جنگل ابر کجاست؟

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ در شرایط کرونایی این روزها؛ گردشگری مجازی فرصت مغتنمی است برای علاقمندان به طبیعت گردی و اینبار جنگل ابر...

جنگل ابر در منطقه البرز شرقی و در شهرستان شاهرود، بخش بسطام و دهستان خرقان (شاهرود) واقع شده و تقریباً مرز استان سمنان و استان گلستان است. جنگل ابر شاهرود شاهرود قسمتی از قدیمی ترین و زیباترین جنگل‌های هیرکانی است با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، یکی از زیباترین نقاط ایران و شمال شرق کشور می باشد.
این جنگل با ۳۵ هزار هکتار وسعت در ادامه جنگل‌های سرسبز شمال کشور به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور است. در این جنگل ابر‌ها آنقدر به درخت‌ها نزدیک اند که به نظر میرسد جنگل بر روی ابر‌ها سوار است و میتوان در میان ابر‌ها گشت و گذار کرد و به باور بسیاری از گردشگران یکی از زیباترین چشم انداز‌های طبیعت ایران محسوب می شود.

جنگل ابر به سه دلیل اهمیت دارد:

۱- قسمتی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است و گیاهان دارویی کم نظیری دارد

۲ - اکوتن این ناحیه دارای اهمیت است؛ یعنی مرز میانبند بین دو اکوسیستم منطقه نیمه بیابانی و جنگلی است. به طوریکه میتوان در جنگل‌های این ناحیه درختان سوزنی برگ را در کنار درختان پهنبرگ دید که این امر در گونه‌های جانوری هم تأثیرگذار بوده است.

۳ - جغرافیای خاص منطقه که دو منطقه کم ارتفاع و بلند را در کنار هم قرار داده است دارای اهمیت است؛ به طوریکه شاهد تشکیل اقیانوس ابر در این منطقه هستیم که پدیده کم نظیری در دنیا محسوب می شود.

افزون بر زیبایی طبیعی، مشخصات کم نظیری مانند وجود گونه‌های متفاوت گیاهان چوبی به همراه گونه‌های گیاهی بسیار نادری مانند راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار و مانند آن‌ها این قابلیت را پدیدآورده که این اراضی همچون موز‌های زنده برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مورد استفاده قرار بگیرد.

بخشی از گردشگران خارجی این منطقه، گیاه شناسانی هستند که برای دیدن گونه‌های نادر گیاهی موجود در جنگل‌های هیرکانی به ایران می آیند و دسته دوم، گردشگران عمومی هستند که اغلب از کشور‌های آسیای میانه و خاورمیانه می آیند. جنگل ابر درمحلی واقع است که از ضخامت کوه‌های البرز کاسته می شود و ابر‌های گرفتار در پشت این دیواره از لابه لای دره‌ها به سمت جنوب سرازیر می شوند؛ به همین خاطر تقریباً از بعدازظهر تا نیمه‌های شب با سرد شدن هوا چنان مینماید که جنگل به روی ابر‌ها سوار شده است.
مجاورت دو ناحیه کم فشار و پرفشار (دشت گرگان و منطقه ابر) باعث شده هر وقت زمین انرژی می گیرد ابر‌ها جابه جا شوند و به نظر برسد که ابر‌ها از آسمان به زمین می آیند. این اتفاق منطقه ابر را دگرگون کرده است. وجود ۸۵ نوع گونه گیاه مانند راش، بلوط، ممرز افرا، شیردار، توسکا، آزاد داغداغان، گونه‌های کلاه میر حسن، چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر به همراه گونه‌های گیاهی نادر مانند نارون، بارانک، سرخدار و مانند آن‌ها جنگل ابر را به موز‌های طبیعی تبدیل کرده است.
آب و هوای خاص این جنگل، درختان متفاوتی را در خود پرورش داده که برخی از این درخت‌ها با شکل خاص خود روی زمین خزیدهاند و منظره زیبایی پدیدآورده اند. جنگل ابر یکی از بانک‌های گیاهان دارویی سرشار در کشور شناسایی شده است، که همه ساله مشتاقان و علاقه‌مندان زیادی را از گوشه کنار جهان به سوی خود دعوت می کند. در قسمت‌های جنوبی جنگل، یعنی قسمتی که به روستا‌ها نزدیکتر است پوشش گیاهی تنک دیده می شود. در عمق جنگل تپه‌های پرشیبی وجود دارد که سراسر پوشیده از درختان بلند است.
مشهورترین درخت منطقه اورس است. درختی با ریشه‌های بلند که روی زمین می خزد. مناطق ابتدایی جنگل ابر ییلاق چوپانان گلستانی است، اما در عمق جنگل اثری از انسان دیده نمی شود. از گونه‌های جانوری این منطقه می توان خرس قهوهای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام برد. جنگل ابر، دو آبشار معروف شرشر و آلوچال دارد. رسیدن به اولی مخصوص کوهنوردان حرفه ای ست، ولی با حدود ۶۴ کیلومتر پیاده روی در دل جنگل می توان به دومی رسید.
آلوچال از دو آبشار تشکیل شده که روی هم میریزند. این آبشار ۲۵ متر ارتفاع دارد. راه رسیدن به آن هم از منطق‌های تماشایی به اسم دالان بهشت می گذرد. در حاشیه شمال غرب روستای ابر، جاد‌های خاکی ست که در انتها به روستای شیرین آباد می رسد و با در پیش گرفتن ادامه مسیر، کوه رستم پیش رویتان است. در کنار این کوه مسیری پایکوبی شده وجود دارد. در این راه به حرکتتان ادامه بدهید تا به دالان بهشت برسید. در ادامه مسیر به یک فرعی می رسید. آبشار آلوچال اَبر در فاصله یک ساعته از ابتدای این جاده فرعی است. دو چشمه ترش و قطری هم در جنگل وجود دارد که کمپ کردن در کنار اولی متداولتر است.
این جنگل ۱۱۴ اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۳ جنگل ابر منطقه حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست درآمد. جنگل ابر را در روستای فیلبند (یا بقول محلی‌ها فیلبن) هم می‌توان دید.

فیلبند به دلیل سوز و سرما و بارش برف شدید، در طی مدت زمستان از سکنه خالی است. مسیر رفتن به فیلبند: جاده هراز نرسیده به آمل ۲ کیلومتر مانده به آخرین تونل سمت راست جاده تابلوی روستای چلاو را مشاهده خواهید کرد که با پشت سر گذاشتن این روستا اول به روستای فیلبند خواهید بهترین زمان سفر به جنگل ابر شاهرود اواخر فروردین ماه تا اواخر خرداد ماه است. ولی قبل از رفتن به آن باید هواشناسی را هم چک کرد. اگر هوای علی آباد کتول در استان گلستان ابری و بارانی باشد و هوای شاهرود صاف و آفتابی، میتوان به دیدن ابر‌ها امیدوار بود. از ظهر تا نیمه‌های شب ابر‌ها پدیدار می شوند.