عطوان؛ عربستان آبستن حوادث و تغییرات

عبدالباری عطوان در ویدئوی هفتگی خود با اشاره به شدت و گستردگی تحولاتی که منطقه و جهان شاهد آن است به درگیری‌های یمن در مأرب اشاره کرد و افزود: جنبش انصارالله می‌خواهد این استان را که تقریبا آخرین استان شمالی یمن است که خارج از سیطره این جنبش است و ذخایر عظیمی از نفت و گاز در آن وجود دارد، آزاد کند. این نبرد بسیار مهم است که می‌تواند سرنوشت جنگ یمن را مشخص کند. مسئله دیگر نیز ادامه حملات یمنی‌ها به داخل عربستان است که طی آن (فرودگاه) أب‌ها و (پایگاه ملک خالد در) خمیس مشیط را هدف قرار دادند. یکی دیگر از تحولات منطقه حملات آمریکا به پایگاه حزب الله عراق نزدیک البوکمال است. به عبارت دیگر منطقه ملتهب است.

 

سرنوشت روابط عربستان سعودی و آمریکا
اما مسئله‌ای که می‌خواهیم به آن بپردازیم سرنوشت روابط عربستان سعودی و آمریکاست، زیرا هر اتفاقی در این خصوص بیفتد بر یمن و روابط آمریکا و ایران و همچنین مسئله سوریه و عراق نیز تاثیر خواهد داشت. ابتدا باید بدانیم چه اتفاقی بین آمریکا و عربستان خواهد افتاد تا پس از آن به اقدامات بعدی آمریکا و سیاست‌های جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در خاورمیانه پی ببریم. هفته گذشته از گزارش سری اطلاعاتی آمریکا درباره ترور جمال خاشقجی روزنامه نگار عربستانی صحبت کردیم. این گزارش به سبب آن که حاوی ارزیابی آمریکا از عملیات ترور بود و نتایجی را نشان می‌داد که آمریکا به آن دست یافته است اهمیت زیادی دارد. برخی می‌گویند این گزارش کافی نبود و در آن به ادله و شواهد اشاره نشده بود؛ باید به این افراد بگوییم بابا، ادله که در گزارش چهار صفحه‌ای نمی‌آید، ادله و شواهد و حجم آن بسیار زیاد است و در اختیار دادگاه قرار می‌گیرد. اگر دادگاهی برگزار شود و محاکمه‌ای در کار باشد و متهمان محاکمه شوند آن وقت دادگاه ادله را بررسی می‌کند.
وی ادامه داد: سه مطلب در این گزارش بسیار مهم است؛ یکی این که به صراحت محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی را متهم کرد و وی را عامل صدور دستور قتل و نظارت بر آن دانست که مهمترین بخش گزارش نیز همین است. مسئله دیگر که بایدن هم به آن اشاره کرد تاکید بر ضرورت بازنگری در روابط با عربستان سعودی و نیز انحلال سریع نیروی واکنش سریع و قرار دادن آن‌ها در فهرست تحریم هاست. مسئله بعدی هم این است که آمریکا اعلام کرد حق تحریم محمد بن سلمان در زمان و به شیوه مناسب را برای خودش محفوظ می‌داند.

 

نیروی واکنش سریع برای حمایت از ملک سلمان و محمد بن سلمان
عطوان ادامه داد: می‌خواهم درباره مفهوم انحلال نیروی واکنش سریع در عربستان صحبت کنم. آیا این نیرو خطرناک‌ترین نیرو در عربستان سعودی است؟ این نیرو زمانی تشکیل شد که بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان منصوب شد. این نیرو برای حمایت از ملک سلمان بن عبدالعزیز و محمد بن سلمان تشکیل شد. حدود پنجاه هزار نفر عضو دارد که شامل چند واحد می‌شود که ”نمر و سیف الاجرب“ دو واحد از واحد‌های آن هستند و مأموریت آن‌ها تعقیب مخالفان و قتل آن‌ها و بازگرداندن آن‌ها به کشور است. این واحد‌ها تعدادی از مخالفان را از قطر، امارات و مصر و... به عربستان بازگرداندند و از بارزترین ترور‌هایی که انجام دادند شاهزاده منصور بن مقرن فرزند ولیعهد مخلوع و نیز جمال خاشقجی بوده است. آن‌ها با این کار‌ها قبل از آن که شهروندان عادی را دچار رعب و وحشت کنند، ترس و وحشت را به دل شاهزاده‌ها می‌اندازند.
سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم در ادامه گفت: نگاه کنید ملک سلمان بن عبدالعزیز نه از گفتگوی تلفنی خود با بایدن حرفی زد و نه از گزارش سری اطلاعاتی آمریکا. از زمان انتشار گزارش سری آمریکا اصلا صدایی از وی شنیده نشده است. چرا؟ کسی نمی‌داند. سکوت کامل اختیار کرده است. آمریکا که این گزارش را منتشر کرده است قطعا اقداماتی عملی برای اجرا دارد.  با توجه به تجربه‌ای که از زندگی در غرب دارم، غربی‌ها که این گزارش را منتشر کردند قطعا برنامه و نقشه راهی برای خود دارند. بن سلمان الآن به شدت دچار دردسر شده است.

 

به نظر من دو اتفاق ممکن است در عربستان روی دهد؛ یا بن سلمان حاکم فعلی عربستان پدرش را به هر بهانه‌ای اعم از بیماری یا هر چیز دیگر کنار می‌زند و خودش شاه عربستان می‌شود و آمریکا را در تنگنا قرار می‌دهد، یا این که ملک سلمان ولیعهد خود را عوض می‌کند همانگونه که قبلا نیز تعدادی از ولیعهد‌ها در عربستان برکنار شدند که محمد بن نایف یکی از آن‌ها به شمار می‌رود. اگر ملک سلمان بخواهد ولیعهد را عوض کند چه گزینه‌هایی پیش رو دارد؟ در این خصوص دو نظریه وجود دارد، یکی نظریه‌ای که می‌گوید ممکن است احمد بن عبدالعزیز را به سبب این که برادرش است به این سمت منصوب کند که در این صورت خانواده آل سعود پشت سر ملک سلمان قرار می‌گیرد و از وی حمایت می‌کند و نوعی آشتی داخلی ایجاد می‌شود و بازداشت شدگان آن‌ها را هم آزاد می‌کند. گزینه دوم این است که محمد بن نایف را دوباره به عنوان ولیعهد منصوب کند. گزینه بعدی که احتمال آن هم زیاد است، انتخاب یکی از فرزندان ملک سلمان برای ولایتعهدی است. همه فرزندان ملک سلمان مناصب مهمی دارند، اما یکی از آن‌ها که نظر خاصی روی وی است در غرب از وی سخن می‌گویند فیصل بن سلمان است. وی در غرب تحصیل کرده و از دانشگاه آکسفورد دکترا گرفته است. به هر حال عربستان و در پی آن منطقه خلیج فارس دستخوش تغییراتی خواهد شد.
وی در پایان گفت: اکنون همچنین حرف و حدیث‌هایی درباره ائتلاف جدید موسوم به ناتو خلیج فارس وجود دارد که شامل امارات، عربستان، بحرین و اسرائیل می‌شود. معلوم نیست محمد بن سلمان به اسرائیل می‌رود یا خیر و آیا به دنبال کودتای داخلی است یا فشار‌های آمریکا را می‌پذیرد یا خیر. فعلا هر احتمالی وجود دارد.