به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی رحمه الله علیه در سال ۱۳۵۷، رژیم سلطنتی را سرنگون و نظام جمهوری اسلامی را تأسیس کرد.
روزشمار انقلاب اسلامی را بخوانید و بدانید ۴۲ سال پیش در چنین روزی چه گذشت.
۱۹ بهمن ۱۳۵۷
نیروی هوایی ارتش با حضرت امام خمینی بیعت کرد.
ادامه راهپیمایی مردم ایران در حمایت از دولت موقت انجام شد.
حضرت امام خمینی به زیارت حضرت عبدالعظیم سلام اللّه علیه رفتند. (ایشان گفته بودند که حرم نباید قرق شود)
بیعت پرسنل نیروی هوایی ارتش با امام خمینی و سلام نظامی به ایشان
جمعی از پرسنل نیروی هوایی با انجام رژه و خواندن سرود در مقابل حضرت امام، با حرکت اسلامی مردم ایران و رهبری نهضت اعلام همبستگی کردند.
عدهای از سلطنتطلبان که در تهران تجمع کرده بودند، با مخالفان خود به زد و خورد پرداختند.
خبرنگار لسآنجلس تایمز، در تیراندازیها تیر خورد و کشته شد.
تهران شاهد تظاهرات مردم و فریاد و خشم کلیه اقشار در مقابل رژیم سلطنتی بود. بانکها و دیگر مؤسسات دولتی، مورد هجوم مردم به ستوه آمده از جنایتهای محمدرضا پهلوی قرار گرفتند و شعلههای آتش از همه سو زبانه میکشید.
امام خمینی طی نطق کوتاهی که از شبکه تلویزیونی کارکنان اعتصابی رادیو و تلویزیون بهطور مستقیم پخش میشد، ضمن آرزوی موفقیت برای کارکنان رسانههای گروهی گفتند: دستگاههایی در این قسمت بوده و هست که بایستی در خدمت مردم میبودند، اما رژیم غاصب از آنها در راه اهداف نامشروع استفاده کرده است.
در درگیریهای گرگان، دهها تن شهید و مجروح شدند.
شریفامامی که از طرف دادستانی ممنوعالخروج شده بود، از کشور فرار کرد.
گروه منصورون، ترور رئیس گارد دانشگاه اهواز را به عهده گرفت.
رژه عده بسیاری از همافران و پرسنل نیروی هوایی در برابر امامخمینی (س)
بختیار، دستور تیراندازی به سمت مردم را میدهد. در بعضی از نقاط کشور به سمت مردم تیراندازی میشود. عده بسیاری از همافران و افراد نیروی هوایی، با لباسهای نظامی و در میان شادی و حیرت مردم به اقامتگاه امام رفتند. امام خمینی در این دیدار، خطاب به همافران فرمودند:
«همانطور که گفتید تا حالا در اطاعت طاغوت بودید، حال به قرآن پیوستید. قرآن حافظ شماست. امیدوارم با کمک شما بتوانیم در اینجا حکومت اسلامی را برقرار کنیم.»
در هر انقلابی، وقایعی برجسته دیده میشود که جرقههای نهایی پیروزی را به آتشی افروخته تبدیل میکند و جشن شادی ملت را پرشور میسازد. نوزدهم بهمن ۱۳۵۷، انتشار خبر بیعت همافران نیروی هوایی ایران با امام (ره)، یکی از اخباری بود که انقلاب را به تثبیت در ایران، نزدیک و بختیار را از ادامه فعالیت جهت ابقای رژیم سلطنتی ناامید کرد.
تیتر اول روزنامه کیهان، ظهر روز ۱۹ بهمن ۱۳۵۷ توجه مردم و بختیار را به خود جلب کرد: پرسنل نیروی هوایی با امام خمینی بیعت کردند. خبر این دیدار به همراه تصویری از این بیعت در مطبوعات به چاپ رسید؛ در تصویر، جمعی از همافران با لباس رسمی در اقامتگاه امام از پشت سر دیده میشدند.
پس از انتشار خبر، دولت بختیار آن را تکذیب و عکس را مونتاژ اعلام کرد و حکم دستگیری عکاس صادر شد، اما حضور همافران در نزد امام (ره) از سوی ایشان تأیید شد.
