حماسه ششم بهمن آمل، حماسه ای از جنس مردم

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران، حماسه ششم بهمن سال ۶۰ آمل که با ایستادگی و مقاومت قهرمانانه مردم این شهرستان به شهر "هزار سنگر" در تاریخ پر افتخار ایران اسلامی جاودانه شد، پس از گذشت ۴۰ سال مردم آمل از درج نام این شهر در وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی (ره) خرسند هستند.
حماسه ششم بهمن آمل را باید نقطه عطفی در تاریخ انقلاب نامید که طرح‌های کمونیستی پس از ناکام ماندن در تهران با مقاومت مردم آمل نیز ناکام ماند و به جرات می‌توان گفت باعث تقویت نهال نوپای انقلاب اسلامی ایران شد.
در سحرگاه ششم بهمن سال ٦٠ عده‌ای منافق و مائوئیست از سمت جنگل در قسمت جنوب آمل قصد تصرف این شهر را داشتند که مردم آمل در کمتر از یک روز با مقاومت خود به این غائله پایان دادند.
در آن واقعه ۴۱ تن شهید و بیش از ده‌ها نفر مجروح شدند و همه سال‌ها مردم و مسئولان این شهرستان این حماسه مهم در تاریخ انقلاب اسلامی را که در تقویم رسمی کشور نیز ثبت شده با برگزاری برنامه‌های مختلفی گرامی می‌دارند.

 

نقش بر آب شدن توطئه‌های شوم منافقان
با نگاهی گذرا به تاریخچه حماسه ششم بهمن آمل سال ۶۰ می‌توان این احساس را در ذهن متبادر کرد که خلق این حماسه بی بدیل سبب شد تا بسیاری از توطئه‌ها و ترفند‌های شوم گروهک‌های کمونیستی و منافقان در آمل نقش بر آب شود.
نقش مردم حماسه ساز آمل در برخورد با درگیری‌های منافقان را باید به حوادث جنگل آمل و حصار هزار سنگر در این شهرستان برای جلوگیری از ورود اجانب، بیگانگان و کمونیست‌هایی که قصد داشتند اهداف شوم اجرا نشده پایتخت را در شهرستان‌های کشور اجرا کنند بی بدیل و وصف ناشدنی است.
نگاهی گذرا به سال‌های آغازین پس از پیروزی انقلاب یعنی در اوایل سال ۶۰ نشانگر نقش موثر و ارزنده مردمان خطه مازندران خصوصا آمل در شکل گیری و ماندگاری انقلاب اسلامی است چرا که این روز که در وصیت نامه الهی - سیاسی معمار کبیر انقلاب نیز درج شده و مقام معظم رهبری رشادت‌های شهدا و جانبازان آمل را ارج نهاده اند اتفاقاتی افتاد که کمتر دیده شده است.
کارشناسان و صاحبنظران مسائل سیاسی و جمعی از حماسه آفرینان ششم بهمن سال ۶۰ آمل، حماسه ششم بهمن مردم شهرستان آمل را در نوع خود بی نظیر دانستند و بیان کردند، این حماسه مردمی می‌تواند همطراز حماسه هایی چون قیام مردم قم و تبریز قرار گیرد و به عنوان یکی از موفقیت‌های ملت مقاوم ایران پس از پیروزی انقلاب از آن یاد شود.

خیالی که در آمل باطل شد
فرمانده سابق سپاه ناحیه شهرستان آمل در سال ۶۰ در تشریح وقایع قبل و بعد آمل توسط گروهک منافقان گفت: گروهک کمونیستی که پس از به قدرت رسیدن نظام مقدس جمهوری اسلامی موقعیت خود را در خطر می‌دیدند و در تهران ناکام مانده بودند به برخی شهر‌هایی که هدف استراتژیک آن‌ها بوده از جمله شمال کشور را برای ادامه اقدام‌های شوم خود انتخاب کردند.
سردار مهدی خانی افزود: اعضای این گروهک، خیلی قبل‌تر نسبت به سازماندهی تعداد ۱۰۰ نفر از گروهک محارب در قالب دسته‌های مختلف در اوایل شهریور سال ۶۰ اقدام و در ۱۵ کیلومتری و ارتفاعات جنگلی جنوب آمل ساکن شدند.
وی ادامه داد: تصمیم گیران این گروه به تعبیر خودشان در ۱۸ آبان سال ۶۰ برای حمله به شهر آمل قصد عزیمت به این شهر را می‌کنند و برای پیشبرد این اقدام جنایتکارانه و ضد انقلابی ، حتی اموال عمومی مردم ، تعدادی خودروی سواری ، وانت و مینی بوس را به عنوان غنائم ، دزدی و غارت کردند.

