در یادداشتی بررسی شد،
بازخوانی استعمار فرانسه در الجزایر
موضع گیری بی شرمانه اخیر رئیس جمهور فرانسه مبنی بر عدم عذرخواهی از مردم الجزایر بابت گذشته استعماری این کشور، بیش از پیش نمایان گر خوی استعمارگری فرانسه و وعدههای دروغین فرانسویها به مردم الجزایر بود.
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما، ”مجتبی شاهسونی“ کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی پیرامون استعمار نوین فرانسه در الجزایر نوشت: اگر چه رشادتهای مردم الجزایر در سال ۱۹۵۴ میلادی که تقریبا با دست خالی و سلاحهای سنتی و کاملاً ابتدایى برای پایان دادن به اشغالگری فرانسه و آزادسازی الجزایر دست به قیام زدند و با شجاعت مجاهدتهاى بىنظیر و گسترده خود و تقدیم بیش از یک و نیم میلیون شهید، توانستند به ۱۳۰ سال اشغالگرى خشن فرانسه پایان دهند و به الگویى برای سایر ملتهاى مورد اشغال و ستم تبدیل شوند بر کسی پوشیده نیست، اما به نظر میرسد با بیش از ۶ دهه از استعمارگری فرانسه در الجزایر این کشور همچنان خوی استعمارگری خود را حفظ کرده است و به شیوه نوینی از استعمارگری در الجزایر روی آورده است.
جنایتهای فرانسه در الجزایر
در طول حدود ۵ قرن استعمار فرانسه بر آفریقا و به ویژه پس از جنگ استقلال این کشورها در دوره بعد از جنگ جهانی دوم، آنان با سرکوب شدیدی مواجه شدند که در مجموع بیش از دو میلیون آفریقایی کشته شدند. فرانسه همچنین با خشونت تمام، خواست مردم کشورهایی که با وعده اعطای استقلال از طرف این کشور در جنگ جهانی دوم شرکت کرده بودند، سرکوب کرد. یکی از این کشورها الجزایر بود. مردم الجزایر با وعده کسب استقلال در صف نیروهای فرانسه در جنگ جهانی دوم حضور داشتند، اما این خواسته آنان با سرکوب گسترده از سوی فرانسه مواجه شد و هزاران تن از مردم الجزایر قتل عام شدند. کشتار سیستماتیک مردم الجزایر توسط سربازان فرانسوی از قتل عام سطیف و گلیما آغاز شد و تا زمان استقلال الجزایر در سال ۱۹۶۲ ادامه داشت. در طول مبارزات استقلال الجزایر نزدیک به یک میلیون تن کشته شدند که مسئول مستقیم آن فرانسویها هستند.
مردم الجزایر از سال ۱۸۳۰ با قتلعام فرهنگی از سوی فرانسه که موجب از میان رفتن هویت بومی و تاریخ سیصد ساله عثمانی و تغییر بسیاری از آثار تاریخی و فرهنگی این کشور شد، مواجه بوده اند. به گفته "عبدالمجید شیخی" مشاور امور تاریخی رئیس جمهور الجزایر، پس از آنکه فرانسویها در الجزایر کشتار به راه انداختند، استخوان بسیاری از مردم الجزایر را که خود آنها را کشتند، برای استفاده در صابونسازی و تصیفه شکر به «مارسی» بردند. در طول جنگ استقلال الجزایر که از ۱۹۵۴ تا ۱۹۶۲ به طول انجامید نزدیک به شصت هزار نفر از اعضای جبهه آزادی بخش میهنی الجزایر و یک میلیون غیر نظامی این کشور توسط فرانسویها کشته شدند.
