پخش زنده
امروز: -
تحمل اجباری واتس‌اپ به پایان می‌رسد
موج حذف واتس‌اپ آغاز شده است و تحمل اجباری آن پایان می‌یابد.
به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، پیام‌رسان واتس‌اپ با وجود امکانات پایین و نواقص بسیار، امروز پرمخاطب‌ترین پیام‌رسان در ایران است.
این روز‌ها بیشتر مردم واتس‌اپ را برای نیاز‌های پیام‌رسانی خود استفاده می‌کنند، یک پیام‌رسان آمریکایی زیرمجموعه شرکت فیسبوک و البته با امکانات ضعیف. آمار‌ها نشان می‌دهد میزان استفاده از تلگرام در کشور روند کاهشی پیدا کرده و تعداد کاربران واتس‌اپ بسیار بیشتر از تعداد کاربران تلگرام است.
پیام‌رسان ضعیف واتس‌اپ
واتس‌اپ پیام‌رسانی است که در ظاهر از نکات امنیتی آن سخن گفته شده است، اما این که در پشت صفحه ظاهری آن چه می‌گذرد، مشخص نیست. هک شدن واتس‌اپ و افشای مطالب خصوصی به راحتی صورت می‌گیرد.
امکانات ضعیف واتس‌اپ همچون غیر قابل ویرایش بودن پیام‌های ارسالی آن، ذخیره نشدن مطالب در فضای ابری و سرور مرکزی (حداقل در چشم کاربر و برای استفاده کاربر)، دشواری بازگردانی فایل‌های پشتیبان گرفته شده از مطالب، حذف همه مطالب و گفتگو‌ها در صورت پیشامد مشکل برای گوشی و حذف شدن اپلیکیشن، نداشتن نسخه دسکتاپ مستقل، سرعت پایین در انتقال فایل به ویژه در نسخه تحت وب، امکان نداشتن ایجاد گروه بیشتر از ۲۵۶ تن، امکان نداشتن ساخت کانال، امکان نداشتن مدیریت پیام‌ها در گروه از سوی مدیر و مشکلات دیگر از واتس اپ یک پیام رسان نه چندان دلچسب ایجاد کرده است.
آن چه موجب شد تعداد کاربران این پیام رسان خارجی در ایران افزایش پیدا کند، رویدادی بود که با فیلتر شدن تلگرام رخ داد.
کوچ اجباری به واتس‌اپ
مردم ایران در یک سیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از فیسبوک به گوگل پلاس و وی‌چت، سپس به تانگو و لاین و بعد به وایبر، از آن جا به واتس‌اپ و نهایتا به تلگرام مهاجرت کردند.
این سیر مهاجرت بسیار منطقی بود، زیرا هر بار برنامه‌ای را برای پیام‌رسانی انتخاب می‌کردند که امکانات بیشتری داشت تا نهایتاً منتهی شد به تلگرام که همه امکانات دیگر پیام‌رسان‌ها را در خود داشت.
در پی هدایت، ساماندهی و آموزش آشوب‌های شهری از راه کانال‌های معاندی که قوانین جمهوری اسلامی ایران را زیر پا گذاشتند و آموزش خرابکاری می‌دادند، بعد از چند بار تذکر و عهدشکنی این پیام‌رسان، تصمیم بر فیلتر شدن آن گرفته شد.
در ابتدا مردم با فیلترشکن از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند، اما کندی سرعت فیلترشکن‌ها، قطعی مرتب آن‌ها و مشکلاتی از این دست ،رفته رفته مردم را از تلگرام دلسرد کرد و به فکر نصب یک پیام‌رسان دیگر بر روی تلفن همراه خود انداخت.
گزینه‌های محتمل برای جایگزینی تلگرام دو مورد بود. ابتدا واتس‌اپ با همه نواقص و مشکلاتی که ذکر شد و دیگری پیام‌رسان‌های ایرانی که گویا با فیلتر شدن تلگرام، به خود آمدند، فرصت را مناسب دیدند و به فکر توسعه خود افتادند، اما روند توسعه پیام‌رسان‌های داخلی کند بود و نتوانستند به سرعت امکانات و ظرفیت خود را بهبود دهند و جای خالی تلگرام را پر کنند.