شکست در گام نخست
فرمانده سابق سپاه ناحیه آمل در سال ۶۰ با اشاره به اینکه اقدام خرابکارانه گروهک کمونیست در حمله ابتدایی به شهر آمل با مقاومت نیرو‌های بسیجی با ایجاد درگیری و بازدداشت یکی از رانندگان گروهک شروع شده بود ، گفت: اعضای این گروهک پس از ناکامی خفت بار درگام نخست ، دوباره تصمیم به بازگشت به جنگل آمل را کردند، هرچند در مدت زمان کوتاهی گروهی از جوانان غیور حزب اللهی آمل با تسخیر جنگل و موقعیت به اصطلاح تسخیرشده آن‌ها ضربه مهلکی به پیکره گروهک کمونیستی در جنگل وارد کردند و تعدادی از اعضای این گروه را به هلاکت رساندند.
سردارخانی افزود: البته پس از مدتی، گروهک‌های منافقین در جنگل آمل اقدام به سازماندهی و حضور مجدد کرده بودند و در تاریخ ۲۲ آبان ماه سال ۶۰ در درگیری که میان نیرو‌های ارتش و سپاه مازندران با این گروه شکل گرفته بود، در درگیری چند ساعته اردوگاه‌های منافقان در آمل تسخیر شد و شمار زیادی از اعضای این گروه زمین گیر شدند.
وی اضافه کرد: در غائله قبلی و درگیری دوم با گروهک تروریستی منافقان تعداد ۱۲ نفر از نیرو‌های ارتشی و سپاهی و نیرو‌های مردمی آمل به درجه رفیع شهادت نائل و تعدادی نیز مجروح شدند.

جرقه قیام
فرمانده سابق سپاه آمل گفت: متاسفانه نیرو‌های ضد انقلاب که پس از دو شکست خفت بار همچنان برای حفظ موقعیت و ارائه مقاصد شوم خود نیرو‌هایی را برای درگیری در شهر و اطراف شهر آمل اعزام می‌کردند، که در هر بار در این درگیری‌ها نیز ناکام و با هلاکت‌های فراوان مواجه می‌شدند.
سردار خانی افزود: گروهک اتحادیه کمونیست که برنامه جدیدی تحت عنوان "جرقه زدن قیام " را در منطقه داشتند، در آذر سال ۶۰ با حمله به یکی از مقر‌های نیرو‌های حزب اللهی در روستای "زرکه " آمل که نزدیکترین روستا به موقعیت جنگلی آن‌ها بود، اقدام به شهادت شماری از اهالی آمل کرده و پروژه تسخیر شهر آمل را ایجاد کردند که در مدت کوتاهی برای چندمین بار به طریق مفتضخانه‌ای ناکام شدند.