پس از ورود امام (ره) به تهران، نیروی هوایی اولین گام مثبت در همراهی با مردم در انقلاب را با وجود همراهی دولت برداشت؛ درگیریهای خیابانی و تمرد ارتشیان از دستور تیر به سوی مردم، همافران را بر آن داشت تا گامی برای نزدیک شدن به پیروزی انقلاب بردارند.
نورشاهی، یکی از همافرانی که در جریان بیعت با امام (ره)، حاضر بوده، در تشریح خاطرات آن روز گفته است: جلسهای در روزهای نزدیک به پیروزی انقلاب با مرحوم حضرت آیتالله طالقانی داشتیم و ایشان به ما گفتند که اگر قصد دارید کاری انجام دهید، باید اقدامی باشد که یک سر و گردن از پیرزنی که عصازنان به خیابان آمده است، بالاتر باشد. این سخنان در حقیقت، یک نوع حرکت روانی و کار تهییج کننده محسوب میشد و پس از آن بود که تصمیم گرفته شد در روز ۱۹ بهمن، رژه رسمی برگزار شود.
همافران، پس از دیدار با آیتالله طالقانی، تصمیم گرفتند که صبح روز ۱۹ بهمن، لباسهای خود را عوض کنند و در حضور امام (ره) به صف شوند تا به ایشان ادای احترام و اعلام بیعت کنند. از آنجا که فضای کافی وجود نداشت، عدهای نماینده شدند و در محضر امام (ره) حضور یافتند.
امام (ره) در حضور آنها گفتند: "درود بر شما که قدر نعمت خدا را دانستید و به دامن قرآن پیوستید. درود بر شما که ترک کردید حکومت طاغوت را و به حکومت الله پیوستید... باید این نهضت را حفظ کنید تا ان شاءالله آخر نقطه و نهایت که قیام یک حکومت عدل انسانی اسلامی به جای یک حکومت طاغوتی است. "
پس از سخنان امام (ره) با فرمان رژه همافر نورشاهی، همافران از برابر امام رژه رفتند و قطعنامهای را قرائت و با امام (ره) اعلام بیعت کردند.
همافران بعد از ادای احترام به امام (ره)، با طی کردن خیابان ایران، از سر کوچه منزل حضرت آیتالله طالقانی عبور کردند و به سیل تظاهرکنندگان و مردم در خیابان انقلاب پیوستند و با استقبال مردم از آنها، هلیکوپتر نظامیان وابسته به بختیار جهت ایجاد فضای ارعاب در خیابان انقلاب حاضر شد.
سپس همافران برگشتند تا لباس خود را عوض کنند و شناخته نشوند؛ امام (ره) تعدادی از همافران را به حضور پذیرفتند و به آنها گفتند: "به همکاران، دوستان و فرزندان من بگویید که این مملکت مال خودشان است، مراقبت کنند، آینده از آن آنهاست و از چیزی نترسند. ملت با تمام وجود پشتیبان شماست. "
پس از آن، دولت جهت شناسایی همافران، اقدام و مردم را وادار کرد تا کارت شناسایی خود را در خیابان انقلاب نشان دهند تا همافران را بیابد، اما موفق نشد.
بعد از ظهر همان روز، تعدادی دیگر از همافران از اصفهان به محضر امام رفتند و غروب همان روز جهت پیشگیری از خطر، در انتهای خیابان نواب راهپیمایی شبانه برگزار کردند و مردم، شعار مسلمان به پا خیز همافرت کشته شد، سر دادند.
دولت بختیار جهت حفظ قدرت و ترس از گسترش حاکمیت انقلاب از سوی دولت بازرگان، همان شب به پادگان نیروی هوایی حمله کرد. دانشجویان همافری در پادگان مشغول دیدن فیلم بودند و با حمله نیروهای ساواک و افسران گارد شاهنشاهی به پادگان، از دیوار بالا رفتند و فرار کردند.
مردم از این واقعه مطلع شدند و جهت حمایت از همافران به سمت پادگان نیروی هوایی در خیابان پیروزی تظاهرات کردند. وقتی درگیری بین نیروهای گارد شاهنشاهی با پرسنل نیروی هوایی بالا گرفت، مردم با این خبر که به داد همافران برسید، به محل استقرار نیروی هوایی هجوم آوردند و به دفع و عقبراندن نیروهای گارد مبادرت ورزیدند.
