کشاورزی به وقت تاب آوری

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری صدا و سیما مرکز زنجان؛بهار امسال بود که در کنار افزایش بی سابقه نرخ نهاد‌های کشاورزان از جمله بذر، کود و سم؛ سرما زدگی میلیون‌ها تومان خسارات روی دست کشاورزانی باقی گذاشت، کشاورزانی که برای ادامه کشت به گرفتن وام و یا قرض متوسل شده بودند.

آقای حیدری یکی از همین کشاورزانی بود که باغات انگور و سیبش بیش از ۵۰ درصد خسارت دیده بود.

به قول این کشاورز خرمدره‌ای درست است که سرما ۵۰ در صد به باغ‌های او خسارت زد، اما این حادثه باعث نشد که هزینه‌های مراحل داشت و برداشت از جمله سم پاشی کود دهی، آبیاری، هرس و... کاهش یابد بلکه افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی برای او ضرری شد روی ضرر.
به گفته آقا‌ی حیدری هزینه‌های افزایش گرد تیز اب و در عوض کاهش قیمت محصول از کیلوی ۲۲ تومان به ۱۲ تومان همه رنج‌های دیگر از قصه پر رنج کشاورزان این منطقه بود.

اقای حیدری می‌گوید: مدیریت باغات و اراضی کشاورزی نظیرکود دهی، هرس، آبیاری، محلول پاشی و. نیازمند متحمل شدن هزینه‌های گزاف است که بیشتر کشاورزان توانایی پرداختن این هزینه‌ها را به خصوص در هکتار‌های پایین ندارند
حکایت اقای حیدری حکایت صد‌ها کشاورزی است که همه ساله با انواع مشکلات ریز و درشت دست و پنجه نرم می‌کنند افرادی که سرمایه خود را برای تولید هزینه می‌کنند در حالیکه اغلب اوقات در زمان برداشت هیچ چیز در بساط ندارند جز آه و حسرت. نداشتن بیمه هم در کنار این مشکلا ت دردی می‌شود افزون بر درد‌های این قشر.

 

اعلایی کارشناس کشاورزی می‌گوید: هرساله در کنار تشویق کشاورزان نسبت به انجام بیمه برخی اقدامات در مزارع و باغات در فصل زمستان و اوایل بهار توسط کشاورزان، می‌تواند تاثیر بسزایی در مقابله با آفات و بیماری‌ها و کنترل علف‌های هرز و پیشگیری از خسارات سرما زدگی داشته باشد که این مهم علاوه بر تامین امنیت غذایی کشور موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی در ساختار شهری و روستای و کاهش ریسک کشاورزی و دامپروری به حداقل ممکن خواهد شد.

وی در باره ریسک کشاورزی در ایران می‌گوید: کشاورزان با انواع مختلفی از ریسک‌های آب وهوایی، آفات، بیماری، ریسک‌های بازار، مواد اولیه، خسارت‌های ناشی از سرما زدگی و. مواجه اند.

کارشناس کشاورزی می‌افزاید:  کشاورزی در ایران بیشتر به شکل معیشتی است و کشاورزان اغلب به بازار‌های مهم کشور و جهانی دستیابی ندارند به جز معدودی از کشاورزان به دلیل داشتن یک درآمد نامطمئن، نگران پرداخت وام و هزینه‌های زندگی هستند.

وی می‌گوید: طرح‌های مختلف بیمه کشاورزی از ابزار‌های مدیریت ریسک است که طیف وسیعی از خطرات را پوشش می‌دهد و از پیش در اکثر کشور‌های توسعه یافته و درحال توسعه مورد استفاده قرار گرفته اند.

