ارسال پرونده زنجیره‌ای کاروانسرای ایرانی به یونسکو برای ثبت جهانی

به گزارش خبرنگار حوزه میراث فرهنگی دانشگاه گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی؛ آقای محمد حسن طالبیان امروز در آیین افتتاحیه همایش ملی کاروانسرا‌های ایرانی (گذشته، حال، آینده) گفت: امسال دفتر ثبت جهانی موفق شده است تا پرونده ثبت زنجیره‌ای کاروانسرای ایرانی را که شامل ۵۶ کاروانسرا می‌شود برای یونسکو ارسال کند.

وی با تأکید بر اینکه در آستانه دفاع از این پرونده چنین همایش‌هایی می‌تواند به تایید نهایی پرونده از سوی یونسکو منجر شود افزود: کاروانسرای ایرانی همچو خانه ایرانی، باغ ایرانی، قنات ایرانی و برج ایرانی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که بدون در نظر گرفتن ارزش معماری خاص آن از لحاظ جایگاه اجتماعی، فرهنگی و تعاملات ساختاری دارای ارزش‌های بالایی است.
طالبیان ادامه داد: یکی از سنت‌های فرهنگی مهمی که در معماری ایران قابل مشاهده است امکان گسترش و تکمیل کالبدی پس از دوره‌های مختلف است که در معماری کاروانسرا‌ها نیز رعایت شده و با بررسی آن‌ها می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که کاروانسرا در ابتدا خلق شده و سپس توسعه می‌یابد.

معاون میراث فرهنگی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به تاریخچه ساخت کاروانسرا‌ها در ایران گفت: به نظر می‌رسد که زمینه ساز ساخت کاروانسرا‌ها در ایران به دوره هخامنشیان و ساخت اولین چاپارخانه‌ها باز می‌گردد البته لازم به ذکر است که الگوی معماری و اجتماعی کاروانسرا‌ها در اعصار مختلف یکی نبوده و همین مساله باعث شده تا سیر تحول آن مورد اهمیت قرار گیرد و گونه‌های مختلف از کاروانسرا‌ها از دوره هخامنشیان تا اوایل دوره پهلوی در سطح کشور ساخته شوند.

وی افزود: به دور از تعریف و گسترش کالبدی کاروانسرا‌ها آنچه اهمیت می‌یابد مولفه‌های فرهنگی اجتماعی است که در اعصار مختلف در آن طی شده و استمرار یافته است و در طول چند هزار سال بدون گسست ارزش‌های معماری ایران در کنار فرهنگ جامعه حفظ شده است.

آقای طالبیان با بیان اینکه بحث کارونسرا در کل کشور قابل پیگیری است اظهار کرد: حداقل ۲۴ استان کشور دارای کاروانسرا‌های واجد ارزش بودند که در پرونده زنجیره‌ای ثبت جهانی کاروانسرای ایرانی جای گرفته اند و این واجد ارزش بودن نه به خاطر کالبد بلکه ادعای ما این است که معیار فرهنگی در آن بیش از موضوع کالبدی مشهود است و کاروانسرا‌ها مرکزی برای تبادل ارزش‌های انسانی در اعصار مختلف بوده اند.

وی ادامه داد: در بررسی پرونده ثبت جهانی کاروانسرای ایرانی مشخص شد که بسیاری از کاروانسرا‌های کشور‌های دیگر در واقع تقلیدی از کاروانسرای ایرانی بوده اند و همانند باغ ایرانی کاروانسرای ایرانی نیز یک سبک و ارزش واحد است که در دیگر کشور‌ها به تقلید از ایران ساخته شده است.
در ادامه این آیین زهرا اصلانی پیام رئیس مؤسسه فرهنگی اکو خطاب به همایش ملی کاروانسرا‌های ایرانی (گذشته، حال، آینده) را قرائت کرد