فردای آن روز، روزنامهها نوشتند: جنگ خونین لشکر گارد با نیروی هوایی.
حسین پرتوی، عکاس روزنامه کیهان که دیدار همافران با امام (ره) را در تاریخ ثبت کرد، درباره خاطره آن روز گفته است:
یک روز قرار بود به نفع دولت مهندس بازرگان راهپیمایی شود و هر کدام از همکاران به طرفی رفتند. من مأمور شدم به مدرسه علوی و تا رسیدم، دیدم آنجا خلوت است و یک تن از دفتر امور مطبوعات، دستور خروج همه عکاسان را اعلام کرد و گفت که همه عکاسها را از اینجا بیرون کنید.
متوجه شدم که باید خبری باشد و دیدم درب کناری مدرسه باز شد و تعدادی افسر نیروی هوایی با لباس فرم وارد حیاط شدند. به من تأکید کردند که اجازه نداری عکس بگیری! گفتم بگذارید بدون اینکه چهرهای از کسی معلوم باشد، عکس بگیرم وگرنه اگر این سند نباشد، چگونه میخواهید ثابت کنید اینجا چه گذشته است.
بالاخره قبول کردند و مرا تحویل دو نظامی دادند تا اگر کسی رو به دوربین کرد، این دو نگذارند که من عکس بگیرم. چون هنوز دولت بختیار سر کار بود، نگران بودند که شناسایی شوند و دولت مجازاتشان کند. عکس را گرفتم و تا خود روزنامه دویدم و عکس در صفحه اول روزنامه چاپ شد.
پیوستگی همافران به مردم و بیعت با امام (ره)، یکی از آن وقایع تسریع کننده پیروزی انقلاب بود که با عکس حسین پرتوی، شور پیروزی را در مردم بیدار کرد.
۱۹ بهمن سال ۱۳۵۷، به دنبال شایعه کودتای ارتش، نظامیان فداکار و متعهد نیروی هوایی به ملت پیوستند و با حضور در محضر رهبر انقلاب، سندی از حماسه و ایمان را به ثبت رساندند. این روز، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب و ارتش بود و طلیعه خجسته پیوند ارتش با ملت مسلمان و انقلابی به وضوح آشکار شد.
۱۹ بهمن ۱۳۵۷، حماسه حضور
یکی از گامهای بلندی که در جریان انقلاب موجب ریشهکن کردن حکومت پهلوی شد، حرکت حماسی نظامیان نیروی هوایی در ۱۹ بهمن ۱۳۵۷ بود.
یک هفته از ورود امام قدس سره به ایران گذشته بود و هنوز رژیم شاهنشاهی پابرجا و بختیار مدعی در مقابل انقلاب بود، ملت در انتظار وعده امام بود که در بهشت زهرا فرمودند: من توی دهن این دولت میزنم.
شایعه کودتای ارتش، روز به روز فراگیرتر میشد و همه نگران اوضاع و احوال بودند. اگرچه اعتصابات پراکنده در برخی از واحدهای ارتش گسترش یافته و موضوع به روزنامهها نیز کشیده شده بود، اما هنوز مردم، نگران آیندهای مبهم و در هراس از روزی که درگیری نهایی بخواهد سرنوشت نهایی انقلاب را رقم بزند، بوده و عدهای نیز آماده نبرد مسلحانه جهت حصول پیروزی نهایی میشدند.
بهترین و بزرگترین کاری که میتوانست روحیه انقلاب را تقویت کند، مقاومت دولت بختیار را در هم شکند، و مأموریت هایزر را در طراحی کودتای نظامی با شکست مواجه سازد و در نهایت روحیه معدود نظامیانی که هنوز انقلاب را باور نکرده بودند، درهم شکند، اعلام همبستگی ارتش با ملت بود.
در این شرایط، نظامیان فداکار و متعهد نیروی هوایی به این نتیجه رسیدند که باید دست به کار بزرگی زده و وظیفه ملی و مذهبی خود را انجام دهند؛ لذا با یک حرکت جسورانه به سیل خروشان ملت پیوستند و با حضور در اقامتگاه رهبر بزرگ انقلاب اسلامی در مدرسه علوی، سندی از افتخار، حماسه، رشادت و ایمان در برگهای زرین تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رساندند.
