ترفندهای آمریکا برای رقابت و منازعه
تحلیل روز؛ آمریکا به دنبال بقا در شرق آسیا با تنش آفرینی
آمریکا با ترفندهایی ازجمله نگرانی در مورد امنیت منطقهای همپیمانان و لزوم تجهیز آنان به انواع و اقسام سلاحها و جنگ افزارهای پیشرفته نظامی، به دنبال بقا در شرق آسیا است.
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما ، در شرایطی که چین همچنان به قدرت نمایی خود در منطقه شرق آسیا ادامه میدهد آمریکا به دنبال حفظ خود در هر شرایطی بوده و تلاشهای گستردهای برای معرفی چین و کره شمالی به عنوان یک تهدید منطقهای انجام داده است. آمریکاییها با ترفندهایی ازجمله نگرانی در مورد امنیت منطقهای همپیمانان و لزوم تجهیز کشورهای این منطقه به انواع و اقسام سلاحها و جنگ افزارهای پیشرفته نظامی، به دنبال بقا در شرق آسیا هستند. ازجمله این ترفندها بیان وجود منازعه بین طرفهای مقابل است، تنشهایی که با سفر آنتونی بلینکن وزیر خارجه و لوید اوستن وزیر دفاع آمریکا به ژاپن و سپس به کره جنوبی و اظهارات بلینکن درباره ادامه هماهنگی با متحدان برای خلع سلاح هستهای کره شمالی، آغاز شد.
واشنگتن، چین را تنها قدرت جهانی برای مقابله میداند
وزرای امور خارجه و دفاع ژاپن در نشست مشترک خبری با همتایان آمریکایی شان، به طور اساسی بر مسئله چین متمرکز شدند. در نشستهای سالهای گذشته، دو طرف از نام بردن چین به طور مستقیم خودداری میکردند، اما شاهد آن بودیم که دو طرف با صراحت و ضمن نادیده گرفتن اقدامات خود، از چین به عنوان عامل بی ثباتی این منطقه نام بردند. در این نشست فقط به تنش بین ژاپن و چین درباره جزایر سنکاکو در دریای شرقی چین اشاره نشد، اما اکنون پروندههای جدیدی در برابر چین ازجمله مسئله حقوق بشر، اقلیتها و اجرای قانون امنیت ملی چین در هنگ کنگ را بازگو کردند. همه اینها نشان میدهد سیاست آمریکا همانطور که بایدن و دیگر مقامات این کشور تاکید کردند بر این موضوع متمرکز است که واشنگتن، چین را تنها قدرت جهانی میداند که باید با آن مقابله کند. این نشست هم تلاش برای جمع کردن متحدان در برابر چین بود بنابراین نخستین بار شاهد نام برده شدن از چین در این نشستها بودیم.
تمرکز ژاپن بر خصومت با چین
ژاپن سفر وزرای امور خارجه و دفاع آمریکا به توکیو را پیام مهمی برای چین میداند؛ بنابراین نام بردن از چین در بیانیه مشترک آمریکا و ژاپن، تفاوت اصلی در نشستهای قبلی دو طرف است. حتی بعضی رسانههای ژاپن، این نشست را تاریخی توصیف کردند که آغاز مرحله جدیدي از تقابل با چین بود. نگرانی شدیدی در ژاپن درباره تشدید تنش و برخوردها بین گارد ساحلی ژاپن و چین وجود دارد. آمریکا تمایل خود را پنهان نمیکند که متحدانش در منطقه، نقش بیشتری برعهده بگیرند. شاید ژاپن استقرار موشکهای آمریکایی در جزایر ژاپن را به عنوان یک اقدام بازدارنده در برابر کره شمالی، روسیه و چین بپذیرد. این اقدام، با مخالفت روسیه مواجه خواهد شد اما توکیو به عنوان متحد آمريکا چیزی برای از دست دادن در برابر روسیه ندارد و مايل هم نيست جانب روس ها باشد. اين درحالي است که در مدت هشت سال گذشته، با بي رقبتي ژاپن، دو کشور نتوانستند اختلاف بر سر جزایر در شمال ژاپن را حل کنند.
