آخرین تلاش او دعوت از طرفدارانش برای برگزاری یک تجمع بزرگ در 6 ژانویه و همزمان با تأیید نهایی نتایج توسط کنگره آمریکا در شهر واشنگتن بود. پیش از این هر وقت ترامپ در توییتر ادعای تقلب می کرد، توییتر اقدام به برچسب گذاری توییت هایش می کرد. تا جایی که «تد کروز» سناتور جمهوری خواه کنگره از این اقدام عصبانی شد و «جک دورسی» مالک توییتر و «مارک زاکربرگ» مالک فیسبوک را به کنگره فراخواند و آنها را بازخواست کرد که طبق کدام اصل اقدام به برچسب گذاری توییت های رئیس جمهور می کنند. کروز در آن جلسه خطاب به دورسی گفت «شما صرفاً یک ناشر هستید و معیار تعیین درست و غلط بودن مطالب کاربران نیستید، لذا نمی توانید مرجع قضاوت ادعاها باشید».
تصویر 1 حضور دورسی و زاکربرگ در مجلس و پاسخ به سئوالات تد کروز
تجمع هواداران ترامپ در روز چهارشنبه 6 ژانویه بهانه حادثه ای شگفت انگیز در تاریخ آمریکا شد. هواداران متعصب ترامپ همزمان با برگزاری جلسه کنگره که به منظور تأیید پیروزی جو بایدن تشکیل شده بود، به قلب دموکراسی آمریکایی یعنی ساختمان کنگره حمله ور شدند و این مقر مهم را چند ساعتی اشغال کردند.
تصویر 2 سخنرانی ترامپ در جمع هوادارانش 6 ژانویه در واشنگتن
در این هجمه تاریخی، چهار شهروند آمریکایی و یک افسر پلیس کشته شدند و پس از ورود نیروهای گارد ملی، معترضین از ساختمان کنگره اخراج شدند. این حادثه بازتاب گسترده ای در سطح جهان داشت و بسیاری از چهره های سیاسی نسبت به آن اظهارنظر کردند. سیاسیون آمریکایی نیز با سرزنش دونالد ترامپ وی را عامل این شورش دانسته و طرفدارانش را تروریست های داخلی و شورشیان علیه دموکراسی خطاب کردند.
تصویر 3 اشغال کنگره آمریکا توسط هواداران ترامپ
همزمان با این اتفاق، جو بایدن رئیس جمهور منتخب با حضور در قاب تلویزیون این روز را سیاه ترین روز تاریخ آمریکا نامید و از ترامپ خواست با حضور در تلویزیون هوادارانش را کنترل کند. ترامپ با انتشار توییتی ضمن تکرار ادعایش مبنی بر تقلب و تمجید از هوادارانش از آنها خواست به خانه هایشان برگردند. او در این توییت گفت «این روز را برای همیشه به خاطر بسپارید». پس از این توییت بود که توییتر در اقدامی بی سابقه حساب کاربری ترامپ را به مدت 12 ساعت مسدود کرد. دیگر پلتفرم ها مانند یوتیوب، اینستاگرام و فیسبوک نیز تصمیم مشابهی گرفتند.
تصویر 4 توییت ترامپ پس از حادثه کاپیتال هیل
پیش از این در روند اعلام نتایج، شبکه خبری فاکس نیوز که از رسانه های حامی جمهوری خواهان به شمار می رود، اقدام به قطع سخنان ترامپ در یک نشست خبری کرده بود و مجری برنامه ادعاهای ترامپ را بی اساس خواند. ماجرای مسدود سازی حساب های کاربری پس از حوادث «کاپیتال هیل» به همینجا ختم نشد. توییتر در گام بعدی صفحات «ژنرال فلین» و «سیدنی پاول» و تعدادی دیگر از هواداران ترامپ را بست. صفحه فلین را یک میلیون و 200 هزار نفر دنبال می کردند.