اگرچه در پیروزی انقلاب و به ثمر رسیدن آن، اقشار مردم و عوامل و عناصر فراوانی نقش داشتند که هر کدام به نوبه خود مهم و تأثیرگذار بودند، اما در این میان تعدادی از این اقشار، عوامل و عناصر کلیدی و سرنوشتساز بودند که از آن جمله میتوان به نقش روحانیت و رهبری داهیانه امام خمینی (ره) و همچنین نقش مهم بدنه انقلابی ارتش و همراهی آنان با انقلاب مردمی ایران اشاره کرد.
در روزنامه و سایر رسانههای گروهی، خبر در آغوش گرفتن سربازان از سوی مردم در چند نقطه از شهر تهران منتشر شد. مردم تصاویری از حضرت امام خمینی (ره) را بر بدنه کامیونهای ارتشی چسبانده بودند و سربازان و نظامیان را روی دوش خود حمل میکردند. نکته مهم این بود که بدنه انقلابی ارتش غالباً به این حرکت مردم واکنش مثبت نشان میدادند و از این اقدام مردم استقبال میکردند.
کلام امام خمینی (ره) درباره حماسه ۱۹ بهمن ۱۳۵۷
کاری که شما عزیزان در این روزها در روز ۱۹ بهمن انجام دادید، از حیث معنویت بزرگترین کارها و با ارزشهای دنیایی هم بزرگترین ارزشها بود. آن روزی که باز پیروزی به آن جا نرسیده بود که مورد اطمینان باشد و شما در معرض خطر بزرگ بودید، از جان گذشته و به اسلام پیوستید و از سپاه اسلام شدید.
خداوند این افتخار را برای شما حفظ کند و شما را در دو جهان سعادتمند فرماید و آنچه که باید به شما عرض کنم این است که تا شما تعهد خودتان را به اسلام حفظ کردید و روابط خودتان را با همه قشرهای ملت برادرانه کردید، این انقلاب محفوظ خواهد ماند و شما با برادران خودتان که افراد عزیز این ملت هستند، همدوش برای پیشبرد این انقلاب به پیش خواهید رفت و احکام اسلام را ان شاءالله تعالی در همه جا، در همه ایران اجرا خواهید فرمود، این الگویی باشد برای همه ملتها و مستضعفان جهان که ان شاءالله اسلام در همه جا حیات پیدا کند و شما ان شاءالله این سعادت جاوید را همراه داشته باشید.
رهبر معظم انقلاب درباره ۱۹ بهمن، روز نیروی هوایی، چنین فرمودند:
«نقش ارزنده همبستگی با شکوه پرسنل ارتش و به خصوص نیروی هوایی در اضمحلال و شکست رژیم، نشان دهنده شعور ایمانی و انقلابی این عزیزان فداکار و عشق ورزیدن به آرمانهای مقدس و آزادی خواهانه ملت در این سرزمین بود که موجب شد تا علی رغم فشارها و اختناق شدید آن روز، این عزیزان گام در میدان مبارزه با ظلم و جور نظام پهلوی برداشته و یکصدا با ملت دلاور در ۱۹ بهمن ۱۳۵۷، حماسه پرشکوه این بیعت را در صفحات تاریخ انقلاب اسلامی ثبت کنند. عظمت رویداد با شکوه ۱۹ بهمن نه تنها در خاطره نسل انقلاب، بلکه در اذهان نسلهای آتی این کشور نیز همیشه به عنوان یک حماسه جاویدان، متجلی و منور خواهد ماند.»
به این ترتیب، دلیرمردان نیروی هوایی، درست در موقعی که محمدرضا پهلوی و ارباب آمریکایی او انتظار داشتند تا این نیرو جهت ایجاد رعب و وحشت در مردم، بالای سرشان با غرش هواپیما مانور بدهد، این حرکت آن هم از مطمئنترین نقطه اتکا در آن شرایط، رژیم را لرزاند و آخرین سنگرش که همان نیروهای مسلح بود، از حساسترین نقطه ترک خورد و این حقیقت در تاریخ انقلاب اسلامی ثبت شد که نیروی هوایی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی مردم ایران سهیم بوده است.
