گزارش مکتوب
تپه نیمه جان باستانی
تپه تاریخی پوستچی با قدمتی بیش از ۷ هزار سال در شیراز به دلیل ساخت و سازها در حال تخریب است .
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز فارس، تپهای نیمه جان و باستانی با اشیایی به قدمت ۷ هزار و ۵۰۰ سال در غرب شهر شیراز آرام و خاموش میرفت که نابود شود تا آنکه دانشگاهیان کاوشها را در آن آغاز کردند.
باستان شناسان میگویند: شواهد نشان میدهد این تپه پیش از تاریخ، روستایی بزرگ محسوب میشده است و با یافتن ابزار و سر نخهایی از ساختن آنها، احتمالا اینجا در گذشته ای دور کارگاه بزرگ ساخت و صادرات ابزار سنگی بوده است.
عمق تاریخ در تپه پوستچی
سرداری سرپرست تیم کاوش در تپه پوستچی می گوید: بقایای معماری و سازههای حاصل از کاوشهای باستان شناسی تپه پوستچی نشان می دهد مشخصه این تپه در دوره های مختلف تاریخ ، استفاده از چینه و خشت به عنوان مصالح ساختمانی بوده است.
به گفته او شاخصترین مجموعه معماری به دست آمده در تپه پوستچی ساختمانی است که دارای دستکم چهار فضای اتاق چهارگوش است. دیوارهای این ساختمان، بسیار ساده و ابتدایی است و به نظر میرسد که سازندگان آن اغلب از گل رس با بافتی خشن و کلوخهایی با ساختار بسیار ضعیف استفاده کرده اند.
هرچند پل گاچ باستان شناس بریتانیایی بیش از ۵۰ سال پیش به باستانی بودن این تپه پی برد، اما از بیست سال پیش مجوزهای ساخت و ساز روی تپه صادر شد که با اقدام به موقع اساتید دانشگاه و باستان شناسان با کاوش در آنجا و در نتیجه ثبت آن در سال ۱۳۹۵ به شماره ۳۱۴۶۳ در فهرست آثار ملی ایران دست سودجویان تا حدی کوتاه شد.
سرداری باستان شناس در این باره میگوید: به نظر میرسد در یک نظام زیستگاهی پیشرفته دشت شیراز، محوطهها و روستاهای پیش از تاریخ و تاریخی دیگری نیز وجود داشته که در طرحهای توسعه و ساخت و ساز شهری تخریب و نابود شده اند.
تپه در محاصره ساختمان ها
دور تا دور محوطه تپه تاریخی پوستچی را ساختمانهای مسکونی فرا گرفته و خطر تخریب بیشترِ آن دور از انتظار نیست.
به گفته سرداری در حال حاضر این تپه در محدوده فضایی به وسعت ۱۲ هکتار از زمینهای کشاورزی و باغ قرار دارد و تقریبا نیمه جنوبی آن تسطیح شده که روی آن، خانههای مسکونی و کوچهها ایجادشده است
از طرفی عرب کاوشگر و استاد دانشگاه هنر شیراز میگوید: از این تپه تنها نیمی از آن و ۴ پلاک زمین ساخته نشده از نیم دیگر تپه باقی مانده که با ثبت آن انتظار می رفت جلو ساخت و سازها گرفته شود، اما هم اکنون در یکی از پلاکها ساخت و ساز شده است.
ساخت و ساز ها در حالی است که سرداری معتقد است کاوش ها و گمانه زنیهای تپه پوستچی نشان میدهد کاوشهای گسترده آینده در دیگر نقاط تپه، ممکن است منجر به این امر شود که بقایایی از دوران جدیدتر بعد از باکون میانی در هزارههای چهارم، سوم قبل از میلاد و دوران تاریخی نیز به دست آید.
سرداری میگوید: از لحاظ تاریخی در حقیقت این محوطه یکی از سرنخهای مهم برای بازسازی توالی تاریخی و گاه نگاری چندین هزار ساله فرهنگهای ساکن دشت و شهر شیراز خواهد بود و در آینده با بررسیهای دقیق و سیستماتیک، دهکدههای قدیمیتر از تپه پوستچی از دوران نوسنگی در هزاره هفتم و ششم قبل از میلاد و روستاهای جدیدتر در دورههای عیلام و هخامنشی بتوان شناسایی کرد.
انتظارها و چشم انتظار ی ها
عرب استاد دانشگاه و عضو تیم کاوش در تپه پوستچی می گوید محدوده عرصه و حریم تپه را تیم کاوش تخمین زده و به اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری فارس ارایه کرده ، اما آنچه مصوب شده بسیار کمتر از انتظار ماست .
بصیری مسئول فنی میراث فرهنگی استان فارس اما میگوید: شهرداری باید جلو ساخت و سازها را می گرفته در حالی که ۴ پلاک زمین ساخته نشده در حریم تپه وجود دارد.
در حالی فصل چهارم کاووشها در تپه تاریخی پوستچی در کنار ساخت آپارتمانها پایان یافته که سه سال پیش در فصل دوم کاوشها دستغیب رییس شورای شهر شیراز از منع ساخت و ساز در این تپه خبر داده بود.
باستان شناسان میگویند تنها تلاش آنها این تپه را حفظ کرده و تا کنون نه میراث به میدان آمده و نه متولیان دیگر بودجهای برای کاووشها در نظر گرفته اند.
آنها معتقدند در حالی این تپه تاریخی رها شده است که به راحتی می تواند به یک سایت موزه تبدیل و افراد زیادی را از سراسر دنیا به شیراز بکشاند.
راضیه پارسایی
خبرگزاری صداوسیما مرکز فارس