چرت بزنیم یا نه؟
بدن نیاز به خواب دارد، اما خواب کوتاه یاهمان چرت زدن روزانه آیا برای همه مفید است؟
به گزارش گروه علمی – فرهنگی
خبرگزاری صدا وسیما مرکز زنجان ؛ درخصوص خواب نظریهها متفاوت است، اما بیساری از کارشناسان ومحققان معتقدند اندازه و میزان خواب برای گروههای سنی متفاوت است و کودکان ونوجوانان به خواب بیشتری نیاز دارند.
خوابیدن هم از لحاظ جسمی و هم ذهنی به بهبود و افزایش توانایی ما در هنگام مریضی و اضطراب کمک میکند ونقش حیاتی در سلامت بدن، بازیابی سلولها و تولید آنها دارد.
سیستم ایمنی که این روزها هم خیلی از این واژه استفاده میشود هم بی ارتباط با خواب کافی نیست.
بسیاری از پزشکان تاکید دارند برای تقویت سیستم ایمنی خواب منظم و مشخصی افراد باید داشته باشند
برای افراد بزرگسال خواب ۷ تا ۸ ساعت درشبانه روز تعریف شده است.
اما علاوه بر ساعات خواب شبانه، چرت چه جایگاهی دارد؟یک روان شناس و محقق اختلالات بالینی زنجان در این خصوص گفت: خواب ۲ نوع است خواب عمیق وخواب سطحی
دکتر احسان فکور افزود: چرت زدن یک خواب سطحی است وبرای استراحت دستگاه عصبی مغز و چشم وحواس پنجگانه نیاز است، ولی چرت زدن کیفیت خواب عمیق را ندارد و بیشتر برای افرادی که فعالیت بیش از حد وسنگینی دارند توصیه میشود.
دکتر فکور تاکید کرد اگر افرادی که خواب عمیق خوبی دارند وکارسنگینی هم درروز انجام نمیدهند هم دوباره احساس چرت زدنهای مکرر داشته باشند ممکن است علائمی ناشی از کمبود ویتامین، افسردگی، اعتیاد و موارد دیگر باشد.
افرادی که کارهای کامیپوتری و چشمی دارن نظیر کارمندان و رانندگان چرت روزانه برای آنها ضروری است.
البته دکتر احمدی، متخصص تغذیه هم به ارتباط غذا وچرت اشاره کرد وگفت: برای چرت روزانه خوب توصیه میشود افراد پیش از آن پرخوری نداشته باشند چرا که خطرات احتمالی این کار زیاد است.
وی افزود: چرت که همان توصیههایی که برای خواب عمیق ارائه میشود برای چرت هم صدق میکند وبهتر است افراد باشکم پر یا خالی هرگز چرت نزنند.
چرت چه وقت؟ چه میزان؟
برخی از کارشناسان معتقدند چرت باید بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه و البته پس از ۸ تا ۹ ساعت پس از خواب بیدار شدن صبحگاهی اتفاق بیفتد .
چرت روزانه به مدت یک ساعت و یا بیشتر خطر خواب رفتگی به مراحل عمیق خواب را افزایش میدهد. وقتی این اتفاق میافتد، یعنی شما به فاز عمیق خواب میروید، با چیزی که ما آن را با نام ” بی تحرکی خواب ” از خواب بیدار میشوید، احساس سستی که حتی نمیدانید کجا هستید؟ مواجه میشوید
افرادی که دائما در چرت به سرمی برند به گوش باشند
لابد شما هم افرادی را در دوره تحصیل یا کار و زندگی به یادمی آوری که همیشه به خواب آلود بودن وچرت زدن مشهور بوده اند.
دکتر مبینی، متخصص طب سنتی در این خصوص گفت: این افراد به دلیل اینکه سموم بدنشان بالاست، حالت چرت را تجربه میکنند که داروهایی گیاهی وطب سنتی میتواند تاحدودی کمک حالشان شود.
عرق شاهتره، عرق کاسنی با کمی عسل میتواند تاحدودی سموم و اخلاط بدن این افراد را کاهش دهد.
