بهترین دعاها و اعمال بین‌الطلوعین

 

اعمال شرعی بین الطلوعین شامل چه مواردی می‌شود؟ به فاصله زمانی میان اذان صبح و طلوع آفتاب، بین الطلوعین می‌گویند. این زمان خاص، در روایات اسلامی و احادیث ائمه (علیهم‌السلام) بسیار مورد توجه قرار گرفته و اعمال خاصی برای آن سفارش شده است. 

 

 

چنان که گفته شد، برای بین‌الطلوعین اعمال بسیاری سفارش شده است. بیشتر این اعمال، ادعیه و اذکار سفارش شده از زبان مبارک ائمه (ع) هستند. 

 

 

از امام محمد باقر (ع) نقل شده است که فرموده‌اند: ابلیس در دو ساعت از شبانه‌روز، لشکریان خود را در زمین پراکنده می‌کند؛ در زمان غروب و طلوع آفتاب. پس در این دو ساعت، بسیار خداوند را یاد کنید و از شر شیطان و لشکریان او، به خداوند پناه ببرید.

 

 

 

 

مهم‌ترین ادعیه مخصوص بین‌الطلوعین به شرح زیر هستند:

 

 

شیخ طوسی در کتاب "مصباح" خواندن این دعا را در وقت طلوع صبح صادق (هنگام بین‌الطلوعین) سفارش کرده است:

 

 

خدایا تو یاور مایی، پس بر محمّد و خاندانش درود فرست و بر ما فزونی بخش، خدایا

 

 

به نعمت تو کار‌های شایسته به پایان می‌رسد، پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و آن‌ها را برای ما به پایان رسان.

 

 

پناهنده‌ام به خدا از آتش، پناهنده‌ام به خدا از آتش، پناهنده‌ام به خدا از آتش.

 

پس از خواندن دعای بالا، بگو:

 

 

‌ای شکافنده‌ سپیده از جایی که نمی‌بینم و بیرون‌آورنده‌ آن از جایی که می‌بینم، بر محمّد و خاندانش درود فرست و قرار ده آغاز این روز را شایستگی و میانه‌اش را رستگاری و پایانش را کامیابی.

 

سپس ده مرتبه بگو:

 

 

خدایا من تو را گواه می‌گیرم که هرچه سپیده‌دمان به من می‌رسد، از نعمت یا سلامت کامل در دین یا دنیا، تنها از جانب توست، یگانه‌ای و برای تو شریکی نیست.

 

 

تو را ستایش و بر من است سپاس بر آن تا خشنود شوی و بالاتر از خشنودی.

 

 

دعای زیر که همه آن شامل ستایش پروردگار مهربان می‌شود، برای بین‌الطلوعین سفارش شده ‌است. امام باقر (ع) درباره این دعا می‌فرمایند: هر کس در هنگام طلوع صبح صادق، این دعا را ده مرتبه بخواند و ده بار بر محمد و آل او درود بفرستد و ۳۵ مرتبه "سبحان الله" و ۳۵ مرتبه "لا اله الا الله" و ۳۵ مرتبه "الحمد لله" بگوید، نامش در آن روز، در میان غافلان نوشته نخواهد شد.

 

 

 

معبودی جز خدا نیست، یگانه است و شریکی ندارد، فرمانروایی و ستایش از آن اوست، زنده می‌کند و می‌میراند.

 

 

و می‌میراند و زنده می‌کند و او زنده‌ای است که نمی‌میرد، خیر تنها به دست اوست و او بر هر چیز تواناست.

 

 

در هنگام اقامه اذان صبح، دعای زیر را بخوانید:

 

 

خدایا از تو می‌خواهم به آمدن روزت و رفتن شبت و رسیدن نمازهایت و بانگ‌های دعایت.

 

 

و تسبیح فرشتگانت، این‌که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و توبه‌ام را بپذیری که تویی توبه‌پذیر و بخشنده.

 

 

پیامبر (ص) می‌فرمایند: هرکس در هنگام بین‌الطلوعین، هفت بار این دعا را بخواند، از بلایای روز در امان خواهد بود.

 

 

خدا بهترین نگهبان و او مهربانترین مهربانان است. به راستى سرپرست من خدایى است که قرآن را فرستاد و او شایستگان را دوست دارد.

 

 

پس اگر رو گرداندند، بگو: خدا مرا بس است که معبودى جز او نیست. بر او توکل کنم که او پروردگار عرش بزرگ است.

 

 

شیخ کلینی از زبان امام باقر (ع) فضیلت بسیاری برای خوانندگان این دعا در هنگام بین‌الطلوعین ذکر کرده است.

 

 

خدا بزرگتر است، خدا بزرگتر است به کمال بزرگى و منزه است خدا در بامداد و پسین

 

 

و ستایش بسیار خاص خدا پروردگار جهانیان است که شریکى ندارد و درود خدا بر محمّد و آل او.

