بررسی موشک و بمب هدایت شونده سدید

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ خانواده تسلیحات هوا به سطح سدید برای اولین بار با نمایش لانچر 4 فروندی این سلاح در زیر بالهای بالگرد رزمی شاهد 285 رسانه ای شد , اما ماهیت آن تا  زمان رونمایی از پهپاد رزمی شاهد 129 همچنان در هاله ای از ابهام قرار داشت. در طی نمایش نمونه رزمی این پهپاد , شاهد 129 با پرتاب یک تیر موشک سدید , این سلاح را از وضعیت یاد شده خارج نمود و آن را به یکی از جلوه های موفق در زمینه توسعه تسلیحات داخلی مبدل ساخت.

این سلاح هوا به سطح بر اساس موشک ضد زره آمریکایی تاو که در صنایع موشکی منتظر المهدی وزارت دفاع ایران با نام توفان تولید می شود , توسعه یافته است. موشک تاو یا توفان , موشکی ضد زره با وزنی در حدود 20 کیلوگرم و از نوع تسلیحات هدایت سیمی می باشد که توسط لانچرهای سطحی و هواپایه (تاو کبرا) مورد استفاده قرار می گیرد . نمونه های مختلفی از این سلاح به تولید رسیده و در برخی نمونه ها , مانند موشک توفان 5 , سیستم هدایت سیمی از پشت موشک حذف شده و بنابر گزارشات موجود , سیستم “هدایت نیمه خودکار سوار بر پرتو لیزر” جایگزین آن شده است. نمونه های مختلف این سلاح , از توان نفوذی مابین 400 تا 900 میلیمتر  در زره , برخوردار می باشند و در نمونه های جدید تر آن برد موشک در حالت پرتاب از سطح در حدود 3500 الی 4500 متر می باشد که به نظر می رسد در حالت پرتاب از لانچر های هواپایه و در صورتی که سیستم هدایت سیمی آن حذف شود , برد موشک میتواند افزایش یابد.

این سلاح با گذشت زمان طولانی از زمان طراحی و ساخت آن , همچنان اثرگذاری خود را حفظ کرده و عملکرد خوبی در میدان نبرد از خود به جای گذاشته است که برای نمونه میتوان به سابقه استفاده از این سلاح توسط تروریست های حاضر در کشور سوریه بر علیه خودروهای زرهی و نفرات ارتش این کشور اشاره کرد.

پیدایش موشک سدید

موشک تاو در هر دو مدل سطحی و هواپایه با قفل کردن سایت اپتیکی بر روی هدف به وسیله اپراتور سلاح و ارسال فرامین به موشک توسط سیم متصل به لانچر , کنترل و هدایت می شود که روشی ارزان قیمتی برای هدایت پذیر کردن تسلیحات محسوب می شود , اما علی رغم ارزان بودن این روش , محدودیت های خاص خود را نیز داراست و بکار گیری آن بر روی تسلیحات هواپایه در زمان  فعلی توجیه ناپذیر می باشد و حتی در تسلیحات ضد زره سطحی نیز , این روش در حال منسوخ شدن می باشد!

بر همین اساس برای استفاده از موشک توفان در هواگردهای سرنشین دار و بدون سرنشین ایرانی , در سیستم هدایت این سلاح بازنگری صورت گرفت و نمونه اولیه موشک سدید از افزودن جستجوگر تلوزیونی بمب هدایت شونده قاصد به قمست دماغه موشک تاو و حذف بخش هدایت سیمی از پشت این موشک به وجود آمد!
در اولین پرتاب آزمایشی موشک سدید که رسانه ای شد , این موشک از نوع هدایت تلوزیونی و از داخل تیوب به سمت هدف پرتاب شد و در فاصله چند متری از هدف فرود آمد , این دقت برای یک موشک ضد زره چندان مناسب نمی باشد , اگرچه احتمال عبور موشک از داخل هدف (خصوصا اگر هدف با مواد ضعیفی مانند پارچه و الیاف مشابه ساخته شده باشد) نیز محتمل می باشد.
اما با توجه به نوع سیکر این موشک که مشابه سیکر بمب قاصد می باشد می توان منشاء اصلی این دقت پائین را استفاده از این سیکر تلوزیونی (و احتمالا قطعات و کد های نرم افزای) بمب قاصد دانست! در بمب هدایت شونده قاصد از سرجنگی 20000 پوندی بهره گرفته شده است که شعاع تخریب بالایی دارد و می تواند ضعف در زمینه دقت سیکر را پوشش دهد!

در نمایشگاه هوافضای سپاه , چندین مدل متفاوت از این سلاح با سیکر های جدید به نمایش در آمد که تشخیص دقیق آنها به دلیل کیفیت پائین تصاویر موجود  چندان امکان پذیر نمی باشد اما  به طور کلی به نظر می رسد از انواع سیکر های تلوزیونی , حرارتی و  لیزری می باشند.