وقتی بدن سموم زیادی را در خود ذخیره کرده باشد، فشار بیش از اندازهای به غدد آدرنال شما وارد میکند. افزایش طولانیمدت سموم میتواند منجر به خستگی آدرنال شود و بدین ترتیب شما هم احساس خستگی و خوابآلودگی کنید.
فواید چرت در قاب مقالهها محافظت از قلبیک استراحت کوتاه در طول روز میتواند برای سلامت قلب شما مفید باشد. یک مطالعه که در سپتامبر ۲۰۱۹ در نشریه Heart منتشر شد، به بررسی شرایط بیش از ۳،۶۰۰ نفر پرداخت و مشخص شد خطر تجربه یک حمله قلبی یا سکته مغزی در افرادی که یک یا دو بار در هفته چرت میزدند، تقریبا نصف آنهایی بود که هرگز این کار را انجام نمیدادند. پژوهشگران این فرضیه را مطرح کردند که چرتزدنهای گاهبهگاه میتواند به کاهش استرس کمک کند که این شرایط نیز خطر مواجهه با مشکلات قلبی را کاهش میدهد.
تقویت سیستم ایمنیآیا پس از یک دوره خواب ناکافی با احساس ابتلا به بیماری مواجه هستید؟ چرتزدن میتواند برای شما مفید باشد. در مطالعهای کوچک که در مارس ۲۰۱۵ در نشریه The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism منتشر شد، یازده مرد سالم تنها به دو ساعت خواب شبانه محدود شدند. روز بعد آنها یا ۳۰ دقیقه هنگام صبح یا بعدازظهر چرت میزدند یا از این کار منع میشدند. پژوهشگران دریافتند که اگر چه کمبود خواب تاثیر منفی بر برخی نشانگرهای زیستی مرتبط با استرس و عملکرد سیستم ایمنی داشته است، اما چرت زدن میتواند به بازگشت سطوح آنها به شرایط عادی کمک کند.
تیز نگه داشتن ذهنمطالعهای که در فوریه ۲۰۱۹ در نشریه Journal of Sleep Research منتشر شد، نشان داد که چرتزدن پس از یادگیری به مغز در تفسیر بهتر اطلاعات کمک میکند. اساسا افراد پس از بیدار شدن از بینش و بصیرت بیشتری برخوردار بودند که یک ابزار حل مساله قدرتمند محسوب میشود و ممکن است به کسب آگاهی و رسیدن به نتایجی بهتر کمک کند.
تقویت حافظهدر میان فواید شناختی چرتزدن، تقویت مغز و حفظ اطلاعات از جایگاه بالایی برخوردار است. طی مطالعهای که در ژانویه ۲۰۱۹ در نشریه Sleep منتشر شد، بزرگسالان جوان اطلاعات آموزشی را فراگرفته و پس از چرتی یک ساعته یا وقت استراحتی کوتاه به مطالعه ادامه دادند. پژوهشگران دریافتند که چرتزدن به تقویت حافظه کمک کرده است. همچنین آنهایی که چرت زده بودند، هوشیاری بهتر در ادامه روز را گزارش کردند که به افزایش بهرهوری آنها منتج شده بود.
تقویت استقامت بدنیمشخص شده است که چرتزدن نهتنها برای فرآیندهای ذهنی مفید است، بلکه اثر مثبتی بر استقامت و عملکرد بدن نیز دارد. طی مطالعهای در سال ۲۰۰۷ که در نشریه Journal of Sports Sciences منتشر شد، ۱۰ مرد سالم یک سری دو سرعت را پیش و پس از ۳۰ دقیقه چرت پس از ناهار انجام دادند. رکوردهای زمانی آنها پس از چرت زدن بهتر شده بود. به گفته پژوهشگران چرتزدن ممکن است بخشی مهم از رژیم ورزشکارانی باشد که طی تمرینات و مسابقات با محدودیتهایی در زمینه خواب مواجه میشوند
* معصومه امینی