اعلایی می‌گوید:، اما کشاورزان در ایران تمایلی به بیمه کردن محصولات کشاورزی ندارند، چون از یک سو بیمه ابزاری هزینه بر است و مشکل نقدینیگی در زمان انجام بیمه و و از سوی دیگر بی اعتمادی کشاورزان به اجرای تعهدات صندوق بیمه محصولات کشاورزی، بالا بودن هزینه‌های بیمه، ضعف اطلاع رسانی، فقدان شناخت کافی از نحوه ساز و کار اجرایی، میزان تعهدات، و تبلیغات به هنگام از دلایل استقبال نکردن کشاورزان از صندوق بیمه باشد که هرکدام به تنهایی قابل نقد و بررسی است.

اعلایی می‌افزاید: به عبارت ساده تر، هزینه پرداختی صندوق بیمه کشاورزی به خسارت دیدگان حوادث و بلایای طبیعی در حد بسیار پایین است که گاهی حتی هزینه کاشت را هم جبران نمی‌کند.
او می‌افزاید: در وهله اول تامین پیش نیاز‌ها و الزامات خاص به خود در هر سه بخش کاشت، داشت و برداشت در فصول مختلف از سال توسط بهره برداران کشاورزی و در پیش گرفتن استراتژی‌هایی همچون تنوع در کشت محصولات زراعی، انعقاد قرارداد، تولید محصولات دارای قیمت تضمینی، کاشت توأم محصولات مکمل و همچنین رعایت اصل انعطاف پذیری در تهیه نهاده ها، خطرات فعالیت‌های کشاورزی را تا درصد بالایی کاهش می‌دهد و یا مهار می‌کند .

 

 

اعلایی می‌گوید: بیمه کشاورزی نیز نوعی دیگر استراتژی در بخش کشاورزی است که به موجب آن محصولات کشاورزی در مقابل خطرات کشاورزی مورد تضمین قرار می‌گیرند و خسارت مالی وارده به کشاورز بیمه گذار تا میزان مورد تعهد بیمه گر جبران می‌شود.
وی پرداخت وام‌های با سود پایین برای تشویق کشاورزان نسبت به انجام بیمه و یا بیمه اقساطی را از مشوق‌های می‌داند که می‌تواند بر افزایش تعداد بیمه شدگان کشاورزی تاثیر گذار باشد.



کیفی سازی محصولات زراعی و باغداری مستلزم تامین پیش نیاز‌ها و الزامات است

بدون تردید یکی از عوامل موثر در توسعه اقتصادی هر کشوری به حوزه زراعت و باغداری آن معطوف می‌شود، عرصه‌ای که تامین کننده سلامت و استقلال غذایی هر جامعه‌ای به شمار می‌رود؛ بنابراین در صورت بروز نارسایی و خلل در این حوزه، یکی از ارکان اصلی و اساسی در توسعه اقتصادی تضعیف و متزلزل خواهد شد.

تقویت و توسعه حوزه زراعت و باغداری مستلزم تامین پیش نیاز‌ها و الزامات خاص به خود در هر سه بخش کاشت، داشت و برداشت در فصل مختلف از سال است.
انجام برخی اقدامات در مزارع و باغات در فصل زمستان و اوایل بهار توسط کشاورزان، تاثیر بسزایی در مقابله با آفات و بیماری‌ها و کنترل علف‌های هرز و پیشگیری از خسارات سرما زدگی دارد به طوری که به واسطه انجام برخی عملیات در مزارع و باغات در طول فصل سرما، عملکرد محصول به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد و یا از میزان خسارت ناشی از سرما زدگی پیشگیری می‌شود.

 

آماده سازی اراضی جهت کشت بهاره پس از بارندگی‌ها و مناسب شدن رطوبت خاک، آغاز عملیات سمپاشی زمستانه (پیش بهاره) علیه برخی آفات نظیر شپشک‌ها و پسیل‌ها پس از سپری شدن اوج سرمای زمستان و قبل از بیدارشدن درختان و تورم جوانه‌ها، هرس درختان میوه از جمله توصیه‌های هواشناسی کشاورزی برای انجام عملیات کشاورزی ایمن و اقتصادی است.