موشک تاو یا توفان یک سلاح با مکانیزم پرتاب گرم از داخل تیوب می باشد که این کار به وسیله یک پیشران راکتی استوانه ای شکل در قسمت انتهایی موشک انجام می شود و پس از رسیدن موشک به فاصله امن از لانچر , پیشران اصلی که در قسمت میانی بدنه قرار دارد فعال شده و نیروی پیشرانش موشک را تا رسیدن به هدف تامین می کند. در موشک سدید نیز این مکانیزم به همان صورت مورد استفاده قرار گرفته است و نازل های پیشران در قسمت میانی بدنه قابل روئیت می باشند. به نظر می رسد این نمونه از سدید برای کاربردهای ضدزره توسعه یافته است و بر همین اساس , این سلاح در آینده بیشتر توسط بالگردهای هوافضای سپاه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

نمونه های دیگری از سلاح هوا به سطح سدید نیز طراحی و تولید شده است که فاقد پیشران می باشند و صرفا با گلاید فاصله بین هواگرد تا هدف را طی میکنند و یک نوع سلاح هواسر محسوب می شوند که اولین نمونه از این سلاح , سدید 342 نامگذاری شده است.

مشخصه ظاهری این نمونه ها , نداشتن نازل پیشران در قسمت میانی بدنه و دارا بودن قطعه ای دوکی شکل در انتهای موشک می باشد. همچنین این نمونه ها به وسیله دو قلاب در قسمت بالای بدنه به صورت مستقیم به پایلون متصل می شوند و در برخی نمونه های سدید 342 , از بالک های میانی ثابت استفاده شده است.
این نمونه از سدید با توجه به حذف پیشران و آزاد شدن فضاهای مختص آنها در بدنه سلاح , توان بالقوه ای برای پذیرش سرجنگی ثانویه و افزایش میزان تخریب را دارا می باشند , اما تا به حال شواهدی مبنی بر انجام این کار دیده نشده است.

به نظر می رسد دلیل اصلی حذف پیشران در این نمونه ها , از بین بردن علائم صوتی و حرارتی حاصل از فعالیت پیشران می باشد که می تواند پیش از رسیدن سلاح به هدف , موجب کشف سلاح شده و موفقیت علمیات را تحت تاثیر قرار دهد! اهمیت این مسئله در خصوص استفاده از تسلیحات هوا به سطح بر علیه گروه های تروریستی بیشتر و بهتر درک می گردد! بر همین اساس بمب هدایت شونده سدید 3422 را می توان سلاحی ایده آل برای مقابله گروه های ترورسیتی به شمار آورد که در صورت پرتاب از پهپادی با ارتفاع پروازی بالا میتواند موجب غافل گیری اهداف شده و ماموریت را با موفقیت به انجام رساند.

در نمونه هایی از این بمب هدایت شونده برای جبران کاهش برد ناشی از حذف پیشران , بالک های میانی حذف شده و به جای آنها بالک هایی ثابت با اندازه ای بزرگتر تعبیه شده که طول پرواز و گلاید افزایش یابد.

خانواده تسلیحات هوا به سطح سدید را می توان به دو گروه اصلی دارای پیشران و فاقد پیشران تقسیم نمود که برای بالگردها و پهپادهای هوافضای سپاه توسعه داده شده اند و از تنوع بالایی در زمینه نوع جستجوگرهای هدفیابی برخورداند.  نمونه بدون پیشران این سلاح با نام سدید 342 , را می توان اولین بمب کم قطر ایرانی ((Small Diameter Bombb) محسوب کرد!

این سلاح در بین تولیدات صنایع دفاعی ایران , یکی از معدود تولیداتی محسوب می شود که بیشترین توسعه را پذیرا شده و احتمالا همچنان نمونه های جدیدتری از آن در آینده معرفی خواهند شد.
برای مثال بمب هدایت شونده سدید 342 میتواند مشابه موشک Spike NLOS و بمب هدایت شونده GBU-44/B Viper Strike , به بالهای تاشونده بلند تر جهت افزایش زمان گلاید در آسمان و به تبع آن افزایش میزان برد , مجهز شود که اعمال کردن چنین تغییراتی  بر روی سدید 342 , با توجه به حذف پیشران آن امکان پذیر می باشد و میتواند در جهت افزایش برد سلاح و همچنین دور نگه داشتن هواگرد از محدوده خطر و غافلگیری بیشتر دشمن , بسیار موثر واقع شود.

همچنین موشک سدید میتواند پایه ای برای ساخت موشک شلیک کن و فراموش کن (اصطلاحا fire and forget) سطح به سطح ضد زره (مانند FGM-148 Javelin) شود که علاوه بر بالا بردن قابلیت های یگان های ضد زره نیروهای مسلح , میتواند در زمینه مقابله با خودروهای انتحاری گروه های تروریستی تکفیری مورد استفاده قرار گیرد. برای نیل به این هدف می توان از موشک سدید 361 بهره گرفت.