تاکید بر بومی سازی شبکههای اجتماعی
ولنگاری فضای مجازی؛ تهدید خانوادههای ایرانی
این روزها با اوج گرفتن انتشار محتواهای هنجارشکن در برخی شبکههای اجتماعی به ویژه شبکههای اجتماعی خارجی، اخلاق و فرهنگ ایرانی اسلامی و ذائقه مخاطبان بیش از گذشته آماج این هنجارشکنی ها قرار گرفته است.
اما آسیب های فضای مجازی منحصر به این نمونه یا چند نمونه نیست ، مخاطرات ولنگاری این فضا بگونه ای است که روزانه صدها یا هزاران محتوای نامناسب و هنجارشکن ، مغزهای کودکان و نوجوانان و هر خانواده ایرانی را تهدید می کند.
شبکه ملی اطلاعات راه حل چالش ها
در این میان وجود شبکه ملی اطلاعات بیش از گذشته احساس می شود. اتکا به شبکه بومی به عنوان زیرساخت فضای مجازی در سالهای اخیر همواره موضوع داغی بوده است و همه دست اندرکاران نیز کم و بیش بر تکمیل این طرح که سال ۱۳۸۴ با هدف کاهش وابستگی به اینترنت بینالملل، بهرهمندی از مزایای زیستبوم ملی فضای مجازی، استفاده از پیامرسانهای داخلی، حفاظت از اطلاعات و ارتباطات کاربران ایرانی و.... کلید خورده است، تأکید کردهاند.
اما این طرح که بعضی از کارشناسان آن را بزرگترین طرح ملی کشور میدانند آنچنان که باید و شاید پیش نمیرود، به طوری که به اذعان آقای آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توسعه موتور جستوجوی بومی نمره قبولی نگرفتیم، در توسعه پیامرسانهای داخلی ضعف داریم و صیانت از دادههای مردم در فضای مجازی ایران هم هنوز به قانون تبدیل نشده است.
کُندی اجرای طرح شبکه ملی اطلاعات!
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس میگوید تاکنون بیش از ۱۹ هزار میلیارد تومان برای راهاندازی اینترنت ملی هزینه شده است. با این همه پرسش این است چرا طرح اینترنت ملی که جزو اصلی برنامه شبکه ملی اطلاعات است با کُندی پیش میرود؟ و مهمتر اینکه اگر این طرح تکمیل و بسترها آماده شود مثلاً در داخل پیامرسانهایی همچون «شاد» شاهد حضور امن کاربران، بهویژه کودکان، نوجوانان و جوانان در فضای مجازی خواهیم بود؟
به گفته کارشناسان، نبود حمایت های کافی دولتی از زیرساختهای فضای مجازی سبب شده در حوزه اینترنت ملی بسیار عقب باشیم. در واقع دولت در اینجا نفع خود و مافیاهایی را که در وزارت ارتباطات وجود دارند در حمایت از اینترنت خارجی میداند و دارند به سمتی میروند که اینترنت ملی ضعیفتر شود!
یکی از پیامدهای عقب ماندگی در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و در پی آن تکمیل نشدن طرح اینترنت ملی ، گسترش مصادیق فساد در پسران و دختران نوجوان است که رخدادهای تلخ آن را اخیرا در لایوهای برخی شبکه های اجتماعی شاهد بوده ایم که قابل بازگو کردن نیست!
بنابراین باید به سمت اینترنت ملی برویم و فضاهای مجازی را طوری مدیریت کنیم که نوجوانان و جوانان ضمن آزاد بودن در دسترسیها اما بجای پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی خارجی ، از شبکههای اجتماعی داخلی استفاده کنند.
فضای مجازی امن، نیاز خانوادهها
در حال حاضر حوزه اینترنت و فضای مجازی برای هیچ کس قابل دفاع نیست، بهطوری که الان در فضای مجازی شاهد همه نوع ناهنجاری هستیم؛ از سوءاستفادههای مالی و سیاسی گرفته تا مسائل غیراخلاقی و آلوده شدن جوانان به قمار، مواد مخدر، شرب خمر و... .
به گفته کارشناسان. نبود دستهبندی مطالب قابل دسترسی قشرهای مختلف جامعه موجب شده تا کنون هر کسی حتی یک کودک در اندک زمانی بتواند به همان مطالب و اطلاعاتی دسترسی داشته باشد که یک فرد بالغ و عاقل دست مییابد و این واقعاً جای نگرانی دارد.
هم مسئولان و هم کارشناسان بر این باور هستند که این فضا باید ساماندهی شود تا دسترسی به اطلاعات برای نسلها و سنین مختلف قابل تفکیک باشد تا کودکان و نوجوانانی که از شبکه شاد استفاده میکنند نتوانند از آنجا به شبکههای غیرمجاز و غیراخلاقی رفته و این گونه به ناهنجاریها آلوده شوند.
ساماندهی محتوا در کنار زیر ساخت ها
اصلیترین عنصر فضای مجازی تولید محتواست که این مدیریت با زیرساخت خارجی میسر نیست. بنابراین کودکان و نوجوانان و جوانان که از اقشار حساس جامعه هستند از لحاظ محیطی بیشترین تأثیر را میپذیرند. در اینجا فضای مجازی یکی از مخاطرات اصلی است که سنین یاد شده را تهدید میکند بهویژه الان که ما به شکل اضطرار ضریب زیادی به آموزش مجازی دادهایم و بچهها به این فضا دسترسی پیدا کردهاند، اما این فضا کنترل شده نیست. البته بخشی از این کنترل را باید خانوادهها انجام دهند اما بخشی از مصونسازی و پاکسازی باید توسط حاکمیت انجام شود.
حمایت از شبکه های اجتماعی داخلی
به عقیده صاحبنظران، متولیان حوزه ارتباطاتی کشور باید یک ساختار مشخص برای طرح شبکه ملی اطلاعات ایجاد کند که متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است.
قانونگذاران هم باید طرح بزرگ شبکه ملی اطلاعات را در اولویت مجلس قرار دهند و در خصوص آن حساسیت بیشتری داشته باشند.
هر چند نمایندگان مردم تا کنون اقداماتی برای الزام دولت برای ساماندهی فضای مجازی و تسریع در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات انجام داده اند اما مجلس باید برنامه زمانبندی اجرای طرح شبکه ملی اطلاعات را از وزارت ارتباطات دریافت کند و بر اساس آن، بودجه مورد نیاز طرح را تخصیص دهد و این اقدامات تحت نظارت مرکز ملی فضای مجازی به ثمر برسد.
ماجرای ولنگاری فضای مجازی واقعیتی است که از سوی خانواده ها که مخاطبان این فضا هستند تولید و انتشار محتواهای ضدفرهنگی و ضداخلاقی تقبیح می شود و استمرار این ولنگاری تهدیدی جدی برای فرهنگ ایرانی اسلامی و نهاد خانواده است. خانواده های ایرانی از مسئولان در خصوص فضای مجازی پاک و عاری از ولنگاری مطالبه دارند که انتظار می رود متولیان امر ضمن پاسخ به این مطالبات بحق ، اجرای طرح های بومی و ملی و برخورد جدی با عاملان تولید و انتشار محتوای ضدفرهنگی را در این زمینه تسریع کنند. نویسنده: برمک بیات