در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از درگذشت غزالی تا روز جهانی کمک به جذامیان
امروز پنجشنبه، نهم بهمن سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با چهاردهم جمادی الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با بیست و هشتم ژانویه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (نهم بهمن) به شرح زیر است:
مرگ شارلمانی، امپراتور مقتدر اروپا
مطابق با برخی روایات تاریخی، ۱۲۱۷ سال پیش در چنین روزی، ۲۸ ژانویه ۸۱۴ میلادی "شارلمانی" (Charlemagne) از امپراتوران مقتدر اروپا مرد.
شارلمانی یا شارل کبیر (Charles the Great) در ۲ آوریل سال ۷۴۲ م در فرانسه به دنیا آمد و پس از مرگ پدر، مشترکاً با برادرش به سلطنت رسید. با مرگ برادر شارلمانی، وی در سال ۷۷۱ م، رهبری طویف فرانک را به تنهایى در دست گرفت و به سرکوب اقوام رقیب و گسترش سرزمینهای تحت تصرف خود پرداخت. شارلمانی اولین پادشاه اروپایى بود که در سال ۸۰۰ م، تاج امپراتوری را از پاپ لئون سوم دریافت کرد و به این ترتیب پادشاه، مقامی روحانی یافت. با وجود این، شارلمانی برای کسب و حفظ قدرت و گسترش قلمرو فرمانروایى خود، مخالفان داخلی و مردم سرزمینهای همجوار را به شدت سرکوب کرد. وی همچنین اقوام فرانسوی و سایر کشورهای همسایه را که بت پرست بودند به اجبار به دین مسیحی رهنمون ساخت و با تصرف نقاط گستردهای از اروپا توانست امپراتوری وسیعی ایجاد نماید در این امپراتوری، کشورهای فرانسه، بلژیک، هلند، آلمان، سوئیس، مجارستان، شمال و مرکز ایتالیا و نیز دو ایالت از اسپانیا گرد هم آمده بودند. وی اگر چه سواد نداشت، اما طرفدار توسعه علم و فرهنگ بود. وی بعد از ۷۴ سال زندگی، بیش از ۴۰ سال سلطنت و ۱۴ سال امپراتوری در ۲۸ ژانویه ۸۱۴ م درگذشت.
درگذشت امام محمد غزالی، دانشمند بزرگ مسلمان
۹۳۷ سال پیش در چنین روزی، چهاردهم جمادی الثانی سال ۵۰۵ هجری قمری «ابوحامد محمد غزالی طوسی» معروف به «امام محمد غزالی»، دانشمند و فقیه بزرگ ایرانی چشم از جهان فروبست.
او و برادرش احمد، پس از فوت پدر، تحت سرپرستی و مراقبت احمد بن رادکانی قرار گرفتند. غزالی نزد ابونصر اسماعیل، فقه آموخت و در مدتی اندک در علوم زمان خویش، سرآمد همگان شد و در ۲۸ سالگی در ردیف بزرگترین فقهای مسلمان قرار گرفت. شهرت امام محمد غزالی موجب شد تا از طرف خواجه نظام الملک برای تدریس در نظامیه بغداد دعوت شود. این دانشمند برجسته پس از چند سال تدریس، در سال ۴۸۸ هجری قمری به دلیل بحران روحی و فکری شدید، تدریس را رها و بغداد رابه قصد مناسک حج ترک کرد و سپس در بیت المقدس مسکن گزید. وی سرانجام به ایران بازگشت و به تعلیم دانش پژوهان پرداخت. امام محمد غزالی قبل از بازگشت به وطن، اثر ارزشمند خویش به نام «احیاء علوم الدین» را به رشته تحریر درآورد. از دیگر آثاراین دانشمند و عارف برجسته مسلمان میتوان به «کیمیای سعادت» و «نصیحة الملوک» اشاره کرد.
درگذشت ویلیام ییتز، شاعر حماسی ایرلند
۸۲ سال پیش در چنین روزی، ۲۸ ژانویه ۱۹۳۹ میلادی "ویلیام ییتْزْ" شاعر و ادیب بزرگ ایرلندی درگذشت.
ویلیام باتْلِر ییتْزْ (William Butler Yeats) شاعر و ادیب ایرلندی - انگلیسی در سیزدهم ژوئن ۱۸۶۵ م در ناحیه ای نزدیک دوبلین در ایرلند به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، به ترجمه و گردآوری قصههای ایرلندی پرداخت و پس از نگارش کتاب سفرهای اُویسین در ۲۴ سالگی به شهرت رسید. او مظهر روحیات و آرزوهای ملت ایرلند به شمار میرفت و همه عمرش، صرف پیشرفت فرهنگ و تامین استقلال ایرلند گردید. وی به خاطر اشعار الهام بخشش که به طرز هنرمندانه ای، روحیه یک ملت را بیان میکند، در سال ۱۹۲۳ م موفق به اخذ جایزه نوبل ادبیات گردید. همچنین ییتز در سالهای ۱۸۹۲ و ۱۹۰۳ م مجمع ادبی ایرلند و مجمع تئاتر ملی ایرلند را تأسیس کرد. از آن گذشته، وی مبارزات شدیدی برای استقلال ایرلند نمود و سهم بزرگی در انعقاد پیمان استقلال این کشور در سال ۱۹۲۱ م داشت. ییتز در اواخر عمر، از بزرگترین شاعران نیمه اول قرن بیستم شناخته شد و مورد تکریم قرار گرفت. حتی کسانی که به سبب صراحت بیان او در نقد، وی را دشمن می داشتند، در زمان مرگ، یک صدا او را بزرگترین شاعر انگیسی عصر خود خواندند. ویلیام باتلرییتز به عنوان یکی از چهره های مورد احترام جامعه و عضو مجلس ایرلند، سرانجام در ۲۸ ژانویه ۱۹۳۹ م در ۷۴ سالگی درگذشت.
