انواع و عملکرد برف پاک کن
انواع و عملکرد برف پاک کن خودرو را بدانید.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، برف پاک کنهای (windscreen wiper) اولیه به صورت دستی و با حرکت دادن یک اهرم که داخل کابین قرار داشت، کار میکردند، اما امروزه استفاده از برف پاک کنهای برقی معمول شده است.
وقتی با دور تند کار میکنند، واقعاً سرعتشان زیاد است، حال ببینیم چه مکانیزمی میتواند بازوهای برف پاک کن را این قدر خوب و قوی به حرکت در بیاورد؟
نحوه عملکرد برف پاک کن
برف پاک کن با دو فرایند مکانیکی کار میکند:
• ترکیبی از یک موتور الکتریکی و یک چرخ دنده مارپیچ که نیروی برف پاک کنها تأمین میکنند.
• یک اتصال که نیروی دورانی موتور برقی را به حرکت رفت و برگشتی برف پاک کن تبدیل میکند.
برای حرکت دادن تیغههای برف پاک کن روی شیشه، آن هم با این سرعت، به نیروی بسیار زیادی احتیاج داریم. برای تولید چنین نیرویی، یک چرخ دنده مارپیچ به موتور برقی کوچک متصل میشود. این چرخ دنده میتواند گشتاور موتور را حدود ۵۰ برابر بیشتر کند و البته در مقابل سرعت چرخش موتور را ۵۰ مرتبه کندتر میکند.
نیروی” چرخ دنده مارپیچی ” به یک اتصال منتقل میشود که برف پاک کنها را به جلو و عقب حرکت میدهد. در این میان، یک مدار الکترونیکی نیز وجود دارد که تشخیص میدهد چه وقت برف پاک کنها پایین میآیند. این مدار به برف پاک کنها نیرو میرساند تا زمانی که در پایین شیشه متوقف شوند، در این زمان است که جریان نیرو را قطع میکند.
یک میله کوچک به شفت خروجی موتور متصل است و همچنان که شفت خروجی موتور میچرخد، این میله کوچک، یک میله بزرگتر را به جلو و عقب حرکت میدهد. میله بزرگ نیز به یک میله کوتاه دیگر متصل است که تیغههای برف پاک کن را به حرکت در میآورد.
عملکرد تیغههای برف پاک کن
تیغههای برف پاک کن شبیه تیهای لاستیکی هستند. یک نوار لاستیکی باریک، روی یک دسته قرار گرفته است و آب را از روی شیشه پاک میکند. وقتی تیغهها نو هستند، لاستیک آن صاف است و هیچ ترک یا شکافی ندارد و بدون این که ردی بر جا بگذارد، آب را کاملاٌ پاک میکند.
وقتی تیغهها کهنه میشوند، روی آنها ترک و شکاف به وجود میآید و باعث شکل گرفتن جرم روی تیغه میشوند. این جرم موجب میشود، تیغه خوب به شیشه نچسبد و روی شیشه رد به جا بگذارد. گاهی اوقات، میتوان با یک دستمال آغشته به مایع شیشه شو، تیغهها را پاک کرد تا کمی بیشتر عمر بکنند.
راه دیگری که وجود دارد این است که فشار تیغه روی شیشه را افزایش داد. تیغهها طوری طراحی شدهاند که در قسمت وسط بیشترین چسبندگی را داشته باشند، اما از آن جایی که طول تیغه زیاد است، در واقع بین شش تا هشت نقطه تماس با شیشه وجود دارد. اگر یخ یا برف روی تیغهها انباشته شود، باعث میشود فشار یکسانی به همه نقاط تیغه وارد نشود و روی شیشه رد بر جا بماند.
نحوه عملکرد سیستم جفتی
طراحی برف پاک کن در بیشتر خودروها یکسان و مشابه هم است، یعنی دو تیغه در کنار هم کار میکنند تا شیشه را پاک کنند. پاشنه یکی از برف پاک کنها در سمت راننده قرار گرفته و پاشنه دیگر در وسط شیشه جلو. به این سیستم، سیستم جفتی (Tandem System) میگویند.
این سیستم طوری کار میکند که بیشتر قسمتهایی از شیشه که در منطقه دید راننده قرار دارند را تمیز میکند. ممکن است خودروهای دیگر، دارای طراحیهای دیگری باشند. کمپانی مرسدس بنز از برف پاک کنهای تک بازویی استفاده میکند که روی کل سطح شیشه حرکت میکند. این طرح، سطح شیشه را خوب پوشش میدهد، اما از سیستم استاندارد دو بازویی بسیار پیچیدهتر است.
برخی خودروها از برف پاک کنهایی استفاده میکنند که در دو طرف شیشه قرار دارند، برخی دیگر نیز دارای برف پاک کن تک بازویی هستند که در وسط شیشه تعبیه شدهاند. هیچ کدام از این طرحها به اندازه سیستم استاندارد دو بازویی (جفتی)، میدان دید راننده را پوشش نمیدهند.
انواع تیغه برف پاک کن، ژلهای و معمولی
معمولا تیغه برف پاک کن ژلهای (سیلیکونی) به تیغه برف پاک کن معمولی (پلاستیک فشرده) ترجیح داده میشود. زیرا عملکرد تیغههای سیلیکونی به مراتب بالاتر از تیغههای معمولی است و این موضوع مشتریان را به سمت خرید این محصول ترغیب میکند.
