به گفته مقامات آمریکایی، اروپایی و افغان، آمریکا حدود ۱۰۰۰ نظامی بیشتر از آمار اعلامی قبلی در افغانستان دارد. این موضوع، پیچیدگی دیگری بر مباحثات در کاخ سفید درباره پایبندی به توافق دولت ترامپ با طالبان میافزاید که خروج نیروهای آمریکایی باقیمانده را از افغانستان تا تاریخ اول ماه مه خواستار شده است.
شاید "۱۰۰۰ نیروی نظامی"، در مقایسه با ۱۰۰ هزار نظامی آمریکایی که در اوج جنگ افغانستان، در این کشور بودند، عدد کوچکی باشد. ولی گستردگی حضور آمریکا در افغانستان به مسئلهای بحث انگیز در کابل و واشنگتن تبدیل شده است. طالبان خواستار خروج آمریکایی هاست، ولی نیروهای امنیتی محاصره شده دولت افغانستان به پشتیبانی هوایی آمریکا نیاز دارند.
اعضای کنگره بارها خواستار آن شده اند تا اگر ایالات متحده تصمیم گرفته است پس از تاریخ مندرج در توافقنامه طالبان، نیز در افغانستان بماند، شمار نیروهای خود را در این کشور افزایش بدهد.
یک مقام عالی رتبه آمریکا، علت وجود ابهام در شمار نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان را عدم درج تعداد نیروهای عملیات ویژه آمریکا در آمار رسمی و نیز حضور برخی واحدهای موقتی و در حال انتقال عنوان کرد.
یک مقام دیگر آمریکا نیز گفت این نیروها شامل واحدهای فرماندهی مشترک عملیات ویژه هستند که برخی از کماندوهای تحت امر آنها، به طور مشترک، زیر نظر وزارت دفاع آمریکا پنتاگون و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سیا در افغانستان استقرار دارند.
اینکه آمریکا در یک کشور نیروهای بیشتری از آمار رسمی اعلامی پنتاگون داشته باشد، امری عادی است. از سوریه گرفته تا یمن و مالی، ایالات متحده معمولا شمار دقیق نیروهایش را به سیا و دیگر آژانسهای ذیربط اطلاع میدهد، ولی این اطلاعات را طبقه بندی شده میداند و از اعلام علنی حضور آنها امتناع میکند.
بنابراین، پارسال که دونالد ترامپ رئیس جمهور سباق آمریکا خواستار خروج سریع نظامیان آمریکایی از افغانستان شد، وزارت دفاع و دیگر نهادهای امنیت ملی ایالات متحده از شیوههای مشابه برای اعلام آمار استفاده کردند، که در نهایت باعث شد اینطور به نظر برسد که تعداد این نیروها در افغانستان با سرعت بیشتری از حد واقعی کاهش مییابد. درست شبیه چیزی که در سال ۲۰۱۹ و همزمان با تصمیم ترامپ برای خروج نظامیان آمریکایی از سوریه اتفاق افتاد.
دولت اوباما نیز از همین ترفند و تحت عنوان اداری "سطوح مدیریت نیرو" استفاده میکرد که در نتیجه آن شمار نیروهای آمریکایی در مناطق جنگی بیشتر از آمار واقعی بود، بدون اینکه عموم مردم کوچکترین اطلاعی از آن داشته باشند.
لورلای میلر از مقامات سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان در دولت باراک اوباما و نیز دولت ترامپ گفت:"ما این قبیل فیلمها را قبلا هم دیده ایم. تا حدی، تحریف و جعل آمار نشان دهنده خودسر بودن سیاسیون در اعلام ارقام خاص است.
لذا، به شکل رسمی، پنتاگون اصرار دارد که شمار نیروهای آمریکایی در افغانستان کم است. سرگرد راب لودویک سخنگوی پنتاگون روز جمعه در ایمیلی به نیویورک تایمز نوشت: " ما همچنان ۲۵۰۰ نیرو در افغانستان داریم."
نیروهای نظامی باقیمانده آمریکا در افغانستان در حدود ۱۰ پایگاه استقرار دارند و بیشتر آنها را نیروهای عملیات ویژه تشکیل میدهند که خدمات مستشاری به واحدهایی از فرماندهان افغان و در عین حال خدمات پروازی و کرو به هواپیماهای افغان ارائه میدهند. در جنوب افغانستان نیز جنگندههای آمریکایی به پروازهای گشت زنی شبانه مشغول هستند.
از پارسال همین موقع، شمار نیروهای آمریکایی در افغانستان از ۱۲۰۰۰ تن به رقم کنونی کاهش یافته است. مقامات عالی رتبه پنتاگون به شدت با این تنزل نیرو مخالف بودند و همواره گفته اند دست کم به ۸۶۰۰ نظامی امریکایی در افغانستان نیاز هست؛ چه برای پشتیبانی از نیروهای افغان و خواه برای عملیات ضد تروریسم.
ولی گروه مطالعات افغانستان وابسته به کنگره آمریکا در گزارشی که نتایج آن ماه گذشته در اختیار نمایندگان قرار گرفت، اعلام کرد باقی ماندن حدود ۴۵۰۰ نیروی نظامی در افغانستان برای تامین امنیت منافع آمریکا در شرایط فعلی و در نظر گرفتن سطح ریسک موجود، کافی است.
علاوه بر ۳۵۰۰ نظامی آمریکایی، حدود ۷۰۰۰ نظامی وابسته به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو در افغانستان در حوزه لجستیک و پشتیبانی و نیز محافظت از نیروهای خود، به نظامیان آمریکایی وابسته هستند.