اطمینان به متحدان پس از بي اعتمادي به ترامپ
واشنگتن، چین را تنها قدرت جهانی براي مقابله میداند. آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا و لوید آستین وزیر دفاع این کشور روز سه شنبه ۲۶ اسفندماه ۱۳۹۹ در اولین سفر خارجی خود به ژاپن رفته اند و همچنين روز بعد در ادامه به سئول سفر کردند تا در شرایطی که چین همچنان به قدرت نمایی خود در منطقه ادامه میدهد، روابط آمریکا با شرکای سنتی اش در آسیا را تقویت کنند. در شرایطی که چین همچنان به قدرت نمایی خود در منطقه ادامه میدهد، وزرای امور خارجه و دفاع آمریکا تلاش میکنند با تقویت روابط واشنگتن با شرکای سنتی اش در آسیا، جبهه متحدی علاوه بر چين در برابر کره شمالی هم تشکیل دهند. آمريکايي ها با اينگونه اقداماتی فريبنده سياسي در پي آن هستند که به متحدان اطمینان بخشند و برخلاف واقع، نشان دهند نظم معمول در روند دیپلماتیک به آمریکا بازگشته است. در دوران رياست جمهور سابق آمريکا (ترامپ) ، کشورهاي همپيمان اين کشور نيز نسبت به مواضع و سياست هاي غيرعقلاني دونالد ترامپ بي اعتماد بودند. در همين راستا دولت جديد به تکاپو افتاد و پیش از این، جو بایدن رئيس جمهور آمريکا "راهنمای استراتژیک موقت امنیت ملی" را اوایل ماه منتشر کرد. هفته گذشته نيز بایدن نخستین نشست مجازی با کشورهای عضو کواد (ژاپن، هند، استرالیا و آمریکا) را برگزار کرد.
واکنشهای منطقهای
اظهارات خواهر رهبر کره شمالی اولین اظهارنظر صریح پیونگ یانگ خطاب به رئیس جمهور جدید آمریکا است هر چند کیم یو جونگ در سخنان خود به نام جو بایدن اشاره نکرده است. کیم یو جونگ به دولت جدید آمریکا به ریاست جمهوری جو بایدن توصیه کرده است از پراکندن بوی باروت در منطقه خودداری کند. خواهر رهبر کره شمالی خطاب به آمریکا هشدار داد اگر میخواهید طی چهار سال آینده (اشاره به دوره چهار ساله ریاست جمهوری بایدن) خواب آرام داشته باشید، بهتر است از هر کاری که ممکن است خواب و آرامش را از شما بگیرد، خودداری کنید.
نشست آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و توشیمیتسو موتگی (Toshimitsu Motegi) وزير امور خارجه ژاپن، نقطه عطفی در تنش در منطقه و شیوه تعامل با چین بود. حتی شاهد آن بودیم که سخنان درباره کره شمالی در این نشست خبری، اولویت نداشت و بیشتر وزیر امور خارجه آمریکا به آن اشاره کرد. آنتونی بلینکن هیچ اشارهای به گفتگویهای دونالد ترامپ رئیس جمهور قبلی آمریکا با کیم جونگ اون نکرد اما در عین حال گفت: شیوه تعامل با کره شمالی، آشتی جویانه خواهد بود و دولت بایدن برای باز کردن راههای جدید با کره شمالی تلاش کرده است. اين درحالي است که سخنان خواهر کیم جونگ اون نشان دهنده عمق اختلافها و در عین حال برخلاف ادعای واشنگتن که مدعی تلاش برای آرام کردن اوضاع در برابر کره شمالی است.
افزایش تنش چین و آمریکا با مطرح کردن تهدیدها علیه کره شمالیبا توجه به افزایش تنش بین چین و آمریکا در برهه اخیر و شکل گیری ائتلافهای نظامی و سیاسی ناشی از این تنشها، پیش بینی درباره تحولات احتمالی در این زمینه دشوار است، اما چین رسما در زمینه تسلیحات دریایی نظامی، از رقیب خود آمریکا قویتر شده است و قدرت اقتصادی آن نیز طی پنج سال از آمریکا بیشتر خواهد شد و امکان ندارد به آمریکا اجازه دهد با استفاده از روشهای نظامی، کره شمالی را در زمینه هستهای خلع سلاح کند.
اعلام آمادگی دومین مقام نیروهای مسلح چین برای نبرد با آمریکادومین مقام نظامی چین اخيرا خواستار افزایش بودجه نظامی ارتش این کشور جهت جنگ محتمل با آمریکا شد و گفت که باید برای این نبرد آماده شد.
