ الْبَدِیءُ الْبَدِیعُ ...».
ششم:
دعایی را بخواند که حضرت رسول (صلیاللهعلیهوآله) در این شب میخواند و با اینچنین آغاز میشود: «اللّٰهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا یَحُولُ بَیْنَنا وَبَیْنَ مَعْصِیَتِکَ ...».
هفتم:
بخواند «صلوات هر روز» را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعی]میخواند: «اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِکَةِ...»
هشتم:
«دعای کمیل» را بخواند که ورودش در این شب است و این دعا به طور کامل در باب اوّل گذشت.
نهم:
هر یک از ذکرهای «سُبْحانَ اللّٰه» و «الحَمْدُ للّٰه» و «اللّٰه أَکْبَر» و «لَا إِلٰهَ إلَّااللّٰه» را «صد مرتبه» بگوید تا خدا تعالی همه گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجتهای دنیا و آخرت او را برآورد.
دهم:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» از ابویحیی در ضمن خبری در برتری و مزیت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولای خود امام صادق (علیهالسلام) گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را خواندی، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان:
در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» و، چون سلام دادی، بگو «سُبْحانَ اللّٰهِ»، «سیو سه» مرتبه و «الْحَمْدُ لِلّٰهِ»، «سی و سه» مرتبه و «اللّٰهُ أَکْبَرُ»، «سی و چهار» مرتبه؛ سپس بخوان دعایی را اینچنین آغاز میشود: «یَا مَنْ إِلَیْهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِی الْمُهِمَّاتِ، وَ إِلَیْهِ یَفْزَعُ الْخَلْقُ فِی الْمُلِمّاتِ ...» (کامل دعا در مفاتیح الجنان آمده است).
یازدهم:
بعد از اتمام دعا به سجده میروی و میگویی: «یا ربّ: پرودگارا» «بیست مرتبه»، «یا اللّه: خدایا» «هفت مرتبه»، «لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ: هیچ نیرو و توانی نیست جز به خدای [بلندمرتبه بزرگ]» «هفت مرتبه»، «مَا شاءَ اللّٰهُ: خواست، خواست خدا است» «ده مرتبه»، «لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ: نیرویی جز به خدا نیست» «ده مرتبه»؛ پس صلوات میفرستی بر پیامبر و آل او (علیهمالسلام) و از خدا حاجت خود را میخواهی.
پس سوگند به خدا که اگر در پی این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهی هرآینه خدا (عزّوجلّ) به سخاوت فراگیر و احسان بزرگش، آن حاجات را به تو میرساند.
دوازدهم:
شیخ طوسی و کفعمی فرمودهاند: که در این شب این دعا را بخوان که با این فراز آغاز میشود: «إِلٰهِی تَعَرَّضَ لَکَ فِی هٰذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَقَصَدَکَ الْقاصِدُونَ ...» و این دعایی است که در سحرها در پی «نماز شفع» خوانده میشود.
سیزدهم:بنده خداوند سجدهها و دعاهایی را که از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) روایت شده بجا آورد. از جمله روایتی است که شیخ از حمّاد بن عیسی از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: شب نیمه شعبانی فرا رسید، رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در آن شب در خانه عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود برای عبادت برخاست، هنگامیکه عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وی را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگری از همسرانش رفته؛ از جای برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجرههای زنان رسول خدا جستجو میکرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) افتاد که مانند جامهای بر زمین چسبیده و در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجدهاش میگوید: «سَجَدَ لَکَ سَوادِی وَخَیالِی، وَ آمَنَ بِکَ فُؤادِی، هٰذِهِ یَدایَ وَمَا جَنَیْتُهُ عَلَیٰ نَفْسِی، یَا عَظِیمُ تُرْجیٰ لِکُلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لَایَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلّا الرَّبُّ الْعَظِیمُ».
سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت (ص) میگوید: «أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَضاءَتْ لَهُ السَّماواتُ وَالْأَرَضُونَ، وَانْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ، وَصَلَحَ عَلَیْهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِکَ، وَمِنْ تَحْوِیلِ عافِیَتِکَ، وَمِنْ زَوالِ نِعْمَتِکَ. اللّٰهُمَّ ارْزُقْنِی قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً وَمِنَ الشِّرْکِ بَرِیئاً لَاکافِراً وَلَا شَقِیّاً».
سپس دو طرف روی خود را بر خاک نهاد و گفت: «عَفَّرْتُ وَجْهِی فِی التُّرابِ وَحُقَّ لِی أَنْ أَسْجُدَ لَکَ».
چهاردهم:
نماز «جناب جعفر طیار» را بجا آورد، چنانکه شیخ از امام رضا (علیهالسلام) روایت کرده.
پانزدهم:
نمازهای این شب را بخواند که بسیار است، از جمله نمازی است که ابویحیی صنعانی از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) روایت کرده و همچنین سی نفر از کسانی که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کردهاند: که هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بخوان به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن «صد مرتبه» سوره «توحید» و، چون فارغ شدی بگو: «اللّٰهُمَّ إِنِّی إِلَیْکَ فَقِیرٌ، وَمِنْ عَذابِکَ خائِفٌ مُسْتَجِیرٌ. اللّٰهُمَّ لَاتُبَدِّلِ اسْمِی، وَلَا تُغَیِّرْ جِسْمِی، وَلَا تَجْهَدْ بَلائِی، وَلَا تُشْمِتْ بِی أَعْدائِی، أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عِقابِکَ، وَأَعُوذُ بِرَحْمَتِکَ مِنْ عَذابِکَ، وَأَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ سَخَطِکَ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْکَ، جَلَّ ثَناؤُکَ أَنْتَ کَما أَثْنَیْتَ عَلَیٰ نَفْسِکَ وَفَوْقَ مَا یَقُولُ الْقائِلُونَ.»
و بدان که برای خواندن «صد رکعت» نماز در این شب به این ترتیب که: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «ده مرتبه»، برتری و مزیت بسیار وارد شده؛ و در اعمال ماه رجب دستورالعمل «شش رکعت» نماز در این شب با سورههای «حمد» و «یس» و «تَبارَک» و سوره «توحید» گذشت.