آیا استفاده مداوم از دمنوش ها مجاز است؟

به گزارش گروه علمی فرهنگی خبرگزاری صدا و سیمای مرکز زنجان ؛ امروزه استفاده از دمنوش‌های گیاهی در بین بسیاری از مردم رواج یافته‌است و برخی افراد به‌صورت روزانه و مستمر از آن‌ها استفاده و به دیگران نیز توصیه می‌کنند.

آیا همه افراد مجاز به استفاده از دمنوش‌ها هستند؟

از دید طب ایرانی، مواد خوراکی در چهار گروه قرار می‌گیرند که شامل:غذای مطلق، دوای مطلق، غذای دوایی و دوای غذایی است.

اکثر دمنوش‌های گیاهی جزء دوای مطلق طبقه‌بندی می‌شوند که مطابق تعریف، دوای مطلق با کیفیت خود (گرمی، سردی، تری و خشکی) بر بدن تصرف کرده و می‌تواند مزاج اصلی بدن را تحت تاثیر قرار دهد؛ مثلا فلفل که جزء داروهای گرم است، سبب افزایش گرمی در بدن می‌ شود و در صورت تدوام مصرف سبب ایجاد خشکی بدن می‌شود.

بنابر این داروها روی بدن تاثیر می‌گذارد درحالیکه غذا این ویژگی را ندارد، بلکه این بدن است که روی غذا اثر کرده و آن را تبدیل به کیموس معده (کشکابی که در معده از هضم غذا پدید آید) و نهایتا خون و مایعات بدن کرده و سبب رشد و نمو فرد می‌ شود.
داروها در بدن سبب ایجاد تغییراتی می‌شود که بسته به کیفیت دارو، مقدار مصرف، مدت مصرف و فرد مصرف‌کننده متفاوت است.

- زنجبیل (Ginger):
دارای طبیعت گرم و خشک به افراط است و لذا بعد از مصرف سبب ایجاد کیفیت گرمی و خشکی در بدن و اعضای آن می‌شود. مصرف مداوم آن می‌تواند سبب احساس داغی، خشکی پوست و مخاط، سوزش معده، ایجاد اگزما، خارش پوست شود. از دید فیتوتراپی نیز علیرغم آن‌که زنجبیل در درمان تهوع و استفراغ، چاقی و روماتیسم مفید است، لیکن می‌تواند سبب ایجاد آلرژی پوستی و تنفسی، و رقیق شدن خون شود و مصرف آن در افرادی که داروهای ضد انعقاد نظیر آسپیرین، پلاویکس، هپارین و وارفارین مصرف می‌کنند سبب افزایش خطر خونریزی می‌شود.

- دارچین (cinnamon):
از دیگر دمنوش‌های مورد استفاده است. دارای طبیعت گرم و خشک بوده و جهت دردهای مفصلی، مشکلات گوارشی، دردهای قاعدگی مفید است. همچنین دارای خاصیت ضدمیکروبی، آنتی اکسیدان و ضد التهاب است. لیکن علیرغم فواید بسیار می‌تواند سبب حساسیت، خارش، تپش قلب، افزایش خونریزی و سقط شود

- بابونه (Chamomile):
دارای طبیعت گرم و خشک است. این گیاه سبب بهبود ناراحتی‌های گوارشی می‌شود. همچنین جهت بهبود اضطراب، درمان بی‌خوابی و زخم‌های دهانی موثر است. لیکن این دم‌نوش می‌تواند سبب حساسیت، مشکلات تنفسی، اگزما و کهیر گردد. همچنین مصرف آن در حاملگی، اندومتریوز و سرطان پستان ممنوع است.

- آویشن (Thyme):
دارای طبیعت گرم و خشک است و جهت درمان عفونت‌های تنفسی و سرفه به کار می‌رود. همچنین دارای خواص ضدمیکروبی، گشادکننده برونش و آنتی اکسیدان است؛ ولی همین دمنوش می‌تواند در بیمارانی که سرفه خشک دارند سبب تشدید سرفه شود. لذا در تمام سرفه‌ها و تمام بیماران آسمی مفید نیست . بلکه تنها در بیمارانی که سرفه مرطوب همراه دفع خلط غلیظ بلغمی دارند می‌تواند مفید باشد. همچنین در حاملگی ممنوع بوده و از عوارض آن ایجاد حساسیت پوستی و تنفسی و اثرات ضد انعقادی است.

این موارد تنها نمونه‌ای از عوارض و مضرات دمنوش‌های گیاهی است. در واقع این گیاهان حکم دارو را دارند نه غذا. ماده غذایی نیستند که مدام مصرف شوند بلکه همانند سایر داروها ایجاد واکنش‌های قابل توجه و گاها خطرناک در بدن می کنند. بنابراین مصرف آن‌ها به هیچ عنوان توصیه عمومی نمی‌شود و می‌بایست هر دم‌نوش گیاهی با توجه به مزاج اولیه و تغییرات مزاجی فرد، بیماری‌های همراه و داروهای مصرفی، توسط پزشک متخصص طب سنتی انتخاب شود و مدت مصرف آن نیز با توجه به پاسخ بالینی و شرایط بیمار تعیین شود.