خوزستان؛
چغازنبیل نخستین اثر تاریخی ثبت جهانی ایران + عکس
دوراونتاش یا چغازنبیل نخستین اثر تاریخی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
این معبد در ۴۵ کیلومتری جنوب شهر شوش و ۳۵ کیلومتری غرب شهر باستانی شوشتر در نزدیکی منطقه باستانی هفت تپه واقع است.
محوطه چغازنبیل در واقع یک شهر بهجای مانده از دوره ایلامی است که ۱۰۰ هکتار وسعت دارد. زیگورات چغازنبیل یا معبد چغازنبیل بنایی مطبق، شگفتانگیز، شاخص و مهمترین بنای باقی مانده از این شهر باستانی است.
این شهر در نیمه دوم هزاره دوم پیش از میلاد به دستور یکی از قدرتمندترین پادشاهان ایلامی ساخته شد و در سال ۶۴۰ پیش از میلاد، به فرمان آشور بانی پال، پادشاه آشوریها در جنگ با هومبان هالتاش، آخرین شاه ایلام ویران شد.
با توجه به اهمیت و ارزشمندی چغازنبیل، در دیماه سال ۱۳۴۸ یک اثر ملی شناخته شد و در سال ۱۹۷۹ میلادی بهعنوان نخستین میراث جهانی ایران در فهرست میراث یونسکو به ثبت رسید.
زمانی که چغازنبیل کشف شد و پیش از کاوشهای علمی و باستانشناسی این محوطه، یک تپه بزرگ و شبیه یک سبد برگشته بود به همین دلیل به نام محلی چغازنبیل معروف شد.
این اسم مرکب از دو واژه «چُغا» که در زبان لری به آن تپه میگویند و «زنبیل» به معنی سبد است؛
اما نام اصلی این مکان بر اساس کتیبهها و آجرنوشتههای به دست آمده از این محوطه، به زبان ایلامی «ال- اونتاش» (Al Untash) و به زبان اکدی «دور اونتاش» (Dur Untash) است.
در همین کتیبهها آمده که این شهر در دوران اوج شکوه و عظمت ایلام به دستور اونتاش ناپیریشا، یکی از پادشاهان مقتدر این امپراتوری بنا شده است؛ به همین دلیل آن را ال اونتاش یعنی شهر یا قلعه اونتاش میگفتند.