از طرفی نیز تبلیغات شدید رسانه‌های معاند و در اختیار دشمن علیه پیام‌رسان‌های ایرانی با دست گذاشتن روی مواردی نظیر نداشتن امنیت و مسائل این چنینی، در نهایت موجب شد درصد کمتری از کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های ایرانی بپیوندند و بقیه، واتس‌اپ را با همه نواقص آن به عنوان جایگزین تلگرام انتخاب کنند.
تماس تصویری با کیفیت واتس‌اپ، یک نکته قوت برای این پیام رسان بود که در جذب مخاطبان به سمت آن تأثیر به‌سزایی داشت. امکانی که مدتی است در پیام رسان سروش قرار داده شده و انصافاً اکنون در کیفیت از این پیام رسان خارجی پیشی گرفته است.
حجت‌الاسلام احسان تیموری، روزنامه‌نگار و فعال رسانهای درباره علت انتخاب واتس‌اپ بعد از تلگرام از سوی کاربران ایرانی به رغم همه مشکلات و دردسر‌ها اظهار داشت: بخشی از علل این رفتار ریشه فرهنگی دارد که از قدیم، ما همیشه مرغ همسایه را غاز تصور کردیم و جنس ایرانی را لایق ندانستیم.
او افزود: بخشی دیگر به تبلیغات نداشتن مطلوب رسانه‌های اجتماعی وطنی در مقابل جوسازی رسانه‌های خارجی برمی‌گردد که ادعا می‌کردند در پیام‌رسان‌های ایرانی، دستگاه‌های امنیتی، اطلاعات کاربران را رصد می‌کنند و بخشی دیگر نیز مشکل فنی بود که در ابتدا پیام‌رسان‌های داخلی داشتند.
آغاز موج حذف واتس‌اپ در خارج
بر اساس گزارش منتشر شده در رسانه‌ها از مرکز پژوهشی بتا درباره تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی مختلف در ایران، اکنون واتس اپ با ۵۰ میلیون، تلگرام با ۴۹ میلیون و اینستاگرام با ۴۷ میلیون مخاطب، پرمخاطب‌ترین شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های ایران هستند و پس از آن‌ها سروش با ۱۲ میلیون، لایکی با ۱۱ میلیون، بله با ۷.۵ میلیون، لینکدین با ۳.۵ میلیون و توییتر با ۲ میلیون مخاطب قرار دارند.
از ماه گذشته، پیامی در صفحه پیام‌رسان کاربران واتس‌اپ به زبان انگلیسی درباره شرایط جدید استفاده از این پیام‌رسان نمایش داده شد و در آن آمده بود اگر کاربران تا هشتم فوریه با شرایط جدید استفاده از سرویس واتس‌اپ موافقت نکنند، دسترسی به این اپلیکیشن را از دست خواهند داد.
این شرایط، اجازه دادن به واتس‌اپ برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین سایر اپلیکیشن‌های خانواده فیسبوک یعنی شبکه‌های اجتماعی فیسبوک و اینستاگرام است.
این موضوع موجب شده است تحرکی در بین کاربران کشور‌های خارجی درباره مهاجرت از واتس‌اپ رخ بدهد، اما نشانه‌هایی از این موج در ایران دیده نمی‌شود، زیرا به عنوان مثال بسیاری از مردم بدون پی بردن به محتوای این پیام واتس‌اپ، آن را پذیرفته‌اند و از آن عبور کرده‌اند و برای بسیاری نیز اهمیتی ندارد که شاید این موضوع ناشی از اطلاع رسانی نکردن درست رسانه‌ها درباره اهمیت این قضیه باشد.