تیغه برف پاک کن ژلهای (سیلیکونی) به گونهای طراحی شده است که به طور قابل توجهای از شیشه جلو مراقبت میکند و باعث بهبود دید راننده میشود که در نهایت منجر به یک رانندگی امن و لذت بخش حتی در شرایط جوی نامساعد میشود.
علت برتری تیغه برف پاک کن ژلهای به معمولی
این که چرا تیغه برف پاک کن ژلهای از کیفیت بالاتری نسبت به تیغه برف پاک کن معمولی برخودار است فقط به ماهیت سیلیکون استفاده شده در این نوع تیغه بر می گردد.
تابش مستقیم نور خورشید، اشعه UV و تغییرات آب و هوایی (سرد و گرم شدن) باعث سفت شدن، ترک و در نتیجه پاره شدن تیغه برف پاک کن معمولی شده که در نهایت منجر به تعویض تیغه برف پاک کن میشود، اما در طراحی تیغه برف پاک کن ژلهای تکنولوژی به کار رفته که موجب شده که این تیغه عمر طولانی تری نسبت به تیغه برف پاک کن معمولی داشته باشد و نیز به علت وجود لبههای با تیغه ۳ تایی بهتر به سطح شیشه میچسبد و باعث تقویت قدرت پاک کنندگی میشود.
در نتیجه، در هر بار رفت و برگشت تیغه، شیشه حتی بدون تولید کوچکترین صدا تمیز میشود.
همچنین استفاده از تیغه برف پاک کن ژلهای کاملا برای محیط زیست بی خطر است و هیچ آسیبی را متوجه محیط زیست نمیکند. سیلیکون قابل برگشت به طبیعت است و به راحتی بازیافت میشود. طول عمر تیغه برف پاک کن ژلهای ۳ برابر طول عمر تیغه برف پاک کن معمولی است.
تنظیمات برف پاک کنها
بیشتر برف پاک کنها دارای سرعت کم و زیاد و تنظیمات مربوط به قطع و وصل کردن هستند. وقتی برف پاک کن با سرعت کم یا زیاد حرکت میکند، موتور پیوسته در حال کار کردن است البته میتوان آنها را تنظیم کرد که بعد از هر دور تمیز کردن شیشه، چند لحظه از حرکت بایستند.
خودروی شما دارای هر نوع تنظیماتی باشد، باید سرعت برف پاک کنها را درست انتخاب کنید. اگر سرعت حرکت آنها بیش از حد کم باشد، قطرات باران دید شما را کور میکنند.
البته باید در نظر گرفت که وقتی سرعت حرکت خودرو کم یا زیاد بشود، میزان آبی که روی شیشه جلو پاشیده میشود نیز تغییر میکند، در نتیجه باید به تنظیم کردن سرعت برف پاک کن توجه کرد. اهرم برف پاک کن دارای موقعیتهای زیر است:
خاموش (OFF)
دور اتوماتیک (AUTO)
دور کند (I)
دور تند (II)
این مشکل را خودروسازان با برف پاک کنهای حساس به باران حل کرده اند.
برف پاک کنهای حساس به باران
در گذشته، خودروسازان تلاش میکردند یا برف پاک کن را حذف کنند یا کاری کنند که بتوان سرعت آنها را به صورت اتوماتیک کنترل کرد. در بعضی از طرحهایی که به این منظور ارائه شد، لرزش تولید شده به وسیله تک تک قطرات بارانی که به شیشه برخورد میکردند باید محاسبه میشد.
این کار مستلزم وجود یک روکش خاص روی شیشه بود که از تشکیل قطرات باران جلوگیری کند یا بتواند ارتعاشاتی اولتراسونیک روی شیشه ایجاد کند تا قطرات باران را در هم بشکند تا دیگر نیازی به پاک کردن آنها نباشد، اما این سیستمها یا هرگز به خط تولید نرسیدند یا بلافاصله پس از شروع، تولید آنها متوقف شد، چون به جای کمک به رانندهها، برایشان مزاحمت ایجاد میشود.
پس از مدتی، نوع جدیدی از برف پاک کن به بازار عرضه شد که میتوانست مقدار آبی که به شیشه برخورد میکند را خیلی خوب تشخیص دهد. یکی از این سیستمها را شرکت TRW Inc ساخته است که در آن حسگرهای اپتیکی برای تشخیص نم و رطوبت استفاده میشوند. این حسگر در داخل کابین خودرو و نزدیک به آینه عقب نصب میشود و با شیشه جلو در تماس است.
اگر قطرات باران روی شیشه بیفتند، نور را در جهات مختلفی منعکس میکنند، در نتیجه هر چه شیشه مرطوبتر باشد، نور کمتری به سمت حسگر منعکس میکند.
هنگامی که میزان نور بازتابی به حسگر به حد معینی برسد، نرم افزار و تجهیزات الکترونیکی که به حسگر متصل هستند، برف پاک کنها را روشن میکنند. نرم افزار مربوطه، متناسب با سرعت شکل گیری قطراتی که روی شیشه شکل میگیرند، سرعت برف پاک کنها را کم و زیاد میکند.
سیستم TRW روی بیشتر محصولات کمپانی جنرال موتورز، از جمله کادیلاک، تعبیه شده است. هنگام شستشوی خودرو میتوان این سیستم را غیر فعال کرد تا در روند شستشو اختلالی ایجاد نکند.