سرمازدگی بهاره، یکی از عوامل خسارت زای کشاورزی است که سالانه میلیارد‌ها ریال آسیب به بخش کشاورزی وارد می‌کند، اما چند سال است که با پیش بینی‌های به موقع هواشناسی کشاورزی آمادگی برای مقابله با سرما ایجاد شده و بخش قابل توجهی از خسارت‌ها کاسته شده است.

 

با توصیه‌های هواشناسی و نکات هشداری حجم خسارت‌های کشاورزی و دامپروری نسبت به چند سال گذشته کاهش یافته و فرهنگ توجه کشاورزان نیز به رعایت توصیه‌ها نسبت به گذشته بسیار تقویت شده، اما رسانه‌ها نیز در این روند نقش تعیین کننده‌ای دارند.


اقدامات مدیریتی در سطح باغات در اواخر زمستان

به گفته مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان زنجان مساحت باغات استان حدود ۷۰ هزار هکتار است واز این میزان ۵۸ هزار هکتار آن بارده است.
یوسفی پور می‌افزاید:در اواخر زمستان کشاورزان می‌توانند درختان نامناسب باغات خود را حذف و درختان مناسب را جایگزین کنند و به کیفی سازی باغات خود اقدام کنند.

 

 

 

 

این مقام مسئول ادامه می‌دهد: همچنین در روز‌های پایانی اسفند کشاورزان می‌توانند باغات جدید را جایگزین باغاتی که صرفه اقتصادی ندارند کنند.
وی همچنین ادامه می‌دهد:برای بهبود کیفیت باغات موجود و ارتقای عملکرد آن‌ها انجام عملیات بیل کاری و مدیریت کف باغ به منظور مقابله با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز دارای اهمیت است وباغداران برای سرشاخه کاری بویژه در درختان گردو از طریق انجام پیوند شاخه نیز می‌توانند بعد از پایان زمستان در اوایل فروردین اقدام کنند.

یوسفی پور می‌گوید: محلول پاشی روغن ولک در سطح باغات نیز زمانیکه هنوز جوانه‌های درختان متورم نشده‌اند به باغداران توصیه می‌شود؛ این کار ضمن کنترل آفات و بیماری‌ها در سطح باغ در به تاخیر انداختن گلدهی به منظور مقابله با سرمازدگی‌های دیررس بهاره احتمالی نیز موثر است.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان می‌افزاید: کشاورزان همچنین با استفاده از محلول پاشی می‌توانند ریز مغذ‌ها را به درختان منتقل کنند و برای این کار ریز مغذی‌ها را در آب حل کنند و این محلول را به پای درختان بپاشند.

 

 

وی ادامه می‌دهد: در برخی مناطق با پاشیدن آب روی درختان و سرد شدن جوانه‌های گل در روز‌های گرم اواخر زمستان از طریق کاهش دادن حرارت دریافتی جوانه ها، می‌توان باز شدن آن‌ها را به تعویق انداخت. البته این عمل باید حتما قبل از تحریک به رشد و باز شدن جوانه‌های گل بر روی درختان باشد

یوسفی پور اهمیت هرس فرم دهی و تنظیم زاویه شاخه‌های اصلی در باغات تازه احداث شده را مورد تاکید قرار داده و ادامه می‌دهد: هرس فرم دهی در اسکلت بندی درختان و افزایش مقاومت آن‌ها در تحمل بار و وزن ناشی از میوه‌ها و یا بار برف در زمستان بسیار تاثیرگذار است.
او می‌گوید:بهترین زمان هرس درختان میوه اواخر زمستان قبل از شروع رشد جوانه‌ها و باز شدن شکوفه‌ها بر روی شاخه‌های است چرا که در این موقع از سال که جوانه‌ها آماده بیدار شدن هستند، تشخیص جوانه زایشی از رویشی برای باغدار راحت‌تر است

وی با بیان اینکه هرس فرم دهی باید در اوایل کشت و تا ۳ الی ۴ سالگی احداث باغ انجام گیرد، می‌افزاید: باغداران در مناطق مختلف استان زنجان همچنین نسبت به انجام چا‌ل‌کود براساس آزمون خاک و با استفاده از مخلوط کود‌های شیمیایی و کود حیوانی کاملا پوسیده شده اقدام کنند.