 

 

قطب راوندی از امام علی (ع) روایت کرده‌اند که ایشان می‌فرمایند از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمودند: می‌ترسم هر کس که شب را صبح کند و از چهار نعمت خدا یاد نکند، خداوند این چهار نعمت را از او زایل کند. این چهار نعمت و شکر بر آن‌ها، به شرح زیر است:

 

 

ستایش خدایى را سزاست که خود را به من شناساند و مرا کوردل وامگذارد.

 

 

ستایش خدایى را سزاست که مرا از امّت محمّد که درود خدا بر و خاندانش باد قرارم داد

 

 

و ستایش خدایى را سزاست که روزى مرا در اختیار خود قرار داد و قرار نداد، روزیم را در اختیار مردم

 

 

ستایش خدایى را سزاست که گناهان و عیب‌هایم را پوشاند و در میان مردم رسوایم نکرد.

 

 

از دیگر ادعیه سفارش شده برای بین‌الطلوعین، دعای صباح امام علی (ع) است. 

 

 

از دیگر دعا‌های سفارش شده برای بین‌الطلوعین، دعای زیر است:

 

 

منزه است خدا هر زمان که چیزى او را تنزیه کند، و آن چنان ‏که دوست دارد تنزیه شود، و آن چنان‏ که او شایسته آن است.

 

 

و آن گونه که براى مقام والا و رفعت جلالش سزاوار است و سپاس خداى را هر زمان که او را چیزى سپاس گوید و همان طور که دوست دارد، سپاسش گویند.

 

 

و چنان ‏که شایسته آن است و آن گونه که براى مقام والا و شکوه رفیعش سزاوار است. معبودی جز خدا نیست.

 

 

هر آن‏ که چیزى به یگانه‏ پرستی او بانگ برآرد و همان طور که دوست دارد، یگانه شمرده شود و آن گونه که سزاوار است و شایسته مقام والا و عزت رفیع او است.

 

 

و (خدا بزرگتر است) هر زمان که او را چیزى به بزرگى یاد کند و همان طور که دوست دارد به بزرگى یاد شود و چنان‏ که او شایسته آن است.

 

 

و آن گونه که براى مقام والا و عزت رفیعش سزاوار است. منزه است خدا و سپاس تنها خدا راست و معبودى جز خدا نیست.

 

 

و خدا بزرگ‏تر است براى هر نعمتى که به من و به هر یک از مخلوقاتش عطا کرده است.

 

 

چه آنان‏ که بوده‌‏اند و چه آنان‏ که تا روز قیامت خواهند آمد. خدایا از تو می‌خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود بفرستى.

 

 

و از تو از بهترین چیزی که امید دارم و از بهترین چیزی که امید ندارم، درخواست می‌کنم و به تو پناه می‌آورم از شر آن چه پرهیز می‌کنم و از شر آن چه نمی‌پرهیزم.

 

 

 

 

 

خواندن ذکرهای زیر در ساعت بین‌الطلوعین، بسیار سفارش شده ‌است:

 

 

سفارش شده است که این ذکر را هنگام بین‌الطلوعین، بسیار بگویید:

 

 

خدا پاک و منزّه است و ستایش تنها او را سزاست و خدایی جز او نیست و خدا بزرگ‌تر از هر وصفی است.

 

 

تسبیحات حضرت فاطمه (س) از دیگر ذکرهای سفارش شده برای بین‌الطلوعین است. تسبیحات حضرت زهرا سلام‌الله علیها به شرح زیر است:

 

 

 

 

 

 

 

۳. ذکر لا اله الا الله: این ذکر را دویست بار بگویید.

 

۴. ذکر "الحی": معروف است که گفتن ذکر "الحی" در بین‌الطلوعین، ذهن را شکوفا و باز می‌کند.

 

 

شیخ صدوق از امام علی (ع) نقل کرده است که ایشان می‌فرمایند: هر شخصی که سوره‌های توحید، قدر و آیه‌الکرسی را یازده بار پیش از طلوع آفتاب بخواند، از خسارت‌های مالی در امان خواهد بود. امام همچنین می‌فرمایند: هر کسی که سوره‌های "قل هو الله احد" و "انا انزلناه" را در بین‌الطلوعین بخواند، هنگام روز گناهی از او سر نخواهد زد، حتی اگر شیطان برای گناه کردن او بسیار تلاش کند.

 

 

بین‌الطلوعین از جمله زمان‌های مخصوصی است که بزرگان دین بسیار به آن توجه داشته‌اند. ادعیه و اعمال بسیاری برای ساعت بین‌الطلوعین معرفی شده ‌است که بسیاری از آنها، از زبان ائمه (ع) جاری شده‌اند.