اعتراف مکرون به جنایتهای فرانسه در الجزایر"امانوئل مکرون" در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در سال ۲۰۱۷ در راستای جلب نظر چپگرایان و نیز اقشار جوان جامعه فرانسه به فجایعی که در جریان جنگ استقلال الجزایر رخ داد اشاره کرد و گفت که فرانسه یک عذرخواهی به الجزایر بدهکار است. با این حال زمانی که وی در ژوئن ۲۰۱۷ به کاخ الیزه راه یافت از موضع قبلی خود عقب نشینی کرد. به نظر میرسد مکرون تحت فشار راست گرایان افراطی یعنی حزب "اجتماع ملی " و نیز راست گرایان میانه یعنی حزب "جمهوری خواهان" و حتی برخی از هم حزبیهای خود قرار گرفته و با تغییر آشکار موضع قبلی مدعی شد که برداشت درستی از سخنانش نشده است. با این حال پرونده جنایات فرانسه که از مدعیان غربی حقوق بشر است در جنگ الجزایر آن چنان سیاه و جنایتکارانه است که جای هیچ گونه توجیهی را در این زمینه باقی نمیگذارد.
موضع بی شرمانه مکرون نسبت به الجزایر
در همین راستا شنبه گذشته امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه بر اساس گزارش بنیامین استورا مورخ فرانسوی اعلام کرد فرانسه فقط در قالب اقدامات نمادین دست به سوی الجزایر دراز میکند و بابت گذشته استعماری خود عذرخواهی نخواهد کرد. در همین حال لمین بلغیث کارشناس تاریخ جنبش ملی الجزایر نیز گفت: انتظار بیشتری از بنیامین استورا نمیرفت، زیرا این گزارش در واقع تصویری روشن از همان چیزی است که درباره روابط فرانسه با الجزایر و ملت این کشور، در مدارس و دانشگاهها به فرانسویها عرضه میشود.
وعدههای دورغین فرانسویهادر واکنش به این موضع بی شرمانه مکرون، فعالان الجزایری خواستار افشای جنایتهای فرانسه در کشورشان در دوران استعمار شدند. از سویی دیگر نیز فعالان حقوقی و دیگر فعالان الجزایری خواستار تلاش برای تهیه گزارشی در الجزایر مستند به شواهد و قرائن تاریخی برای افشای جنایات استعماری فرانسه و عرضه آن به مراجع قضایی بین المللی شدند. از سویی دیگر نیز فاطمه بنی براهم فعال حقوقی الجزایری گفت: ما به عذرخواهی فرانسه نیازی نداریم این مساله باید در دادگاههای بین المللی رسیدگی شود. به عقیده کارشناسان موضوع خطرناک در گزارش بنیامین استورا، پیامهای سیاسی آن است که امید الجزایریها را ناامید و کذب وعدههای فرانسه را نشان داد. از سویی دیگر نیز اخیرا مقامات الجزایری نسبت به دخالتهای سفیر فرانسه در امور این کشور ابراز نگرانی کردند و سفیر فرانسه در الجزایر را هدیه مسمومی از سوی مکرون به الجزایر دانستند همچنین الجزایر اعلام کرد، این کشور به خوبی از نقش تخریبی سفیر فرانسه در این کشور، در بحران لیبی آگاه است.
نتیجه گیری
موضع گیری بی شرمانه اخیر رئیس جمهور فرانسه مبنی بر عدم عذرخواهی از مردم الجزایر بابت گذشته استعماری این کشور، بیش از پیش نمایان گر خوی استعمارگری فرانسه و وعدههای دروغین فرانسویها به مردم الجزایر بود. بنابراین با توجه به تحولات اخیر و آگاهی مردم الجزایر نسبت به استعمارگریهای فرانسه به نظر میرسد اکنون زمان آن فرا رسیده که سیاستمداران کهنهکار و نظامیان همیشه حاکم بر این کشور هم ضمن همراهی با قانون و تمرکز بر نظم و امنیت، با پندآموزی از گذشته، صدای مردم را بشنوند و آنان را در مسیر استعمارستیزی یاری دهند همچنان که رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای (مد ظله العالی) در دیدار مورخ ۲۲ مرداد ۸۸ با رئیس جمهور وقت الجزایر ضمن یادآوری تجربه تاریخی ایستادگی ملتها برای استیفای حقوق خود افزودند: "تجربه الجزایر، شمال آفریقا و همچنین تجربه ایران نشان میدهد ایستادگی ملتها بر حقوق خود و مطالبه آن، نتیجهبخش است. "
نویسنده: مجتبی شاهسونی
کارشناس مسائل بین الملل