در زمان افت شدید دما باغداران تمهیدات لازم را برای جلوگیری از سرمازدگی باغات انجام دهند

متاسفانه در سالیان اخیر پدیده سرمازدگی به کرات باعث تحمیل خسارت‌های سنگین به باغداران، کشاورزان و دامپروران شده و این معضل در بسیاری از نقاط کشور دامنگیر فعالان این عرصه شد.

یوسفی پور می‌گوید:بهار از مقاطعی است که بستر و زمینه سرمازدگی باغات و اراضی زراعی فراهم می‌شود و در صورت عدم اتخاذ تدابیر موثر و مقتضی، سوخت شدن و هدر رفت سرمایه و انرژی باغداران و زارعان بسیار محتمل خواهد بود.

 

او ادامه می‌دهد:تردیدی وجود ندارد کاهش محسوس و یکباره دما از پدیده‌هایی است که نمی‌توان با آن مقابله کرد، اما می‌توان با پیش بینی تمهیدات لازم، آسسیب‌ها و ضرر و زیان آن را کنترل کرد، در غیر اینصورت تحمیل خسارات میلیاردی به عرصه باغداری و کشاورزی کشور تعجب آور و غیر منتظره نخواهد بود.

مدیر امور باغبانی کشاورزی استان می‌افزاید: به منظور جلوگیری از سرمازدگی و پیشگیری از خسارات در باغات به کارگیری تمهیدات مختلف و اعمال مدیریت مطلوب توسط باغدار ضروری است و انجام تمهیدات در این راستا در قالب دو روش فعال (زمان بروز بحران سرمای شدید) و غیر فعال (زمان قبل از کاشت نهال و احداث باغ و یا در زمان داشت) قابل استفاده است.

یوسفی پور می‌گوید:در تشریح روش فعال (زمان بروز بحران سرمای شدید) تصریح کرد: یکی از اقداماتی که می‌توان در قالب این روش به کار گرفت استفاده از دمنده‌های حرارتی و همچنین استفاده از بخاری‌های باغی روش‌های هستند که از قدیم متداول بوده و در شب‌های سرد برای گرم کردن محیط باغ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان استفاده از ماشین‌های مولد باد را روش دیگری برای حفاظت درختان میوه از سرمازدگیمی داند و ادامه می‌دهد:می توان از ترکیب ماشین‌های مولد باد و بخاری‌های باغی به منظور ایجاد هوای یکنواخت در محیط باغ استفاده کرد.

یوسفی پورمی افزاید: غرقاب کردن باغ نوع دیگری از روش‌های قدیمی حفاظت از باغ به حساب می‌آید و در این روش درجه حرارت آب نسبت به محیط باغ بالا بوده و با غرقاب کردن سطح باغ، آب حرارت نهانی خود را به محیط اطراف داده و باعث افزایش چند درجه‌ای باغ می‌شود به طوری که از رسیدن دما به درجه بحرانی جلوگیری می‌کند و در این روش بهتر است از آب چاه به دلیل بالاتر بودن نسبی دما آن استفاده شود.