از این رو، کارشناسان نظامی معتقدند در صورتی که آمریکا سعی داشت تا اول ماه مه از افغانستان خارج شود، خروج همزمان نیروهای آمریکایی و نظامیان ائتلاف ناتو از نظر لجستیک تقریبا غیرممکن بود. هرچند که مقامات آمریکایی اصرار دارند این امر همچنان به عنوان یک گزینه مطرح است.
به رغم نزدیک شدن این تاریخ، بایدن هنوز در مورد تمدید ماموریت و تعداد نظامیان آمریکایی در افغانستان یا خروج آنها و پایان دادن به طولانیترین جنگ آمریکا پس از ۱۹ سال تصمیم نگرفته است.
البته بایدن آن زمان که معاون اوباما بود، معتقد بود که آمریکا، حتی با تعداد کم نیرو، حضور خود را در افغانستان حفظ کند. ولی حالا که رئیس جمهور شده است، او باید بررسی کند که آیا چنین کاری خطر تقابل طالبان با نیروهای دولتی افغان و شکست آنها و اشغال شهرهای مهم افغانستان را بیشتر نمیکند. بسیاری از فرماندهان نظامی عالی آمریکا همچنان اصرار دارند که خروج کامل آمریکا ممکن است باعث شود القاعده و دیگر گروههای متخاصم با آمریکا بار دیگر حضورشان را در افغانستان پر رنگ کنند.
ولی سطح نیروهای نظامی آمریکا فقط یکی از چند مسئلهای است که دولت بایدن برای برقراری صلح در افغانستان با آنها مواجه است.
مقامات افغان از اینکه در مذاکرات دولت ترامپ با طالبان حضور نداشتند، عصبانی هستند. آنها همچنین از توافق حاصله ناراحت هستند. سال گذشته، طالبان تا حد زیادی به وعده هایش مبنی بر حمله نکردن به نیروهای آمریکایی پایبند بودند، ولی انها خشونتها و حملات علیه هموطنان افغان خود را تشدید کردند.
هفته گذشته، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نامه سرگشادهای به اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان ارسال کرد که خبر آن اولین بار از بخش خبری "شبکه طلوع" منتشر شد. بنابر اعلام طلوع، در این نامه، بلینکن چند گام را برای زا سرگیری مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان پیشنهاد کرده است.
یک مقام آگاه افغان گفت این نامه، که در آن به طور تحقیر آمیزی خطاب به رئیس جمهور افغانستان نوشته شده است "شدت لحن مرا درک کن"، اینطور نشان میدهد که غنی یکی از مهمترین موانع پیش روی این روند است.
نامه بلینکن همچنین نشان دهنده ادامه حمایتها در سطح عالی رتبه از زلمای خلیلزاد دیپلمات کهنه کار آمریکا و مسئول دولت آمریکا در روند صلح افغانستان است که چهرهای تعیین کننده در کابل پایتخت افغانستان شناخته میشود. عده زیادی از افراد نزدیک به غنی از فشار خلیلزادِ افغان بر دولت افغانستان برسر مسائل جنجالی از جمله آزادی نزدیک به ۵۰۰۰ زندانی طالبان در آستانه مذاکرات دوحه در سپتامبر عصبانی هستند.
بلینکن که سعی دارد تحرک تازهای به این مذاکرات در قطر بدهد، در نامه اش گفته است طالبان و مقامات افغان ماه آینده در ترکیه دیدار و احتمالا درباره آتش بس و تقسیم قدرت پیشنهادی مقامات کاخ سفید گفتگو کنند.
هنوز هیچیک از طرفین با این پیشنهاد موافقت نکرده اند و مشخص هم نیست که چه افرادی به نمایندگی از دو طرف در این مذاکرات احتمالی حضور خواهند یافت.
بلینکن همچنین در تلاش است در آینده نزدیک نشستی به میزبانی سازمان ملل متحد و با حضور وزرای امور خارجه روسیه، چین، هند، پاکستان، ایران و ایالات متحده برای بحث و بررسی آینده افغانستان برگزار شود.
مسکو نیز ظرف چند هفته آینده میزبان کنفرانسی در خصوص روند صلح افغانستان خواهد بود که البته دولت افغانستان با حضور در این نشست موافقت کرده است.
همچنین، به گفته مقامات آمریکایی، خلیلزاد که هم اینک در دوحه است، همچنان با طالبان ملاقات و گفتگو میکند تا از خشونتها در افغانستان بکاهد. او همچنین دنبال یافتن راههای دیگری است تا طالبان بتواند با افغانها و جامعه بین الملل در خصوص یافتن یک راه حل سیاسی تعامل داشت باشد.
روز جمعه، یک خودروی بمب گذاری شده شهر هرات در غرب افغانستان را لرزاند و براثر آن دست کم هفت نفر جان باختند و بیش از ۵۰ نفر دیگر زخمی شدند. به گفته مقامات افغان، این حمله کار طالبان بود و آقای غنی آن را محکوم کرد، ولی هیچ گروهی مسئولیت آن را به عهده نگرفت.
چند روز قبل نیز، طالبان یک شهر را در استان فاریاب در شمال افغانستان اشغال کردند و ضمن جلوگیری از ورود نیروهای عملیات ویژه افغان به این شهر، رئیس پلیس آن را وادار به تسلیم کردند. به گفته یک مقام افغان، به رغم درخواستهای مکرر مسئولان دولتی افغانستان برای پشتیبانی هوایی، آمریکاییها به آنها کمک نکردند.