ناکامی تئوری‌های شوم در برابر هوشیاری مردم
فرمانده سابق سپاه آمل گفت: تئوری جدید و هدف کمونیست‌ها ضربه وارد کردن به نیرو‌های مسلح حزب اللهی حواشی جنگل، حمله به شهر آمل و ایجاد آشوب و طغیان مقدمات تسخیر کامل آمل از سوی این عده در اواخر دی ماه سال ۶۰ بود.
سردار خانی با بیان این نکته که مسئولان ارشد گروهک منافقان ضد انقلاب مستقر در جنگل آمل با خیال واهی اینکه با ورود به شهر آمل می‌توانند شعله‌های قیام خودساخته خود را برافروزند، ادامه داد: البته آن‌ها برای اجرایی کردن این تئوری‌های خود، با حضور در یکی از خانه‌ها در شهر آمل با فراهم کردن شماری از نیرو‌ها و امکانات خود، در نخستین ساعات بامداد ششم بهمن سال ۶۰ به صورت گروه‌های مختلف در چهار نقطه شهر آمل مستقر و در ابتدا مراکز سپاه، بسیج مستضعفین و مراکز دولتی شهر را  غافلگیرانه‌ تسخیر کرند.
به گفته وی اعضای این گروهک در ابتدا بخشی از ساختمان مرکز بسیج آمل را تخریب و دیده بان بسیج شهرستان را شهید کرند که با آغاز تیراندازی و استقرار بخشی از نیرو‌های ضد انقلابی در محلات مختلف آمل، جرقه ضد انقلاب برای توطئه زده شد.
فرمانده سابق سپاه ناحیه آمل به واکنش مردم این شهر اشاره کرد و گفت: در سال ۶۰ که امکانات اطلاع رسانی به شکل امروزی گستره و فراگیر و آنی نبود ، اما مردم همیشه در صحنه و حزب اللهی آمل از خانه‌های خود بیرون آمده و با هدف دفاع از انقلاب و اسلام در کمتر از چند ساعت جمعیت انبوهی از مردم شهر و روستا‌های شهرستان، گروهک کمونیستی را در محاصره خود قرار دادند.
سردارخانی افزود: ضد انقلابیون با مشاهده حضور یکپارچه مردم، به نوعی خودشان را مستاصل شده دیدند و به واسطه هراسی که از قصاص مردم داشته ، اقدام به تخلیه و فرار از شهرکردند و در کمترین زمان ممکن شهر را تخلیه کردند که در این اقدام تعدادی از افراد مسلح ضد انقلاب بازداشت شدند و برخی نیز  به هلاکت رسیدند.

ته مانده‌هایی که ته کشیده بودند
وی یادآورشد: پس از واقعه ششم بهمن آمل که یک روز تاریخی و سرنوشت ساز با حضور مردم انقلابی آمل در دفاع از انقلاب نوپای ایران اسلامی رقم خورده بود، گروهک معدود باقی مانده منافقین دوباره به اعماق جنگل پناه بردند که آن‌ها نیز در کوتاهترین زمان با حضور همین مردم همیشه در صحنه در ۱۸ بهمن  سال ۶۰ در جنگل‌های آمل و همچنین منطقه "گزنه سرا" بازداشت شدند و عده‌ای نیز به هلاکت رسیدند و در اواسط خرداد سال ۶۱ اقدام‌های دیگر این گروهک را با هوشیاری همیشگی خودشان پاسخ کوبنده‌ای دادند و برای همیشه پرونده شوم فعالیت‌های جنایتکارانه گروهک منافقین را "غائله آمل" پایان دادند.

پایتختی که عزاخانه سربداران شد
یکی از پاسدارانی که در غائله درگیری آمل با منافقان حضور داشت ، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما به علل انتخاب آمل برای اقدام تروریستی اشاره کرد و گفت: گروهی از اعضای اتحادیه کمونیست‌های ایران به نام "سربداران"، از مقر خود با این هدف و اندیشه که مردم آمل در همه زمینه‌ها با آن‌ها همکاری و پس از آن با کمک شوروی، حکومتی را تشکیل و شهر‌ها و روستا‌ها را یکی پس از دیگری به مقر حکومت خود اضافه می‌کنند، وارد جنگل‌های آمل شدند.
یدالله اکبرزاده افزود: انتخاب جنگل‌های آمل به عنوان مقر گروه سربداران علل فراوانی داشت؛ اول اینکه از نظر جغرافیایی، کوهستانی بودن و پوشش جنگلی آن، امکان استتار و اختفا را به راحتی برای آن‌ها فراهم می‌کرد و دیگر اینکه آب و مواد غذایی به راحتی در دسترس بود و سوم اینکه این شهرستان در مسیر جاده استراتژیک هراز قرار داشت و آن‌ها می‌توانستند به راحتی با ایجاد راهبندان و پخش اعلامیه ، اخبار حضور خود را به اطلاع دیگران برسانند ، ضمن اینکه جاده هراز گزینه خوبی برای تحرکات و جا به جایی نیرو هم بود.
وی ادامه داد: تشکیلات این گروهک پس از ورود به شهر آمل و در اختیار گرفتن چند مکان مهم تشکیلاتی و حساس شهر آمل ، در شب پنجم بهمن سال ۶۰ با نیروی سپاه درگیر شدند  اما منافقان با ورود به داخل شهر شهربانی، فرمانداری، جاده هراز و چند نقطه از شهر را به تصرف خود درآوردند.
اکبرزاده با اشاره به اینکه با همراهی خوب مردم آمل و نیرو‌های مردمی در روز ششم بهمن با عشق و علاقه‌ای که انقلاب داشتند، به صحنه آمدند، یادآورشد، مردم ما همیشه مقاوم و استوار بوده و دشمنان هیچگاه نمی‌توانند به اهداف شوم خود برسند، همان طور که جنگلی‌ها در بازجویی‌ها، خودشان باور نمی‌کردند که مردم ما از چنین روحیه فداکاری و مقاومت برخوردار هستند و آن‌ها به درستی مردم ما را نشناختند.