تصویر 5 حساب مسدود شده مایکل فلین مشاور اسبق امنیت ملی کاخ سفید توسط توییتر
همزمان با تلاش سناتورهای دموکرات برای استضیاح و برکناری ترامپ از ریاست جمهوری در روزهای باقیمانده از قدرتش، سازمان های حقوق مدنی از جمله «ائتلاف توقف نفرت برای سود» که بزرگترین آگهی دهنده تبلیغات فیسبوک در تابستان گذشته در زمینه برخورد با سخنان نفرتانگیز بوده از رسانههای اجتماعی خواست تا ترامپ را به دنبال وقایع خشونت آمیز واشنگتن دی سی مسدود کنند. این گروه در بیانیه خود تهدید کردند: «اگر پلتفرمها، دونالد ترامپ را تا زمان تحلیف ریاست جمهوری در 20 ژانویه، كه باید انتقال مسالمت آمیز قدرت انجام شود، حذف نكنند، این ائتلاف از شركتها میخواهد تبلیغاتشان را در این پلتفرمها متوقف كنند».
پس از این فشارها و ترندشدن هشتگ هایی چون «#BanTrumpSaveDemocracy»، توییتر در بیانیه ای اعلام کرد برای پیشگیری از «خطر تحریک بیشتر خشونت توسط دونالد ترامپ» حساب کاربری وی را برای همیشه مسدود کرده است.
تصویر 6 ترندشدن هشتگ هایی که خواهان مسدودشدن حساب های کاربری ترامپ شده بود
این اقدام توییتر واکنش های متعددی را به دنبال داشت و موجب شکل گیری یک دوقطبی حول این موضوع شد. طرفداران ترامپ از این اقدام توییتر خشمگین شدند؛ از جمله «بن گاریسون» کاریکاتوریست طرفدار ترامپ با کشیدن کاریکاتوری، ترامپ را گالیوری تصویر کرد که اوباما، سی ان ان، جورج سوروس و رسانه های اجتماعی و... می خواهند او را ببندند. در مقابل هوادارن بایدن و برخی از طرفداران ترامپ که پس از حوادث 6 ژانویه از وی برائت جسته بودند این اقدام توییتر را تحسین کردند.
تصویر 7 کاریکاتور رئیس جمهور گالیور؛ در اعتراض به مسدود شدن حساب های کاربری ترامپ
«مارک دوبوویتز» صهیونیست و مدیر بنیاد دموکراسی که از حامیان سرسخت ترامپ در سال های گذشته بوده از جمله افرادی است که با انتشار توئیتی از ترامپ برائت جسته و گفته او باید برود. پس از انتشار این توییت بسیاری از جمله «بارا اسلاوین» مدیر موسسه آتلانتیک به وی پاسخ داده که «حالا چرا پس از ۵ سال حمایت به این نتیجه رسیدی؟ واقعاً تحریمهای ایران این قدر برایت مهم بود».
تصویر 8 سوال اسلاوین از دوبوویتز: چرا پس از 5 سال به این نتیجه رسیدی؟
نظرسنجی مؤسسه هیل نشان داد این دوقطبی، واقعی و محسوس است چرا که 55 درصد از شهروندان امریکایی بر این باورند ترامپ تقصیری در اشغال کنگره ندارد. با این وجود یک نظرسنجی دیگر نشان داده 88 درصد از آمریکایی ها با اشغال کنگره مخالف هستند. شاید همین موضوع این انگیزه را به پلتفرم توییتر داده تا حساب کاربری ترامپ را مسدود کند. «نیکی هیلی» سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل، در واکنش به مسدود شدن حساب کاربری دونالد ترامپ، در توییتر نوشت: «باورکردنی نیست. بستن صدای مردم، چه رسد به رئیسجمهور، اتفاقی است که در چین میافتد و نه کشور ما». «سیدنی پاول» وکیل ترامپ نیز از مردم خواست حساب توییتر و فیسبوک خود را حذف کنند.
تصویر 9 توییت اعتراضی نیکی هیلی به مسدودشدن حساب های کاربری ترامپ
وی در شبکه اجتماعی پارلر نوشت: «هر کسی را که میشناسید تشویق کنید اکنون حساب توئیتر و فیسبوک خود را حذف کند. آنها ۴/ ۵ میلیون حساب میهنپرستان را که سعی در جستجوی حقیقت داشتند، حذف کردند. توییتر اکنون یک رسانه تبلیغاتی فاشیستی است». پس از این فیسبوک از مسدودسازی شبکه اجتماعی پارلر که در چند وقت اخیر به محل تجمع هوادارن ترامپ تبدیل شده بود خبر داد.