اجرای سرودی از همافران ارتش در حضور امام به مناسبت روز نیروی هوایی
روز ۱۹ بهمن بنا به دعوت قبلی روحانیت مبارز و سایر گروههای مذهبی و سیاسی، راهپیمایی گستردهای در سراسر کشور صورت گرفت.
در تهران، مردم از خیابانهای نیروی هوایی، میدان خراسان، نارمک، بدرثانی، نظام آباد و غیره، به سوی میدان آزادی به راه افتادند و در حمایت از دولت بازرگان شعار سر دادند. در پایان این تظاهرات، قطعنامهای در ۷ بند قرائت شد و مورد تأیید مردم قرار گرفت. به این ترتیب، مهندس بازرگان دوباره از مردم رأی اعتماد گرفت.
ساعت ۱۰ صبح صدها تن از پرسنل نیروی هوایی و زمینی ارتش و همافران با لباس و یونیفورم نظامی به مدرسه علوی رفته و به صورت رژه نظامی با امام خمینی بیعت کردند. عکاسان حاضر در صحنه، تصاویری از حضور پرسنل نظامی در کنار امام تهیه و بلافاصله در روزنامهها منتشر کردند. این واقعه با واکنشهای بسیاری در میان مردم، نظامیان، عناصر رژیم پهلوی و غیره، روبرو شد.
خبرگزاری رویترز در خبری اعلام کرد: در ایران میلیونها تن برای ابراز حمایت از آیتالله خمینی به خیابانها ریختند و در میان این تظاهرکنندگان، گروهی از همافران و خلبانان نیروی هوایی نیز حضور داشتند که ملبس به لباس نظامی بودند و قبل از پیوستن به تظاهرکنندگان به مقر آیتالله رفتند و ادای احترام کردند.
مذاکرات مهمی بین بازرگان، بختیار و ارتش انجام گرفت. اطرافیان بازرگان اظهار امیدواری کردند که ارتش در منازعات داخلی بیطرفی اختیار کند.
کارکنان ۱۱ وزارتخانه اعلام کردند که تنها از دولت منصوب امام پیروی خواهند کرد.
امام خمینی در جمع بازاریان تهران درباره سلسله پهلوی و رمز پیروزی و ایستادگی ملت در برابر ابرقدرتها سخنرانی کردند.
امام در جمع اعضای انجمن اسلامی پزشکان و معلمان درباره جرایم ۵۰ ساله خاندان پهلوی صحبت کردند.
امام خطاب به افسران نیروی هوایی اصفهان، بیانات تشکرآمیزی ایراد فرمودند.
امام در جمع طبقات مردم، همگان را به پشتیبانی از دولت موقت فرا خواندند و آخرین اتمام حجتها را به واپسین دولت سلطنت کردند.
حضرت امام عصر روز ۱۹ بهمن در دیدار گروهی از مردم ضمن تشکر از آنان به واسطه حمایت از دولت موقت فرمودند: باید همه خبرگزاریها بدانند این اجتماع عظیمى که در ایران، از مرکز گرفته است تا آخر، شهرستانها و قصبات، براى پشتیبانى از این دولت بوده، این کافى است براى جواب آنها که گفته میشود و میگویند: «باید ملت بگوید». ملت با چه زبانى بگوید؟
بیعت همافران با امام (ره)
بیعت همافران با امام، زمینه ساز پیوستن ارتش به انقلاب شد؛ بیعتی که تلاش منفعلانه دربار پهلوی هم نتوانست آن را بیاعتبار کند.
مضمون واقعه ۱۹ بهمن این است که انقلاب، یک سخن حق و پرجاذبهای است که توانست دلها را - دلهای بیغرض و مرض را، دلهای آگاه و روشن را - در هر نقطهای از کشور که بودند، به سمت خود جذب کند؛ حتّی در جایی مثل نیروی هوایی ارتش پادشاهی که نورچشمی و سوگلی دستگاه حاکم آن روز، بلکه سوگلی آمریکا بود.
وفاداری همافران به امام انقلاب
خاطرات پیشکسوت پدافند هوایی ارتش، سرهنگ بازنشسته خسرو جهانی درباره بیعت تاریخی کارکنان نیروی هوایی ارتش با حضرت امام خمینی رحمه الله علیه در ۱۹ بهمن ۱۳۵۷