مردان و زنان آملی، همپای دفاع از آرمان‌های انقلاب و شهر
حمزه اسماعیلی یکی از شهروندان آملی که در حماسه مردمی ششم بهمن سال ۶۰ به درجه جانبازی نائل آمد می‌گوید: روز ششم بهمن ماه درگیری از ساعت ۶ صبح آغاز شد و مردم که به صورت لحظه‌ای به کمک سپاه ، رزمندگان و بسیجیان آمده بودند، به تعداد آن‌ها اضافه می‌شد.
وی افزود: مردم سطح شهر چرخ‌هایی را که برای فروش وسایل در بازار از آن استفاده می‌شد ، پر از ماسه‌های شن کرده و با آن سنگر‌های کوچک ساختند ، رزمنده‌ها پشت این سنگر‌های کوچک روی گاری رفته و مردم چرخ را هل می‌دادند و رزمنده‌ها به سوی منافقان تیراندازی می‌کردند.
وی تصریح کرد: شور و حس وفاداری مردم برای دفاع از شهر آمل بسیار ارزشمند بود و اینکه چه گروه‌های مختلف نظامی و مردمی، زنان آملی نیز همپای مردان برای دفاع از شهر حضور داشتند و باعث ثبت حماسه جاویدان ششم بهمن شدند.
یکی از جنبه‌هایی که باعث ماندگاری و متمایزشدن حماسه ششم بهمن سال ۶۰ آمل در مقایسه با دیگر رخداد‌های تاریخی همسطح آن بوده ، مردمی بودن آن هست که با حضور به موقع و دفاع از ارزش‌های نظام و انقلاب نوپای جمهوری اسلامی در سال‌های نخست پیروزی در مقابل تهدید‌های گروه‌های منافقان در امان ماند.
در این بین، مردم شهر آمل نیز در ششم بهمن سال ۶۰ به گونه‌ای افتخارآفرین شدند که حضرت امام خمینی معمار کبیر انقلاب اسلامی به پاس حماسه بزرگ و غرور آفرین مردم آمل در سال ۶۰ در وصیت نامه سیاسی الهی شان آوردند: "ما باید از شهر آمل و مردم فداکار آن تشکر کنیم.
امام راحل در این وصیتنامه نوشتند ، با کمال تاسف عده‌ای شهید شدند، ولی با شهادت خود به آنان (کمونیست ها) ثابت کردند که در جایی که تمام آرزویتان و اعتمادتان به آنجا بود دیدید مردم دلیر و مسلمان آمل چه به روزتان آوردند و هر کس شهید دارد برای خانواده خودش یک افتخار می‌داند.