 

 

وی آبیاری بارانی و پاشیدن آب روی تاج درختان را روش دیگری برای جلوگیری از سرمازدگی درختان میوه برشمرد و می‌افزاید: در این روش باید آب کافی در دسترس باشد.
مدیر امور باغبانی کشاورزی استان می‌گوید: بهتر است در زمان‌هایی که احتمال سرمازدگی بهاره وجود دارد از شخم زدن کف باغ خودداری شود چراکه این موضوع باعث پوک شدن خاک شده و مدت زمان ماندگاری حرارت در داخل خاک را کاهش می‌دهد.
یوسفی پور می‌گوید: اتخاذ تدابیر لازم برای تجهیز سیستم‌های گرمایشی و تأمین سوخت جایگزین گلخانه‌ها، مرغداری‌ها و دامداری‌ها و اتخاذ تدابیر لازم برای مقابله و جلوگیری از خسارات ناشی از سرمازدگی در مزارع و باغات از موارد مهمی است که با کاهش دما به توجه نیاز دارند.

وی می‌گوید: ایجاد پوشش بر روی نهال‌های جوان و آسیب‌پذیر با عایق مناسب و محافظت به هنگام از آن‌ها نیز از موارد مهمی است که از بروز سرمازدگی و خسارت به نهال‌ها جلوگیری خواهد کرد.


بیش‌ترین تولید زیتون کشور در شهرستان طارم

اکبری کارشناس جهاد کشاورزی طارم نیز می‌گوید:بیش‌ترین تولید زیتون در کشور به شهرستان طارم اختصاص دارد.

 

 

 

وی می‌افزاید: متاسفانه سوز سرمای بهمن ۹۸ بیش از ۵۰ درصد تولید محصول زیتون در شهرستان طارم را کاهش داد.
اکبری می‌گوید:با توجه به برودت هوا تغذیه باغات  زیتون می‌تواند خسارت سرمازدگی را به حداقل برساند انواع کود‌های نظیر پتاسیم، کلسیم و فسفر می‌تواند مقاوت درختان زیتون را در مقابله با سرما افزایش دهد.

 

وی می‌گوید: کشاورزان بهتر است هرس درختان زیتون را به بعد از زمان سرما موکول کنند.


کشاورزان قبل از کشت بهاره محصولات خود را بیمه کنند

مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز می‌گوید:بیمه از راهکار‌هایی است که می‌تواند بخشی از خسارت‌ها را جبران کند و کشاورزان نباید از بیمه محصولات کشاورزی خود کوتاهی کنند.
وی می‌گوید:تعداد بیمه گذاران محصولات زراعی در استان یکهزارو ۹۴۰نفر است و سطح بیمه زراعی درسال زراعی امسال حدود۴۰ هزار هکتار می‌باشد.
عامری ادامه می‌دهد:سطح خسارت سرمازدگی محصولات زراعی درسال زراعی گذشته ۳۸۱هکتار بوده است
وی می‌افزاید: کشاورزانی که اقدام به کشت محصولات زراعی بهاره می‌کنند، محصولات خود را بیمه کنند و اولویت معرفی کشاورزان برای دریافت تسهیلات با کشاورزانی است که محصولات خودرابیمه می‌کنند.

ربابه شب خیز مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: کشاورزان از اوایل بهار اراضی گندم، کلزا و جو را رصد کنند تا به محض دیدن علائمی، چون آفت، بیماری‌ها و علف‌های هرز هر چه سریع‌تر با مشاوره کارشناسان بخش خصوصی و دولتی اقدام به عملیات مبارزه کنند تا از خسارت‌های احتمالی باغات و مزارعشان جلوگیری کنند.

 

 

 

وی در خصوص سایر محصولات کشاورزی گفت:در این موقع از سال باغداران با روغن پاشی و مبارزه زمستانه می‌توانند عملیات پیشگیری را برای جلوگیری از خسارت‌های احتمالی انجام دهند.

شب خیز در ادامه گفت: درتمام فروشگاه‌های استان به مقدار کافی سموم موجود است تا کشاورزان در سرتاسر استان به وقت نیاز مورد استفاده قرار دهند.