چرا ضد انقلاب دوست ندارد که مردم پیام‌رسان بومی را انتخاب کنند؟
به راستی چرا رسانه‌های بیگانه و معاند ایران در زمانی که تلگرام فیلتر شد و مردم درصدد انتخاب یک پیام رسان دیگر بودند، چنین هجمه تبلیغاتی را علیه پیام رسانهای ایرانی وارد کردند؟
آیا آنگونه که گفتند، دلسوز مردم ایران بودند و از مشکلات امنیتی آن می‌ترسیدند؟ در حالی که دقیقا چنین مشکلاتی که رسانه‌های ضد نظام، آن‌ها را برای نپیوستن مردم به پیام‌رسان‌های ایرانی بهانه کرده بودند، برای پیام رسانهای خارجی افتاد و اخبار آن نیز در رسانه‌ها منتشر شد و حتی یک بار به همین دلیل، مدیرعامل فیسبوک به کنگره آمریکا احضار شد.
سؤال دیگر این است: در حالی‌که تلگرام یا واتس‌اپ هیچ تبلیغی به مخاطبان ارائه نمی‌دهند تا از آن کسب درآمد کنند، از کجا هزینه‌های کلان خود را تأمین می‌کنند؟
زمانی که بستر اطلاع رسانی و بستر زندگی مردم در فضای مجازی که ارتباط تنگاتنگ با فضای حقیقی دارد و به شدت این دو فضا بر یکدیگر متأثر هستند، در دست دشمن باشد، به راحتی می‌تواند علاوه بر جاسوسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، آن چیزی را مقابل چشم مخاطب به نمایش بگذارد که در راستای اهداف خود باشد، مانند آن‌چه در صفحه جستجوی اینستاگرام برای مخاطبان به نمایش گذاشته می‌شود.
همان‌گونه که امروز بردن نام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی یا گذاشتن تصویر این سردار شهید بزرگ، به هر نحوی در اینستاگرام مخالف قوانین این شبکه اجتماعی است و مطلبی که حاوی اسم و تصویر سردار باشد، حذف خواهد شد و اکانتی که چند بار این عمل را تکرار کند، به کلی حذف و از دسترس خارج خواهد شد.
این موضوع در مواقع حساس می‌تواند بسیار اثربخش باشد. همه این تهدید‌ها واقعی، تجربه شده و اثبات شده است.
پیام‌رسان‌های ایرانی با امکانات بیشتر، گزینه‌های مناسب جایگزینی واتس‌اپ
پیام‌رسان‌های ایرانی فیلتر نیستند، سرعت آن‌ها افزایش پیدا کرده، هزینه استفاده از آن‌ها یک سوم هزینه استفاده از پیام رسانهای خارجی است، فضای ابری را در اختیار مخاطب قرار می‌دهند و کانال، سوپرگروه و امکانات دیگر که واتس‌اپ آن‌ها را ندارد، در خود دارند.
همچنین این پیام‌رسان‌ها تحت قوانین جمهوری اسلامی ایران هستند و مانند واتس‌اپ اطلاعات خصوصی شما را در اختیار دیگران قرار می‌دهند.
حجت‌الاسلام تیموری درباره مسیری که باید طی شود تا کوچ کاربران به سمت پیام‌رسان‌های بومی رخ دهد، گفت: ابتدا باید زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات که بخشی از آن نیز درباره حمایت معنوی و فنی از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی است، تکمیل و به موازات آن تبلیغات گسترده بر اساس تبیین ویژگی‌ها و نکات برتر تولیدات داخلی انجام شود.
او افزود: پهنای باند مطلوب نیز باید به پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی واگذار شود، دقیقاً برعکس آن چه اکنون برقرار است و پهنای باند اختصاصی به برخی پیام‌رسان‌های خارجی اختصاص داده شده است.
جلوه ظاهری و کاربری پیام‌رسان‌های داخلی هنوز بعد از چند سال از مطرح شدن و افتادن آن‌ها بر روی ریل، بسیار ایراد و اشکال دارند و باید رفع شوند.
اگر همه این پیام‌رسان‌ها یکی می‌شدند و مردم می‌دانستند یا باید واتس اپ را انتخاب کنند یا مثلا ایتا را، این مهاجرت و کوچ بسیار راحت‌تر اتفاق می‌افتاد؛ زیرا درصد بسیاری از مردم دست کم برای امتحان کردن و تجربه کردن هم که شده، آن را نصب می‌کردند، اما الان مردم بین چند پیام رسان بومی پراکنده شده‌اند.