سنگر‌هایی که سد ورود منافقان شد
یکی از شهروندان آملی با روایت برخی از وقایع روز حماسه ششم بهمن سال ۶۰ به خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت: از ساعت ۱۲ شب و بامداد ششم بهمن بود که در سکوت شهر آمل ، صدای تیراندازی شنیده می‌شد و تا حوالی صبح نیز ادامه داشت.
علیرضا عزیزکمالی افزود: رفته رفته مردم که برای کار‌های روزمره از خانه بیرون و یا روستا‌ها وارد شهر می‌شدند ، از هیاهو و همهمه شهری متوجه و اعلام شده بود که جنگلی‌ها وارد شهر شدند و در تدارک جنگ و تصرف شهر هستند.
وی با بیان اینکه همه درگیری‌ها نیرو‌های خودی و جنگلی‌ها در محدوده هسته مرکزی و فعلی شهر آمل بوده تیراندازی در همین نقاط بیشتر از دیگر مناطق بوده است، اضافه کرد: بیشترمردم که از مسیر‌های خیابان امام رضا قصد پیشروی و کمک به نیرو‌های سپاهی را داشتند، اعلام شده بود که مسیر‌های اطراف پل معلق و ۱۲ چشمه را ببندند تا راه فرار و ورود آن‌ها به دیگرمناطق شهری گرفته شود.
فعال رسانه‌ای شهرستان آمل گفت: مردم در مقابل مسجد امام رضا (ع) تجمع و پس از سازماندهی، هر یک با وانت بار‌هایی که در اختیار داشتند با همراهی مردم با تهیه کیسه و ماسه و کاه و پوشال برنج به سرعت با سنگرسازی در محدوده‌های دو پل و خیابان‌های منتهی به ساختمان بسیج و منطقه رضوانیه و مسیر‌های اطراف ، شهر را به پایگاه دفاعی درآوردند.
عزیزکمالی اضافه کرد: خوشبختانه مردم در کنار نیرو‌های نظامی شهرستان در کمتر از ۵ ساعت درحوالی ساعت ۱۲ ظهر جلوی پیشروی گروه منافقان را گرفتند و باعث فرار آن‌ها به مناطق حاشیه و جنوب شهر شدند.
وی با بیان اینکه نقش مردم در این درگیری غیرقابل تصور بود به‌طوری که در ساعات اولیه این نبرد دلاورانه، مردم تمام سطح شهر را پوشانده بودند، تصریح کرد، جنگ و گریز مردم و نیرو‌های انتظامی منجر به کشته شدن و دستگیری عده‌ای از مهاجمان در همان روز سه شنبه ششم بهمن سال ۶۰ شد به طوری که دشمن تمام مواضع خود را از دست داد. در ساعت ۴ بعد از ظهر دشمن شروع به عقب‌نشینی کرد و در یکی از باغ بزرگ حاشیه شهرپناه بردند که پس از محاصره کامل باغ به دست نیرو‌های مردمی ، توطئه شوم آن‌ها پایان یافت.

ضرورت تشکیل بنیاد ششم بهمن آمل برای حفظ حماسه مردمی
ششم بهمن سال ۶۰ آمل برگ زرینی در تاریخ پرافتخار انقلاب اسلامی است ، با وجود گذشت حدود ۴۰ سال از آن حماسه تاریخی و جاویدان که نقطه عطفی در پایداری و تداوم انقلاب نوپای ایران اسلامی شده است، انتقال دستاورد‌های آن به نسل جوان جامعه ضرورتی مهم و مورد تاکید همه است.
در طی این سال‌ها ثبت حماسه ششم بهمن آمل در تقویم رسمی کشور به عنوان یکی از اقدام‌های مهم بود ، اما برنامه‌ها و اقدام‌هایی که در راستای انتقال و ماندگارکردن این حماسه برای نسل‌های آینده در ابعاد گستره‌تر تاکنون صورت نگرفته است.
این فعال و پیشکسوت رسانه شهرستان آمل با مهم خواندن حماسه ششم بهمن مردم آمل که امام راحل نیز تنها شهری که در وصیتنامه شان از آن یاد کرده ، نام آمل و حماسه مردم این شهر بوده است ، گفت، متاسفانه در همه این سال‌ها برنامه‌هایی که برگزار شده ، عمدتا تکراری و بی محتوا بوده و اقدام‌هایی که در سطح شهرستان ، استان و یا ملی باید انجام می‌شد ، تاکنون در عمل اجرایی نشد.
عزیز کمالی با اشاره به اینکه روز ششم بهمن توسط برخی گروه‌های منافق که درسال ۶۰ به آمل حمله کردند، چند عنوان کتاب از اقدام‌های خودشان نوشته و چاپ شده و حتی این روز را نیز با صلابت گرامی می‌دارند، گفت: تشکیل بنیاد ملی ششم بهمن آمل یکی از اقدام‌های بسیار مهم و ضروری هست که انتظار می‌رود برای پاسداشت ، هدفمندکردن برنامه‌ها و انتقال درست آن به نسل‌های آینده باید تشکیل شود.

نویسنده :مهدی غلامی