کشاورزی زیر چتر حمایتی بیمه

موسی خانی معاون خدمات صندوق بیمه ای بانک کشاورزی استان می‌گوید:هدف صندوق بیمه کشاورزی انجام بیمه انواع محصولات کشاورزی، دام، طیور، زنبورعسل، وابزیان پرورشی در مقابل خسارت‌های ناشی از سوانح طبیعی، وحوادث قهری نظیر تگرگ وطوفان، خشکسالی، زلزله، سیل، سرمازدگی ویخبندان، اتش سوزی، صاعقه، امراض قرنطینه‌ای وامراض واگیردار حیوانی عمومی وقرنطینه‌ای به عنوان وسیله‌ای برای نیل به اهداف وسیاست‌های بخش کشاورزی می باشد.

وی می‌افزاید:ایران جز ۱۰کشور بلا خیز دنیا محسوب می‌شوددواز ۴۰بلایای طبیعی ۳۳نوع بلا در ایران رخ می‌دهد. یکی از ویژگی‌های بارز فعالیت‌های تولیدی بخش کشاورزی، وابستگی زیاد ان به طبیعت وشرایط غیرقابل کنترل وگاهی غیر قابل پیش بینی محیطی می‌باشد بنابراین تولید کشاورزی در شرایط محیطی یکی از پرمخاطره‌ترین نوع فعالیت‌های اقتصادی محسوب شده بطوریکه صندوق بیمه نقش مهمی دررفع این چالش عهده دار می‌باشد.

 

تولیددربخش کشاورزی ۵۰درصد مربوط به مدیریت خودکشاورز می‌باشد و ۵۰درصد دیگر مربوط به اقلیم وشرایط محیطی است باتوجه به شرایط اب وهوایی وریسک‌هایی از قبیل سیل-تگرگ-و... نقش واهمیت بیمه ضروری می‌باشد

موسی خانی می‌گوید:اهم مشوق‌های بیمه‌ای عبارتنداز:شرایط تقسیط برای بیمه گزاران زراعی که حق بیمه بالای ۵میلیون ریال وبالای ۱۰میلیون ریال برای بیمه گزاران باغی ودامی وبالای ۲۰میلیون ریال برای بیمه گزارانی اقدام به بیمه آبزیان می‌کند.

او ادامه می‌دهد: همچنین شرایط تخفیف تا۴۰درصدحق بیمه به عنوان مثال درصورتیکه بیمه گزاران با استفاده از روش‌های فنی، فناوری جدیدو... قادربه کاهش میزان خسارت شده باشندویا مقدمات پیشگیری از خسارت را فراهم کرده باشند باتایید سازمان‌های ذیربط ازقبیل جهادکشاورزی ازتخفیف۵تا۲۰درصدی ازمحل سهم بیمه گذار باگواهی جهادکشاورزی برخوردار می‌شوند.

 

موسی خانی می‌گوید: آن دسته از مرغدارانی که طی ۲سال گذشته غرامتی دریافت نکرده باشندمشمول ۵۰درصد تخفیف درسهم بیمه گذار برای دوره اتی خواهندبود.
دامپرورانی که گاو امیخته خودرا باطرح بیمه پایه بیمه کرده باشند باپرداخت حق بیمه ۷۵ هزار تومان درصورتیکه هرعامل خطری اعم از بیماری-حوادث قهری-طبیعی واتش سوزی باعث تلف شدن دام شود غرامتی به ارزش ۱۴میلیون تومان بااخذ گواهی از اداره دامپزشکی و... دریافت می‌کند.


 معاون خدمات صندوق بیمه ای بانک کشاورزی استان با اشاره به بیمه بیش از ۴۴هزار هکتار از زمین‌های زراعی وباغی و۵۴هزار راس دام وبیش از ۱۰میلیون قطعه طیوروقریب ۳میلیون قطعه ابزیان در طی ۵ماه اخیر می‌گوید: بطوریکه نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته ۱۲۵درصد رشد بیمه وجوددارد.

موسی خانی در خاتمه می‌گوید: کلیه غرامت‌های سال زراعی گذشته وغرامت‌های حادث شده طی ۵ماه اخیردر استان همه پرداخت شده است.