بنابر این، بیشتر جمعیت، نه در هیچ‌یک از پیام رسانهای ایرانی وجود دارد و نه به سمت هیچ‌یک حرکت خواهند کرد.
نگاهی به تعداد مخاطبان هر یک از این پیام‌رسان‌ها نشان می‌دهد اگر همه این مخاطبان در یک پیام رسان تجمیع شده بودند، یک پیام‌رسان پرمخاطب در مقابل واتس اپ وجود داشت که احتمال جذب بیشتر مخاطبان دیگر را داشت.
محسن غفاری، مدیرعامل پیام‌رسان ایتا در این‌باره گفت: نظر ما این نیست که مشکل، تعدد پیام‌رسان‌های بومی است. هر کدام از این پیام‌رسان‌ها یک سیاست را دنبال می‌کنند و یکی شدن آن‌ها نیز به سادگی انجام نمی‌شود. ما فکر می‌کنیم موضوع‌های مهم‌تری در این‌باره وجود دارد، مانند حمایت دولت و برخی تصمیمات اساسی که باید گرفته شود.
او ادامه داد: یکی از این تصمیم‌ها می‌تواند ممنوعیت واردات تلفن‌های شرکت اپل و رجیستر نکردن گوشی‌های آن باشد. شرکت اپل، کشور ما را تحریم کرده است و در اپ استور خود اپلیکیشن‌های بومی ما را قرار نمی‌دهد تا کاربران این گوشی، آن‌ها را دریافت و نصب کنند و به همین دلیل، تعداد بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی امکان این‌که از پیام‌رسان‌های بومی مانند ایتا استفاده کنند، ندارند.
این مدیر ایرانی اظهار داشت: حدود ۱۵ درصد مخاطبان شبکه‌های اجتماعی از اپل استفاده می‌کنند. تنها در یک سال گذشته، حدود ۵۴۰ هزار تلفن همراه اپل وارد کشور شده است. این تعداد کاربر، رقم کمی نیست. اکنون تصور کنید که اپل اجازه انتشار هیچ اپلیکیشن ایرانی در اپ استور را نمی‌دهد، یعنی همه این تعداد کاربر از دسترسی به پیام‌رسان‌های بومی محروم می‌شوند.
او ادامه داد: از مسئولان ارشد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سایر مسئولان بلندپایه کشور تا مدیران میانی و حتی گاه مدیران پایین دست، از تلفن‌های همراه اپل استفاده می‌کنند؛ طبیعتاً زمانی که خود مسئولان از این گوشی‌ها استفاده می‌کنند و بعضاً استفاده از سایر گوشی‌ها را بر خلاف جایگاه مدیریتی و کلاس کاری خود می‌دانند، هیچ‌گاه تصمیمی جهت محدود کردن شرکت اپل در کشور نمی‌توانند بگیرند، حتی اگر منافع کشور در رفع این مسأله باشد.
غفاری درباره حمایت‌های دولت گفت: انتظار داریم دولت حداقل همان قول‌هایی که به ما داده بود، عملی کند؛ مانند پهنای باند اختصاصی، سرور و کمک مالی برای توسعه فنی. یعنی چیز‌هایی که برای توسعه پیام‌رسان خارجی تلگرام در اختیار این شرکت قرار داده شده است. حتی اگر مقداری از این حمایت‌ها که از پیام‌رسان تلگرام شد، از پیام‌رسان‌های بومی شده بود، رشد و پیشرفت بسیار خوبی داشتند و فضای بهتری برای مخاطبان فراهم می‌کردند.
به دلیل همه مسائل اقتصادی، امنیتی و غیره، دولت به عنوان کارگزار جمهوری اسلامی می‌تواند یکی از پیام‌رسان‌های بومی را انتخاب و با حمایت از آن، مانند دادن وام کم‌بهره، پهنای باند اختصاصی و انتقال تعامل الکترونیکی خود به فضای این پیام‌رسان، زمینه را جهت کوچ مردم به آن فراهم کند و مردم را از خطر و آسیب‌های روانی، اقتصادی و امنیتی که در استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی وجود دارد، نجات دهد.
نظر شما