اما دونالد ترامپ پس از این اقدام توییتر ساکت ننشست و با استفاده از حساب کاربری ریاستجمهوری آمریکا رشته توییتی منتشر کرد. او در این توییت ها که البته بلافاصله از سوی توئیتر حذف شدند، مسدود شدن حساب کاربری شخصی خود را محصول تبانی این پلتفرم اجتماعی و دموکراتهایی دانست که قصد ساکت کردن او و ۷۵ میلیون آمریکایی را دارند که به وی رأی دادهاند. ترامپ در این باره نوشت: «شاید توئیتر یک شرکت خصوصی باشد اما بدون تکیه به لطف دولت یعنی همان ماده ۲۳۰ (قانون حراست از ارتباطات) برای مدت طولانی دوام نمیآورد».
تصویر 10 توییت های اعتراضی ترامپ به توییتر از طریق صفحه ریاست جمهوری
ماده ۲۳۰، شبکههای اجتماعی را از هرگونه مسئولیت حقوقی در قبال مطالب منتشر شده از سوی کاربرانشان مصون میدارد حال آنکه به ادعای ترامپ، این مسئله به ابزاری برای سوء استفاده و خاموش کردن صدای حزب جمهوری خواه در جریان انتخابات ۲۰۲۰ منجر شد. رئیسجمهور آمریکا در ادامه ادعاهای خود با اشاره به اینکه توئیتر رسانه آزادی نیست، افزود: «پیش بینی میکردم که چنین اتفاقی بیفتد. در حال مذاکره با چندین سایت دیگر هستیم و به زودی خبر بزرگی را اعلام میکنیم». اما شاید مهمترین بخش از پیامهای ترامپ آن قسمتی است که در آن از تلاش برای ایجاد پلتفرم رسانهای خودش خبر داد. وی در این باره نوشت: «همزمان امکان ایجاد پلتفرم خودمان در آینده نزدیک را هم بررسی میکنیم. ما ساکت نخواهیم شد».
اما علاوه بر توییتر سایر پلتفرم ها نیز دست به اقدامی مشابه زده اند. فیسبوک اعلام کرده دستکم تا پایان مراسم تحلیف و انتقال قدرت به جو بایدن، حساب کاربری ترامپ در فیسبوک و اینستاگرام تعلیق می شود. توییچ و اسنپچت هم حسابهای ترامپ را بلاک کردند و شاپیفای هم شبکهای که برای فروش آنلاین است حسابهای مربوط به ترامپ و کمپین او را بسته است. یوتیوب هم از برخورد مشابه خبر داده است.
تصویر 11 تهدید حمله نظامی به 52 نقطه از ایران توسط دونالد ترامپ در توییتر
این اقدام بی سابقه رسانه های اجتماعی موجب حیرت کارشناسان شده است برخی اعتقاد دارند این راهی برای جلوگیری از گسترش اطلاعات غلط و ترویج خشونت است. در طرف مقابل هستند کسانی که اعتقاد دارند این مسدود کردنها چیزی جز بستن آزادی بیان و مقابله با جریان آزاد اطلاعات نیست. علاوه بر این دو رویکرد یک پرسش بزرگ برای همه مخاطبان باقی می-ماند که اگر هدف توییتر و رسانه های اجتماعی از مسدودسازی حساب کاربری ترامپ مقابله با ترویج خشونت است چرا وقتی او صراحتاً ایران را به حمله نظامی تهدید می کرد و از دستور خود مبنی بر ترور فرمانده نظامی ایران تمجید می کرد، نه تنها حساب-های وی را مسدود نکردند بلکه در حمایت از اقدام تروریستی او صفحات ده ها هزار کاربر را به علت انتشار تصویری از «سپهبد قاسم سلیمانی» برای همیشه مسدود کردند.
تصویر 12 مسدودکردن صفحات هزاران کاربر پس از شهادت سپهبد سلیمانی به دستور دونالد ترامپ
همه اینها نشان دهنده استانداردهای دوگانه نظام سیاسی آمریکاست که این روزها و به واسطه عملکرد دونالد ترامپ بیش از همه دوران ها در معرض دید شهروندان جامعه جهانی قرار گرفته است. دیگر حنای دموکراسی، حقوق بشر و آزادی بیان آمریکایی رنگی ندارد.