ژنرال «ژئو گیلیان» که پس از رئیسجمهور چین دومین فرمانده نیروهای مسلح این کشور محسوب میشود، گفته که چین باید خود را برای «دام توسیدید» آماده کند. منظور از «دام توسیدید» که یک استاد علوم سیاسی آمریکایی آن را مطرح کرده، شرایطی است که هنگام جایگزین شدن یک قدرت جهانی جدید به جای قدرت قبلی، جنگ اجتنابناپذیر به نظر میرسد.
این مقام ارشد نظامی چین گفته: با توجه به دام توسیدید و مسائل مرزی، ارتش باید توسعه توانمندیهایش را سرعت ببخشد.
وی اضافه کرد: باید در روشها و تواناییهای رزمی پیشرفتهایی داشته باشیم و زیربناهای مناسب را برای نوسازی نظامی ایجاد کنیم.
برخی تحلیلگران امور نظامی نیز از تلاشهای چین در توسعه قابلیتهای موشکهای قاره پیما از سیلوهای زیرزمینی برای مقابله جهت حملات محتمل هستهای آمریکا خبر دادهاند.
هانس کریستنسن تحلیلگر آمریکایی عضو فدراسیون دانشمندان آمریکا اخیرا گفته بود که چین در حال توسعه قابلیت پرتاب موشکهای بالستیک پیشرفته قارهپیما (ICBM) از سیلوهای زیرزمینی است تا به سرعت برابر حمله هستهای محتمل واکنش نشان دهد.
گفتنی است، این مقام ارشد نظامی نه تنها از آمادگی برای جنگ محتمل با آمریکا و لزوم افزایش بودجه نظامی چین گفته، بلکه با استفاده از این اصطلاح خاص (دام توسیدید) تلویحاً چین را قدرت بعدی اول جهان خوانده است که در حال جایگزینِ آمریکا شدن است. همواره بحث از یک «جنگ سردِ» جدید بین آمریکا و چین در دو سال اخیر داغ بوده است، اما هر از گاهی بحث از یک جنگ نظامیِ محتمل بین این دو کشور نیز مطرح میشود.
این اظهارات در حالی است که وانگ یی وزیر امور خارجه چین به تازگی به جو بایدن رئیسجمهور آمریکا هشدار داده است تا از خطوط قرمز چین مانند مناقشه تایوان عبور نکند.
لوید آستین وزیر دفاع آمریکا نیز به تازگی در یادداشتی به برنامهها و قابلیتهای توسعه نظامی برای دفع تهدید چین، به عنوان یک اولویت اصلی نظامی اشاره کرده است.
نتیجه گیریاکنون آمریکا و متحدانش که خود را در باتلاق بحران سیاسی، اقتصادی و همه گیری ویروس کرونا میبینند، به بازیهای جنگی کوچک متوسل شده اند. تنشها بین کره شمالی و آمریکا این روزها تشدید شده است؛ تنشهایی که با سفر آنتونی بلینکن وزیر خارجه و لوید اوستن وزیر دفاع آمریکا به ژاپن و سپس به کره جنوبی و اظهارات بلینکن درباره ادامه هماهنگی با متحدان برای خلع سلاح هستهای کره شمالی، آغاز شد. سیاست هماهنگی آمریکا با متحدان، با مانورهای گسترده نظامی سالانه با کره جنوبی، تقویت شد. هم اکنون حدود ۲۸ هزار نظامی آمریکایی در خاک کره جنوبی حضور دارند و مقامات کره شمالی این مانورها را اوج اقدامات تحریک آمیز و آماده سازی برای جنگ میدانند. امکان ندارد کره شمالی از تسلیحات هستهای و فعالیتهای موشکی خود دست بردارد؛ آن هم در حالی که موشکهای فراقارهای آن میتواند عمق خاک آمریکا را هدف قرار دهد. کیم جونگ اون در دو بار دیدار با دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا، وی را به بازی گرفت و ترامپ به هیچ امتیازی نرسید و در آخرین نشست، خشمگین سوار بر هواپیمای خود شد و به واشنگتن بازگشت؛ بدون اینکه کنفرانس خبری برگزار کند.
در پی تشدید نزاع پکن و واشنگتن در شرق آسیا، قضاوت درباره سرنوشت کشورهاي منطقه و تحولات احتمالی در این زمینه قابل پيش بيني نيست، در حالیکه ائتلاف راهبردی به رهبری چین که مهمترین متحد آن روسیه است بسیار موثرتر از ائتلاف آمریکا، ژاپن و کره جنوبی است.
نويسنده: حسين روحاني فرد