پخش زنده
امروز: -
وب گردی
انواع مراجع شبه قضایی
مراجع شبه قضایی به آن دسته از مراجعی گفته می‌شود که به دعاوی میان شهروندان با دولت رسیدگی و حکم صادر می‌کند.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما؛ انواع مراجع شبه قضایی را می‌توان در زمینه‌های مختلفی یافت. به عنوان مثال، در خصوص هیأت‌های رسیدگی به تخلفات، داوری، امور اراضی و آب، ثبت اسناد و املاک، کمیسیون‌های شهرداری، اقدامات برخی از سازمان‌ها و نهاد‌ها در برخی از مسائل حقوقی و هیأت‌های انتظامی رسیدگی به تخلفات است؛ لذا در این قسمت فهرست و لیستی از انواع مراجع شبه قضایی ارائه مي شود.
مراجع شبه قضایی
در طول سالیان اخیر بدلیل گسترده شدن نقش دولت‌ها، نظام قضایی ما ایجاب می‌کند که به دعاوی میان دولت و شهروندان در مراجع ویژه و با اصول خاص این دعاوی رسیدگی شود. به طور کلی، می‌توان گفت مراجع شبه قضایی آن دسته از مراجعی می‌باشند که صلاحیت رسیدگی آن‌ها منحصر به آن دسته از دعاوی علیه دولت و نهاد‌های کشور است که صراحتا در صلاحیت آن‌ها قرار گرفته باشد؛ لذا این مراجع خارج از قوه قضاییه و معمولا زیر نظر قوه مجریه فعالیت می‌کنند و نمی‌توان آن‌ها را دادگاه در معنای خاص آن نامید.
انواع مراجع شبه قضایی
انواع مراجع شبه قضایی را می‌توان در زمینه‌های مختلفی یافت. به عنوان مثال، در خصوص هیأت‌های رسیدگی به تخلفات، داوری، امور اراضی و آب، ثبت اسناد و املاک، کمیسیون‌های شهرداری، اقدامات برخی از سازمان‌ها و نهاد‌ها در برخی از مسائل حقوقی و هیأت‌های انتظامی رسیدگی به تخلفات است؛ لذا در این قسمت فهرست و لیستی از انواع مراجع شبه قضایی ارائه شده است:
فهرست نهاد‌های شبه قضایی و هیأت‌های رسیدگی به تخلفات:
۱. اتحادیه‌های صنفی و کمیسیون‌های مربوط به قانون نظام صنفی (مصوب ۱۳٩٢)
۲. سازمان تعزیرات حکومتی؛
۳. شعبه حقوقی تحقیق اداره اوقاف موضوع ماده ۱۴ قانون تشکیلات واختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه؛
۴. شورای حل اختلاف موضوع ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی؛
۵. کمیسیون رسیدگی به شکایات جانبازان موضوع ماده ۱۶ قانون تسهیلات جانبازان (مصوب ۱۳۷۴)
۶. کمیسیون کفالت نظام وظیفه موضوع ماده ۲۸ قانون نظام وظیفه؛
۷. مراجع حل اختلاف مالیاتی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم؛
۸. مرجع رسیدگی به شکایت کافرمایان در خصوص مطالبات حق بیمه موضوع قانون سازمان تأمین اجتماعی؛
۹. هیأت تشخیص و حل اختلاف قانون کار؛
۱۰. هیأت حل اختلاف امور گمرکی موضوع ماده ۵۰ قانون گمرک؛
۱۱. هیأت حل اختلاف ثبت احوال موضوع ماده ۳ قانون ثبت احوال؛
۱۲. هیأت نظارت بر مطبوعات موضوع قانون مطبوعات.
داوری در قوانین موضوعه:
۱. داوری قانون آیین دادرسی مدنی؛
۲. داوری موضوع قانون بیمه و آیین نامه‌های آن؛
۳. داوری اتحادیه و اتاق تعاونی ها؛
۴. داوری قانون صنایع و معادن؛
۵. داوری قانون بورس اوراق بهادار؛
۶. داوری واگذاری سهام شرکت‌های دولتی موضوع ماده ۲۰ قانون برنامه سوم توسعه.