امضای پیمان سه جانبه میان انگلستان، شوروی و ایران بعد از جنگ جهانی دوم
۷۹ سال پیش در چنین روزی، نهم بهمن سال ۱۳۲۰ هجری شمسی پس از تجاوز نیروهای انگلستان و شوروی به ایران در شهریور ۱۳۲۰ هجری شمسی و نقض بی طرفی این کشور در جنگ جهانی دوم، پیمان سه جانبهای میان سه کشور به امضا رسید.
براساس این پیمان، دولت وقت ایران به ناچار پذیرفت که راهها و وسایل ارتباطی زمینی، هوایی و دریایی خود را در اختیار متفقین قرار دهد تا آنها از طریق ارسال تجهیزات از ایران، جبهه شوروی را در برابر آلمان نازی تقویت کنند. در مقابل، شوروی و انگلستان تمامیت ارضی ایران را به رسمیت شناختند و متعهد شدند که حداکثر شش ماه پس از خاتمه جنگ، خاک ایران را ترک کنند. انگلیس و شوروی با اشغال ایران، نه تنها خسارات جبران ناپذیری به این کشور وارد کردند، بلکه پس از جنگ نیز شوروی حاضر به خروج از ایران نبود و تلاش کرد با ایجاد دولتی دست نشانده در شمال غربی ایران، زمینههای تجزیه این بخش از ایران را فراهم کند. اما این توطئه با شکست مواجه و ارتش شوروی مجبور به ترک خاک ایران شد.
حمایت مردم تهران از تحصن روحانیون علیه شاه
۴۲ سال پیش در چنین روزی، نهم بهمن سال ۱۳۵۷ هجری شمسی درپی تحصن روحانیون برجسته ایران در مسجد دانشگاه تهران که در اعتراض به رژیم شاه به خاطر جلوگیری از ورود امام خمینی (ره) به کشور انجام شد، گروه کثیری از مردم تهران به سوی این مسجد سرازیر شدند.
در سایر شهرهای ایران نیز مردم معترض که ندای «الله اکبر، خمینی رهبر» سر میدادند، خواهان سرنگونی رژیم مستبد شاه و ورود حضرت امام خمینی (ره) به کشور شدند. در این زمان مامورین نظامی رژیم شاه بار دیگر برای متفرق کردن مردم تهران وارد عمل شدند. دراین درگیری تعداد زیادی از مردم مبارز و مسلمان ایران شهید و مجروح شدند.
روز جهانی کمک به جذامیان
بیست و هشتم ژانویه به نام روز جهانی کمک به جذامیان نامگذاری شده است.
شاید امروزه جذام برای ما بیماری مهمی محسوب نشود، اما نیم قرنپیش جذام آنقدر موضوع مهمی محسوب میشد که رائول فولبریو فرانسوی آخرین یکشنبه ماه ژانویه هر سال را، روز جهانی کمک به بیماران جذامی نامید. در آن زماندر سراسر جهان، تقریبا ۱۵ میلیون نفر به این بیماری مبتلا بودند. سازمان بهداشت جهانی نیز ۲۸ ژانویه (۹ بهمن ماه) را روز جهانی مبارزه با جذام نامگذاری کرد. در سایه مبارزه پیگیر با این بیماری، امروزه، آمار جذامیان جهان به ۲ میلیون نفر کاهش یافته،، اما هنوز این بیماری ریشهکن نشده است. سیمای اجتماعی جذام طی دهههای اخیر تغییر کرده است به طوری که بیماران به طور فزایندهای در سرویسهای خدمات بهداشت عمومی تحت درمان قرار میگیرند. دیگر جذام خوره وحشتناک سابق نیست، ولی با وجود این آنقدر مهم است که هنوز هم روز مبارزه با جذام برگزار میشود تا به این بهانه در تمام دنیا آموزشهایی از طریق رسانههای گروهی به مردم داده شود تا آنها با آگاهی علمی از این بیماری چنانچه علائمی از آن را در خود مشاهده کردند به پزشک مراجعه کنند و با تشخیص و درمان زودرس مانع از ابتلای افراد سالم جامعه به این بیماری شوند.