در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از درگذشت مولانا تا انتشار خبر بازگشت امام (ره)
امروز سه شنبه، سی ام دی سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با پنجم جمادی الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با نوزدهم ژانویه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (سی ام دی ) به شرح زیر است:
درگذشت مولانا جلال الدین محمد بلخی معروف به مولوی
۷۷۰ سال پیش در چنین روزی، پنجم جمادی الثانی سال ۶۷۲ هجری قمری مولانا «جلال الدین محمد بلخی» معروف به «مولوی»، یکی از برجستهترین شاعران ایران زمین، در قونیه - از شهرهای ایران قدیم واقع در جنوب ترکیه امروزی - درگذشت.
مولوی از بزرگترین و تواناترین شعرای قرن هفتم هجری قمری و از متفکران و عرفای برجسته جهان اسلام به شمار میرود. او در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ - در شمال افغانستان امروزی - متولد شد. مولوی پس از مدتی به اتفاق پدر به قونیه رفت و درپی فوت پدر، برای ادامه تحصیل راهی حلب و دمشق شد. این شاعر نامدار پس از بازگشت به قونیه به تدریس، وعظ و خطابه پرداخت تا اینکه درسال ۶۴۲ هجری قمری با شمس تبریزی، عارف مشهور آن عصر دیدار کرد. این آشنایی و دیدار، انقلابی عظیم در روح مولانا جلال الدین پدید آورد و او یکباره کرسی تدریس را رها کرد و از آن پس به تهذیب نفس پرداخت و آثار جاودانه خود را نیز در همین دوران خلق کرد. مهمترین اثر مولوی، «مثنوی معنوی» است. همچنین «فیهِ ما فیه»، «مکتوبات مولانا» و «رباعیات» از دیگر آثار این شاعر و عارف بزرگ ایرانی است.
تولد جیمز وات، کاشف نیروی بخار
۲۸۵ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم ژانویه سال ۱۷۳۶ میلادی «جیمز وات» (James Watt)، مخترع و مهندس انگلیسی متولد شد.
او به مطالعه و تحقیق درباره مسائل علمی بسیار علاقمند بود. وات درجریان تحقیقات خود موفق به کشف نیروی بخار شد و به این ترتیب، انقلابی در صنعت به ویژه حمل و نقل زمینی و دریایی پدید آورد. لوکوموتیوها و کشتیهای بخار، حاصل این اکتشاف وات است. او در سال ۱۸۱۹ درگذشت.
تولد آگوست کنت، واضع مکتب پوزیتیویسم در علم و فلسفه
۲۲۳ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم ژانویه سال ۱۷۹۸ میلادی «آگوست کنت» (Auguste Comte)، فیلسوف و ریاضیدان فرانسوی و بنیانگذار مکتب فلسفه اثباتی، متولد شد.
کنت در ۱۸ سالگی در ریاضیات به استادی رسید و به تدریس پرداخت. وی در فلسفه از عقاید سن سیمون، فیلسوف فرانسوی، بهره فراوانی برد و خود، مکتب فلسفه اثباتی (پوزیتیویسم) را بنیان گذاشت. در نتیجه انتشار و ترویج عقاید کنت، فلسفه و علم از شکل تئوری به تجربه و مشاهده تبدیل شد. مهمترین اثر وی در زمینه فلسفه دوره فلسفه اثباتی نام دارد. کنت در سال ۱۸۵۷ میلادی درگذشت.
تولد ادگار آلن پو، خالق گربه سیاه
۲۱۲ سال پیش، در روز نوزدهم ژانویه سال ۱۸۰۹ میلادی «ادگار آلن پو» (Edgar Allan Poe) نویسنده و شاعر آمریکایی متولد شد.
او یک ساله بود که پدرش، خانواده را ترک کرد و سال بعد نیز مادرش درگذشت و سرپرستی ادگار را یک خانواده ثروتمند برعهده گرفت. ادگار هیچگاه با پدر ناتنی اش سازگاری نداشت و به علت عدم تأمین هزینه، دانشگاه را رها کرد و به ارتش پیوست. این نویسنده آمریکایی در ارتش نیز چندان موفق نبود و به همین دلیل به سرودن شعر روی آورد. ادگار آلن پو، پس از مدتی نوشتن داستان را آغاز کرد که مورد استقبال قرار گرفت. پو در نگارش داستانهای کوتاه بسیار متبحر و منتقد صریحی بود و داستانهای وحشت انگیز و پلیسی را به خوبی مینوشت. با این حال شکستهای متعدد وی در زندگی شخصی، که در داستان هایش نمود دارد، او را مأیوس و سرخورده کرد و به سوی اعتیاد به الکل کشاند. به همین دلیل در سال ۱۸۴۹ در ۴۰ سالگی درگذشت. ازجمله داستانهای ادگار آلن پو میتوان به «نقاب مرگ سرخ»، «گربه سیاه» و «قلب قصهگو» اشاره کرد.
انتشار خبر بازگشت امام (ره) به ایران
۴۲ سال پیش در چنین روزی، سی ام دی ماه سال ۱۳۵۷ هجری شمسی خبر بازگشت قریب الوقوع حضرت امام خمینی (ره) به ایران، در سطح گستردهای در میان مردم منتشر شد.
این خبر، شادی و شعف فراوانی در مردم ایران بوجود آورد. گفتگو درباره مراجعت امام خمینی (ره) و چگونگی استقبال از ایشان، شور و هیجان غیرقابل وصفی را در اجتماعات کوچک و بزرگ مردم ایجاد کرد. از طرف دیگر، اعلام تصمیم قطعی امام خمینی (ره) مبنی بر بازگشت به ایران، عوامل رژیم شاه را دچار بحران و اضطراب شدید کرد. آنها سعی داشتند راهی برای نجات خود بیابند و بسیاری از آنها مجبور به استعفا و فرار از ایران شدند. بعضی از نظامیان وابسته به رژیم شاه نیز با حمله به مردم بی دفاع، آخرین تلاشهای خود را برای حفظ رژیم پهلوی بکار بستند. اما این اقدامها نه تنها خللی در اراده مردم ایران ایجاد نکرد، بلکه آنها را در ادامه راهشان تا حصول پیروزی نهایی مصممتر کرد.
ترور محمود المبحوح، از فرماندهان حماس
۱۱ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم ژانویه سال ۲۰۱۰ میلادی «محمود المبحوح» یکی از فرماندهان برجسته جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)، در دوبی - از شهرهای امارات متحده عربی - ترور و شهید شد.
وی توسط تعدادی از ماموران سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) که با گذرنامههای جعلی چند کشور اروپایی وارد دوبی شده بودند، در هتل محل اقامتش به شهادت رسید. المبحوح در سال ۱۹۶۰ در اردوگاه جبالیا - در نوار غزه - در یک خانواده مذهبی فلسطینی به دنیا آمد. وی در رشته مهندسی مکانیک فارغ التحصیل شد و به چند زبان آشنایی داشت. شهید المبحوح از موسسان گردانهای عزالدین القسام، شاخه نظامی حماس بود و بارها تلاش رژیم صهیونیستی برای ترور او، ناموفق ماند. پس از گذشت چندین ماه از ترور محمود المبحوح، رژیم صهیونیستی صریحاً به این اقدام جنایتکارانه اعتراف کرد و مسئولیت این ترور را برعهده گرفت. این جنایت نشان داد که تروریسم دولتی رژیم صهیونیستی با حمایت دولتهای غربی، از کشتن مبارزان فلسطینی در دیگر کشورها نیز خودداری نمیکند.