ثبت ملی مراسم شبیه‎‌خوانی روستای فدیشه نیشابور

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز خراسان رضوی، ابوالفضل مکرمی‌فر افزود: روستای فدیشه واقع در ۳۷ کیلومتری غرب شهر نیشابور ، یکی از روستا‌های استان خراسان رضوی است که اهالی آن از گذشته تا امروز اهتمام ویژه‎ای به برگزاری مراسم تعزیه‌خوانی در روز عاشورا دارند.

 

وی با بیان این که یکی از باشکوه‌ترین تعزیه‎ خوانی‎های خراسان رضوی در این روستا اجرا می‌شود ادامه داد: تعزیه و تعزیه‎خوانی که مردم فدیشه از آن با عنوان شبیه و شبیه‌خوانی یاد می‎کنند درگذر زمان علاوه بر ادامه سنت‌های دینی به عنصری بدل شده است که آن را می‎توان بخش اصلی هویت‎ بخشی این روستا و منطقه قلمداد کرد و همین موضوع خود موجب تقویت تلاش اهالی در برگزاری این مراسم، پایداری و استمرار آن است.

 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: علاوه بر بعد هویتی این مراسمِ آیینی شکل گیری شبکه اجتماعی منطقه‎ای و نظام مشارکتی اکثر اهالی این روستا و روستا‌های اطراف در برگزاری مراسم شبیه خوانی و حضور در آن، نکته حائز اهمیتی در این زمینه است.

 

مکرمی فر افزود: از گذشته تا امروز مراسم شبیه‎خوانی فدیشه با برانگیختن مشارکت گروهی از روستا‌های منطقه موجب شکل‎گیری نوعی شبکه اجتماعی و آیینی حول سوگواری‌های ماه محرم و عاشورای امام حسین (ع) شده است.

 

وی ادامه داد: مردم این روستا‌ها که به‌طور میانگین در فاصله حدود ۶ کیلومتری روستای فدیشه قرار دارند درگذشته با بر دوش کشیدن علم‎های عزاداری روستای خود، به فدیشه مراجعه و فعالانه در شبیه خوانی شرکت می‎کرده‎اند که این شبکه در گذشته محدود به چهار تا پنج روستا بوده است، اما هم اکنون به بیش از ۳۰ روستا افزایش یافته است.

 

مکرمی فر افزود: این مراسم بعد از گذشت حداقل بیش از ۱۵۰ سال از اجرای آن، همچنان یکی از با سابقه‌ترین اجرا‌های تعزیه خوانی به سبک سنتی خراسان است. 

 

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز با اشاره به ضرورت شناسایی، ثبت و معرفی میراث فرهنگی تعزیه سبک خراسان در این باره گفت:در دهه‌های اخیر نحوه اجرای تعزیه به روش‌های سنتی و ریشه دار، نیازمند توجه و تاکید بیشتر پژوهشگران و اجرا کنندگان است.

 

محمود طغرایی افزود: انتظار داریم ثبت ملی این اثر، با بازشناسی مختصات کلی سبک تعزیه‎خوانی خراسان موجب حفظ، استمرار و معرفی ارزش‌های معنوی به جای مانده از گذشته و تاکید بر پر رنگ نمودن و رواج سنت‌های فرهنگی اصیل این سبک در سایر تعزیه‌های منطقه شود.

 

شایان ذکر است که علاوه بر برگزاری تعزیه خوانی از نخستین روز‌های محرم، مراسم صبح عاشورا با سنت تاریخی علم‌گردانی و با حضور هیات‌های عزاداری همه روستا‌های اطراف در روستای فدیشه نیشابور آغاز می‌شود و اهالی روستا‌ها علم‌های خاص خود را که نمادی از درخت سرو به نشانه آزادگی سالار شهیدان می‌دانند از تکایا و هیات‌ها بیرون می‌آورند و بر روی دستان خود حمل می‌کنند.

مراسم شبیه خوانی نیز با حضور شبیه خوانان و افرادی که شخصیت‌های نیکو صفت (اولیا) و شخصیت‌های ظالم صفت (اشقیا) واقعه عاشورا را نمایندگی می‌کنند بر سکویی در میانه میدان بزرگ روستا برگزار می‌شود و بینندگان بر مصایب و عزای شهدای کربلا به تعزیه می‌نشینند.