امور اراضی و آب:
۱. شورای اصلاحات اراضی؛
۲. کمیسیون تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغ ها؛
۳. کمیسیون قانون توزیع عادلانه آب؛
۴. کمیسیون قانون ابطال اسناد و فروش رقبات آب و اراضی موقوفه؛
۵. کمیسیون ماده ۳۴ قانون جنگل‌ها و مراتع با اصلاحات بعدی؛
۶. کمیسیون ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع با اصلاحات بعدی؛
۷. کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری؛
۸. مرجع تشخیص اراضی موات خارج از محدوده شهرها؛
۹. هیأت نحوه خرید و تملک اراضی مورد نیاز دولت و شهرداری ها.
ثبت اسناد و املاک:
۱. اداره ثبت (صلاحیت واحد اجرای ثبت در صدور اجرائیه ثبتی و رئیس ثبت در مقام رسیدگی به اعتراض افراد نسبت به عملیات مأمورین اجرای ثبت)؛
۲. هیأت نظارت و شورای عالی ثبت؛
۳. هیأت حل اختلاف ثبتی موضوع مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون ثبت؛
۴. هیأت حل اختلاف ثبتی موضوع ماده ۱۳۲ قانون برنامه چهارم و توسعه؛
۵. افزار و فروش املاک مشاع
کمیسیون‌های شهرداری:
۱. کمیسیون ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (مصوب ۱۳۵۱)
۲. کمیسیون ماده ۵۵ و ۷۷ قانون شهرداری ها؛
۳. کمیسیون ماده ۱۰۰ و ۱۰۱ قانون شهرداری ها.
اقدامات سازمان‌ها و نهاد‌ها در برخی مسائل حقوقی:
۱. اقدام اولیه وزارت بهداشت قبل از مراجعه به دادگاه موضوع ماده ۱۳ قانون بهداشت؛
۲. حل اختلاف بین دستگاه‌های اجرایی راجع به املاک و مستندات (کمیسیون مستقر در سازمان مدیریت و برنامه ریزی)؛
۳. رفع تجاوز به اراضی مستحدث و ساحلی؛
۴. سازمان حفاظت محیط زیست در مقام جلوگیری از آلودگی هوا؛
۵. شهرداری در مقام سد معبر؛
۶. وزارت راه در مقام رفع مستحدثات غیرمجاز؛
۷. وزارت کار در جریمه کارفرمایان (به کارگیری اتباع بیگانه)؛
۸. وزارت نیرو در رفع مزاحمت از مستحدثات مجاز و ممانعت از مستحدثات غیرمجاز آب و برق؛
۹. هیأت حل اختلاف و رسیدگی به انحراف شورا‌های اسلامی از وظایف قانونی.
هیأت‌های انتظامی رسیدگی به تخلفات:
۱. تخلفات اداری کارکنان دولت؛
۲. دادسرا و دادگاه انتظامی دفاتر اسناد رسمی؛
۳. دادسرا و دادگاه انتظامی قضات؛
۴. دادسرا و دادگاه انتظامی کارشناسان رسمی دادگستری؛
۵. دادسرا و دادگاه انتظامی وکلا؛
۶. شورای انتظامی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان؛
۷. شورای انتظامی قانون نظام مهندسی معدن؛
۸. شورای انتظامی مربوط به نظام صنفی رایانه ای؛
۹. هیأت انتظامی پزشکی؛
۱۰. هیأت‌های انتظامی دانشگاه ها؛
۱۱. هیأت‌های انتظامی مالیاتی؛
۱۲. هیأت‌های بدوی و عالی انتظامی رسیدگی به تخلفات شاغلان حرفه مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی؛
۱۳. هیأت‌های بدوی و عالی انتظامی شاغلان حرفه دامپزشکی؛
۱۴. هیأت‌های رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره؛
۱۵. هیأت‌های کارشناسی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرفه پرستاری؛
۱۶. هیأت‌های انتظامی جامعه حسابداران رسمی ایران؛
۱۷. هیأت انتظامی بانک‌ها.
نظر شما